M. Meclisi B:56 •12. S. 1965 0 : 1

M. Meclisi
B:56
lihra^at konusunda yıllardan- beri karşilaşı- i
ian 'bâzı meselelerimiz •mevcuttur. Bunların en
îiHiıüİıim'l^rinden birisi ananevi ihraç maddelerisüizin z&m&ri ihtiyaç maddeleri arasımda bulun.mamaaı ve ihracatımızda sanayi mamulleri yüz­
üşe nisbetinin•••çok düşük olmasıdır. Bu sebeple ;
ütcaç polttikaımaızda '-bilhassa 'geleneksel iSıraç |
öj^dd^rimiız yanımda sanayi mamullerinim i'h- ]
racına büyük önem verilmektedir. Nıitekiımı bu \
saıafeaatla 2öi sayılı Kanun çıkarılmış, ve verıgi ]
iadesi p>li$ie '-sanayi mamullerinin ihracı teş- |
vdk edilmiş, bulunmaktadır.
Bi^er taraftan tamamlayıcı malhiye'tte olmak
•âkere ithalât rejimimde gerekli değişiklikler yapulmi'Ş ve sanayi mamulleri ihracı için gerekli
hammaclde, yardj'meı madde ve ambalaj madde­
lerinin iıhragındaıı pn.ee peşinem ve liberasyon !
yolu ile ithali mümkün kılınmıştır. Böylece,
•sarf edilen. gayretler sonucunda 1964 yılında
33 kalem madde ihraıç maddelerimiz arasında
ilk, ,de£a yer almış/tır. Bahis konusu maddeler
arasında bilhassa bâzı yünlü mensucat, ipl$lşler, kimya ve ilâe sanayii,, cam sanayii, ba­
kır sanayii, mamulleri ile dikiş, beton karış­
tırma ve dokuma mıakinalanmı, radyoları zik­
retmek mümkündür. Bu yeni ihraç maddeleri i
şimdilik miktar itibariyle mahdudol makta be- j
raber ilerisi için büyük ümitler vadetmektedir. j
Bu neticelerin istihsalinde, kamu ve özel
sektör tarafından paa-f edilen, gayretlerle, dış !
ticaret rejimi ile ilgili tedbirlerin ve tarım
ürünleri bakımından takibedilen fiyat politi­
kasının önemıli rol'ü ol;rm?ıştur.
İthalâtımız plân hedeflerine uygun bir seyir
takübotmektedir. Nitekim 1961 de 509,5 milyon
dolar olan ithalât 1963 te 690 milyon dulâra yük­
selmiştir. 1964 yılı ithalâtı ise muvakkat rakam
olarak 537 milyon dolardır. Bu son yılda 1963 e
-nazaran ithalâtta görülen azalma ithalâtın kı­
sılması, yatırım maddeleri, hanı ve yardımcı
maddeler ithalâtının azaltılması gibi sebeplerden
ileri ,gelmemektedir. Bu nispî azalış e$as itiba­
riyle, yaçdım olarak aldığımız surplus maddele­
ri ithalâtında husule gelen 65 milyon dolarlık
eksilme ve bilhassa 1963 te önemli bir seviyeye
baliğ olan Ereğli Demir - Çslik ithalâtı ile mem­
leketimizde montaj sanayiinin gelişmesi dolayıaiyle kara nakil vasıtaları ithalâtında 1964 yı­
lında. meydana gelen 31 milyon dolarlık kıymet
azaljşUle jjgili bulunmaktadır.
•12. S. 1965
0:1
Dış ticaretimizde kaydedilen bu gelişmeler
dış ticaret açığının da azalmasına imkân vermek­
te ve böylece 1962 de 241, 1963 te 322 milyon
dolar olan dış ticaret açığı 1964 te 126 milyon
dolara düşmüş bulunmaktadır.
Dış ticaretimizdeki bu gelişmeler ve ticaret
muvazenesi açığının azalması, altın konvertibli
döviz rezervlerimiz üzerinde müspet tesirler iera etmiştir.
Nitekim sıramyle 1960 da 31,3; 1961 de 95,8;
1#62 sonunda 78,6, 1963 te 36,3 .milyon dolar
olan rezervlerimiz 1964 sonunda 57 milyon dola­
ra yükselmiştir.
Sayın üyeler,
Böylece Türk ekonomisinin 1964 yılı içinde­
ki durumunu ve bu arada bilhassa para, kredi
ve mevduat ile fiyatların gelişme seyrini ana hat­
ları ile arz etmiş bulunuyorum. Bu konularda za­
man zaman ayrı ve birbirine zıt istikametlerde
fikirler ileri sürüldüğü cihetle, burada bir iki
nokta üzerinde de durmayı faydalı addetmek­
teyim.
Yüksek Heyetinizce bilindiği üzere ekonomtk
faaliyetlerle fiyatların gelişme seyri muayyen
bâzı kıstasa, unsur ve göstergelere göre, tâyin ve
te^bit olunmaktadır. Ekonomik gelişmenin -sıh­
hatli veva endişe verici bir yolda olup otmıdı§ını çeşitli -bakımlardan tâyine yarıyan muhtelif
unsurlardan en önemlisi millî paranın iç ve dış
değeri, istikrarıdır. Millî paranın iç değeri, bu
parayla tomini mümkün mal ve hizmetlerin fivat ve bedellerindeki yükseliş veya düşüşe, be­
lirli miktarda millî bir para ile alınabilen belirli
evsaf ve ağırlıktaki altın fiyatında bu paraya
nazaran meydana gelen artış veya düşüşe, dış
değeri ise millî paranın yabancı memleketlerin
piyasalarındaki döviz rayiçlerine göre taayyün
etmektedir. Biraz önce açıklaımava çalıştığım hu­
suslar ile fiyat ve geçinme endeksleri hakkında
verdiğim rakamlar m^mlekeıtoimiîr.n fiyatlarında
istikrarın devam ettiğini, bir yıl önceye nazaran
önemli bir artış olmadığını, aynı halin altın fi­
yatları bakımından da mevcut
bulunduğunu
göstermektedir. Diğer taraftan
paramızın dış
değerinde yabancı memleketler paralarına naza­
ran her hanççi bir düşüş de mülâhaza edilme­
mektedir. Ve nihayet enflâısyonisıt tazyikin belir­
diği zamanlarda piyasalarda ve fertlerin tutun-