85 Ekonomik Rapor 2011 1.5 Yaşam Memnuniyeti TÜİK

Ekonomik Rapor 2011
1.5 Yaşam Memnuniyeti
TÜİK tarafından, ülke genelinde bireylerin mutluluk algılaması, umut, değerler, kişisel gelişim, sağlık, gelir ve çalışma hayatı gibi alanlarda memnuniyetini ölçmek üzere
2003 yılından bu yana yıllık olarak gerçekleştirilen Yaşam Memnuniyeti Araştırmasının
(YMA)’nın 2011 yılı sonuçlarına göre; ülkemizdeki fertlerin %62,1’i bir önceki yıla göre
0,9 puanlık artış göstererek mutlu iken, mutsuz olan fert oranı 2010 yılında %10,7 iken
0,8 puanlık azalışla %9,9 oranına gerilemiştir. 2011 yılında erkeklerin %59,5’i mutlu
iken, %30,0’ı orta düzeyde mutlu ve %10,5’i de mutsuzdur. 2010 yılı sonuçları ile kıyaslandığında, “mutlu” kategorisinde 0,1 puanlık bir azalış, “orta” kategorisinde 1,1 puanlık
bir artış ve “mutsuz” kategorisinde 1,0 puanlık bir azalış söz konusu olmuştur. 2011 yılında mutlu olan kadın oranı %64,6; mutsuz olan kadın oranı ise %9,3’tür. 2010 yılına göre
mutlu olan kadın oranı 1,9 puan artarken, mutsuz olan kadın oranı ise 0,7 puan azalmıştır.
Bu sonuçlara göre kadınların erkeklerden daha fazla mutlu olduğu görülmektedir. Yine
mutsuz olan kadın oranı, erkek oranından daha düşüktür.
2011 yılında, 18-24 yaş grubu en mutlu yaş grubu iken, 65 ve yukarı yaş grubu da en mutsuz yaş grubudur. Bu sonuca göre ülkemizde yaş ilerledikçe mutsuzluk oranının artan bir
eğilimde olduğu yine yaş ilerledikçe mutluluk oranlarının da azalan bir eğilimde olduğu
söylenebilir. 2010 yılı ile sonuçları ile kıyaslandığında; “mutlu” kategorisinde 25-34 ve
65 yaş üzeri gruplar haricindeki diğer tüm yaş gruplarında mutlu olan fert oranında artış
görülmüştür. “Mutsuz” kategorisinde ise 25-34, 55-64 ve 65 yaş üzeri yaş gruplarının
dışında, diğer tüm yaş gruplarında mutsuz olan fert oranında azalış görülmüştür.
2011 yılında eğitim durumuna göre yüksekokul mezunu olan fertlerin %66,7’si mutlu
iken, okur yazar olmayan fertlerin de %16,0’ı mutsuzdur. 2011 yılında eğitim düzeyi
yükseldikçe mutlu olan fert oranında artış, mutsuz olan fert oranında da azalış dikkati
çekmektedir. 2010 yılı sonuçları ile kıyaslandığında, yükseköğretim mezunu fertlerin dışında, tüm gruplarda mutsuzluk oranı azalmıştır.
Medeni durumun fertlerin mutluluk algısı üzerindeki etkisi incelendiğinde; evli olanların
%65,5’i mutlu ve %8,0’ı mutsuz iken, evli olmayanların ise %52,9’u mutlu, %15,0’ı ise
mutsuzdur. Bu sonuç evli olanların, evli olmayanlara göre daha mutlu olduğunu ifade
etmektedir. 2010 yılı ile sonuçlar kıyaslandığında, evli olanların mutluluk oranı artış, evli
olmayanların ise azalış gösterdiği dikkati çekmektedir (Bkz, Tablo 34).
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / www.tobb.org.tr
85
86
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / www.tobb.org.tr
56,5
60,5
61,6
62,7
67,7
63,7
53,5 61,2 52,4
50,3
52,5
56,1
54,7
63,2
57,3
46,8 54,3 Okur yazar olup bir okul bitirmeyenler
İlkokul
İlköğretim veya ortaokul
Lise ve dengi okul
Yükseköğretim
Evli
Evli olmayan
Türkiye
62,1 65,5
52,9 61,1
64,4
63,9
66,7
58,3
56,7
69,5
62,0
60,7
59,7
62,3
57,8
59,5
64,6
2011 Orta
2010 29,7
29,0
27,6
27,1
26,2
Medeni Durum
29,9
27,1
34,1 31,2 Genel
31,1 28,1 32,8
32,3
32,4
27,8
33,1
Cinsiyet
32,7
28,9
29,6
27,3
Yaş Grupları
31,5
26,5
31,4
26,3
33,2
31,2
31,0
29,2
29,2
27,8
27,8
27,1
Eğitim Durumu
24,7
28,5
2009 Mutluluk Düzeyi (1)
28,0 26,6
32,0 28,8
27,7
28,0
26,4
28,5
27,3
25,0
28,1
30,3
28,6
26,4
28,6
30,0
26,2
2011 (1): Mutlu olanlar “çok mutlu” ve “mutlu” olanların toplamından, mutsuz olanlar ise “mutsuz” ve “çok mutsuz” olanların toplamından oluşmaktadır.
Kaynak: TÜİK.
63,9
64,4
57,5
58,9
61,3
60,0
57,4
55,9
53,5
51,3
52,0
54,3
56,0
59,6
62,7
Mutlu
2010
50,2
58,1
2009
Erkek
Kadın
18-24
25-34
35-44
45-54
55-64
65+
Okur yazar değil
Profil Değişkenleri
Tablo 34. Cinsiyet, Yaş Grubu, Eğitim Durumu ve Medeni Duruma göre Yıllar Bazında Fertlerin Mutluluk Oranları
14,6 12,8
19,2 14,7
11,6
13,0
9,0
16,6
22,9
11,1
12,7
13,3
17,7
18,8
17,9
17,1
12,3
2009
10,7 9,2
15,3 10,6
10,8
10,1
6,1
14,4
15,0
9,6
9,3
11,3
11,8
10,9
12,9
11,5
10,0
Mutsuz
2010
9,9
8,0
15,0
10,1
7,9
8,1
6,8
13,2
16,0
5,4
9,9
9,1
11,7
11,3
13,5
10,5
9,3
2011
Ekonomik Rapor 2011
Ekonomik Rapor 2011
Hanehalklarının aylık kullanılabilir gelir gruplarına göre gelirlerinden duymuş olduğu
memnuniyet düzeyleri incelendiğinde, 2011 yılında en mutlu grubun en yüksek gelir grubu olan 3.851 ¨ ve üzeri gelire sahip hanehalkları olduğu ve bu grubun memnuniyet
oranının da %67,2 olduğu görülmektedir. İkinci sırada en yüksek memnuniyet oranına
sahip olan hanehalkları 2.751-3.850 ¨ gelir grubunda yer alan hanehalklarıdır. 2010 yılı
sonuçlarına göre en üst gelir grubunda yer alan hanehalklarının gelirlerinden duyduğu
memnuniyet oranı 4,8 puanlık bir azalış gösterirken, 2.751-3.850 ¨ gelir grubundaki hanehalklarının gelirlerinden duyduğu memnuniyet oranı ise bir önceki yıla göre 5,2 puanlık bir artış göstermiştir.
Yine en üst gelir grubunda gelirinden memnun olmayan hanehalkı yok iken, en alt gelir
grubu olan 630 ¨ ve altı gelir grubundaki hanehalklarının bir önceki yıla göre 0,9 puanlık
azalışla yarısından fazlası %58,6’sı gelirinden memnun değildir. 631-990 ¨ gelir grubundaki hanehalkları da bir önceki yıla göre 6,5 puanlık artışla %48,0 oranı ile gelirlerinden
memnun değildir. Kısacası hanehalklarının gelir düzeyi arttıkça mutluluk oranı artmakta,
gelir düzeyi düştükçe de memnuniyetsizlik oranı artmaktadır (Bkz, Tablo 35).
Tablo 35. Aylık Kullanılabilir Gelir Gruplarına göre Hanehalklarının Gelirlerine Yönelik
Memnuniyet Düzeyleri
Gelir Grupları (¨)(2)
0-630
631-990
991-1.650
1.651-2.750
2.751-3.850
3.851+
Memnuniyet Düzeyi (1) (%)
Memnun
Orta
Memnun Değil
2009 2010 2011 2009 2010 2011 2009 2010 2011
16,2
25,4
34,4
42,8
61,5
70,7 19,3
31,2
39,2
51,0
60,3
72,0 21,1
25,3
35,4
50,0
65,5
67,2 19,9
28,3
29,9
25,2
23,4
20,8 21,3
27,3
26,3
26,6
23,3
17,8 20,3
26,7
31,1
27,3
21,5
17,9 64,0
46,3
35,7
32,1
15,2
8,5 59,5
41,5
34,5
22,5
16,3
10,2 58,6
48,0
33,5
22,6
13,0
15,0
Kaynak: TÜİK.
(1): Memnun olanlar “çok memnun” ve “memnun” olanların toplamından, memnun olmayanlar ise “memnun değil” ve “hiç memnun
değil” oran toplamından oluşmaktadır.
(2): Gelir grupları 2009 yılı için farklılık göstermektedir.
Fertlerin geleceğe yönelik umut düzeyleri incelendiğinde, 2011 yılında erkeklerin %75,5’i
geleceğinden umutlu iken, kadınların ise 0,6 puan daha düşük değerle %74,9’u geleceğinden umutludur. Geleceğinden umutsuz olanlar ise erkeklerde %24,5, kadınlarda da
%25,1 oranına sahiptir. Gerek erkeklerde, gerekse kadınlarda gelecekten duyulan umut
düzeyi 2011 yılında 2010 yılına göre artış yönünde bir eğilim gösterirken, umutsuz olan
erkek ve kadın oranları da düşüş eğilimindedir (Bkz, Tablo 36).
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / www.tobb.org.tr
87
Ekonomik Rapor 2011
Tablo 36. Cinsiyete göre Fertlerin Geleceğe Yönelik Umut Düzeyi
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Toplam
Kaynak: TÜİK.
Fertlerin Geleceğe Yönelik Umut Düzeyi
Umutlu
Umutlu değil
2009 2010 2011
2009 2010 2011
62,8
67,9
65,5 24,5
25,1
24,8
72,7
72,9
72,8 75,5
74,9
75,2 37,2
32,1
34,5 27,3
27,1
27,2 Erkeklerin ve kadınların mutluluk kaynağı olan değerleri irdelendiğinde de; erkeklerin
%69,7’si bir önceki yıla göre 3,8 puanlık artışla tüm aileyi mutluluk kaynağı olarak görürken, sevgiyi mutluluk kaynağı olarak görenlerin oranı yine bir önceki yıla göre 1,4
puanlık artışla %13,0 seviyesindedir. Başarıyı mutluluk kaynağı olarak gören erkeklerin
oranı 2011 yılında %94 iken, işi mutluluk kaynağı olarak görenlerin oranı ise %3,7’dir.
Erkeklerden 2011 yılında tüm aileyi mutluluk kaynağı olarak görenlerin oranı bir önceki
yıla göre 1,9 puanlık artışla %78,0 ve çocukları mutluluk kaynağı olarak gören erkek
oranı da %7,4 oranındadır.
Kadınlar için durum değerlendirildiğinde; kadınların %77,4’ü ki bu oran erkek oranından
9,5 puan gibi oldukça önemli miktarda büyük olmak üzere, sağlığı mutluluk kaynağı olarak görürken, oran bir önceki yıla göre de 1,2 puanlık artış göstermiştir. Sevgiyi mutluluk
kaynağı olarak gören kadın oranı %13,0 olup, değer olarak da erkeklerin değerine yakındır. Başarıyı mutluluk kaynağı olarak gören kadın oranı %4,4 olup, neredeyse erkeklerin
oranının yarısına yakın bir değerdedir. İşi mutluluk kaynağı olarak gören kadın oranı da
sadece %1,1’dir. Kadınlarda tüm aileyi mutluluk kaynağı olarak görenlerin oranı %69,7
iken, çocukları mutluluk kaynağı olarak gören kadın oranı da %16,7’dir ve bu oran erkek
oranının 2,3 katı kadardır (Bkz; Tablo 37, Grafik 18, Grafik 19, Grafik 20 ve Grafik 21).
88
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / www.tobb.org.tr
Ekonomik Rapor 2011
Tablo 37. Cinsiyete göre Bireylerin Mutluluk Kaynağı Olan Kişiler ve Değerler
Cinsiyet
Erkek
Mutluluk Kaynağı Olan Kişiler Mutluluk Kaynağı Olarak Görülme
Oranı(1)
2009 2010 2011
75,7
76,1
78,0
7,5
6,9
7,4
5,5
7,1
5,1
3,8
3,8
3,6
3,1
2,2
2,2
1,5
0,9
1,2
2,9
3,1
2,4
Mutluluk Kaynağı Olarak Görülme
Oranı(1)
64,9
66,0
67,9
12,1
11,6
13,0
9,4
10,1
9,4
6,8
5,7
5,3
5,9
5,5
3,7
0,9 1,1 0,6
Mutluluk Kaynağı Olarak Görülme
Oranı(1)
Tüm aile
Çocuklar
Eş
Anne/baba
Kendisi
Torunlar
Diğer
Mutluluk Kaynağı Olan Değerler
Sağlık
Sevgi
Başarı
Para
İş
Diğer
Mutluluk Kaynağı Olan Kişiler Kadın
Tüm aile
Çocuklar
Eş
Anne/baba
Kendisi
Torunlar
Diğer
Mutluluk Kaynağı Olan Değerler
Sağlık
Sevgi
Başarı
Para
İş
Diğer
2009 2010
2011
66,9
65,9
69,7
17,6
19,3
16,7
8,2
7,9
7,2
2,6
2,5
2,1
1,8
1,6
1,4
1,4
1,5
1,6
1,6
1,4
1,3
Mutluluk Kaynağı Olarak Görülme
Oranı(1)
76,0
14,3
4,0
3,7
1,3
0,7 76,2
14,3
3,7
3,7
1,6
0,6 77,4
13,1
4,4
3,3
1,1
0,7
Kaynak: TÜİK.
(1): Oranlar toplamı, yuvarlamadan dolayı 100’ü vermeyebilir.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / www.tobb.org.tr
89
Ekonomik Rapor 2011
Kaynak: TÜİK.
Grafik 18. 2011 Yılında Erkekler için Mutluluk Kaynağı Olan Kişiler
Kaynak: TÜİK.
Grafik 19. 2011 Yılında Kadınlar için Mutluluk Kaynağı Olan Kişiler
90
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / www.tobb.org.tr
Ekonomik Rapor 2011
Kaynak: TÜİK.
Grafik 20. 2011 Yılında Erkekler için Mutluluk Kaynağı Olan Değerler
Kaynak: TÜİK.
Grafik 21. 2011 Yılında Kadınlar için Mutluluk Kaynağı Olan Değerler
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / www.tobb.org.tr
91