M. Meclisi B : 65 çalışan bir hekimle İstanbul, Ankara, izmir

M. Meclisi
B : 65
çalışan bir hekimle İstanbul, Ankara, izmir'de
çalışan bir hekimin aldığı ücret arasındaki fark
kaldırılmıştır.
Bilâhara Personel Kanunu ile sosyalizasyon
bölgesindeki tazminatlar da kaldırılınca, bu
bölgeye mütehassıs hekim ve yardımcı sağlık
personeli göndermek çok zor hale gelmiştir ve
mevcut kadrolar da süratle boşalmıştır. Bu dö­
nemlerde üzerinde Devlet hastanesi yazan 32
Devlet hastanesinde bir tek uzman hekimin bu­
lunmadığı, doktoru olmayan 577 köy ocağı ol­
duğunu, yani mevcut ocakların % 90 mm dok­
torsuz olduğunu zamanın Sağlık Bakanı açık­
lamıştır.
Şimdi görev_ başında; sağlık hizmetlerinin
sosyalizasyonuna inanmış ve sağlık hizmetleri­
ni bu yolla halletmeye kararlı bir sayın Bakan
vardır, sağlık ve yardımcı sağlık personelinin
yan ödeme mevzuunu bütçe imkânları ölçüsün­
de gerçekleştirmiş bulunmaktadır. Bu, sosyali­
zasyon bölgesine sağlık personeli temini yolun­
da kısmî bir ferahlık getirecektir. Ancak yal­
nız. başına yan ödeme de meseleyi çözemeyecek­
tir. Gerekli başka tedbirlere de ihtiyaç vardır.
Bunları da sırası geldikçe arz etmeye çalışaca­
ğım.
Halen sosyalizasyon bölgesinde 81 hastane,
70 sağlık merkezi, 869 sağlık ocağı, 2 7,71 sağlık
evi ve 132 dispanser mevcuttur. Ancak bura­
larda hizmet gören sağlık ve sağlık yardımcısı
personel çok eksiktir. Kadrolara göre mevcut
mütehassıs hekim '% 34, pratisyen hekim % 31,
diş tabibi '% 100, eczacı % 38, hemşire % 33,
hemşire yardımcısı '% 89, sağlık memuru % 78,
ebe •% 65, sağlık savaş memuru % 85 oranında
mevcut bulunmaktadır. Bu yüzdelere göre sosyalize bölgede 10 830 kişiye bir hekim 6 160 ki­
şiye bir sağlık memuru 14 850 kişiye bir hem­
şire, 13 810 kişiye bir hemşire yardımcısı, 3 240
kişiye bir ebe düşmektedir. Görülüyor ki, bu­
gün dahi bu bölgede sağlık personeli gerekenin
çok altındadır.
Hizmetlerin verimli ve eksiksiz yapılabilme­
si için bu eksiklikleri tamamlamak lâzımdır.
Bu da bâzı tedbirler almakla mümkündür. Yan
ödeme bu tedbirlerden birisidir ve alınmıştır.
Alınacak tedbirler arasında âdil bir rotasyon
sistemi kısa süreli mecburi hizmet ve sosyali­
zasyon bölgesinde çalışan hekimlere ihtisas ön-
22 . 2 . 1973
O : 2
çeliği ve hattâ sosyalizasyon bölgesinde çalışan­
lar için mukaveleli istihdam politikası düşünü­
lebilir. Bütün bu masrafları karşılamak için ge­
nel sağlık sigortasının Meclislerden, bütçeyi
müteakiben çıkarılması gereklidir.
Bu ve buna benzer birçok tedbirler alınarak
bu bölgede sağlık personel davası halledilebilir
ve o zaman sosyalizasyon verimli hale gelerek
çok büyük hizmetler sağlayacaktır. Şimdiki ha­
liyle de bilhassa koruyucu hizmetler yönünden
sosyalizasyon önceki yıllara nazaran çok daha
iyi ve faydalı hizmetler yapmaktadır. Ana - ço­
cuk sağlığı ve salgın hastalıklarla mücadelede
olduğu gibi. Aşılama da sosyalizasyon bölgesin­
de yaygın hale gelmiş en ücra köydeki vatan­
daşlara kadar ulaşmıştır. Devamlı, muhtazam
bir şekilde bütün aşılar yapılmaktadır.
Altyapı tesisleri yapıldığı takdirde bu hiz­
metler çok daha başarılı olacaktır. Su, elektrik,
kanalizasyon, okul ve benzeri hizmetler için bakanlıklararası koordinasyon gereklidir ve bu
koordinasyon sağlanmalıdır. Bunlar yapıldığı
takdirde koruyucu hizmetler çok daha başarılı
olacak ve vatandaşlarımızın hastalıklardan ko­
runması mümkün olacaktır. Esasen Sağlık Ba'kanlığmm aslî ve bir numaralı görevi budur.
Ondan sonra tedavi edici hizmetler gelecek­
tir. Bu görev de yataklı tedavi kurumlarınmdır. Halen yataklı tedavi kurumlarında 78 503
yatak mevcuttur. Millî Savunma Bakanlığının
15 100 yatağı bu rakamın dışındadır. 78 503 ya­
taktan 49 449'u Sağlık Bakanlığına, 29 054 ise
bakanlık dışı kuruluşlara aittir. Toplam olarak
93 603 yatak mevcuttur. İkinci Beş Yıllık Plân­
da 1972 yılı sonunda Sağlık Bakanlığına bağlı
yatak adedinin 52 bin olması öngörülmüş iken
bu sayı 49 499'a ulaşabilmiştir. Buna rağmen
Türkiye'deki tüm yatak adedi olan 93 603 plân
hedeflerini bulmuş ve biraz da geçmiştir. Bu
durumda yurdumuzda 10 bin kişiye 24,7 yatak
düşmektedir. Gelişmiş ülkelerde 10 bin kişiye
düşen yatak adedi 45 tir.
Ancak gerek Sağlık Bakanlığına ve gerekse
diğer kuruluşlara ait olan bu yataklar tam ka­
pasite ile çalıştırılamamaktadır. Halen Sağlık
Bakanlığına ait yataklarda % 45 âtıl yatak ka­
pasitesi gözükmektedir. Sosyal Sigortalar Ku­
rumunda âtıl yatak kapasitesinin daha yüksek
olduğu, % 55 - 60 civarında olduğu müşahede
edilmektedir. Sağlık Bakanlığındaki âtıl yatak-
— 748 —