6102 sayılı türk ticaret kanunun getirdiği önemli değişiklikler

6102 SAYILI TÜRK TİCARET
KANUNUN
GETİRDİĞİ
ÖNEMLİ
DEĞİŞİKLİKLER
6102 Sayılı yasa ile 6762 sayılı yasaya oranla önemli
değişiklikler yapılmış ve şirketlerde uygulama birliği ve
adalet sağlanmış kurumsallaşma ve sermaye birikimlerinin
birleştirilmesi konusunda önemli tedbirler alınmıştır.
1-Üye sayısı; Yönetim kurulu üye sayısı en az üç kişiden
oluşması gerekirken artık 6102 sayılı Türk Ticaret kanunun 359
maddesinin 1. Fıkrasına göre bir üyeli yönetim kurulları
yeterli olmaktadır. Ancak SPK nın Seri IV, N.56 sayılı
tebliğine göre hisseleri borsada işlem gören şirketlerde
Yönetim Kurulu üye sayısı her durumda 5 üyeden az olmamak ve
bunlardan en az ikisinin bağımsız üye olması koşulu ile
yönetim kurulu üyelerinin verimli ve yapıcı çalışmalar
yapmalarına, hızlı ve rasyonel kararlar almalarına ve
komitelerin oluşumuna ve çalışmalarına etkin bir şekilde
organize etmelerine imkan sağlayacak şekilde belirlenir.
2-Ehliyet; 6762 Sayılı yasada yönetim kurulu üyeliğine
seçilecek kişilerin ehliyetine ilişkin açık bir hüküm yoktu ve
kendilerine kanuni danışman atanan kişilerin yönetim kuruluna
seçilip seçilmemeleri konusu doktrin de tartışmalı idi. Yeni
kanunda yönetim kurulu üyelerinin ve tüzel kişi adına tescil
edilecek gerçek kişinin tam ehliyetli olma şartı
öngörülmektedir.
3-Pay sahibi olma şartı kaldırıldı; 6762 Sayılı Yasada
öngörülmüş olan ve gereksiz bulunan söz konusu zorunluluk
kaldırılarak, yapay ve kanunun dolanılması suretiyle ulaşılan
çözümlere son verilmiş ve böylece uzman ve profesyonel yönetim
kurulu açılması yolu açılmıştır.
4-Tüzel kişinin Yönetim Kuruluna üye seçilmesi; Yeni kanunda
6762 sayılı Yasadaki (312/2) pay sahibi olan tüzel kişinin
yönetim kurulu üyesi olamayacağı kuralı kaldırılarak, pay
sahibi olsun veya olmasın tüzel kişinin yönetim kuruluna
seçilme olanağı getirilmiştir.6102 sayılı yasanın 359/2
maddesine göre. Ancak tüzel kişi toplantılara katılacak bir
gerçek kişiyi bizzat belirler ve bu kişi sicile tescil ve ilan
edilir. Tüzel kişi tarafından belirlenen üyelerin sicile
tescili ile genel kurul tarafından seçilen Yönetim kurulu
üyelerinin sicile tescilinden farklı olarak kurucu etkiye
haizdir. İlan ise bunun üçüncü kişilere bildirildiğinden
açıklayıcı niteliktedir.
5-Belirli pay gruplarına yönetim kurulunda temsil olanağı;
Yeni düzenlemede 6762 sayılı yasadan farklı olarak esas
sözleşmede öngörülmek şartı ile belirli pay gruplarına ve
azınlığa yönetim kurulunda temsil edilme hakkı olanağı
getirilmiştir. TTK nun 360. Maddesine göre.
6-Mali sorumluluk sigortası; Getirilen en büyük yeniliklerden
biride Yönetim kurulu üyelerinin görevlerini yaparken
kusurlarıyla şirkete verecekleri zarar, şirket sermayesinin
%25 ini aşan bir bedelle sigorta ettirilmiş ve bu suretle
şirket teminat altına alınmaya çalışılmıştır. Halka açık
şirketlerde Sermaye piyasası kurulunun ve ayrıca pay senetleri
borsasında işlem gören şirketlerde borsa bülteninde duyrulması
ve kurumsal yönetim ilkelerine uygunluk değerlendirmesinde
dikkate alınması öngörülmüştür. TTK nun 361. Maddesine göre.
7-Yetkilerin belirlenmesi; Yönetim kurulunun devredilmez
nitelikteki yetkileri yedi bent halinde tek tek sayılmıştır.
Bunlar;
a) Şirketin üst düzeyde yönetimi ve bunlarla ilgili
talimatların verilmesi. b) Şirket yönetim teşkilatının
belirlenmesi. c) Muhasebe, finans denetimi ve şirketin
yönetiminin gerektirdiği ölçüde, finansal planlama için
gerekli düzenin kurulması. d) Müdürlerin ve aynı işleve
sahip kişiler ile imza yetkisini haiz bulunanların
atanmaları ve görevden alınmaları. e) Yönetimle görevli
kişilerin, özellikle kanunlara, esas sözleşmeye, iç
yönergelere ve yönetim kurulunun yazılı talimatlarına uygun
hareket edip etmediklerinin üst gözetimi. f) Pay, yönetim
kurulu karar ve genel kurul toplantı ve müzakere
defterlerinin tutulması, yıllık faaliyet raporunun ve
kurumsal yönetim açıklamasının düzenlenmesi ve genel kurula
sunulması, genel kurul toplantılarının hazırlanması ve genel
kurul kararlarının yürütülmesi. g) Borca batıklık durumunun
varlığında mahkemeye bildirimde bulunulması.
8-İç yönerge ve yetki devri; Başka bir yeni düzenleme de
Yönetim kurulunun bir iç yönerge hazırlanması ve yönetimi bu
düzenlemedeki kurallara uygun olarak kişilere devredilmesidir.
9-Üyelerin bilgi alma hakkı; Yeni hükümler arasında 6762
sayılı yasada çok kısıtlı olan Yönetim kurulu üyelerinin bilgi
alma ve inceleme hakkı yeni yasada 437. Maddede ayrıntılı
olarak açıklanmıştır.
10-Borçlanma ve kefaret yasağı; Yeniliklerden biride3 pay
sahibi olmayan yönetim kurulu üyeleri ile yönetim kurulu
üyelerinin pay sahibi olmayan TTK nun 393 .maddesin de
belirtilen yakınları şirkete nakit borçlanamazlar. Bu kişiler
için şirket kefalet garanti ve teminat veremez, sorumluluk
yüklenemez bunların borçlarını devralamaz.
11-Yönetim kuru kararlarının hukuki durumu; Yenilikler
arasında genel kurul kararlarında olduğu gibi batıl yönetim
kuru kararları da 4 bent halinde sayılmıştır. TTK nun 391.
Maddesinde;
Madde hükmüne göre, yönetim kurulunun kararının batıl
olduğunun tespiti mahkemeden istenebilir. Özellikle; a) Eşit
işlem ilkesine aykırı olan,
1. b) Anonim şirketin temel yapısına uymayan veya
sermayenin korunması ilkesini gözetmeyen,
2. c) Pay sahiplerinin, özellikle vazgeçilmez nitelikteki
haklarını ihlal eden veya bunların kullanılmalarını
kısıtlayan ya da güçleştiren,
3. d) Diğer organların devredilemez yetkilerine giren ve bu
yetkilerin devrine ilişkin, kararlar batıldır.
12-Uzman komitelerin teşkili; Pay senetleri borsasında işlem
gören anonim şirketlerde yönetim kurulu şirketin varlığını
gelişmesini ve devamını tehlikeye düşüren sebeplerin erken
teşhisi ve bunun için gerekli önlemlerin alınması amacıyla
uzman bir komite kurmak sistemi çalıştırmak ve geliştirmekle
yükümlüdür. Bu komite payları borsada işlem gören şirketler
için zorunludur. Diğer şirketler için ancak denetçinin gerekli
görmesi ve urumu yönetim kuruluna yazılı bildirmesi üzerine
derhal kurulur. TTK nun 378 maddesine göre.
13- Üyelerin farklılaştırılmış teselsül sorumluluğu; 6762
sayılı yasadaki mutlak teselsül anlayışı terk edilerek
farklılaştırılmış teselsül ilkesi kabul edilmiştir. Bu ilkeye
göre her yönetim kurulu üyesi birlikte verilen zararlardan ve
tek başına verilen zararlardan şahsen isnat edilebildiği
ölçüde sorumlu tutulacaktır. TTk nun 379 maddesine göre.
14-Şirketin kendi paylarını iktisap ve rehin olarak kabul
etmesi; Bu kural genel kurulun yönetim kuruluna yetki vermesi
ve bunu sınırları ve istisnaları ayrıntılı olarak
düzenlenmiştir. TTK nun379 Maddesinde. Böylece belirli
sınırlar içinde yönetim kuruluna kendi payları ile ilgili bazı
spekülatif hareketleri önlemek için piyasa oyuncusu olma
olanağı getirilmiştir.