ilk yardım nedir?

Herhangi
bir kaza
yada yaşamı
İLK
YARDIM
NEDİR?
tehlikeye düşüren
durumda,sağlık görevlilerinin
yardımı sağlanıncaya
kadar,hayatın kurtarılması ya
da durumun daha kötüye
gitmesini önlemek
amacıyla,ilaçsız olarak yapılan
uygulamalara ilkyardım denir.
İLK YARDIM UYGULAMASINDA
KESİNLİKLE İLAÇ
KULLANILMAZ.
Kaza Nedenleri
•
•
•
•
•
•
•
Bilgisizlik
Sorumsuzluk
Umursamazlık
İhmalkarlık
Heyecan
Panik
Şiddet
• Telaş
• Dikkatsizlik
• Eğitimsizlik
İLK YARDIMDA ÖNCELİK SIRALAMASI
1)
2)
3)
4)
Solunumun sağlanması
Dolaşımın düzeltilmesi
Şok durumunun önlenmesi
Kanamanın durdurulması
TEMEL 3T KURALLARI
1) Tanı: Hastanın hikayesi öğrenilir ve çabuk
teşhis konulur.
2) Tedavi: İlk yardım kuralları hatırlanarak hasta
için uygun yardım zamanında yapılmalıdır.
3) Taşıma: Teşhis ve tedavi sonrasında uygun
koşullar içinde sağlık kurumuna taşınır.
İLK YARDIMDA AMAÇ
NEDİR?
1) Yaşamı koruma ve
sürdürülmesini sağlama
2) Durumun kötüleşmesini
engelleme
3) İyileşmesini kolaylaştırma
İlk Yardımda Temel
İlkeler
1) Tedbir (İlkyardımcının kendisinin
ve kazazedenin güvenliğinin
sağlanması)
2) Teşhis (Tanı koymak)
3) Tedavi
4) Telekomünikasyon (haberleşme)
5) Triaj (öncelikli kazazedenin
belirlenmesi)
6) Taşıma (Transportasyon)
İlk yardımın temel
Uygulamaları
İlk yardımın Temel ilkelerine bağlı kalarak ilk yardımda
yapılması gereken uygulamalar:
1)
Yaralıyı emniyetli yere alma
2)
Yaralıyı solunum, kalp, kanama, şok ve ağır yaralanma
yönünden değerlendirme
3)
Gerekli ilk yardım uygulama ve geçici bakım verme
4)
Haberleşmeyi sağlama
5)
Yaralıları taşıma da ki öncelik sırasını belirleme
6)
Yaralıları uygun taşıma
7)
Durumu kaydetme
İLK YARDIMDA BAŞLANGIÇTA
YAPILACAK İŞLEMLER
1) İlk yardımda panik yapmadan sakin müdahale
edilmeli.
2) Kazazede ve kendi güvenliğini sağlar.
3) Kazazedenin solunumunu değerlendir.
4) Nabız alınır.
5) Dışa büyük kanama var mı,yok mu?
6) Travma şüphesi var mı?
7) Görünen kırıklar varsa bunları tespit edilmesi
İLKYARDIMCININ
ÖZELLİKLERİ VE
SORUMLULUKLARI NEDİR?
1) Sakin ve telaşsız olmalı.
2) Hastayı sakinleştirmeli.
3) Çevreyi değerlendirip süren bir tehlike olup
olmadığını belirlemeli.
4) Kendi can güvenliğini tehlikeye atmamalı.
5) Çevredeki kişileri,sağlık kuruluşları,itfaiye
ve güvenliğe haber vermeleri için organize
etmeli.
6) Hastanın durumunu değerlendirerek uygun
ilk yardıma başlamalı.
7) Hastanın sağlık kuruluşuna bir an önce
ulaşmasını sağlamalı.
İLK YARDIMIN ABC'Sİ NEDİR?
A) Soluk yolunun açılması.
B) Solunumun düzeltilmesi.
C) Dolaşımın etkinliğini sağlama.
İLKYARDIM İÇİN GEREKLİ
MALZEMELER
1) Üçgen sargı
2) Gaz sargı bezi
3) Plaster
4) Tampon gaz bezi (steril mikropsuz)
5) Elastik sargı
6) Yara bandı (steril mikropsuz)
7) Plastik örtü : 200*150 cm
8) Makas
9) Çengelli iğne 6 adet
10) Not defteri, kurşun kalem
11) İlkyardım el kitabı
VÜCUT ISISI
•
Vücudun çeşitli organlarında
besinlerin fiziksel ve
kimyasal değişiklik geçirerek
yanması sonucu oluşur.
•
Vücut ısısı yükseldiği zaman ;
1) Yüz kızarır,
2) Deri nemli ve sıcak olur,
3) Susuzluk hissi vardır,
4) Nabız hızlıdır,
5) Mide bulantısı ve kusma
olabilir,
6) Vücutta ağrı vardır.
NABIZ
1)
2)
3)
4)
5)
6)
Kalbin sol ventrikülün ün kasılmasıyla aorta giden kanın
damar duvarına yaptığı basıncın deri yüzeyinden
hissedilmesidir. Nabız bütün arterlerden hissedilir ama
vücut yüzeyine yakın ve arkasında kemik olan
arterlerden daha kolay alınır.
Nabız normalde ritmiktir bunun bozulması haline aritmi
denir.
Nabız hızı; yeni doğan bebekte 120-140 atımdır. 6 –
12 yaş çocukta 80-100, yetişkinlerde 60-100 atımdır.
Nabız sayısının dakikada 60”ın altına inmesine
bradikardi denir.
Nabız sayısının dakikada 100”ün üstüne çıkmasına
taşikardi denir.
Taşikardiye neden olan etkenler;
Ağrı, ateş, anemi, korku, hipotansiyon ve
hipoksidir.
NABIZ
NOKTALARI
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
Şakak atardamarı
Şah atardamarı
Kol arteri
El bileği (radial)
El bileği (ulnar)
Kasık arter
Diz ardı çukuru
arter
8) Bacak arter
9) Ayak arter
SOLUNUM YOLUNUN AÇILMASI
Oksijenin hava ile birlikte akciğerlere çekilmesini ve bu
oksijenin akciğerlerden kana geçmesini sağlayan işlemin adı
solunumdur. Havanın akciğerlere girebilmesi için üst solunum
yollarının kapalı olamaması gerekmektedir. Üst solunum
yollarındaki tıkanıklıklar genellikle aşağıdaki nedenlerden oluşur:
Solunum Yolu Tıkanma Nedenleri:
1- Çeşitli nedenlerden( Zehirlenme, anestezi, kafa travması,
koma, şok v.s.)dolayı şuursuz hasta ve yaralılarda dilin
arka kısmının geriye doğru düşerek yukarı solunum yolunu
tıkaması.
2- Yemek, doku parçaları veya herhangi bir katı cisimle
yukarı solunum yolunun tıkanması.
3- Enfeksiyon, alerji ve benzeri durumlarda yukarı solunum
yolları ve civarına ait dokuların şişmesi sonucu oluşan
tıkanmalar.
4- Yukarı solunum yollarının yaralanmaları sonucu oluşan
tıkanmalar.
SOLUNUM YOLU NASIL
DÜZELTİLİR?(YAPAY SOLUNUM)
Solunumu duran kişiye derhal yapay solunum
uygulanmalıdır.
1- Hasta sert bir zemin üzerine sırt üstü yatırılır
2- İlk yardımcı hastanın baş ve omuz tarafına geçer.
3- Bir elini hastanın boynuna yerleştirir.
4- Diğer elin ayasını da hastanın başına koyar.
5- Başı geriye çevirir ve boynu yukarı doğru
kaldırarak soluk yolunun açılmasını sağlar.
6- Alnındaki elini çevirerek baş ve işaret parmakları
ile burun deliklerini sıkarak kapatır.
7- Diğer elini boyundan çekerek ağzın açılmasını
sağlar.
8- Derin bir nefes aldıktan sonra, hava sızmayacak
şekilde hasta ile ağız ağıza gelerek havayı üfler
9- Geri çekilerek göğsün inmesini gözler.
DOLAŞIMIN ETKİNLİĞİ NASIL SAĞLANIR?
(KALP MASAJI)
1-) Hasta sert ve düz bir zemin üzerine yatırılır.
2-) İlk yardımcı hastanın göğüs hizasına diz üstü oturur.
3-) İlk yardımcı, hastanın kalbine yönelerek göğüs kemiğinin bitiş
noktasına vurur.
4-) Alt ucundan iki parmak pay bırakarak(sağ elliyle) baskı elini göğüs
üzerine koyunuz. Diğer eli baskı elinin üzerine koyarak kilitleyiniz.
YARA İÇİNDEKİ YABANCI
CİSİM,KEMİK,PARÇASI VS.
ÇIKARILMAMALIDIR
5-) Omuzlarınızı kazazedenin göğüs kemiği üzerine gelecek şekilde
ayarlamalı ve kollar dik ve düzgün olmalıdır.
6-) Kollarınızla göğüs kemiğinin ikinci yarısına, 4,5-5cm kadar basınç
uygulanır.
7-) Dakikada en az 60 baskı uygulayınız
BİR KİŞİ İLE YAPILAN KALP MASAJI (solunum)
Kalp masajı tek kişi ile yapılıyorsa dakikada 12
solunum 60 kalp masajı hedeflenmelidir. Suni solunumla
akciğerlerin hava ile dolması sağlanıyor göğüs kafesi
inerken kalp masajına başlanıyor. Kalp masajı saniyede 1
tane 15 saniyede 15 kalp masajı 16.saniyede iki suni
solunum yapılır.
1) Hasta düz ve sert bir zemin üzerine yatırılır.
2) Hastanın sıkıcı ve dar giysileri gevşetilir(kravat, kemer
v.b.)
3) Hastanın sağ omuz ve göğüs hizasına diz çökülür
4) Kazazedenin başını geriye çekerek nefes yolunu açılır.
5) Ağızdan solunum yoluyla iki tam nefes verilir.
6) Hastanın göğüs kemiği 1/3 alt kısmı tespit edilir.
7) Daha sonra direkt 15 baskı uygulanır.
8) 2 tam nefes ve 15 baskı şeklinde uygulamaya devam edilir.
9) Bir dakika sonra nabız kontrol edilir. Her 3 dakikada bir
nabız kontrolü yapılır.
10) Nabız atmaya başlayınca baskı durdurulur nefesi normal
değilse nefesi normale dönünceye kadar suni teneffüse
devam edilir. Hasta normal durum gelirse iyileşme
pozisyonuna getirilir.
İKİ KİŞİ İLE YAPILAN KALP MASAJI
Kalp masajı iki kişi ile yapılıyorsa 15 solunum, 80 kalp
masajı hedeflenmelidir. İlk yardımda iki kişi görev alıyorsa ilk
yardımcılardan birisi solunum için hastanın baş tarafında dış
göğse baskı ile kan dolaşımını sağlamak için ilk yardımcılardan
diğeri ters tarafta göğüs kısmında yer alır. Kalp masajı saniyede
1 tane 5 saniyede 5 kalp masajı 6. saniyede suni solunum yapılır.
1) Başlangıçta 2 tam solunum verilir.
2) Daha sonra 5 kalp masajı yapılır.
3) Bir solunum ve 5 kalp masajı şeklinde uygulamaya devam edilir.
4) Kalp masajı devam ederken diğer ilk yardımcı(solunum yapan)iki
parmağını karotid damarında bekleterek nabzın alınması üzerine
baskı durdurulur.
5) Baskı dolaşım çalışıncaya kadar devam edilir.
ŞOK
Şok belirtileri nelerdir?
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
Hızlı ve zayıf nabız
Hızlı ve yüzeysel solunum
Ciltte soğukluk, solukluk
ve nemlilik
Endişe, huzursuzluk
Baş dönmesi,
Dudak çevresinde solukluk
yada morarma
Susuzluk hissi
Bilinç seviyesinde azalma
Şok pozisyonu nasıl verilir?
1) Hasta/yaralı düz olarak
sırt üstü yatırılır,
2) Hasta/yaralının bacakları
30 cm kadar yukarı
kaldırılarak, bacakların
altına destek konulur
(Çarşaf, battaniye yastık,
kıvrılmış giysi vb.)
3) Üzeri örtülerek ısıtılır
4) Yardım gelinceye kadar
hasta / yaralının yanında
kalınır,
5) Belli aralıklarla (2-3
dakikada bir) bir yaşam
bulguları değerlendirilir.
Şokta ilkyardım uygulamaları nelerdir?
1)
Kendinin ve çevrenin güvenliği sağlanır,
2)
Hava yolunun açıklığı sağlanır,
3)
Hasta/yaralının mümkün olduğunca temiz hava soluması
sağlanır,
4)
Varsa kanama hemen durdurulur,
5)
Şok pozisyonu verilir,
6)
Hasta/yaralı sıcak tutulur,
7)
Hareket ettirilmez,
8)
Hızlı bir şekilde sağlık kuruluşuna sevki sağlanır (112),
9)
Hasta/yaralının endişe ve korkuları giderilerek psikolojik
destek sağlanır.
BAYILMALAR
• Beyne giden kanın azalması sonucu oluşan kısa
süreli bilinç yokluğu veya bilincin kaybedilmesidir.
• Ani bir sevinç, üzüntü, korku gibi durumlarda
oluşan bayılmalarda hasta sırt üstü yatırılırsa
iyileşme genellikle hızlı ve eksiksizdir.
• Bayılmalara neden olan etkenlerle merkezi sinir
sisteminde aşırı uyarılmalar ortaya çıkar ve
bunlarda vücudun belli bölgelerindeki kılcal
damarların ani olarak genişlemesine neden
olurlar. Genişleyen kılcal damarlarda önemli
ölçüde kan toplanır böylelikle dolaşımda kanın
eksilmesinde ve kalbin beyne gönderdiği kan
hacmin azalmasına sebep olur.Böylece dolaşımda
eksilen kan bayılmaya sebep olmaktadır. Bu tip
durumlar daha çok uzun süre hareketsizlik
sonucunda sıcak ortamlarda vücudun alt
kısımlarında görülür.
Belirtiler
1)
2)
3)
4)
Nabız yavaşlar ve zayıflar
Soğuk terlemeler görülür
Solunum oldukça yüzeyseldir
Hastanın yüzü beyazlaşmış ve
alında ter damlacıkları birikmiş
olabilir
5) İskelet kaslarının
gevşemesiyle hasta yere düşer
BAYILMALARDA UYGULANACAK
İLKYARDIM KURALLARI
1. Elbiseleri boyundan,göğüsten ve karından
gevşetilir.
2. Hastanın beynine kan gitmesini sağlamak için düz
bir yerde sırtüstü yatırılarak,ayakları yukarı
kaldırılır ve sonrada şok pozisyonunda bekletilir.
Kesinlikle başının altına yastık konmaz.
3. Hastaya uyarıcı kokular koklatılır. (Amonyak vb.)
4. Hastanın zorlanmaksızın kendine gelmesi
beklenir.
5. Kendine geldiğinde su, çay gibi içecekler azar
azar verilmelidir
GÖĞÜS YARALANMALARINDA
İLKYARDIM
1) Yaralı,yarı oturur duruma getirilir.
2) Havanın akciğerler dolmasına engel
olmak için açık olan yara yerine
temiz bir bez kapatıp basınç
yapmadan sarılır
3) Kazazedenin ısı kaybı önlenir.
KARIN YARALANMALARINDA İLKYARDIM
Göbek çeşitli şekillerde zarar görebilir.göbek duvarının
yaralanmasıyla tehlikeli dış kanamalar iç organların
zedelenmesi ve iç kanama meydana gelir.
İlk yardım
1)
Hastayı sırt üstü yatırın dizlerini kaldırın yaranın açılmasını
engelleyin dizlerin altına bir destek sağlayın.
2)
Yara üzerine steril bir bez koyunuz.tamponla güçlendirip
sargıya alınız.
3)
Şoka karşı tedbir alınız.
4)
Solunum ve nabzı kontrol ediniz. 10 dakikada bir işlemi
tekrarlayınız.
5)
Hasta öksürüp kusarsa elinizle karın kısmına bastırın
bağırsakların dışarı gelmesine engel olun.
NOT:Yaradan sarkan cismi çıkarmaya çalışmayın elle tutmayın
çıkan kısmı bir sargı beziyle sarıp bağlayın.
6)
Kazazede bayılmışsa nefes yolunu açık tutun,ABC yöntemine
göre canlanmasını sağlayın iyileşme konumuna alırken de
karnına destek olun.
KANAMALARDA İLK YARDIM NASIL
YAPILIR?
Kanama: çeşitli dış etmenler veya
sağılıksız sebepler sonucu kanın damarların
dışına çıması olayına kanama denir.
• Yetişkinlerde 5-6 litre kan bulunur. 1-1,5 litre
kan kaybı hayati tehlike yaratır.
Mevcut kanın;
•
•
•
•
•
Yüzde 25’i kaybeden hafif
Yüzde 35’ini kaybeden orta
Yüzde 45’ini kaybeden ağır şoka
Yüzde 50’sini kaybeden ölüme sebep olur.
O halde kanamaların hemen durdurulup insan
hayatını kurtarma yollarını aramamız gerekir.
Bir kanamada şu Genel
Kurallar Sıra İle Uygulanır:
1) Kanayan yere parmakla basınç yapma,
2) Kanayan yere basınç bandajı uygulama,
3) Kanayan yeri kalp seviyesinden yukarda
tutma,
4) Turnike uygulama,
5) Kan durdurucu ilaçlar yapma,
6) Kanayan damarı bağlama,
7) Soğuk tatbik gibi fizik etkenlerden
yararlanmalıdır.
Genelde kanamalar iç ve dış olmak üzere ikiye ayrılır.
• A-) İç kanama: İç organlardaki dokuları
besleyen kan damarlarının yırtılması veya
zedelemesi sonucu kanın damarlardan
vücut boşluklarına akmasına denir.
İç kanamalar iki şekilde olur:
1-) Gözle görülebilen kanmalar: Akciğer,
mide, bağırsaklar, böbrekler gibi
2-) Gözle görülmeyen kanamalar: Karaciğer,
dalak, pankreas v.b.
İç Kanamalar kişiyi ölüme götürebilir.
İç kanamaların tedavisi
Hastada bilinç kaybı varsa kusmayla boğulmaması
için hasta sırt üstü yatırılır, baş yana döndürülür.
1)
Karın yaralanması şüphesinde hasta sırtüstü yatırılır.
2)
Baş ve bacaklar hafif yükseltilir.
3)
Burun veya kulaktan geliyorsa kanayan kısım aşağıya
çevrilir.
4)
Ağızdan içecek madde verilmez.
5)
Ekstremite kanamalarında ise kol ve bacaklar kalp
seviyesinden biraz daha yüksek tutulur.
6)
7)
Şoka karşı tedbir alınır.
Sarsmadan ambulans veya sedye ile hastaneye
götürülür.
B) DIŞ KANAMA
Çeşitli sebeplerden dolayı kanın damarlardan vücut
dışına çıkmasına dış kanama denir. Genellikle
yaralanmalar sonucu olur. Atar damar, kılcal ve toplar
damarlar kanaması şeklinde olur.
a-) Arter Kanama (atardamar):
• Açık kırmızı renkte kesik kesik fışkırtma şeklinde ki
kanamaya denir. Kanayan arterin çapı ne kadar büyükse
kan o aranda kuvvetle fışkırır. Kanayan kısım kalp
tarafından baskı yapılır.
b-) Venöz Kanamalar(Toplardamar):
• Kanın içinde karbondioksit daha fazla olduğundan koyu
kırmızı renklidir. Kanama süreklidir. Kanayan kısmın kalp
tarafına baskı yapılırsa kanama artar bu nedenle tam
tersi yapılır.
c-) Kılcal Damar(kapiller):
• Sızma şeklinde olur kanın rengi kırmızıdır.
BURUN KANAMALARI
Amaç : kan yutmayı bertaraf edip normal solunumu temin
etmek kanamayı kontrol altına almak.
1)
Kazazedeyi oturtunuz. Başını öne eğiniz. Boyun ve
boğazındaki giysi ve takılarını alınız.
2) Hastanın ağzından nefes almasını söyleyiniz.
3) Hastanın eliyle burnunu tutarak,baskı yapmasını
sağlayınız.
4) Konuşma,öksürme,yutkunma,burun çekme gibi
durumların yapılmaması.
5) Bir bezle tampon yaparak akıntıyı toplayınız
6) Baskının süresini 10 dakika yapınız
7) Kanama devam ediyorsa tekrar baskıya devam ediniz
8) Dört saat süreyle hastaya sümkürmemesi ve hareket
etmemesini söyleyiniz
9) Bölgedeki pırtılaşmayı kesinlikle almayın
10) 30 dakika içinde kanama kesilmemişse en yakın
sağlık kuruluşuna gönderin
11) pıhtıyı almayın,çünkü kanama devam edebilir
ATELE ALMANIN FAYDALARI
1) Basit bir kırığın açık kırık şekline dönmesi önlenir
2) Yara olduğu gibi kalır enfeksiyon önlenir
3) Kırık uçların ağrı meydana getirmesi önlenir
4) Şoka mani olunur
5) Yaralı uzak yere kolaylıkla ve emniyetle taşınabilir
6) Yaralı sedyeden kaymaz çünkü atel sedyeye
tutturulmuştur
7) Yaralı kendini emniyette hisseder
KIRIKLARDA İLK YARDIM
NASIL YAPILIR?
1) Hasta sarsılmaz ve hareket ettirilmez.
2) Kanama varsa durdurulur.
3) Hasta taşınmadan önce kırık bölgesi
hareketsiz hale getirilir.(Bunun için tahta
gibi sert cisimler kullanılabilir.)
4) Açık kırık varsa(kırık uçları görülüyorsa)
kırık kemik parçalarına kesinlikle
dokunulmaz ve bunlar yerleştirilmeye
çalışılmaz.Yara üzerine temiz bir gazlı bez
kapatılır.
BOYUN KIRIKLARI
Bu bölgedeki yaralanmalar, sıklıkla zorlanmalar , çıkıklar ve
kırıkların kombinasyonu sonucu ortaya çıkar.omuriliğin
yaralanması bu bölgedeki en ciddi durumdur ölüme ve felce
sebep verir.
NEDENLERİ: Direk darbe ve indirek
yüklenmeler sonucu oluşabilmektedir.
RİSKİ ARTIRAN NEDENLER :
1) Çeşitli spor branşları (dalış sporları, jimnastik ,
temas sporları , özellikle futbol , güreş )
2) Osteoporoz gibi kemik eklem hastalığının
varlığı
3) Aşırı şişmanlık
4) Özellikle kalsiyum eksikliği olan kötü
beslenme
Boyun Kırıklarında İlk Yardım:
1)
Bilinç kaybı olmayan kazalılar, büyük bir özenle sırt üstü
yatışa çevrilmelidir.
2)
Ellerinizi kulaklarına koyarak boynunu dengede tutunuz
3)
Battaniye ve palto gibi giysileri katlayarak başına ve
omuzlarına destek yapınız
4)
Üstüne bir battaniye veya yorganla üstünü örtünüz,
ambulansın gelmesini bekleyiniz
5)
Ambulansın gelmesi gecikmişse hastanın giysilerini
gevşeterek boynunu açınız, buraya kalınca bir yakalık
koyunuz.Hastanın, boynuna yakalık takılırken başını ve
boynunu dengede tutmaya devam ediniz
6)
Eğer hasta kusuyorsa, omurga sakatlığındaki iyileşme
konumunu alınız
OMURGA KIRIKLARI
•
Omurganın üstüne kuvvetli bir basınç geldiğinde ortaya çıkar.
•
Eğer hasta parmaklarını ve elini oynatamıyorsa ve elini
sıkamıyorsa,, boyun omurlarında bir kırık ve boyun düzeyinde bir
omurilik kesiğinden kuşkulanmak gerekir. Eğer hastanın elleri
oynuyor, fakat ayak hareketlerini yapamıyor ise ve ayak
parmaklarını oynatamıyorsa, sırt yada bel düzeyinde bir
omur kırığı yada omurilik kesiğinden kuşkulanmak gerekir.
• Hasta bilinci yerinde değilse bunu iğneyle test yaparak da
anlamamız mümkün olabilir. İğneyi önce eline batırırız.
Hareket veya tepki vermiyorsa yaralanmanın boyunda
olduğunu anlarız. Ellerinde bir hareketlenme oluyorsa
boyun omuriliğinde bir zedelenme yoktur. Ama bu
omurgada bir problem olmadığını göstermez
• İğneyi daha sonra ayaklarına batırarak tepkinin alınıp
alınmadığına bakılması gerekir eğer alınmıyorsa kırığın bel
veya sırtta olduğunu göstermektedir.
YANIKLAR
Yanıkların derinliği değişiktir; ağırlığı, deride ve içerdeki
dokulardaki tahribatı farklıdır. Yanıkların çoğuna tıbbi müdahale
gerekir.
YANIK TÜRLERİ
1)
2)
3)
4)
Kuru yanıklar
Haşlanmalar
Soğuk yanıklar
Kimyasal madde
yanıkları
5)
Radyasyon yanıkları
YANIKLARIN VÜCUT
DOKUSUNDAKİ ETKİLERİ VE
BELİRTİLERİ
1) Deride kızarma ve su
toplaması
2) Aşırı derecede ağrı
3) Deride ve derialtındaki
dokularda hasarların
gözükmesi
Yanıklar, etkenin şiddetine ve vücut
dokularının yanma dercesine göre üç
dereceye ayrılır:
1)
Birinci Derecedeki Yanıklar
Güneş yanıklarında olduğu gibi üst derinin yüzeyindeki
hafif şişlik ve kızarıklar birinci derece yanıklar grubuna
girer. Deride bir zedelenme yoktur, ancak parmakla
basıldığında bir acı hissedilir.
2)
İkinci Derecedeki Yanıklar
Üst ve alt deri tamamen yanmış olur. Derinin tüm
katlarını kapsar. Ciltte aşırı derecede kırmızılaşma, su
toplanması, şiddetli acı ve şişme belirtileri görülür.
3)
Üçüncü Derecede Yanıklar
En ciddi yanıklar. Cildin üçüncü tabakasını da kapsar.
Derinin büyün kalınlığında ve deri ile kemik arasındaki
dokularda görünen yanıklardır. Bu yanıklarda yağ, sinir,
adale hatta kemikler bile etkilenmiş olabilir. Genellikle
kömür siyahı, kuru beyaz görü,nen kısımlar vardır.
Sinirler zarar gördüyse acı duyulmaz sinirler zarar
görmediyse çok şiddetli acı vardır.
YANIKLARDA İLK YARDIM
NASIL YAPILIR?
1) Soğuk musluk suyu ile ağrı azaltılır.
2) Hastanın takıları çıkartılır.(Daha sonra
oluşabilecek şişler nedeniyle çıkarmak
zorlaşabilir.)
3) Oluşan kabarcıklar patlatılmaz.
4) Yanan kısımların üzeri temiz gazlıbezle
kapatılır hiçbir şey sürülmez.
5) Hastanın bilinci yerinde ise bol su içirilir.
YANIK YÜZEYİNE DİŞ
MACUNU,SALÇA,YOĞURT GİBİ MADDELER
KESİNLİKLE SÜRÜLMEMELİDİR.
YARALANMALARDA İLK
YARDIM NASIL YAPILIR?
1) Kanama varsa kontrol edilir.
2) Yaranın kirlenmesi önlenir.
3) Varsa kopan parça korunur.(Islak bir
gazlı beze sarılıp bir naylon torbaya
konulur,bu torba da içi buz dolu başka
bir torbaya konulur.)