44 —. İade olunan malların vergisi MADDE 21. — Teslim olunan mallara ait vergiler, bu mallar, teslim tarihinden itibaren en çok iki ay içinde mükelleflere iade edildiği takdirde, iadenin vâki olduğu ayın beyanname­ sinde yazılı vergi miktarından indirilebilir. Şu kadar ki; iade olunan malların fiilen mü­ esseseye ithal edilmiş olması ve beyannamede, giriş kaydedildiği tarih ile muamelenin sıra nu­ marasının ve evvelce hangi ayın beyannamesine geçirilmiş olduğunun gösterilmesi şarttır. » Mükellef işini bırakmış ise bu mala isabet eden vergi mükellefe ret ve iade olunur. d) Elektrik vergi matrahı, kilovat saat ola­ rak miktarı, e) Hava gazının vergi matrahı, metre küb olarak miktarıdır. Matrah unsurlarının tevsiki MADDE 25. — Gümrüklü değerin tesbitinde mal bedeli üzerinden alman para primi ve fi­ yat farkları ilgili mercilerin belgeleri ile, 22 nci maddenin (a), (b) ve (c) bentlerinde yazılı di­ ğer ödemeler de gümrük idaresinin belgeleri ile tevsik olunur. Sahipsiz eşyada matrahın tâyini II - İthalde alınan İstihsal Vergisinde Mükellef MADDE 22. — Bu kanunla vergiye tâbi tu­ tulmuş olan maddelerden ithal edilenlerin vergi­ sini bunları Türkiye'ye ithal edenler öder. Matrah a) Kıymet esası MADDE 23. — İstihsal Vergisi kıymet esası­ na göre alman maddelerin ithalinde vergi matra­ hı bunların gümrüklü değeridir. Bu kanuna göre gümrüklü değer aşağıda gösterilen unsurların toplanmasından teşekkül eder : a) îthal edilecek eşyanın Gümrük Vergi­ sine esas olan kıymeti, b) Gümrük Vergisi ve bu vergi ile birlikte hesaplanan belediye payı, c) Gümrük idaresine ödenen başkaca vergi ve resimler (İstihsal Vergisi hariç) ile mal güm-*r rükten geçirilinceye kadar ödenen sair giderler (Mal bedeli üzerinden alınan para primi veya fiyat farkı dâhil). b) ölçü esası MADDE 24. — ithal edilen : a) Akar yakıtlarla kahvenin vergi matrahı, bunların gayrisâfi sıkletleri, b) İçkilerin vergi matrahı, litre olarak mik­ tarları, c) Kibritten vergi matrahı, çöp adedi ola­ rak miktarı, MADDE 26. — Gümrük Kanunu hükümleri­ ne göre sahipsiz sayılarak satılan maddelerin İstihsal Vergisine bu eşyanın satış bedeli veya 23 ncü maddede gösterilen sıklet veya miktar­ ları matrah olur. III - İstihsal Vergisinde mükerrerliğin önlenmesi İlk madde indirimi esası MADDE 27. — Bu kanunla vergiye tâbi tu­ tulan maddeler (elektrik, havagazı ve akar ya­ kıtlar hariç) İstihsal Vergisi ödenmek suretiyle tedarik edilerek II nci tabloda yazılı maddelerin imalinde ilk madde, yardımcı madde veya am­ balaj maddesi olarak kullanıldığı takdirde, ver­ gi mükerrerliği önlenmek üzere, vergiye, tâbi nihai mamulün satış veya emsal satış bedelin­ den, vergili ilk madde veya maddelerin vergili satış bedeline tekabül eden bir indirim yapıl­ dıktan sonra nihai mamule ait istihsal vergisi hesab edilir. İstihsal vergisine tâbi tutulmuş maddelerle imal edilen istihsal vergisine tâbi maddelerin her biri için bu maksatfa uygulanacak ilk mad­ de indirim nispetleri, Maliye ve İktisat ve Ti­ caret Vekâletlerince müştereken tesbit ve ilân olunur. Bu nispetler en geç iki yılda bir gözden geçirilir ve mamulün maliyet ve satış bedelle­ rine giren unsurların kıymetlerindeki azalış ve artışlar dolayısiyle bozulan nispetler yeniden tesbit ve ilân olunur. Ancak vücuda getirdiği mamul için uygulanan indirim nispetinin fiili duruma uymadığını beyan eden imalâtçıların yazıları müracaatleri, yukarda zikrolunan müd­ dete bakılmaksızın nazara alınır ve tetkik ne-