İthal Eşyanın Kıymet Vergilendirilmesi 2013

AB CUSTOMS AGENCY ACADEMY
İthal Eşyanın Kıymet
Vergilendirilmesi
2013
AB Gümrük Müşavirliği ve Danışmanlık A.Ş
Uzmanları Tarafından Hazırlanmıştır
© Tüm Hakları Saklıdır.
https://www.abcustoms.eu
SUNUŞ
Dış ticaret mevzuatı sıklıkla revizyona tabi tutulması
ve farklı bakış açılarıyla yorumlanmaya müsait yapısı
nedeniyle ayrıca dikkat ve uzmanlık ister.
“AB CUSTOMS AGENCY ACADEMY”
hazırlamış olduğumuz çalışmaların, dış
işlemlerinizin her aşamasında katma
sağlayacağını düşünüyoruz.
olarak
ticaret
değer
Dış ticaret mevzuatı ile ilgili olarak gerçekleşebilecek
değişiklikler, kısıtlamalar ve ilaveler uzman ekibimiz
tarafından titizlikle takip edilmektedir.
Biz “AB CUSTOMS AGENCY ACADEMY” olarak, çok
dikkat isteyen bu alanda her hangi bir hataya mahal
bırakmamak için, konunun uzmanlarından yardım
alınmasını öneririz.
AB GÜMRÜK MÜAŞVİRLİĞİ VE DANIŞMANLIK A.Ş.
uzmanları tarafından hazırlanan ve bu çalışmalarda
yer alan, bilgilerden dolayı şirketimizin yasal
sorumluluğu bulunmamaktadır.
SAYGILARIMIZLA,
AB CUSTOMS AGENCY ACADEMY
AB Gümrük Müşavirliği ve Danışmanlık A.Ş. kurulduğu
yıldan bu güne kadar yapmış olduğu yatırımlar ve
yürütmüş olduğu projeler ile ticari kar elde etmenin
yanında, sosyal sorumluluk anlayışı ve yaratılan
ekonomik katma değerler ile birlikte büyük bir
heyecanla faaliyetlerini, sürdürmektedir.
AB Gümrük Müşavirliği ve Danışmanlık A.Ş. bugün;
ilgili
departmanlarında
görevli
organizasyon
kabiliyetleri yüksek, ekip ruhu ile hareket eden ve her
biri kendi alanlarında uzmanlaşmış organize personel
yapısıyla entegre dış ticaret ve lojistik hizmetlerin en
önemli temel taşlarından sayılan gümrük müşavirliği
ve danışmanlık hizmetleri vermenin yanında aynı
zamanda; müşterileri adına çeşitli projeler ile ilgili dış
ticaret strateji planları hazırlama, efektif stratejik
çözümler üretme ve bu projelerin başından sonuna
kadar yürütülmesini sağlamakta uzmanlaşmış
personelleri ile sektörde marka olmak hedefiyle, hali
hazırda faaliyetlerine devam etmektedir.
İthal Eşyanın Kıymet Vergilendirilmesi 2013
Eşyanın Kıymeti
İthal vergilerinin tahsili bakımından, vergi matrahının
oluşturulmasında referans alınan en önemli unsurlardan
birisi de Gümrük İstatistik Tarife Pozisyonunun (GTİP)
tespitinden sonra “Eşyanın Kıymeti” dir.
Hükümetler mallar üzerinde iki tür
vergi uygulaması yapmaktadır.
“Spesifik Vergiler” (Spedfic Taxes)
Mal ve Hizmetlerden alınan vergilerde, vergi matrahının
(vergi nispetinin) uygulandığı ölçünün gerçek değer
olmasıdır. Bazı dolaylı vergiler ağırlık, hacim, kilovat / saat
tutarı gibi fizik ölçü birimleri üzerinden alınır. Bu vergilere
(Spesifik Vergiler) adı verilmektedir.
“Ad Volarem Vergiler” (Ad Valorem Taxes)
Mal ve Hizmetlerden alınan vergilerde, vergi matrahının
(vergi nispetinin) uygulandığı ölçünün gerçek değer
olmasıdır. Fizik ölçüler vergilemede göz önüne alınmaz;
bunun yerine malın değeri matrah olarak alınır. Bu vergilere
“Ad Volarem Vergiler” adı verilmektedir.
Örnek
Bir paket sigaradan veya bir litre benzinden 100 lira vergi
alması “Spesifik Vergiyi” anlatır.
Bir kilo peynirin satış değeri üzerinden % 8 Katma Değer
Vergisi alması ise, “Ad Volarem Vergiyi” anlatır.
Vergilendirme Sistemi
Hükümet bir maldan spesifik vergi alınca, her şeyden
önce malın arz fiyatı spesifik vergi kadar artar. Diğer
taraftan hükümetin mallar üzerinden aldığı spesifik ad
volarem verginin üreticiler (satıcılar) ve tüketiciler
(alıcılar) arasında bölüşülmesine, vergi yansıması
denir. Spesifik bir verginin tüketiciler tarafından ödenen
kısmı, verginin vergi öncesi piyasa fiyatında yol açtığı
artışa eşittir.
Örneğin bir litre benzinin vergi öncesi piyasa fiyatı 5.TL, vergi sonrası fiyatı da 7.-TL ise, hükümetin bir litre
benzinden aldığı spesifik verginin 2.-TL' si tüketici
tarafından ödenir. Verginin üreticiler tarafından ödenen
kısmı ise, vergi ile verginin tüketici tarafından ödenen
kısmı arasındaki farka (verginin tüketici tarafından
ödenmeyen kısmına) eşittir.
Örneğin yukarıdaki örnekte hükümetin bir litre
benzinden aldığı spesifik vergi 3.-TL ise, verginin
üretici tarafından ödenen kısmı
(3.-TL – 2.-TL = 1.-TL'dir.)
AB CUSTOMS AGENCY ACADEMY
İthal Eşyanın Kıymet Vergilendirilmesi 2013
Gümrük vergilerinde’ de bu iki esas
üzerinden vergilendirme
yapılmaktadır.
Ağrılık Üzerinden Vergilendirme
(Spesifik Vergiler)
Kıymet Üzerinden Vergilendirme
(Ad Valorem Vergiler)
A- Ağrılık Üzerinden Vergilendirme
Vergiler, eşyanın ağırlığı, hacmi, sayısı gibi nicel özellikleri üzerinden alınır. Brüt ağırlığa atıfta bulunulan hallerde, eşyanın
kendi ağırlığı ile tüm ambalaj maddeleri ve kapların ağırlığı toplamı dikkate alınır.
Net ağırlığa veya sadece ağırlığa atıfta bulunulan hallerde eşyanın kendi ağırlığı esas alınır. Brüt ağırlığı üzerinden vergiye
tabi eşya ambalajsız gelirse, bulunduğu haldeki ağırlığı üzerinden vergiye tabi tutulur.
Değişik vergi oranlarına ve aynı zamanda brüt ağırlığı üzerinden vergiye tabi eşyanın aynı ambalaj içinde gelmesi halinde
eşya net ağırlığı üzerinden tartılır ambalaj ağırlığı orantılı olarak net ağırlığa ilave edilir.
Ağırlık üzerinden vergiye tabi eşyanın alışılagelen ambalaj niteliğinde olmayan kutu, kılıf ve mahfazalarının gümrük vergisi
oranları, içindeki eşyanın vergi oranından daha yüksek bulunduğu takdirde, kendilerine ait tarife pozisyonu üzerinden vergiye
tabi tutulur.
B- Kıymet Üzerinden Vergilendirme
Vergide adalet prensibi kapsamından, ithalat vergilerinin bütün dünyada çok büyük oranda ad valorem temelde
uygulanmaktadır.
Ülkemizde, İthalat Rejimi Kararı ile yayınlanan gümrük vergilerinin büyük ölçüde ad valorem esasa göre tespit edildiğini
görmekteyiz.
İşlenmiş tarım ürünleri üzerinden alınan ve gümrük vergileriyle eş etkili olan “Tarım Payı Fonu“ tahsilatında ise spesifik
vergilendirme esas alınmaktadır.
AB CUSTOMS AGENCY ACADEMY
İthal Eşyanın Kıymet Vergilendirilmesi 2013
Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT 7.Maddesi)
ve Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Gümrük Kıymet Sözleşmesi
Gümrük Kıymetinin Tespiti İle İlgili Kurallar Bakımından, Türkiye’nin de dahil olduğu büyük çoğunluktaki ülkelerde Gümrük
Tarifeleri ve Ticaret Anlaşması (GATT’ın 7. maddesin) de kendini bulan Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) “Gümrük Kıymet
Sözleşmesi” hükümleri benimsenmiştir.
Ülkemiz, bu sözleşme hükümlerini imzalamış ve sözleşme hükümlerini 4458 sayılı Gümrük Kanunu kapsamına alarak ilgili
kanun maddelerini de yer vermiştir.
Gümrük Kanunu Madde 23 ila 31
Eşyanın Satış Bedeli
İthal eşyasının gümrük kıymeti, satış bedelidir. Diğer bir deyişle eşya için alıcı tarafından fiilen ödenecek olan fiyattır.
Bu duruma göre, eşyanın gümrük vergisine esas alınacak kıymetinin, fatura kıymeti olacağını söylemek yanlış bir ifade
sayılmamalıdır. Eşya için gerçekte ne değer ödendi ise eşyanın kıymeti bu değer olmaktadır. Ancak, eşyanın fatura
kıymetinin, Kıymet Sözleşmesine göre bazı düzeltmelere tabi tutulması gerekmektedir. Başka bir deyişle, satış bedelinin
eşyanın kıymeti olarak kabul edilebilmesi için bazı ön koşullar bulunmaktadır .
Gümrük Kanunu Madde 24
Eşyanın alıcısı tarafından elden çıkartılması veya kullanımı hiçbir kısıtlamaya tabi olmamalıdır. Eşyanın fiyatı, kıymeti tespit
edilemez bir koşul veya edim konusu olmamalıdır. Eşyanın alıcısı tarafından değerlendirilmesi sonucunda, elde edilen
hasılanın bir bölümü, doğrudan veya dolaylı olarak satıcıya intikal etmemelidir. Aksi takdirde, hasılanın satıcıya intikal eden
kısmı eşyanın kıymetine ilave edilir. Alıcı ile satıcı arasında herhangi bir ilişki bulunmamalı; ilişki varsa bu durum satış
bedelini etkilememiş olmalıdır.
Eşyanın Gümrük Kıymetine Yapılacak İlaveler
Alıcı tarafından üstlenilen komisyonlar. Alıcı tarafından yurt dışından temin edilen ve gümrük işlemleri sırasında ithal eşyası
ile tek eşya muamelesi gören kaplar ile ambalajların maliyeti. İthal eşyasının, üretimi veya ihracında kullanılmak için sağlanan
mal ve hizmetler için yapılan ödemeler.
Fiyata dahil edilmemiş olup alıcı tarafından ödenecek “ROYALTİ” ve “LİSANS” ücretleri. İthal eşyasının Türkiye’de
değerlendirilmesinden oluşan hasılanın dolaylı veya doğrudan satıcıya intikal eden kısmı. İthal eşyası için, Türkiye’deki giriş
liman ve yerine kadar yapılan nakliye ve sigorta giderleri ile eşyanın giriş liman ve yerine kadar nakliyesi ile ilgili olarak
yapılan yükleme ve elleçleme giderleri.
Gümrük Kanunu Madde 25 -26
AB CUSTOMS AGENCY ACADEMY
İthal Eşyanın Kıymet Vergilendirilmesi 2013
Eşyanın Gümrük Kıymetine
Dahil Edilmeyecek Giderler
Aynı Eşyanın Satış Bedeli Yöntemi
İthal eşyasının fiilen ödenen veya ödenecek fiyatından ayırt
edilebilmeleri koşuluyla aşağıdaki giderler gümrük kıymetine
dahil edilmez.
Eşyanın, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi ile
Türkiye'nin anlaşmalarla dahil olduğu gümrük birliği gümrük
bölgelerine giriş yerine varışından sonra yapılan nakliye ve
sigorta giderleri,
Sınai tesis,makina veya teçhizat gibi, ithal eşyası için,
ithalattan sonra yapılan inşa, kurma, montaj, bakım veya
teknik yardıma ilişkin giderler,
İthal eşyasının satışıyla ilgili olarak bir finansman anlaşması
uyarınca alıcı tarafından üstlenilen faiz giderleri;
Satın alma komisyonları;
İthal eşyasının Türkiye'de çoğaltılması hakkı için yapılan
ödemeler.
Gümrük Kanunu Madde 28
Eşyanın Gümrük Kıymetine
Iskontolar Dahil Edilirmi
Iskonto tutarları, fiilen ödenen veya ödenecek kıymetin
içinde değildir. Bununla birlikte, ıskontoların gümrük
kıymetine dahil edilmemeleri iki ıskonto durumu için
öngörülüştür.
“Peşin Ödeme Iskontosu” ve “Miktar Iskontosu”
Eşyanın Satış Bedeli Yöntemi Dışındaki
Kıymet Belirleme Yöntemleri
Gümrük Kıymetinin satış bedeli yöntemine göre belirlenmesi
mümkün değilse, bu durumda, Gümrük Kanunu ve
Yönetmeliğinde açıklanan diğer kıymet tespit yöntemlerini
sırasıyla uygulamak gerekecektir. Kıymet tespit
yöntemlerinde bir hiyerarşi söz konusudur.
Satış bedeli yöntemine göre belirlenemeyen ithal eşyasının
gümrük kıymeti, Türkiye’ye ihraç amacıyla satılan ve kıymeti
belirlenecek eşya ile aynı veya yakın tarihte gelen “ aynı
eşyanın satış bedeli yöntemine göre” belirlenmesi
gerekmektedir.
Aynı Eşyanın Satış Bedeli Tanımı
Fiziksel özellik, kalite ve tanındığı özellikleri dahil olmak
üzere her hususta aynı olup. Aynı ülkede üretilmiş, eşyayı
ifade etmektedir.
Eşya aynı dahi olsa, kıymeti tespit edilecek eşyanın
üretildiği ülkeden başka bir ülkede üretilmiş ise bu amaçla
kullanılması ve emsal alınması mümkün olmayacaktır.
Bu uygulama sırasında, birden fazla satış bedeli tespit
edilirse, ithal eşyasının gümrük kıymetini belirlemek için,
bunlardan en düşük olanının esas alınması gerekmektedir.
Benzer Eşyanın Satış Bedeli Tanımı
Aynı eşyanın satış bedeli tanımı yönteme göre de, eşyanın
gümrük kıymeti tespit edilemiyorsa, kıymeti belirlenecek
eşya ile aynı veya yakın tarihte ihraç edilen “benzer eşyanın
satış bedeli” yönteminin esas alınması gerekmektedir.
Her hususta aynı olmamakla beraber, aynı işlevi gören ve
ticari olarak birbirlerini ikame edebilen, benzer özellikleri ve
benzer unsurları bulunan ve aynı ülkede üretilmiş olan
eşyayı, ifade etmektedir.
Aynı zamanda, bu uygulama yapılırken, kıymeti belirlenecek
eşya aynı ticari düzey ve yaklaşık aynı miktarda satılan
benzer eşyanın satış bedeli emsal alınır.
AB CUSTOMS AGENCY ACADEMY
İthal Eşyanın Kıymet Vergilendirilmesi 2013
Eşya Kıymet İndirgeme Yöntemi
Bu yöntemde, kıymeti belirlenecek eşya ya da aynı veya benzer eşya, Türkiye’de ithal edildiği hal ve durumda satılmışsa,
ithalatçı tarafından yurt içinde müstakil kişilere aynı veya yakın tarihte yapılan en büyük miktardaki satışına ait birim fiyat
esas alınır.
Bu belirlenen birim fiyattan aşağıdaki indirimler yapılır.
A- Bu satış sırasında mutat olarak ödenen veya ödenmesi kararlaştırılan komisyon veya kar ve genel giderler için yapılması
mutat olan ilaveler,
B- Türkiye sınırları içinde gerçekleşen iç nakliye ve sigorta giderleri ile bunlarla ilgili diğer giderler,
C- Eşyanın ithali veya satışı nedeniyle Türkiye’de ödenecek gümrük vergileri ile diğer dahili vergiler,
D- Kıymeti belirlenecek eşya ya da aynı veya benzer eşyanın, ithal tarihinde veya yakın bir tarihte satışı yoksa, bu eşyanın
ithal tarihinden itibaren doksan gün içinde ithal edildiği hal ve durumda yapılan ilk satışına ait birim fiyat esas alınır.
E- İthal edildiği hal ve durumda satılan kıymeti belirlenecek eşya ya da aynı eşya benzer eşya yoksa: (ithalatçının talebi
üzerine) ithal edildikten sonra işlenen veya değişikliğe tabi tutulan kıymeti belirlenecek eşyanın müstakil kişilere en
büyük miktardaki satışına ait birim fiyat gümrük kıymetine esas alınır.
F- Bu birim fiyatından, eşyanın işlenmesi veya değişikliğe tabi tutulmasından doğan ilave kıymetin düşülmesi ve yukarıda
belirtilen indirimlerin yapılması gerekir.
Eşyanın Hesaplanmış Kıymet Yöntemi
Bu yönteme göre, İthal eşyasının kıymeti hesaplanmış kıymet esas alınarak belirlenir. Bu yöntemin uygulanması için,
ithalatçının gerekli bilgi ve belgeleri gümrük idaresine ibraz etmesi ve bu bilgi ve belgelerin doğruluğunu ispata hazır
olduğunu üretici ülke makamlarından alacağı belge ile tevsik etmesi gerekir.
Hesaplanmış kıymet aşağıdaki unsurların toplamında oluşur.
A- İthal eşyasının üretiminde kullanılan malzeme ve yapılan imalat veya diğer imal işlemlerinin bedel veya kıymet giderleri,
B- Türkiye ye ihraç edilmek üzere ihraç ülkesindeki üreticiler tarafından üretilen, kıymeti belirlenecek eşya ile aynı sınıf veya
cins eşyanın satışından mutat olan kar ve genel giderlere eşit bir tutarı,
C- İthal eşyasının giriş liman ve mahalline kadar nakliyesi ile ilgili olarak yapılan yükleme, boşaltma, elleçleme giderleri ile
nakliye ve sigorta giderleri,
Tüm Eşyanın Hesaplanma Yöntemleri İle Alakalı Son Yöntem İse
Eşyanın kıymeti yukarıdaki beş yöntemin sırasıyla uygulanmasından sonra da belirlenemiyorsa, Türkiye’de mevcut veriler
esas alınarak uygulanır.
AB CUSTOMS AGENCY ACADEMY