Çocukta Dolaşım Sistemi Semiyolojisi

Pediatride
Kardiyovasküler
Sistem Semiyolojisi
Prof. Dr. Emin Ünüvar
Genel Pediatri Bilim Dalı
[email protected]
9/24/2014
1
Ana başlıklar
Çocuğun özellikleri
Öykünün ana noktaları
Fizik Muayene yöntemleri
Bulguların değerlendirilmesi
Gerekli laboratuvar testler
Sorular
9/24/2014
2
Çocuğun özellikleri
Canlıların özellikleri
Hayatın başlangıcı
Dolaşım sisteminin ana yapısı
Fetal hayatta dolaşım sistemi
Dolaşım sistemi ve çocuk
9/24/2014
3
Fetal
dolaşım
9/24/2014
4
Lungs
William Harvey
Kapalı bir sistem
Kirli kan > Temiz kan
Kalp ve damarlar
Oksijen ve akciğerler
Kapiller dolaşım >
Endotel
9/24/2014
Body cells
5
9/24/2014
6
Kalp= Pompa
KB= KDxPR
KD=VxKH
KB: Kan basıncı
PR: periferik direnç
9/24/2014
KD: kalbin dakika debisi
KH: Kalp hızı
7
Sık görülen semptomlar
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Beslenme sırasında çabuk yorulma
Tartı alamama
Taşikardi
Aşırı terleme
Sık akciğer enfeksiyonu
Takipne, dispne, ortopne
Ödem, periorbital, bacaklarda ödem
Siyanoz
9/24/2014
8
Öykü
Yakınması nedir? Ne zamandan beridir?
Doğum öyküsü
Ailenin kaçıncı çocuğu? Kalp hastalığı var mı?
Ani ölen çocuklar? Bireyler?
Başka hastalıklar? Sendromlar?
Hipertansiyon ?
9/24/2014
9
Fizik muayene
KALP
Damarlar
Kan basıncı ölçümü
9/24/2014
10
Kalp muayenesi
 En sesli organımız, vücudumuzun sesi
 İyi yapılan fizik muayene ile tanıya gidilebilecek
yegane organımız
 Kalp, vücudunuzu gösterir
 FM öncesinde iyi bir fizyoloji, patoloji bilgisi gerekir
 Çocukta kolay değildir !!!
9/24/2014
11
Ortam kesinlikle sessiz olmalıdır
Çocuk ve sessizlik! Uyku !
Burun tıkanıklığı !
Tam soyunmuş olmalıdır
Önce gözlem kardiyovasküler sistem bu vücuda
yetiyor mu? Yetmiyor mu?
9/24/2014
12
Fizik muayene
Tartı, boy (baş çevresi)
Vücut sıcaklığı
Dakika solunum sayısı
Nabızların palpe edilmesi
Kan basıncı ölçümü
Transkutanöz oksijen satürasyonu (SaO2)
9/24/2014
13
Gözlem
Göğüs kafesinin yapısı nasıldır?
Pectus carinatus «kuş göğsü»
Pectus excavatus «kunduracı göğsü»
Asimetri var mı? skolyoz, vb.
Dispne bulguları var mı?
İnterkostal çekilmeler
Yardımcı solunum kasları
Boyun venleri
9/24/2014
14
Pectus carinatus
9/24/2014
15
Pectus excavatus
9/24/2014
16
Çomak
parmak
Kronik
hipoksiye
bağlı
9/24/2014
17
SİYANOZ
Redükte, indirgenmiş hemoglobinin >
5 gr/dL üzerine çıkması
9/24/2014
18
Palpasyon
Sağ elle yapılır, hem parmak uç bölgesi hem de al
ayası kullanılır
Apeks vurusu aranır
Çocuklarda 4.interkostal aralıkta midklaviküler hatta
> 7 yaştan sonra 5.interkostal aralıkta
«Trill» var mı?
9/24/2014
19
«Trill» girdap akım…
 Kalpte, damalarda tıkanıklık sonrası oluşan girdap
akımlarının göğüs palpasyonu sırasında elle
hissedilmesidir
 Yüksek akımlı darlıklarda hissedilir.
 4/6 ve üzeri üfürümlerde palpasyonda trill hissedilir
9/24/2014
20
STETOSKOP
Dinleme cihazı
Yunanca
Göğüs
« sthetos»
muayene «scopos»
İlk defa Fransız doktor
Laennéc , 1816
9/24/2014
21
Stetoskop
Kalbin muayenesi için şart
Lütfen kendi stetoskobunuz !
Kısımlarını iyi bilmek önemli
Diyafram ve çan
Tüpler
Kulaklıklar
Sadece kalp değil, diğer bölgeler
9/24/2014
22
Oskültasyon
En güzel ses, kalp sesleri !
Kalp dinlenirken gözler boyun venlerinde olmalı
Odaklanarak dinleme yapılmalı
Normal mi ? Değil mi?
Kalp seslerinin kaynağı
Kapaklar
Türbülans akımı
9/24/2014
23
9/24/2014
24
Oskültasyon
Sistematik yapılmalıdır
Öncelikle ana sesler: S1 ve S2 nasıl?
Üfürüm var mı? varsa nasıl?
Sistolik üfürümler
Diastolik üfürümler
Ritm nasıl ?
Ek ses var mı?
9/24/2014
25
LUP
DUP
9/24/2014
26
Oskültasyon – S1
 Kalp sesleri : «lup dup»
«lup»: S1, birinci kalp sesi, AV kapakların
kapanması, oturaklı ses, esas ses
Düşük şiddette, uzun bir ses, tok bir ses
Nabızla gelen ses !
Zayıf, kalp zayıf, güçsüz
Güçlü kalp aktif, güçlü
9/24/2014
27
Oskültasyon – S2
Yüksek şiddette, frekansı yüksek, kısa ses
Aort ve pulmoner kapakların sesi
Kapakların kapanma sesi
Normalde eş zamanlı
Eğer pulmoner ve aort kapanması gecikirse çift
duyulabilir (ASD )
İnspiryumda ses fizyolojik çift duyulabilir
9/24/2014
28
Oskültasyon – Ek sesler – S3, S4
Daima patolojik
Taşikardi ile beraberse, «Gallop ritmi»
Dört nala giden bir at,
Ventriküllerin dolumu veya genişlemesi sırasında
oluşmaktadır
Sıkıntıdaki kalbi,
 Kalp yetersizliğini gösterir
9/24/2014
29
Oskültasyon – eksesler - Klik
Tınlama, zil sesi gibi
Zamanı kısa, şiddeti fazla olan
Çoğu kez sistolde
Darlık olan bir arterden geçen kanın oluşturduğu
ses
Daima patolojik
9/24/2014
30
Oskültasyon - Frotman
Perikarda ait olan ses
Kemer sürtünme sesi
Perikard yapraklarının bir birine sürtünmesi
Perikarditte duyulur
Pozisyonla değişir
İnspiryumda artar
9/24/2014
31
9/24/2014
32
9/24/2014
33
Oskültasyon - Odaklar
Apeks,
Sol ve sağ parasternal bölgeler
Sağ ve sol üst parasternal bölgeler
Sırt bölgesi
Aksiller alanlar
Karotis alanları
Karın bölgesi
9/24/2014
34
Üfürümler
Kalpte girdap akımlarından doğan sesler
Çocuklarda %70 ‘i çoğu kez masum
Birçoğu sistolik
Üfürüm, sulf, murmur gibi isimler
Yeri, sistolik mi, diastolik mi? şiddeti, yayılımı,
Pozisyonla ilgisi
Normal veya başka anormal seslerle beraber
bulunabilir
9/24/2014
35
9/24/2014
36
Masum üfürümler
Fizyolojik üfürümler
Gerekli olanlar:
1-3 düzeyinde
Tril eşlik etmez
Yayılmaz
Kısa süreli
Genelde sistolde
S1 ve S2 normal, klik yok,
9/24/2014
37
Masum üfürümler
Fizyolojik sistolik üfürüm (Still üfürümü)
Venöz hum
En sık olanlardır
Diğer üfürüm yapabilen nedenler ?
9/24/2014
38
Oskültasyon
Mutlaka sırt dinlenmelidir (Aort koarktasyonu)
Karotisler
Karaciğer
Karın
Kraniyum
Büyük damarlar
dinlenmelidir
9/24/2014
39
Oskültasyon
Kalp dinlenirken ritmi de değerlendirilmelidir
Ritmi nasıl ? Solunumsal aritmi
Düzensiz ama ritmik
Hem düzensiz hem de aritmik
9/24/2014
40
Ritim
Normal, bradikardi, taşikardi
Ritim:
Düzenli
Düzensiz (irregüler)
Düzenli, irregüler
Düzensiz, düzensiz (irregüler, irregüler > Disritmi
9/24/2014
41
Kalp muayenesinde
Her ne sebeple olursa olsun
ek ses, üfürüm, disritmi saptanan
veya şüphesi olanlar mutlaka
pediatrik kardiyoloji uzmanına
yönlendirilmelidir
9/24/2014
42
Periferal damarlar
Periferal arterler palpe edilmelidir
Özellikle femoraller
Eşit olarak palpe edilmeli
Üst ekstremite birlikte değerlendirilmelidir
9/24/2014
43
9/24/2014
44
Arteryel kan basıncı
•
•
•
•
Manşonun büyüklüğü
Alt ve üst basınç değerleri
“Flush” yöntemi
Doppler yöntemi ile kan basıncı ölçümü
45
46
Diğer bölgeler…
Solunum sistemi, akciğerler
Hepatomegali
Ödem
Deri
Kas dokusu
Tiroid bezi
9/24/2014
47
Laboratuvar testler
EKG
Ekokardiyografi
(Telegrafi)
Diğer bazı testler
9/24/2014
48
Teşekkürlerimle
[email protected]
9/24/2014
49