Hayatın Dilini Öğrenmek İçin…

www.biyolojidefteri.com 1
Hayatın Dilini Öğrenmek İçin…
www.biyolojidefteri.com
KALITIM DOĞRU – YANLIŞ SORULARI ( 1. BÖLÜM )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
( ….. )
Karakterlerin dölden dole geçme prensiplerini inceleyen bilim dalına kalıtım denir.
Kalıtımın esasları ile ilgili ilk çalışmalar Mendel tarafından yapılmıştır.
Biri anneden diğeri babadan gelen ve aynı özellikleri denetleyen kromozolar homologtur.
Diploid hücrelerde homolog kromozom çiftleri bir arada bulunur.
Haploid kromozom sayısına sahip hücrelerde homolog kromozomların yalnız 1 tanesi vardır.
2n ve n olarak ifade edilen hücrelerde n , tek atadan alınan kromozom takımını belirtir.
İki futbol takımına ait oyuncular kromozom olarak düşünülürse kaleciler homologtur.
İnsanda dişi bireylerde otozom ve gonozomlar tam homologtur.
İnsanda erkek bireylerde otozomlar tam homolog iken X ve Y tam homolog değildir.
Aynı karakter üzerine etki eden gen alternatiflerine alel denir.
Canlılarda herhangi bir özellik için alel sayısı daima ikidir.
Aleller arasında daima baskınlık çekiniklik ilişkisi olmak zorundadır.
İlgili özellik için alel sayısı kaç olursa olsun diploid hücrede en fazla iki çeşit alel bulunur.
Aleller homolog kromozomların karşılıklı lokuslarında yer alır.
Haploid hücrelerde her özellik için tek alel vardır.
Alellerin nükleotid sayısı ve sırası bir diğerinden farklı olabilir.
Bazı kalıtsal karakterler sadece genlerin etkisiyle belirirken bazılarında çevre de etkilidir.
Canlının genetik yapısına fenotip, dış görünüşüne ise genotip denir.
Canlılarda fenotip genorip ve çevresel faktörlerin etkileşimiyle belirir.
Genotipinde aynı alelleri taşıyan birey ilgili özellik açısından homozigottur.
Baskın aleller homozigot ve heterozigot durumların her ikisinde de fenotipte belirir.
Baskın fenotipe bakılarak genotip hakkında kesin bilgiye ulaşılamaz.
Mendel’in başarısındaki en önemli etkenlerden biri olasılık ilkelerini iyi kullanmış olmasıdır.
Birbirinden bağımsız olayların sonuçları da bağımsızdır.
Bir çiftin ilk çocuğunun A kan gruplu olma ihtimali neyse ikinci içinde aynı ihtimal geçerlidir.
Şansa bağlı olayın bir defa denenmesinden elde edilen sonuç diğerlerini etkilemez.
Bitkide fotosentez ürünlerini floeme yükleyen organlar kaynak ya da veren organ ismini alır.
Mendel’in bezelyeleri tercih etmesinin en önemli kriterlerinden biri kolay yetişebilmesidir.
Genetik çalışmalarda kısa sürede çokça döl veren organizmalar oldukça kullanışlıdır.
Eş ve eksik baskınlık ile çok alellik Mendel genetiğinde yer almaz.
Mendel’in incelediği tüm özellikler için ikişer alternatif söz konusudur.
Bezelye bitkisi tam çiçeklere sahip olduğundan kendileştirmeye müsaittir.
Mendel, çaprazlamalarına başlamadan önce her özellik için arı döller elde etmiştir.
Tek ferdinde sadece erkek ya da dişi çiçek taşıyan bitkilerde arı döl elde etmek daha zordur.
Farklı fenotipteki iki homozigot bireyin çaprazlanmasına hibridizasyon denir.
Çaprazlamalarda atasal döller F, oğul döller ise P harfi ile sembolize edilirler.
Tek özellik bakımından heterozigot iki bireyin çaprazlanmasına dihibrit çaprazlama denir.
Monohibrit çaprazlamada F1 dölünde dört yavru oluşur .
Bir bireyin oluşturabileceği gamet çeşidi sayısı heterozigot özellik sayısı ile ilişkilidir.
Mendel’in bir diğer şansı da incelediği özelliklerin farklı kromzomlar üzerinde kalıtılmasıdır.
Farklı kromozomlar üzerindeki karakterlerin kalıtımı birbirinden bağımsızdır.
z.
Bağımsız iki özellik bakımından dihibrit birey iki monohibrit olarak düşünülebilir.
Mayoz bölünmede önce kardeş kromatidler sonra homolog kromozomlar ayrılır.
Tüm üreme hücreleri mayoz bölünme ile oluşmak zorundadır.
Monohibrit çaprazmada genotipik ayrışım oranı 3:1 dir.
İnsanlarda deneyesel olarak çaprazlama yapılamayacağından soyağaçları önemlidir.