over kanserleri - Prof.Dr. Özcan BALAT

OVER KANSERLERİ
Prof. Dr. Özcan Balat
OVER KANSERİ

Tüm kanserlerin %3’nü oluşturur


Kanser ilişkili ölümler arasında 5. sıradadır
(akciger, meme, kolorektal,pankreas)

En sık 2. jinekolojik malignitedir

Bir kadının ömür boyu over kanserine yakalanma
tahmini riski %1.4-1.7 kadardır.

Over kanseri ortalama tanı yaşı 63’tür
www.seer.cancer.gov
OVER KANSERİ
OVER KANSERİ

Overyan kitlelerin %80’i benigndir.

Malign overyan kitlelerin %80’i postmenapozaldir

Over kanserinin %1’den azı 20 yaşından önce görülür

Over kanserinin tanı sırasında %80’i pelvis dışına
ilerlemiş yani ileri evredir

Yeni tedavi yaklaşımlarına rağmen 5 yıllık sağkalım
ancak %39 kadardır
OVER KANSERİ

Epitelyal over tümörleri

Germ hücreli tümörler

Sex-cord stromal
tümörler
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ

En sık görülen ovaryan neoplazmdır

Tüm ovaryan kitlelerin %65’ini ve kanser olgularının
%90’nını oluşturur.

Over çölemik epitelinden köken alır

Bu tümörler hücre yapısı ve davranış paternine göre;
 Benign
 Borderline (düşük malign potansiyelli)
 Malign
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
Benign tümörlerde
tek sıralı epitel vardır
nükleer tabakalanma ve atipi yoktur
Borderline tümörlerde
papiller formasyon vardır
epitel proliferasyonu mevcuttur
artmış mitotik aktivite
nükleer atipi
gerçek stromal invazyon yoktur
Malign tümörlerde
gerçek stromal invazyon
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
 Risk faktörleri:
 Yaş (40 yaşın üzerinde olmak)
 Beyaz ırk
 Aile hikayesi
 Nulliparite
 İnfertilite
 Erken menarş-geç menapoz
 Çevresel faktörler (?)
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ

Koruyucu faktörler:
Yüksek parite
 Oral kontraseptif kullanımı
 Laktasyon
 Histerektomi
 Tüp ligasyonu

EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ

Aile Öyküsü

Yeni tanı almış olguların %5-10 kadarında mevcuttur

1. derece 1 akrabasında over kanseri olan bir kadının ömür
boyu over kanseri olma riski %5 iken 1. derece 2 akrabasında
olanın ise %7’dir, 3 akrabasında olanda % 40 risk vardır

Herediter over kanserine yatkınlık yapan 2 grup vardır
BRCA-1 ve BRCA-2 mutasyonları
Herediter non-polipozis kolorektal kanser
(HNPCC) (Lynch II sendrom)


EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ

Aile Öyküsü
BRCA 1:
 17. kromozom uzun kolu
 Görevi ;

Hücresel proliferasyon
regulasyonu

DNA hasarına karşı
oluşan hücresel
cevabın düzenlenmesi
 100’den fazla mutasyon
tanımlanmıştır
 İlk olarak 1990’da
tanımlanmış
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ

Aile Öyküsü
BRCA 2
 İlk defa 1995’te tanımlanmış
 13. kromozom uzun kolu
 Erkek meme kanserleri için BRCA 1’e göre
daha çok risk taşır
 Taşıyıcıları için artmış pancreas, prostat,
larenks ve oküler kanser riski mevcut
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
Aile Öyküsü
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ

Aile Öyküsü

Herediter BRCA I mutasyonuna sahip olguda 70 yaşında
meme kanseri oluşma riski %36- 85, over kanseri oluşma
riski %16- 63, her iki taraflı meme kanseri oluşma riski
% 64

-Herediter BRCA II mutasyonları için benzer yüzdeler.
Olgularda over kanseri görülme riski azalmakta -%1627, prostat, pankreas, mesane, mide ve cilt kanserleri
görülme sıklığı artmakta
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
Aile Öyküsü

50 yaşından önce over kanseri gelişen kadında herediter
olma ihtimali yüksektir.

Herediter over kanserleri normale göre 10 yıl daha erken
görülebilmektedir.

Sporadiklere benzer şekilde seröz tip predominansı
mevcuttur ve ileri evre tanı sıklığı daha fazladır
Clin Cancer Res. 2008 Jun 15
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ

Aile Öyküsü

Herediter olanlar görülme yaşı baz alındığında daha ileri grade
olma eğilimindedir

BRCA 1 ve 2 için gen analiz testleri mevcuttur

Genetik danışmanlık verilmelidir
Clin Cancer Res. 2008 Jun 15
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
•



HNPCC (Lynch II)
Familyal kolon kanseri
(Lynch-I ) ile birlikte
over, endometrium,
gastrointestinal ve
ürogenital kanserler
mevcuttur
Pek çok gen sorumlu
tutulmuştur
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ

Etiyoloji

Sürekli ovulasyon hipotezi
 Gonadotropin
 Pelvik
hipotezi
kontaminasyon hipotezi
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
Histolojik Tip
Seröz
Müsinöz
Endometrioid
Şeffaf Hücreli
Brenner
Mikst Epitelial
İndiferansiye
Hücre Yapısı
Endosalpingeal
Endoservikal
Endometrial
Müllerian
Değişici
Mikst
Anaplastik
Sıklığı
%75
%10
%10
%2
%1
%1
%1
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
Semptomlar








Premenopozda düzensiz kanamalar
Bası semptomları
Alt karın distansiyonu
Disparoni
Akut ağrılar
Asite bağlı distansiyon
Omentum ve bağırsak metastazına bağlı distansiyon
Postmenopozal kanama
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
Bulgular ;





Pelvik muayenede solid, düzensiz fikse kitle
Üst abdominal kitle
Asit
Postmenopozal hastalarda palpabl overler
Plevral effüzyon
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
TANI
 Fizik muayene
 Ultrasonografi
 Tümör markerları
 Servikal sitoloji
 Düzensiz mens, postmenopozal kanama

şikayeti olan hastalarda endometrial
örnekleme
 Pelvik kitlesi olmayan asitli hastalarda KC ve

pankreas patolojilerinin araştırılması
 Kesin tanı için laparatomi
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ

TARAMA

Ailesel over kanseri sendromu olan hastalarda yıllık;
rektovajinal pelvik muayene
 TV USG
 CA 125 takibi önerilir

EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ

Ailesel over kanseri sendromu olan hastalara
 BRCA 1 ve 2 için genetik testler ve
danışmanlık
 Çocuk isteğini tamamlayan kadınlarda
Profilaktik bilateral ooferektomi (menapoz ve
osteoporoz riski açıklanarak)
 Oral kontraseptif kullanımı önerilebilir
 Kemoprofilaksi halen araştırma konusudur
TANI
TVS görüntüleme yöntemleri arasında en
iyi,en tutarlı ve en ucuz modalite olup
diğer görüntüleme yöntemlerini ilave
etmek için yeterince kanıt yok.
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
TÜMÖR MARKERLARI








CA 125
CA 19-9
CA 15-3
CA 72-4
LSAS (lipid associated sialik asit)
LPA (lizofosfatid asit)
OVX-1
OSTEOPONTİN
CA 125

Over kanseri değerlendirilmesinde en yaygın
kullanılan tümör belirtecidir

Yüksek moleküler ağırlıklı müsin yapıda bir
glikoproteindir.

Epitelyal over tümörlerinde yükselir
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
CA 125

İleri evre olguları %90‘da artar

düşük sensitivite (stage 1 olguların yalnız %50 ‘sinde
artar)

düşük spesifisite sahip çünkü pek çok jinekolojik ve non
jinekolojik durumda artar
CA 125
 Endometrial, fallop tüpü, germ hücreli, servikal,
pankreatik, meme, kolon kanserlerinde de artar
 Benign durumlar (endometriosis, fibroidler, PID,
adenomyosis, fonksiyonel over kistleri, gebelik) da da
artar
 Diğer hastalıklar (renal,kalp, karaciğer) da da artar
 Normal kadınların %1’inde de yüksek
 Normal değer<35
 Benign durumların çok azında >100-200
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ

Metastaz yolları;
 Transçölemik
(en sık)
 Hematojen
 Lenfatik
sistem
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
CERRAHİ EVRELEME (TEDAVİ)
1- Her türlü serbest sıvı sitolojik değerlendirmeye
gönderilir
2- Serbest sıvı yok ise 50-100 ml SF ile yıkama
sıvısı alınır
3- Saat kadranı yönünde kalın barsaklar incelenir
4- Trietz ile çekum arası ince barsak kısmı incelenir
5- Periton yüzeylerindeki şüpheli alanlardan ve
yapışıklıklardan biyopsi alınır
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
CERRAHİ EVRELEME (TEDAVİ)
6- Diyaframdan dil basacağı ile kazıma şeklinde
sitoloji örnek alınır
7- İnfrakolik omentektomi yapılır
8- Pelvik ve paraaortik lenf nodları değerlendirilir
9- TAH+BSO yapılır
10- Appendektomi yapılır
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
FIGO EVRELEMESİ
Evre I
: Overde
sınırlı tümör
Ia ; Tek overde sınırlı, asit yok, kapsül sağlam
Ib ; Tümör heriki overde, asit yok, kapsül sağlam
Ic ; Tümör bir yada iki overde, malign hücre
içeren asit yada yıkama sıvısı var, kapsül rüptüre
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
FIGO EVRELEMESİ
Evre II
: Pelvik yayılımlı bir yada iki overi
içeren tümör
metastaz
IIa ; Uterus ve/veya tubalara yayılım ve/veya
IIb ; Diğer pelvik dokulara yayılım
IIc ; IIa veya IIb tümör ile birlikte rüptüre kapsül
ve (+) sitoloji
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
FIGO EVRELEMESİ

Evre III
:
Bir yada iki overi içeren tümör ile birlikte
pelvis dışına peritoneal yayılım ve/veya (+)
retroperitoneal lenf nodu tutulumu. K.c. İnce barsak
veya omentuma histolojik olarak kanıtlanmış
yüzeyel yayılımın olması
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
FIGO EVRELEMESİ



III A nodlar negatif, peritoneal yüzlerde
mikroskopik tutulum, küçük pelvise sınırlı tm
IIIB nodlar negatif, peritoneal yüzlerde <2 cm
implantlar
IIIC nodlar pozitif veya abdominal implantlar >2c
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
FIGO EVRELEMESİ

Evre IV :
Uzak metastaz .[plevral effüzyonda (+)
sitolojinin gösterilmesi K.c. Parankim
metastazlarının mevcudiyeti
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
TEDAVİ
 Cerrahi
 Kemoterapi
 Radyoterapi
 İmmunoterapi
 Hormon
tedavisi
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
TEDAVİ
o
o
o
o
Borderline tümörlerde temel tedavi primer tümörün
rezeksiyonudur
Evre Ia ve Ib G1 tümörlerde cerrahi yeterlidir (Fertilite
koruyucu cerrahi yapılabilir)
Evre Ia ve Ib G 2-3 ve Evre Ic tümörlerde cerrahi +
kemoterapi
İleri evrelerde ise sito-reduktif cerrahi (debulking) +
kemoterapi
EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
TEDAVİ

Sitoredüksiyon;
1cm’den büyük rezidü tümör kalmayacak
şekilde kitlesizleştirmedir
 ileri evre hastalıkta sağkalımın en iyi
göstergesidir
 Geride bırakılan tümör hücrelerinin volümü
değil en büyük rezidünün çapı prognozu
belirler

EPİTELYAL OVER TÜMÖRLERİ
TEDAVİ

Kemoterapi:
 İleri
evre hastalarda en çok tercih edilen
kombinasyon Karboplatin+Paklitaksel
 3 haftada bir, 6 kür verilir
 Neoadjuvan KT, yeterli sitoredüksiyon
yapılamayacak hastaya preoperatif uygulabilir
 İntraperitoneal KT, postoperatif cisplatin ve
paklitaksel
 Yeni kombinasyonlar deneme aşamasında
(gemsitabin,….)
NON-EPİTELİAL OVER TÜMÖRLERİ
Tüm over kanserlerinin %10 ’u oluşturmaktadır
Germ hücre tümörleri
Sex-kord stromal tm
Lipoid hücreli tm.
Sarkomlar
Metastatik tümörler
Germ Hücreli Tümörler







Disgerminom (radyosensitif) (%40)
Endodermal sinüs tümörü (AFP salınımı
patognomonik) (%22)
İmmatür Teratom (%20)
Embriyonel karsinom (nadir)
Koryokarsinom(nadir) (HCG salınır)
Poliembriyoma(nadir)
Mikst tipler (%10-15)
Germ Hücreli Tümörler

Primordial germ hücrelerinden köken alırlar

Tüm iyi ve kötü huylu over tümörlerinin % 2025’i germ hücreli tümörlerdir

Germ hücreli tümörlerin % 3’ü maligndir

İlk iki dekatta tespit edilen over tümörlerinin %
70’i germ hücreli tümörlerdir ve 1/3’ü maligndir
(ortalama yaş 19 dur)

Olguların % 75’ i Evre I dir.
Germ Hücreli Tümörler- Tedavi



Tek taraflı salpingooforektomi ve cerrahi
evreleme yapılır (Çocuk arzu edenlerde)
Diğer hastalarda epitelial ovarian kanserde
yapılan tedavi yapılır
Bleomisin, etoposid ve sisplatin (BEP)
kombine kemoterapi tüm hastalara verilir
(evre I grade I hariç)
Seks-kord stromal tümörler




Tüm over malignitelerinin %5-8’ini oluştururlar
Menarşdan önce çok nadirdir, çocukluk çağı
kanserlerin % 5 ini oluşturur
Sex kordlarından, overin mezenkim ve stromasından
oluşurlar
Fonksiyonel tümörlerdir (östrojen, progesteron,
testosteron, kortizon salınır)
Seks-kord stromal tümörler
A- Granuloza-stromal hücreli tümörler
a) Granuloza hücreli tümör
b) Tekoma-fibroma grubu
B- Androblastomalar (Sertoli-leydig hüc.
tümörler)
C- Gynandroblastomalar
D- Sınıflandırılamayanlar
Seks-kord stromal tümörler
Granulosa Hücreli Tümör

Her yaşta görülebilir ve hiperöstrojenizm vardır
(juvenil ve yetişkin form)

Düşük grade’li bir biyolojiye sahiptir, yavaş gelişir
(tanı sırasında %80-90 evre I)

Bilateral olma ihtimali %2’dir

Solid, sarı, yumuşak
Seks-kord stromal tümörler
Granulosa Hücreli Tümör
 Call-Exner cisimciklerinin görülmesi tipiktir.
 Püberte öncesi görüldüğünde periferik erken püberte
(yalancı püberte prekoks) ile beraberdir.
 E2 , progesteron , testosteron ;
 FSH-LH 
Seks-kord stromal tümörler
Granulosa Hücreli Tümör
 Perimenopozal ve postmenopozal dönemde
fraksiyone küretaj şarttır.
 Fertilite korunmak isteniyorsa: USO + Cerrahi
evreleme
 GHT’de 5 yıllık sağ kalım
 Evre I: %92-%100
 Evre II – III: %33 - %53
Seks-kord Stromal Tümörler
Sertoli-leydig Hücreli Tümörler




Daha çok 3.- 4. dekatta ortaya çıkarlar,%75’i 40
yaş altıdır
Over tümörlerinin % 0,2’sini oluştururlar
Patoloji preparatlarında Reinke kristalleri
görülür.
%1 biteraldir
Seks-kord Stromal Tümörler
Sertoli-leydig Hücreli Tümörler
Androjen üretirler %75-80’inde virilizasyon
(oligomenore, amenore,meme atrofisi,akne,hirsutizm,ses
kalınlaşması ve alın saç çizgisinin erkek tipinde olması)
görülür
 Genelde düşük grade’li ve tek taraflıdırlar, tedavileri
granuloza hücrelilere benzer şekilde planlanır




ort 10cm
Sarı-kahverengi
Nekroz kanama
Fertilite Koruyucu Cerrahi
Mümkünse tüm genital organların değilse
en azından bir overin veya uterusun korunarak
doğal veya YÜT ile fertilitenin korunmasını
hedefler.