New York Times– 17 Nisan 2017– Yuri Slezkine

advertisement
Bolşeviklerin Aşk Hayatı (The
Love Lives Of Bolsheviks )
New York Times– 17 Nisan
2017– Yuri Slezkine
Bolşevikler dünya devrimi için kurulmuş bir topluluktu. Devrimin aşktan bir
farkı yoktu. Geleceğin harmonisi için kişisel fedakarlık lazımdı. Bu harmoninin
içinde kitapları anlamak beslenmek ve
komuta etmek vardı. Devrimin lideri olan
gençler devrimi bir kadın gibi algılıyordu.
Bu gençlerin büyük bir kısmı devrimle
birlikte özel kadınlara aşıktı. Bolşevik olmak “kız kardeşlerin” yardımıyla erkekler
gurubuna katılmak demekti.
Yakov
Sverdlov Sibirya da sürgündeyken
Kira EgonBesser adındaki bir kadına “insan
trajedisinin
son perdesi
yakındır. Bu
gün sadece
kör olup büyümekte
Yakov Sverdlov
olan gücü
görmek istemeyenler bu son sahnede
baş oyunculardan olacaklardır” diye
yazmıştı. Sverdlov ve Egon Besser de bu son sahnenin bir parçası oldular. “Buluştuğumuzda yanaklarından öpmeme izin ver….seni tekrar göreceğimden hiç
şüphem yok” diye de mektubunda yazmaya devam
etmişti.
Sverdlov’un Egon Besser’e gönderdiği son mektup
1917 Şubat’ının sonlarıydı. 32 yaşındaki Sverdlov bu
devrimci arkadaşı ile evlendi. Eşi intihara meyilli 18
yaşında bir kızdı.Sverdlov mektubunu aldıktan hemen
sonra yanına gitti.
Egon Besser anılarında “Mart ayının sonlarına doğru
bir gece kapı çaldı. Çok tanıdık seslerin geldiğini duydum. Kapıya doğru koştum ve Yakov Mikhailovich’i
gördüm.İki yanağımdan da öptü” diye yazmıştı.
O sırada ekonomist Valerian Osinsky sevdiği kadın
Anna Shaternikova ya bir mektup yazmıştı. 30 yaşındaki V.Osinsky devrimci arkadaşı ile evlendiğinde eşi
20 li yaşlardaydı.V.Osinsky eşini “genç uzun boylu zeki
ve güzel” olarak tanımlamıştı. Birkaç ay evvel Yalta da
bir hastanede tanışmışlar ve V.Osinsky ona Knut
Hamsun’un Victoria adlı kitabını okumuştu.
yaşındaydı. Maria Denisova otel odasına
gelmek için söz vermişti ama gelmemişti.V.
Mayakovsky Tanrıya yalvardı.
Yüce Tanrım
Bir çift elinle gel
Herkesin aklı olduğunu göster
Bu yoldan neden gelmedin
Bizim için öpüş öpüş öpüş
İşkencesiz
Tanrının söyleyecek bir şeyi yoktu.Şair
kıyametin bir parçası olarak “onu doğramaya” söz verdi.1916 yılında tekrar geleceğini
söyledi fakat 1917 yılında geldi.
Sverdlov Bütün Rusya Merkezi Yüksek
Komitesinin başkanlığına getirildi ve deri
ceket modasının öncüsü oldu. Kızıl terörü
yaygınlaştırdı, çar ve ailesinin ölüm emrini
verdi. Başını çektiği Kosaklaştırma sürecinin tam ortalarında 1919 yılında öldü.
Onlarda mutluluklarının, insanlık trajedisinin son sahnesine bağlı olduğunu biliyor fakat bunun Petrograd da
başlamış olduğunu bilmiyorlardı. Komünizm Hamsun’
un romanında ki gibi sonsuz aşkın krallığı idi.
V.Osinsky “Orada….aşk hiç utanmadan bütün şefkati
ile ortaya çıkacaktır” diye yazdı.
Vladimir Mayakovsky 1914 yılında aşkı Maria Deniso
va ile Odessa da tanıştı. Avantgarde şair Mayakovsky
21 yaşındayken ışıl ışıl muhteşem gözleri olan uzun
boylu biçimli bir vücuda sahip şahane Maria’sı 20
Kira Egon Besser’in de aralarında olduğu bir fotoğraf
V.Osinsky Yüksek konsey Ulusal Ekonomi
biriminin ilk başkanı kırsaldaki zorunlu işçiliğin de öncüsü oldu.Mayakovsky nin
Maria’sı Kızıl süvari yoldaş Efim
Shchadenko ile evlendi ve mezuniyeti için
gerekli çalışmalarını Moskova Yüksek Sanat ve Teknoloji stüdyolarında yapıp Lenin’in anıt mezarı için Lenin’in bir heykelini
yaptı.Mayakovsky de Lenin’in ölümü ve
sonsuza kadar ki ünü için o ünlü şiirini yazdı.
Lenin 1924 yılında
öldüğünde komünizmin
gelişi sonsuza kadar
ertelendi.Üst düzey Bolşeviklerin çoğu ya Kırım’a ya da Moskova da
ki Sovyet apartmanlarına yerleşip günlük,
kominal, sıradan hayatlarını yaşamaya başla- Valerian
Osinsky
dı. Osinsky Anna için
eşini ve oğlunu bıraktı
sonra da Anna dan ayrılıp eşi ve oğlunun
yanına döndü. Anna ise başkası ile evlendi
ve Vsemir adında bir oğlu oldu.
Yıllar sonra Anna ve Osinsky özel bir
kutlamada karşılaştılar. Anna baygınlık
geçirdi ve bu sırada parti kartı kayboldu.Osinsky
kefil olması için çağrıldı. Anna ve Osinsky bu buluşma sayesinde ilişkilerine tekrar başladılar. Bir
gece Osinsky, Victoria romanının beş sayfasını
okumaya başladıysa da sabaha kadar bütün romanı bitirdi. Anna’ya Victoria romanında bulduğunun pişmanlık değil duyguların o muazzam gücü
olduğunu söyledi. Devrimin coşkusu ile karşılaştırılabilir diye de yazdı. Duygusuzluğundan utanmıyordu. “Ağlamayı bilmem ama duygusal kısımlarda boğazıma bir şey takılıyor, kendi kendime sessizce okusam bile” diye yazıyordu.
gitti. Anna 16 sın da iken Bukharin 40 yaşındaydı.
Bukharin “Victoria” yı ona da okudu.
“Aşk yaşamın
ana kaynağı ve
yöneticisidir oysa
aşkın yolu çiçek
gibi açmak ve kan
akıtılmasından
geçiyordu”
Oysa Osinsky’nin çarlık dönemi hapishanelerinden hücre arkadaşı olan Nikolai Bukharin kadar
kimse ağlamamıştır.
Bukharin’in ikinci eşi Anna Larina için “duygusal
kırılganlığı ve sürekli hassaslığı sık sık histeri durumunda olmasına neden oluyordu. Kolayca ağlardı” diye yazmıştı.
Bukharin Anna’yı
bebekliğinden tanırdı. Bukharin
1930 yılında zorunlu kollektivizasyona
karşı duruşundaki
yenilgi yüzünden
Şair Vladimir Mayakovsky Kırım’a gitmiş orada yas tutuyordu.
Anna ziyaretine
Maria Denisova
Kitabı bitirdiğinde Anna’ya bir
cüzamlıyı sevebilir misin diye sordu. Anna tam yanıt verecekken
vereceği yanıttan
korkup Anna’yı
susturdu ve
“Victoria” romanını düşündü.
Bu esnada Mayakovsky’nin Maria’sı ve Maria’nın
işçi olan yeni kocası Shchadenko ayrılmaya karar
verdi.1929 yılının Aralık ayında Maria, Mayakov
sky’ e yazdığı mektupta ev hayatındaki “ruhsal
cinayetten” şikayetçi oldu ise de parti üyesi olan
ruhsuz davranışlı kocalara karşı kadınları savunduğu için ona teşekkür etti. 14 Nisan 1930 da
Mayakovsky silahla intihar etti ve bıraktığı
notta “aşk gemisi ev içi ruhsuzluğuna çarptı” diye yazdı.
Stalin 1934 yılında devrimin ikinci kısmına başlamış ve Bukharin de dönekliği için
özür dilemişti. Artık ruhsuzluk tehlikeli değildi.Sosyalizm dünyasında hayat güven
içinde beklemekten ibaretti. Bolşevikliğin
Augustus çağında hamile bir kadının gülüşü sosyalist hayatın bir parçası idi.
Anna Larina
Bukharin’in
Kremlin de ki
dairesine taşındı. Maria ve Efim
Shchadenko
beraber geri
döndüler.
Osinsky, Anna
Shaternikova’ya
kendi çocukları,
Nikolai Bukharin
Hegel diyalektikleri, Sovyet sanayileşmesi ve komünizmin
gelişi üzerine mektuplar yazdı. Aşkın derin
hassaslığı, utanmaz bir şekilde “ilk önce
çok hızlı ve tahmin edilemez bir halde Rusya ya geldiği” gibi gelecekti.Aylar sonra
Stalin tarafından gelen son eski Bolşeviklerin kendilerini aldatmaları ve inançlarının
değişmesi üzerine oluşmuştu.
27 Şubat 1937 de Bukharin de tutuklandı. Anna
Larina’nın söylemine göre götürülmeden önce dizleri üzerine çöküp hayatını mahvettiği için Anna
dan özür diledi.Anna Larina anayurda ihanet eden
aile bireyleri ile birlikte kampa yollandı.Sorgulayan
kişi ise çocukluk arkadaşı Andrei Sverdlov idi. Bu
kişi Yakov’ un Sibirya sürgünü sırasında doğan
oğluydu.
Shchadenko kızıl ordu komutanlarının tutuklanmasına başkanlık etti.1937 yılının Haziran ayında
Kiev den Maria’ya yazdığı mektupta, korkak ve
hergelelerin üst rütbelere sızıp muhafızları da yozlaştırıp tahmin edilemez bir darbeye hazırladıklarını yazdı.Mektubunu
“benim küçük güneşim seni kucaklar ve
öperim,en erken Temmuz başında Moskova da olacağım” diyerek sonlandırdı.
Kısa süre sonra
Maria’ya şizofreni tanısı kondu. O sırada
Bukharin’in 2. eşi
ergenliğe yeni girmiş
Anna Larina
olan komşusu onu
“uzun boylu, sağlam duruşlu delici ve tehditkar
bakışlı uzun siyah elbisesine askerlerin deri keme-
rini takıp arasına da bıçağını sokan” kadın olarak
anlatır.
1937 yılının Şubat ayında Osinsky, Anna Shater
nikova ya son mektubunu
yollar ve “ne zaman” sorusu yerine “kimin kabahati”
Yuri Slezkine
sorusunun yerleştirildiğini
yazıp şöyle devam eder :
“bu durum da her konuşma hukuki bir yargılama
durumuna düşmektedir öyle ise tek yol hep beraber susmaktır”. Osinsky 1937 yılının Ekim ayında
tutuklanır ve bir yıl sonra da kurşuna dizilir.
Bu makale New York Times Gazetesinin Red
Century adında Bolşevik devriminin 100 yıl
dönümü nedeniyle hazırladığı yazı dizisinin 8.
makalesi olup Yuri Slezkine tarafından yazılmış ve 17 Nisan 2017 de New York Times internet sitesinde yayınlanmıştır.
Download