ankara üniversitesi tıp fakültesi kardiyovasküler cerrahi anabilim

ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KARDİYOVASKÜLER CERRAHİ ANABİLİM
DALINDA AÇIK KALP AMELİYATLARI SONRASI NOZOKOMİYAL ENFEKSİYON
İNSİDANSI ve RİSK FAKTÖRLERİ
Mehmet Saygı, Volkan Tekbaş, Kıvanç Işık, Özden Peköz, Utku Gürhan
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem 3 Öğrencisi
AMAÇ:
En çok korkulan post-operatif komplikasyonlardan biri olan nozokomiyal
enfeksiyonlar, tedavisinde karşılaşılan sorunların büyük olması, suşların genellikle dirençli
olması ve mortalite-morbidite oranının yüksek olması nedeniyle önemlidir. Nozokomiyal
enfeksiyon görülme oranı %2'den %50'ye kadar geniş bir aralıkta değişim göstermekte
olup bu durum risk faktörlerinin belirlenmesini önemli kılmaktadır. Bu çalışmada amaç,
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyovasküler Cerrahi Anabilim Dalında açık kalp
ameliyatları sonrası (post-operatif) nozokomiyal enfeksiyon görülme sıklığını ve risk
faktörlerini saptamak; önlenebilir nitelikteki risk faktörlerine yönelik öneriler getirmektir.
GEREÇ ve YÖNTEM:
Araştırma Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyovasküler Cerrahi Anabilim
Dalı'nda, 15-22 Mayıs 2010 tarihleri arasında yapılmıştır. Çalışmaya 1 Nisan 2009–1
Nisan 2010 tarihleri arasında açık kalp ameliyatı uygulanmış ve ilk dört günde ölmemiş
olan 400 hastadan tabakalı orantısal örnekleme yöntemi kullanılarak seçilmiş 275 hasta
dâhil edilmiştir. Araştırma tipi analitik (retrospektif kohort) olup hasta bilgilerine, hasta
dosyalarından ve “Avicenna” hasta kayıt sisteminden ulaşılmıştır. Verilerin
değerlendirilmesinde SPSS 15 paket programından faydalanılmıştır. İstatistiksel
değerlendirmede Ki-kare testi ve lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. “p” değeri 0.05'in
altında olanlar istatistiksel olarak anlamlı sayılmıştır.
BULGULAR:
İzlemin yapıldığı 12 aylık dönemde toplam 400 hastadan tabakalı orantısal
örneklem yöntemiyle seçilen 275 hastanın verileri değerlendirilmiştir. 275 hastanın
46'sında (%16.7) nozokomiyal enfeksiyon gelişmiştir. Yapılan Ki-Kare testinde; KOAH,
böbrek yetmezliği, anemi, hiperkolesterolemi, 4 günden fazla hastanede yatış süresi,
ameliyat sırasında transfüzyon varlığı, reoperasyon, risk faktörleri olarak bulunmuştur.
Lojistik regresyon analizinde ise; KOAH, transfüzyon varlığı ve reoperasyon bağımsız risk
faktörü olarak bulunmuştur. Ayrıca kapak ameliyatlarının, koroner arter greft
ameliyatlarından daha riskli olduğu gözlenmiştir. En sık görülen enfeksiyon etkenleri ise;
Candida Albicans, Acinetobacter Baumanii, Echerichia Coli olarak tespit edilmiştir.
SONUÇ:
Enfeksiyon etkenlerinin ve risk faktörlerinin bilinmesi, post-operatif enfeksiyonların
engellenmesi için önem arz etmektedir. Çalışma sonuçlarına göre enfeksiyonların görülme
sıklığını azaltmak için bazı gruplardaki hastalara özel dikkat gösterilmeli; KOAH, böbrek
yetmezliği, anemi, hiperkolesterolemi hastalarının daha riskli olabileceği akılda tutulmalı,
ayrıca gereksiz kan transfüzyonlarından ve hastanede kalış süresinin uzatılmasından
kaçınılmalıdır. Kapak replasmanı ameliyatlarının, koroner arter by-pass greft
ameliyatlarından, enfeksiyon açısından daha riskli olduğu unutulmamalıdır.
ANAHTAR KELİMELER: Nozokomiyal, post-operatif, risk faktörü, Açık kalp ameliyatı,
insidans