GLOKOM Hem. Sultan BAYRAM Hem. Nurgül BİLGİLİ Göz Kliniği Sağlık Slayt Arşivi: http://hastaneciyiz.blogspot.com Glokom nedir? Göz içi basıncı (GİB) yükselmesi ve buna bağlı fonksiyonel bozuklukların ve doku tahribatının ortaya çıkmasına glokom denir. Tedavi edilmezse göz hastalıkları içinde en sık körlüğe neden olan hastalıklardan biridir.(%15-20) Glokom Nasıl Oluşur? Glokom hastalığında göz sıvısı dışa akım yollarının çeşitli nedenlerle tıkanması sonucu göz içi sıvı hacmi dolayısıyla göz içi basıncı artar.Basınç artışı ise; görme sinirinin hem beslenmesini bozar, hem de direkt basınç etkisiyle önce görme alanı kayıplarına ve sonunda da körlüğe yol açar. Kimler Risk Altında? -45 yaşın üstünde olup düzenli olarak doktora gitmeyenler. - Stres altındakiler - -Şeker hastaları - Hipertansiyon hastaları - Ailesinde Glokomu olan kişiler - Sigara kullananlar - Miyop hastalar (özellikle 3.00 D.nin üzerinde olanlar) - Düzenli şekilde kortizon türevi hormon kullananlar - Gözüne darbe almış kişiler - Siyah ırktan olanlar Tanı Nasıl Konur? - Göz tansiyonunun ölçülmesi (Tanometre) - Göz dibi muayenesi - Görme alanı testleri - Görme siniri liflerinin muayeneleri ile olur. Kaç Tip Göz Tansiyonu Vardır? A- Açık Açılı Glokom (AAG) B- Açı Kapanması Glokomu (AKG) C- Sekonder (ikincil) Glokom D- Konjenital (doğuştan) Glokom AÇIK AÇILI GLOKOM (AAG) - Göz tansiyonunun %90’ı Açık Açılı Glokom (AAG) dur. - AAG çok sinsi bir hastalıktır. Göz dışardan tamamen normal görünür. - 25 yaşın üstündeki herkesin senede bir kez göz tansiyonunu ölçtürmesi gerekir. AÇI KAPANMASI GLOKOMU (AKG) -Göz civarında şiddetli ağrı -Kusma -Gözde kızarıklık -Işığa baktığında ışık etrafında hale şeklinde gökkuşağı renklerinin görülmesi -Bulanık, sisli görüntü -Sabahları baş ağrısı SEKONDER (İKİNCİL) GLOKOM - İritis, iridosiklitis gibi göz hastalıklarına bağlı olarak -Diyabet, Romatizma gibi hastalıklara bağlı olarak KONJENİTAL (DOĞUŞTAN) GLOKOM İri gözlü bebeklerin bazılarının göz küreleri göz tansiyonu nedeniyle balon gibi şişmiştir ve bu nedenle iri görünmektedir. - İri gözlü - Gözleri sulu ve kırmızı olan - Işıktan rahatsız olan - Göz bebekleri hızla büyüyen KONJENİTAL (DOĞUŞTAN) GLOKOM - Az yemek yiyen - Huzursuz ve sürekli ağlayan bebeklere vakit kaybetmeden doktora götürülmelidir. İlaç tedavisi yoktur ve tek tedavi yöntemi cerrahidir. Ne kadar erken müdahale edilirse o kadar az hasar ile atlatılmış olur. TEDAVİ NASIL UYGULANIR? Glokom hastalığına bağlı olarak, körlüğe kadar gidebilen ağır ve ilerleyici görme kaybı, zamanında ve uygun tedavi ile ilerlemesi engellenebilir. Kaybolan görme geri gelmez. Doktorun tedavide amacı hastanın görmesini ömür boyu korumaktır. Glokom tedavisi İlaç tedavisi: basit glokomda, hastalığın ağırlığına göre çeşitli göz damlaları (betoptic, timoptic, alphagan, cosopt v.s.) ile göz tansiyonu düşürülmeye çalışılır. Bazı hastalarda tek damla yeterli iken, bazı hastalarda iki veya daha fazla göz damlası gerekir. Ayrıca diazomid gibi tabletler de mevcuttur. Gliserol (30cc kadar) sulandırılarak içirilebilir. Glokom tedavisi İlaç tedavisi: Açı kapanması glokomunda önce serum takılarak (mannitol) göz içi basıncı düşürülür. Hastanın ilaçları düzenli ve ömür boyu kullanması gerekir. Laser tedavisi: Göz içi basıncı tekrar yükselen hastalarda laser etkili bir tedavi alternatifi olabilir. Cerrahi tedavi: hasta ilaçlarını düzenli kullanamıyor ve hastalık ilaçla kontrol altına alınamıyorsa cerrahi tedavi yapılır. Cerrahide amaç; mevcut görme fonksiyonunu arttırmak değil, görmenin özellikle görme alanının korunmasıdır. Burada göz içi sıvısının dışa akımını sağlamak için yeni bir yol oluşturulur. HASTA SUNUMU Hasta: A.K. T., erkek, 10 yaşında Şikayeti: Doğuştan itibaren görme azlığı görme azlığı Özgeçmişi:3 yaşında göz tansiyonu tanısı konmuş Soy geçmiş: Önemli kongenital hikaye yok Anne-baba akraba çocukları Diğer ik kardeşte önemli bir hikaye yok Genel durum: İyi Cosopt 2x1 Alphagan 2x1 (4-5 yıldır) Lumigan 1x1 Diazomid 2x1 (1 aydır) To regüle edilemeyen hasta TRAB için yatırıldı. Muayene bulguları Sağ: Konj. Doğal, kornea saydam ÖKD (ön kamera derinliği) artmış, pupil düzenli, lens saydam, Lens ön kapsülü üzerinde iris pigmentleri mevcuttur. Sağ:CLP (kap/disk oranı) 0.7, KRA (koryo retinal atrofi) makula atrofik, yaygın RPE (retina pigment incelmesi) foveal refle kaybı Muayene bulguları Sol: Konj. Doğal, kornea saydam ÖKD artmış, pupil düzenli, lens saydam, Lens ön kapsülü üzerinde iris pigmentleri mevcuttur. Sağ:CLP (kap/disk oranı) 0.7, KRA makula atrofik, yaygın RPE incelmesi, foveal refle kaybı Muayene bulguları 10 üzerinde 2 görüyor. Serviste bir haftadır bilateral Cosopt 2x1 Alphagan 2x1 Lumigan 1x1 Diazomid 2x1 tb kullanıyor Klinik seyir 15.12.05 16.12.05 17.12.05 To To To (tedaviye rağmen) 24 42 22 41 22 42 Klinik seyir Tedaviye rağmen düzelmediği, optik sinir etkilendiği ve çocuğun ileri dönemde kör olma riski olduğu için; Mitomycin ile trobekülektomi yapılması planlanıyor. 19.12.05 de Lumiganı ve diazomidi stoplandı. Günlük yaşam aktiviteleri Hastanın ve çevrenin güvenliğini sağlama; problem yok İletişim; 10 üzerinde 2 görüyor, gözlükle aktivitelerinde rahat, başağrısı var Solunum; problem yok Yeme-içme; allerjisi yok, patlıcanı sevmiyor, yeme içme normal, diş çürüğü var. Eliminasyon; problem yok Kişisel temizlik; giyinmede anne yardımcı, problem yok Hareket; çok hareketli, problem yok Uyku; problem yok Hemşirelik Bakım Planı Hemşirelik Tanısı Travma riski (çok hareketli olması ve görme azlığı) Beklenen Sonuç Çocukta yaralanma olmayacak Girişimler Çocuk ve aile ile birlikte servis içindeki travma riskleri değerlendirilir. Ortamda travmaya yol açabilecek etkenler kaldırılır. Hemşirelik Bakım Planı Hemşirelik Tanısı Diş fırçalama alışkanlılığının yeterli olmaması (Diş çürüğü) Beklenen Sonuç Diş fırçalamanın önemini açıklayacak. Diş fırçalaması düzenli olacak. Dengeli beslenmenin önemini açıklayacak. Girişimler Çocuk ve aile ile birlikte diş fırçalama yöntemi değerlendirilecek. Diş sağlağı için diş dırçalamanın önemi açıklanacak. Yeme alışkanlıkları içinde şekerli gıdaların fazla olmaması konusunda bilgilendirilecek. Gerekirse diş konsültasyonu sonucundaki öneriler uygulanır. Hemşirelik Bakım Planı Hemşirelik Tanısı Bilgi eksikliği (planlanan ameliyat) Beklenen Sonuç Çocuk ve aile yapılacak olan ameliyat konusunda bilgilenmiş olacak. Girişimler Çocuk ve aileye yapılacak girişim, sonuç ve olası problemler konusunda bilgilenmesi sağlanır. Ameliyathane ortamı konusunda açıklama yapılır. Post-op dönemde dikkat edeceği konusunda bilgilendirme yapılır. Ailenin ve çocuğun soruları cevaplandırlır. Hemşirelik Bakım Planı Hemşirelik Tanısı Rahatta değişim Ağrı (baş ağrısı) Beklenen Girişimler Sonuç Çocuk Çocuğun ağrısı değerlendirilir. ağrısının Önerilen analjezik verilir. olmadığını ya da azaldığını ifade edecek KAYNAKLAR Op.Dr.Turhan SOYLU Göz hastalıkları ve cerrahisi>Glokom Op.Dr.Ahmet GİRGİN Glokom İnternet KAYNAK: kaskaloglu.com/glokom.htm İnternet KAYNAK: Görüyorum.Net Sağlık Slayt Arşivi: http://hastaneciyiz.blogspot.com