1. Dolaşım Sistemi Muayenesi
advertisement
Dolaşım Sistemi Anemnez ve Fizik Muayene Ders planı • Anatomi - Hemodinami • Temel belirti ve bulgular • Öykü • Fizik muayene – İnspeksiyon, Palpasyon, Perküsyon, Oskültasyon • Ek ses ve üfürümler Sistemik - Pulmoner Dolaşım Sistemik - Pulmoner Dolaşım Fetal Dolaşım Fetal Dolaşım Neonatal Dolaşım Persistan Fetal Dolaşım Başvuru Nedenleri • Morarma • Kilo alamama • Üfürüm duyulması • Sık akciğer enfeksiyonu • Göğüs Ağrısı • Ödem, yüzde • Çarpıntı • Çömelme, Çomaklaşma • Bayılma (Senkop, Spell) • Eklemlerde şişlik ve ağrı • Çabuk yorulma, emerken • Düzensiz ritm (aritmi) • Solunum sıkıntısı • Kalp büyüklüğü • Aşırı terleme • Göğüs deformitesi Öykü • Semptomların başlama zamanı, ciddiyeti – DKH → siyanoz, üfürüm duyulması, KKY • Efor kapasitesi (bebek, çocuk) düşük – Terleme, dispne, gelişme geriliği • Siyanoz; istirahatte • Göğüs ağrısı; kalp dışı nedenler, adölesanlarda sık Öykü - prenatal • Annede Diyabet , Fenilketonüri • Geçirilen enfeksiyon (kızamıkçık - PDA) • Teratojenik ilaç (hydantoin, alkol, valproik asid) • X- ray maruziyeti • Sigara DKH & Doğumsal Malformasyon Sendromları • Kromozom anomalileri – Trizomi 21 (Down), AVSD – Trizomi 18 (Edwards), VSD, ASD – XO (Turner), AoK • Sendrom kompleksi – VATER, CATCH 22, CHARGE – Aspleni, Polispleni Öykü – postnatal • Prematurite • Siyanoz • Solunum sıkıntısı • Son bir ay içinde geçirdiği boğaz ağrısı • Geçirdiği hastalıklar : ARA, SLE, RA, JIA Öykü – soygeçmiş • Annede diyabet (HKM, BAT), SLE (AV blok) • Ailede (1. derece akraba) DKH varlığı • Ailede erken yaşta (< 40 yaş) koroner arter hastalığı veya inme (hiperkolesterolemia, trombofilia), • ani ölüm öyküsü (uzun QT, HKM, ARVD) • kas hastalığı (muskuler distrofi, dermotomiyozit ) Fizik Muayene İnspeksiyon Baş, boyun ve ekstremite anomalileri • Kısa boyun, basık burun, düşük kulak ve mental retarde – Down sendromu AVSD – Turner sendromu AoK, AS – Marfan sendromu MVP, MY, AY – Williams sendromu “elfin face”(supravalv. AS) – Noonan Sendromu PS – Holt-Oram sendromu ASD Göğüs Deformitesi Siyanoz (Morarma) Çomaklaşma (Clubbing) Janewey Lezyonu Osler Nodulü / Splinter Hemoraji Ksanthoma Eritema Marginatum / Artrit Sydenham Korea Ödem Ascites Juguler Venöz Dolgunluk Ventrikül Vuruşu Sol Ventrikül Apeks Sağ Ventrikül Ksifoid / Sternum Sol Alt Kenar Fizik Muayene Palpasyon Kalp Atım Hızı ve Ritmi • Radial nabız palpasyonu • < 1 yaş kalp tepe atımı • Aritmi – Nabız düzensizliği – Tanıda EKG Kalp Tepe Atımının Yeri • Sol midklavikular hattın 5. İKA ile kesiştiği nokta – < 4 yaş 4. İKA «Levokardi» • Dextrokardi • Perikardiyal efüzyon hissedilmez • Pnomotoraks / lober amfizem ters tarafında • Atelektazi lezyon tarafında Trill • Üfürümlerin elle hissedilmesi • Sağ el ayası veya parmak uçları ile • Kalp kaidesi ve apekste bakılır • Sistolik Nabızların Varlığı ve Özelliği • 4 extremite: eşit, dolgun, zayıf / sıçrayıcı • Femoral nabız zayıf / yok AoK • Sıçrayıcı (Korigan) PDA, AY • Zayıf nabız (⇓KO ) taşiaritmi, KKY, şok • Pulsus alternans KKY • Pulsus paradox kardiyak tamponat • Nabızsızlık Takayasu arteriti Kan Basıncı (Tansiyon) • Atardamarlar içindeki kanın damar duvarına yaptığı basınç olarak tanımlanır. • Kalbin atım gücü, damarların esnekliği, ve dolaşımdaki kan miktarı belirleyici faktörler. • Genellikle sağdan, gerekirse her iki kol ve bacaktan da ölçülür Ölçme Yöntemleri • Direkt (Damar içi) ölçüm* – Anjio, – YB ünitesi, – Ameliyathane İndirekt Ölçüm • > 1 yaş • Sfigmomanometre • Steteskop • Sistolik – diyastolik KB • Civalı** • Aneroid (mekanik)* • Elektronik < 1 Yaş kan basıncı ölçümü • Nabız palpasyonu, – Sistolik KB • Doppler yöntemi* – Sistolik KB • Flash yöntemi, – YD dönemi, – Ortalama KB A = sesin ilk duyulduğu an sistolik basınç D = sesin kaybolduğu an diyastolik basınç Arteryel basınç; sistolik / diyastolik basınç olarak ifade edilir. 120/75 mmHg. Fizik Muayene Perküsyon Fizik Muayene Oskültasyon Oskültasyon kuralları !.. • Otururken, yatarken ve sol lateral pozisyonda • Kalp hızı ve ritmi • Prekordiyum, akciğer alanları ve boyun dinlenir • Sistol ve diyastolun sınırları belirlenir • Kalp seslerinin ayırımı yapılır • Kalp seslerinde çiftleşme ve şiddetinde değişiklik • Solunumun etkisi • Ek ses ve üfürüm varlığı Oskültasyon Alanları Normal Kalp Sesleri ve Oluşumu • S1 : AV kapakların kapanması [M1/T1] • S2 : VA kapakların kapanması [A2-P2] • S3 : diyastol başında – Ventrikül pasif doluşu esnasında – Çocuk ve gençlerde fizik aktivite sonrası • S4 : diyastol sonunda – Vantrikül aktif doluşu (atriyum sistolü) esnasında Kalp Seslerinde Artma / Azalma • İnce göğüs duvarı • Şişmanlık • Taşikardi, • Göğüsler • Tirotoksikoz • Plevral Efüzyon • Kalbin atım hacmi ve • Amfizem hızını artıran durumlar • Perikardiyal efüzyon • KKY, Miyokardit Ek Ses ve Üfürümler Çiftleşme • S1 tek [M1 / T1] • S2 çift [A2-P2] – Fizyolojik çiftleşme • inspriumda çift, expriumda tek – Sabit çiftleşme ASD, RDB, PS (ağır hariç) – Paradoksal çiftleşme LDB, Ağır AS – Tek S2 TOF, Ağır PS, T. Arteriozus Sistolik Klik • Sistol başında, dar VA kapakların açılması • Kalp kaidesinde, aort / pulmoner odakta – Valvuler AS / PS – İdiopatik PA dilatasyonu • Midsistolik klik + geç sistolik üfürüm – Mitral kapak prolapsusu (MVP) Açılma sesi (opening snap) • Erken diyastolde ve apekste • Diyastolik rulmanla birlikte – Mitral kapak darlığı (MS) Frotman • Sürtünme sesi • Kaba, değişken özellikte ve gıcırtılı ses – Perikardiyal efüzyon, Perikarditis Galo ritmi • Hızlı kalp atımlarında • > 3 kalp sesi var • Ventriküler galo – KKY Üfürüm : tanım Kalp ve damarlardaki yapısal veya hemodinamik değişiklikler sonucu ortaya çıkan türbülan akımın oluşturduğu titreşimler Üfürüm : sınıflandırma Oluş mekanizmasına göre: – Organik – Fonksiyonel – Masum Üfürüm : Değerlendirme • Lokalizasyonu, yeri • Kalitesi • Şiddeti • Şekli • Zamanı • Yayılım • Frekansı • Solunum ve pozisyonla ilişkisi Lokalizasyon, yer Şiddeti 1/6 çok zor duyulur. 2/6 daha kolay duyulur, şiddetli değildir. 3/6 şiddetli üfürüm, kolay duyulur. 4/6 çok şiddetli üfürüm, trill (+) 5/6 çok şiddetli, belirgin trill (+), stetoskop göğüs duvarına değince duyulur. 6/6 üfürüm stetoskopu göğüs duvarına değdirmeden de duyulabilir. Zamanı • Sistolik – Midsistolik (AS, PS, ASD) – Pansistolik (VSD, TY, MY) – Erken sistolik (Fonksiyonel / masum üfürüm) – Geç sistolik (MVP) • Diyastolik – Erken ( AY, PY ) – Middiyastolik (rölatif MS / TS) – Geç ( MS, TS ) • Devamlı ( PDA, AVM, venöz hum) Frekans ve Kalitesi • Düşük – Fonksiyonel / Masum • Yüksek – Organik • Sert (organik) • Yumuşak – Müzikal (Fonksiyonel / Masum) Şekli Kreşendo – TS / MS geç diyastolik üfürüm Dekreşendo – AY, PY erken diyastolik Plato ( pansisitolik ) – VSD , MY, TY Kreşendo - dekreşendo (baklava dilimi) – AS, PS To and Fro Üfürümü • Sistolik ve diyastolik iki ayrı üfürüm • Devamlı üfürümden sistolik ve diastolik üfürümler arasında bir interval olmasıyla ayrılır – AY + AS – PS + PY Masum Üfürümler 3S (Short, Sistolik, Soft) – Servikal venöz uğultu (venöz hum) – Still’s üfürümü – Pulmoner ejeksiyon üfürümü Özetle : • türbülan akım titreşim «üfürüm» • üfürümün olmaması her zaman doğumsal ya da edinsel bir kalp hastalığı olmadığını göstermez. • üfürüm varlığı da her zaman doğumsal veya edinsel kalp hastalığı olduğunu düşündürmez. Kaynaklar: Park's Pediatric cardiology for practitioner 6th Edition Nelson Textbook of Pediatrics 20th Edition
