Arş. Gör. Hatice GÖKDAĞ Etkili bir anne baba öğretmen işbirliğinin sağlanması, ailelerle etkili bir iletişimin kurulmasıyla mümkündür. Anne baba ve öğretmenler, karşılıklı iletişim ve işbirliğini güçlendirerek etkili çalışmalar düzenleyebilen güçlü bir ekip oluştururlar. Bu ekibin gerçekleştireceği etkili bir anne baba öğretmen işbirliği, öğretmenlere sağladığı yararlar kadar anne babalara ve en önemlisi çocuklara önemli yararlar sağlamaktadır. Anne babanın ve çocuğun beklentilerinin , gereksinimleri nin daha iyi anlaşılmasını sağlar. Çocuğun okul dışındaki yaşantısı için önemli olan birçok davranışın belirlenmesin de daha anlamlı veriler elde edilmesine yardımcı olur. Uygun davranışların hem ev hem de okul ortamlarında pekiştirilmesi için daha fazla olanak sağlar. Etkili bir anne baba ve öğretmen işbirliğinin anne babalara sağladığı yararlar ise şöyle sıralanabilir: Öğretmenin amaçlarının ve çocuğun gereksinimlerinin daha iyi anlaşılmasını sağlar. Yasal hak ve sorumlulukları bilmesini sağlar, Anne babaya çocuğun, okul programı ve bu programa nasıl katılabileceği konusunda bilgi sağlar. Okul programlarının olumlu etkilerinin evde de sürdürülmesinin yollarını arar. Çocuğun ev yaşamı için uygun olacak işlevsel davranışları öğrenmesine yardımcı olacak becerileri geliştirir. Anne babalara sağlayacağı tüm bu yararlar çocuklarının eğitimi için daha fazla katılımcı olmalarını da beraberinde getirecektir. Aile-öğretmen işbirliği ve iletişiminin çocuğa sağladığı yararlar: Çocuğun en önemli iki çevresi arasında tutarlılık sağlanır. Çocuğun gelişimi ve öğrenmesi için daha çok fırsat sağlanır. Çocuk için daha işlevsel olacak becerilerin kazandırılmasına yardımcı olur. Öğretmenlerin anne babalarla iletişimi sağlamada yaygın olarak kullandıkları üç yöntemden söz edilebilir. Anne Baba Öğretmen Görüşmeleri Okullarda anne babalarla iletişim kurmak ve çeşitli amaçlara dönük görüşmeleri gerçekleştirmek için en yaygın kullanılan uygulama biçimi, anne babalarla yapılan toplantılardır. Çoğunlukla veli toplantıları olarak bilinen bu toplantılar anne babalarla öğretmenlerin grup ya da bireysel olarak yüz yüze yaptıkları görüşmelerdir. Grup Toplantıları Aynı sınıfa devam eden ve/veya benzer özellikler gösteren öğrencilerin aileleri ile toplu olarak gerçekleştirilen;okulun işleyişi, gerçekleştirilecek etkinlikler gibi konularda bilgi aktarımını içeren toplantılar grup toplantıları olarak tanımlanabilir. Hedef kitlenin gereksinimlerine uygun olmalı Zamanında ilan edilip duyurulmalı Zaman planlaması ailelerin çoğuna uygun olmalı Bireysel Görüşmeler Ailelerin çocuğun gelişimi ve gereksinimleri hakkında bilgilendirilmesine yönelik öğretmenle birebir görüşmesidir. Bireysel görüşmelerde amaç; çocuğun eğitimi, gelişim ve gereksinimlerini karşılamak, bunları ailelerle paylaşmak ve ailelere bu konuda rehberlik etmektir. Bireysel görüşmeler sadece okulda çocukla ilgili bir sorun olduğunda değil çocukla ve ailelerle ilgili olumlu düşünceleri paylaşmak için de yapılmalıdır. Başlangıçta öğretmen özellikle çocuğun güçlü yanları üzerinde durarak olumlu düşünceleri paylaşmalı daha sonra çocuğun desteklenmesi gereken alanlara ilişkin düşüncelerini paylaşmalıdır. Görüşmelerde öğretmenler ailelere çocuğun gereksinimleri doğrultusunda önerilerde bulunabilir, ileriye yönelik gerçekçi kararlar alabilir ve bu sayede ev ve okul arasındaki boşluk da doldurulabilir. Ev Ziyaretleri Ulaşım, çalışma koşulları gibi sorunlar ailelerin sıklıkla okula gelmesini engelleyebilir. Bu nedenle öğretmenin aileyi evinde ziyaret etmesi uygun bir seçenek olabilir. Yazılı Mesajlar Anne baba öğretmen iletişiminin sürekliliğini sağlamanın ve artırmanın yollarından biri de yazılı mesajlardır. Bu amaç doğrultusunda bülten/sınıf gazetesi, iletişim defterleri kullanılabilir. Bülten ve Sınıf Gazetesi Ailenin okulda yapılan etkinlikler hakkında bilgilendirilmesini ve etkinliklere katılımını sağlar. Ailelere çocuğunun beceri ve davranışları, ödevleri veya okuldaki etkinlikleri vb. etkinlikleri haftalık ya da aylık bültenler olarak gönderilebilir. İletişim Defterleri Çocuğu okula getirmek ve okuldan almak için zaman anlamında sıkıntı yaşayan aileler için çocukla ilgili olarak aile ve öğretmen arasında bilgi paylaşımını sağlamanın yollarından bir tanesi de iletişim defterlerinin kullanılmasıdır. Öğretmenler sürekli, sıklıkla ve düzenli olarak öğrencilerinin anne babalarına “iyi haber” pusulaları göndermelidirler. Bu amaçla anne baba ve öğretmenin çok fazla zamanını almayan, okunması ve kullanılması kolay olan formlar hazırlanmalıdır. Telefon Görüşmeleri Kısa ve samimi bir telefon görüşmesi anne babalarla iletişim kurmada mükemmel bir yol olarak kullanılabilir. Düzenli telefon görüşmeleri; Öğretmen ve anne babanın çocuğun başarılarını paylaşmalarına hizmet eder. Çocuğun eğitimine evdeki diğer bireylerin de katılımını sağlamada etkili olur. Görüşme esnasında öğretmen şunlara dikkat etmelidir: 1. Görüşme zamanı ve sıklığı aile ile birlikte belirlenmelidir. 2. Görüşmeler için zaman çizelgesi kullanılmalıdır. 3. Görüşme esnasında öğretmen düzenli not almalıdır. Öğretmenlere Yönelik Öneriler • Toplantılarda, ailelere olabildiğince çok söz hakkı verip istek ve talepleri dikkate alarak demokratik ortamlar sağlanmalı, • Özellikle sosyo-ekonomik durumu yetersiz ve eğitim düzeyi düşük aileleri dikkate alarak okul-aile birliği ile ilgili mevzuatlar ve okula yapabilecekleri yardımlar konusunda bilgilendirme çalışmaları yapılmalıdır. • Ailelerin okulu ziyaret etmelerinin yanı sıra belli aralıklarla ev ziyaretleri düzenlenebilir. • Okulun uygun bir bölümünde panosu oluşturulabilir, aile • Adrese teslim mektup veya cep telefonlarına kısa mesaj yoluyla okul ve çocukla ile ilgili bilgiler ailelere iletilebilir. • Ailelerin çoğunun katılımına imkan sağlamak için toplantıların gün ve saatleri düzenlenirken ailelerin çalışma saatleri, ulaşım problemleri gibi olumsuzluklar göz önünde bulundurulmalıdır. • Okul ile ailelerin daha güçlü bir iletişim kurmaları ve bütünleşebilmeleri için piknik, gezi, kermes gibi sosyal etkinlikler düzenlenebilir. GÜÇLÜ BİR OKUL- AİLE İŞBİRLİĞİ VE İLETİŞİMİNİ TESİS ETMEK DİLEĞİYLE… TEŞEKKÜRLER