HAFTALIK RAPOR 05 Ocak 2015 Dış ticaret açığı Kasım ayında 8.3 milyar dolar ile piyasa beklentisinin üzerinde gerçekleşti. Kasım ayında ithalat yıllık bazda sınırlı bir artış yaşarken, 2014 yılbaşından bu yana yıllık bazda artış yaşayan ihracat ise Kasım ayında ilk defa azalış gösterdi. Böylelikle dış ticaret açığı geçen yılın aynı dönemine göre %15.3 artarak 8.3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Kasım ayı verilerinde dikkat çeken en önemli unsur, yılbaşından bu yana gerileme yaşayarak dış ticaret açığına pozitif katkıda bulunan altın ithalatının sert bir şekilde yeniden artış göstermesi oldu. Kasım ayında dış ticaret ayı geçen yılın aynı dönemine göre artış göstererek beklentilerin üzerinde gelmiş olsa da, Ocak-Kasım döneminde ise yıllık bazda %15.5 daralma yaşadığı görüldü. Bu haftaki raporumuzda ihracat-ithalatta yaşanan gelişmeleri ülkeler ve mevsimsellikten arındırılmış veriler bazında yakından ele alacağız. TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, Kasım ayında dış ticaret açığı 2013 yılının aynı dönemine göre %15.3 artarak 8.3 milyar dolar ile 6.5 milyar dolar olan beklentimizin üzerinde açıklandı (piyasa beklentisi: 7.8 milyar dolar). Dış ticaret açığının Kasım ayında beklentileri aşması sonucunda, 12 aylık kümülatif dış ticaret açığının 85.9 milyar seviyesinde gerçekleştiği ve Ocak ayında başlayan toparlanmasını koruyamadığı görüldü. Kasım ayında geçen yılın aynı dönemine göre %7.5 azalarak 13.2 milyar dolar seviyesinde gerçekleşen ihracat, beklentimize paralel gerçekleşti. İthalat ise geçen yılın aynı dönemine göre %0.2 artarak 21.5 milyar dolar ile beklentimizin üzerinde açıklandı. Böylece ihracat yılın başından bu yana ilk defa bir önceki yıla göre azalış kaydederken ithalat iyileşmesini koruyamayarak artış gösterdi. İthalat verileri incelendiğinde, altın ithalatının Ekim ayına göre 1.6 milyar dolar artış kaydettiği ve Kasım ayı dış ticaret açığının yükselişinde belirleyici rol oynayan faktörlerin başında geldiği görülüyor. Bu çerçevede, ithalat 2013 yılı Aralık ayından bu yana en yüksek seviyeye ulaşmış oldu. Yılın başından itibaren daralmasına devam eden dış ticaret açığı ilk defa Kasım ayında yeniden yükselişe geçse de, Ocak-Kasım döneminde geçen yılın aynı dönemine göre dış ticaret açığının %15 azalış göstermesi olumlu görünüyor. Dış Ticaret Açığı Enerji ve Altın Hariç Dış Ticaret Açığı (sağ eksen) (yıllık, milyar $) 60 100 50 80 40 60 30 40 20 20 10 0 0 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 Kas.13 May.14 Kas.14 120 Kaynak: TÜİK 3 2.7 2.4 2.1 1.8 1.5 1.2 0.9 0.6 0.3 0 Altın ithalatı (milyar $) Kaynak: TÜİK 2014 yılının genelinde toparlanma seyri izleyen yıllıklandırılmış dış ticaret açığı verisi, Kasım ayında ithalat tarafında yaşanan bozulmayla %1.3 oranında sınırlı bir artış yaşadı. 12 aylık kümülatif enerji ve altın hariç dış ticaret açığı verilerine bakıldığında ise, enerji dış ticaretinde ithalat kanalıyla yaşanan hafif artışın olumsuz katkının yanında altın ithalatındaki aylık bazdaki artışın daha fazla etkili olduğu dikkat çekiyor. Bu bağlamda, altın ithalatının Kasım ayında 1.9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşerek 2013 yılının Haziran ayından bu yana görülen en yüksek seviyeye çıkması, yıllıklandırılmış enerji ve altın hariç dış ticaret açığı seyrinin yukarı dönmesinde etkili oldu. Altın ithalatı Kasım ayında geçen yılın aynı dönemine göre %127 artış göstererek Ocak-Kasım 2014 ortalaması olan 600 milyon dolarlık seviyesinin üzerine çıktı. Bu ay altın ithalatında görülen bu sert artışın önümüzdeki dönemde de devam etmesi, dış ticaret açığının yükselmesinde etkili olabilecektir. Irak'a Yapılan İhracat 14 80 yıllıklandırılmış, milyar $ y-y, % 12 60 40 20 10 0 -20 8 -40 Kas.14 Tem.14 Mar.14 Kas.13 Tem.13 Mar.13 Kas.12 Tem.12 Kaynak: TÜİK Mar.12 Kas.11 -60 Tem.11 6 Irak’a yapılan ihracat Temmuz ayında sert azalış göstermesinin ardından görülen toparlanma Ekim ve Kasım aylarında hız kesti. Söz konusu ülkeye yapılan ihracat Ekim ayında geçen yılın aynı dönemine %18.2 gerilerken, Kasım ayında ise %22.3 gerileme yaşayarak 943 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Bölgeye olan ihracatın performansı gelecek aylarda ihracatın gelişimi açısından yakından takip edilmeli. Ekonomik Sınıflandırmaya Göre İthalat Gelişimi (y-y, %) Kas.14 Eyl.14 Tem.14 May.14 Mar.14 Oca.14 Kas.13 Eyl.13 Tem.13 May.13 Mar.13 Oca.13 Kas.12 Tem.12 Eyl.12 Geniş ekonomik grupların sınıflandırmasına göre ithalat alt kalemlerinin yıllık değişim hızında sermaye malı ve tüketim malındaki gerileme Kasım ayında da devam ederken, ara malı ithalatında geçen aydan farklı olarak artış görülüyor. Yıllık bazda sermaye malı ithalatı %5.1 azalış, tüketim malı ithalatı ise %13.5’lik sert bir gerileme yaşarken; ara malı ithalatı %4.1’lik artış kaydetti. Tüketim Ara Malı Sermaye Malı Tüketim Malı Kaynak: TÜİK malındaki yıllık değişim Haziran 2012 yılından bu yana görülen en sert gerileme oldu. Tüketim malı ithalatında yaşanan gerilemede etkili olan alt kalemlere baktığımızda, motor benzin ve hafif yağlar kaleminde ve yarı dayanıklı tüketim mallarında azalış dikkat çekiyor. Kasım ayı itibarıyla toplam ithalatın %74.5’ini oluşturan ara malı ithalatında yıllık %4.1’lik artış toplam ithalatımızın yaklaşık 16 milyar dolarını oluşturuyor. Söz konusu alt kalemlerin ihracatında yıllık bazda gerileme yaşanması yurt içi talepteki azalışa işaret ediyor. 30 20 10 0 -10 -20 -30 -40 İthalat Yapılan İlk Beş Ülke Kasım ayında piyasa beklentisinin üzerinde gerçekleşerek dış ticaret açığı üzerinde baskı ithalat kalemi ülke bazında Pay Pay yaratan Sıra (%) (%) incelendiğinde, Ekim ayına göre sıralamada ve toplam ithalat içindeki paylarda farklılık 1 10.8 9.6 olduğu dikkat çekiyor. Ekim ayında Rusya’dan Almanya 1,798 9.4 Çin 2,029 9.5 2 Rusya 1,732 9.0 Almanya 1,905 8.9 3 yapılan ithalat %9’luk pay ile 3. sırada yer İtalya 997 5.2 İsviçre 1,168 5.4 4 alırken, Kasım ayında 2 milyar dolarlık tutar ile ABD 810 4.2 ABD 1,096 5.1 5 en çok ithalat yaptığımız ülke Rusya oldu. Kaynak: TÜİK Kasım ayında bir diğer dikkat çekici unsur ise, en çok ithalatı yapılan beş ülke arasına 1.2 milyar dolarlık ithalat ile İsviçre’nin 4.sıraya girmesi oldu. EKİM 2014 Tutar Ülke (milyon TL) Çin 2,079 KASIM 2014 Tutar Ülke (milyon TL) Rusya 2,050 2 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilerle ihracat Kasım ayında bir önceki aya göre %3.3 azalarak 12.5 milyar dolar, ithalat Arındırılmış Dış Ticaret Dengesi ise %10 artarak 21.7 milyar dolar seviyesinde Arındırılmamış Dış Ticaret 12 Dengesi gerçekleşti. Böylelikle Kasım ayında dış ticaret 10 açığı arındırılmış verilerle 9.2 milyar dolar ile arındırılmamış dış ticaretin 900 milyon dolar 8 üzerinde gerçekleşmiş oldu. Yandaki grafikte 6 ise, arındırılmamış dış ticaret açığı seyrinde hafif bir dönüş yaşanırken arındırılmış dış 4 ticaret açığında ise yaşanan artışın daha sert olduğu dikkat çekiyor. 3 aylık hareketli Kaynak: TÜİK ortalamalar itibarıyla dış ticaret açığı ham verilerle 7.2 milyar dolar iken, arındırılmış verilerle ise 7.5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Kas.14 Ağu.14 May.14 Şub.14 Kas.13 Ağu.13 May.13 Şub.13 Kas.12 Ağu.12 Şub.12 May.12 Kas.11 Ağu.11 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış (Milyar dolar, 3 Aylık Har. Ort.) Sonuç olarak, Kasım ayında ayında dış ticaret açığı 8.3 milyar dolar ile 6.5 milyar dolar olan beklentimizin ve 7.8 milyar dolar olan piyasa beklentisinin üzerinde gerçekleşti. Kasım ayında ihracat 13.2 milyar dolar ile beklentilere paralel gelirken, 2014 yılbaşından bu yana zayıf yurtiçi talebin etkisi ile gerileme yaşayan ithalat 21.5 milyar dolar ile geçen seneki seviyesine yükselmiş oldu. İthalat kalemindeki bu artışta geçen sene rekor seviyelerini gören altın ithalatının Kasım ayında 46.9 ton ile yeniden sert artış göstermesi belirleyici oldu. İthalatın sınırlı da olsa geçen yıla göre artış gösterirken, ihracatta geçen yıla göre 2014 başından bu yana ilk kez Kasım ayında gerileme yaşanması ihracatın ithalatı karşılama oranını da Ekim ayındaki %67.3 seviyesinden %61.2 seviyesine gerilemesine sebep oldu. Altın ithalatında yeniden artış görülmesi ihtimaline Ekim ayı raporumuzda da değinmiştik. 2013 yılından bu yana dış ticaret açığı üzerinde oldukça etkisi olan altın ithalatının, Kasım ayında görülen artışın önümüzdeki dönemde de devam edebilecek olması, dış ticaret açığı üzerinde baskı yaratabilecektir. Ancak, Haziran ayından bu yana gerileme yaşayarak 60 dolar/varil seviyesinin altına inen petrol fiyatlarının enerji maliyetlerini düşürücü yönde pozitif etki yapacak olması önümüzdeki dönemde artması muhtemel görülen altın ithalatının olumsuz etkisini bir miktar sınırlandırabilir. Diğer yandan, petrol fiyatlarındaki düşüşün daha uzun vadede devam etmesi, özellikle ekonomisi petrole dayalı ve aynı zamanda ticaret ortaklarımızdan biri olan Rusya ekonomisinin son dönemde petrol fiyatlarındaki düşüşten olumsuz etkilenebilecek olması ve Euro Bölgesi’ne ilişkin durgunluk endişeleri önümüzdeki dönemde ihracatımız üzerinde baskı yaratabilir. Bununla birlikte, geçen sene sert bir şekilde gerileme yaşayan tüketime dayalı ithalatın 2015 yılında yeniden canlanıcak olması da dış ticaret açığı üzerinde baskı yaratan bir diğer unsur olarak karşımıza çıkabilir. Kasım ayında dış ticaret açığının Ocak ayından bu yana ilk kez artış kaydetmesi ile yıllık dış ticaret açığının 85.9 milyar dolar seviyesine yükselmesi 82.6 milyar dolarlık yılsonu beklentimiz üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturuyor. 3 Haftalık Veri Takvimi (05-09 Ocak 2015) Tarih 05.01.2015 06.01.2015 Ülke Türkiye Açıklanacak Veri -%0.16 ÜFE (Aralık, a-a) -%0.97 -- ABD ISM New York Endeksi (Aralık) 62.4 -- Almanya TÜFE (Aralık, y-y, öncül) %0.5 %0.2 Perakende Satışlar (Kasım, a-a) %1.9 %0.2 Japonya PMI İmalat Endeksi (Aralık) 52.1 -- Türkiye Reel Efektif Döviz Kuru (Aralık) ABD Fabrika Siparişleri (Kasım) -- -%0.7 -%0.4 PMI Hizmet Endeksi (Aralık) 53.6 53.8 PMI Hizmet Endeksi (Aralık) 51.9 51.9 Almanya PMI Hizmet Endeksi (Aralık) 51.4 51.4 Fransa PMI Hizmet Endeksi (Aralık) 49.8 49.8 87 88 İtalya PMI Hizmet Endeksi (Aralık) 51.8 51.7 İngiltere PMI Hizmet Endeksi (Aralık) 58.6 58.5 Japonya PMI Hizmet Endeksi (Aralık) 50.6 -- ABD Fed Toplantı Tutanakları (Aralık) -- 208 Bin Kişi --42.0 Milyar Dolar 227 Bin Kişi %11.5 %11.5 -%0.1 ADP Özel İstihdam (Aralık) Euro Bölgesi 09.01.2015 113.99 Euro Bölgesi Dış Ticaret Dengesi (Kasım) 08.01.2015 Beklenti %0.18 Tüketici Güven Endeksi (Aralık) 07.01.2015 Önceki TÜFE (Aralık, a-a) İşsizlik Oranı (Kasım) -43.4 Milyar Dolar TÜFE (Aralık, y-y) %0.3 Almanya İşsizlik Oranı (Aralık) %6.6 %6.6 İtalya İşsizlik Oranı (Kasım, öncül) %13.2 %13.2 -%0.1 TÜFE (Aralık, y-y, öncül) %0.3 Türkiye Sanayi Üretimi (Kasım, y-y) %4.4 -- ABD Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları 298 Bin Kişi 290 Bin Kişi Euro Bölgesi Tüketici Güven Endeksi (Aralık) -10.9 -10.9 Perakende Satışlar (Kasım, a-a) %0.4 %0.2 ÜFE (Kasım, y-y) -%1.3 -%1.4 Almanya Fabrika Siparişleri (Kasım, a-a) %2.5 -%0.8 İngiltere BOE Faiz Toplantısı (Ocak) ABD İşsizlik Oranı (Aralık) Almanya Fransa İngiltere Japonya -- -- %5.8 %5.7 Tarımdışı İstihdam (Aralık) Sanayi Üretimi (Kasım, a-a) Dış Ticaret Dengesi (Kasım) 321 Bin Kişi %0.2 22.1 Milyar Euro 240 Bin Kişi %0.3 20.5 Milyar Euro Cari İşlemler Dengesi (Kasım) 23.1 Milyar Euro 23.0 Milyar Euro Sanayi Üretimi (Kasım, a-a) -%0.8 %0.3 Dış Ticaret Dengesi (Kasım) -4.6 Milyar Euro -4.5 Milyar Euro Sanayi Üretimi (Kasım, a-a) -%0.1 %0.2 Dış Ticaret Dengesi (Kasım) -2,024 £ -2,000 £ 104.5 -- Öncü Göstergeler Endeksi (Kasım, öncül) 4 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Reel GSYH (y-y, %) Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) 20 15 10 15 1.7 5 10 0 5 -5 0 -10 -5 -15 Ticaret 2014-III 2014-I 2014-II 2013-IV 2013-III 2013-I İnşaat 2013-II 2012-III 2012-IV 2012-I Sanayi 2012-II 2011-III 2011-I 2011-II 2000Ç1 2000Ç3 2001Ç1 2001Ç3 2002Ç1 2002Ç3 2003Ç1 2003Ç3 2004Ç1 2004Ç3 2005Ç1 2005Ç3 2006Ç1 2006Ç3 2007Ç1 2007Ç3 2008Ç1 2008Ç3 2009Ç1 2009Ç3 2010Ç1 2010Ç3 2011Ç1 2011Ç3 2012Ç1 2012Ç3 2013Ç1 2013Ç3 2014Ç1 2014Ç3 Tarım Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK 2011-IV -10 -20 Ulaştırma Sanayi Üretim Endeksi Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) 40 20 Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (yy, %) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen) 7 30 15 5 20 10 10 5 0 0 -3 -10 -5 -5 Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 50 3 Yatırım İthalat Eki.14 Haz.14 Şub.14 Eki.13 Haz.13 Şub.13 Eki.12 Haz.12 Şub.12 -1 Eki.11 2014-III 2014-I 2014-II 2013-III İhracat 2013-IV 2013-I 2013-II 2012-III 2012-IV 2012-I Devlet 2012-II 2011-IV 2011-II Tüketim 2011-III 2011-I 1 Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) 80000 60000 40000 20000 Kas.01 May.02 Kas.02 May.03 Kas.03 May.04 Kas.04 May.05 Kas.05 May.06 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 Kas.13 May.14 Kas.14 0 Kaynak: OSD, VakıfBank 210.0 190.0 170.0 150.0 130.0 110.0 90.0 70.0 166.0 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 Tem.13 Eki.13 Oca.14 Nis.14 Tem.14 Eki.14 100000 Aylık Sanayi Ciro Endeksi (2010=100) Kaynak:TÜİK 5 Beyaz Eşya Üretimi Kapasite Kullanım Oranı Kapasite Kullanım Oranı (%) Beyaz Eşya Üretimi (Adet) 2500000 2300000 2100000 1900000 1700000 1500000 1300000 1100000 900000 700000 85 80 75 70 65 60 55 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak: TCMB PMI Endeksi PMI Imalat Endeksi 60 55 50 45 40 35 Ara.05 Haz.06 Ara.06 Haz.07 Ara.07 Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 Ara.14 30 Kaynak:Reuters 6 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyon ÜFE TÜFE (y-y, %) ÜFE (y-y, %) Çekirdek-I Endeksi (y-y, %) 25.0 14 12 10 8 6 4 2 0 8.17 20.0 15.0 6.36 10.0 5.0 8.73 0.0 Kaynak: TCMB Ara.04 Haz.05 Ara.05 Haz.06 Ara.06 Haz.07 Ara.07 Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 Ara.14 Ara.04 Haz.05 Ara.05 Haz.06 Ara.06 Haz.07 Ara.07 Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 Ara.14 -5.0 Kaynak: TCMB Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi 2300 2100 1900 1700 1500 1300 1100 900 700 500 30.11.2007 30.04.2008 30.09.2008 27.02.2009 31.07.2009 31.12.2009 31.05.2010 31.10.2010 31.03.2011 31.08.2011 31.01.2012 30.06.2012 30.11.2012 30.04.2013 29.09.2013 28.02.2014 31.07.2014 31.12.2014 260 240 220 200 180 160 140 120 100 Kaynak: Bloomberg Gıda 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Enerji TÜFE Kaynak: TCMB Enflasyon Beklentileri Reel Efektif Döviz Kuru 12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) TÜFE Bazlı (2003=100) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 135 8 7.21 125 7 120 115 105 Kaynak: TCMB Kas.14 May.14 Kas.13 May.13 Kas.12 May.12 Kas.11 May.11 Kas.10 May.10 100 Kas.08 5.5 6.72 113.99 110 Kas.09 6.5 6 130 May.09 7.5 Kaynak: TCMB 7 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücüne Katılım Oranı Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşgücüne Katılma Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) 17.0 16.0 15.0 14.0 13.0 12.0 11.0 10.0 9.0 8.0 7.0 İstihdam Oranı (%) Kaynak: TÜİK Eyl.14 Mar.14 Eyl.13 Mar.13 Eyl.12 Mar.12 Eyl.11 Mar.11 Eyl.10 Mar.10 Eyl.09 Mar.09 Eyl.08 53 51 49 47 45 43 41 39 37 35 Kaynak: TÜİK Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) 4,700 4,200 3,700 3,200 2,700 2,200 1,700 1,200 700 Kaynak: TOBB 8 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi İhracat (milyon dolar) Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) 25000 0 20000 -2000 15000 -4000 -6000 10000 -8000 5000 -10000 Kaynak: TCMB -12000 Kas.04 May.05 Kas.05 May.06 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 Kas.13 May.14 Kas.14 Kas.04 May.05 Kas.05 May.06 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 Kas.13 May.14 Kas.14 0 Kaynak: TCMB Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6000 -4000 -14000 -24000 -34000 -44000 -54000 -64000 -74000 -84000 3000 1000 -1000 -3000 -5000 -7000 -9000 -11000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 -10000 -20000 Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Kaynak: TCMB Kaynak: TCMB TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketici Güven Endeksi 105.0 95.0 85.0 75.0 65.0 55.0 Kaynak: TCMB Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 130 120 110 100 90 80 70 60 50 40 9 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Faiz Dışı Denge Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL) Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) 10000 Kas.14 Kas.13 -3 May.14 -60000 Kas.12 7 May.13 -50000 Kas.11 17 May.12 -40000 May.11 27 Kas.10 -30000 Kas.09 37 May.10 -20000 May.09 47 Kas.08 -10000 Kaynak: TCMB Kaynak:TCMB Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 10 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2001 200 2007 250 28.1 2006 300 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 2005 350 220 200 180 160 140 120 100 80 60 2004 400 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) 2003 450 İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) 2002 Kas.07 57 May.08 0 LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz Borç Alma Faiz Oranı (%) Reel Faiz Borç Verme Faiz Oranı (%) Nominal Faiz 25 25 20 20 15 15 10 10 5 5 0 0 Ara.04 Haz.05 Ara.05 Haz.06 Ara.06 Haz.07 Ara.07 Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12 Haz.13 Ara.13 Haz.14 Ara.14 Ara.14 Ara.13 Haz.14 Ara.12 Haz.13 Ara.11 Haz.12 Haz.11 Ara.10 Ara.09 Haz.10 Ara.08 Haz.09 Ara.07 Haz.08 Haz.07 Ara.06 -5 Kaynak:TCMB, VakıfBank Kaynak:TCMB Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH* (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 2.7 1.3 -2.39 0.25 92.6 Euro Bölgesi 0.8 0.3 2.37 0.05 -10.90 Almanya 1.2 0.10 7.01 0.05 98 Fransa 0.40 0.40 -1.31 0.05 -22.60 İtalya -0.50 0.30 0.99 0.05 99.70 Macaristan 3.20 -0.70 2.95 2.10 -22.10 Portekiz 1.10 0.10 0.53 0.05 -23.50 İspanya 1.60 -1.10 0.78 0.05 -11.80 Yunanistan 1.60 -1.20 0.73 0.05 -49.90 İngiltere 2.50 1.00 -4.51 0.50 -4.00 Japonya -1.30 2.40 0.69 0.10 37.70 Çin 7.30 1.40 1.93 5.60 105.50 Rusya 0.70 11.40 1.56 8.25 -- Hindistan 5.30 4.12 -1.72 8.00 -- Brezilya -0.24 6.56 -3.61 11.75 109.20 G.Afrika 1.40 5.80 -5.24** 5.75 0.30 1.70 8.17 8.25 67.70 -7.9 Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2013 verileridir. **: 2012 verisi. Türkiye 11 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm 2012 2013 En Son Yayımlanan 2014 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi GSYH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) 1 415 786 1 561 510 461 654 (2014 3Ç) -- GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. y-y%) 2.2 4.0 1.7 (2014 3Ç) 2.9 Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %)(takvim etk.arnd) 2.5 3.4 2.4 (Ekim 2014) -- Kapasite Kullanım Oranı (%) 74.2 74.6 74.6 (Aralık 2014) -- İşsizlik Oranı (%) 9.2 10.0 10.5 (Eylül 2014) 9.6 Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y-y. %) 6.16 7.40 8.17 (Aralık 2014) -- ÜFE (y-y. %) 2.45 6.97 6.36 (Aralık 2014) -- Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 167,404 225,331 251,978 (26.12.2014) -- M2 731,770 910,052 1,018,532 (26.12.2014) -- M3 774,651 950,979 1,063,138 (26.12.2014) -- Emisyon 54,565 67,756 77,406 (26.12.2014) -- TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 100,320 112,002 106,314 (26.12.2014) -- Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 3.50 3.50 7.50 (02.01.2015) -- TRLIBOR O/N 5.78 8.05 11.27 (02.01.2015) -- Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 48,497 65,004 2,027 (Ekim 2014) 44,000 İthalat 236,545 252,140 21,448 (Kasım 2014) İhracat 152,462 152,803 13,131 (Kasım 2014) --- Dış Ticaret Açığı 84,083 99,337 8,316 (Kasım 2014) 82,600 Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL) Merkezi Yön. İç Borç Stoku 386.5 403.0 413.6 (Kasım 2014) -- Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 145.7 182.8 188.6 (Kasım 2014) -- Kamu Net Borç Stoku 240.6 197.6 186.5 (2014 2Ç) -- Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 2012 Kasım 2013 Kasım Bütçe Gelirleri 33,362 36,918 39,219 (Kasım 2014) -- Bütçe Giderleri 27,943 30,496 35,618 (Kasım 2014) -- Bütçe Dengesi 5,419 6,423 3,601 (Kasım 2014) -- Faiz Dışı Denge 8,884 8,180 6,788 (Kasım 2014) -- 12 Vakıfbank Ek V konomik Araştırmalar ek konomik.arastirm malar@vakifbank k.com.tr Cem Eroğğlu Müdür cem.eroglu@va akifbank.com.tr Nazan Kılıç Müdür Yard dımcısı [email protected] Buket Alkkan Uzman buket.alkan@va akifbank.com.tr 0212‐398 19 03 Fatma Özzlem Kanbur Uzman fatmaozlem.kan [email protected] 0212‐398 18 91 Sinem Ullusoy Uzman Yard dımcısı [email protected] 0212‐398 19 05 Elif Engin n Uzman Yard dımcısı [email protected] 0212‐398 18 92 0212‐398 18 98 0212‐398 19 02 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. ttarafından güvennilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilggiler kullanılarak h hazırlanmıştır. Vakıflar Bankası TT.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluuğu hakkında herrhangi bir garanti vermemekte vee bu rapor ve için ndeki bilgilerin Türkiye V kullanılm ması nedeniyle do oğrudan veya dolaylı olarak oluşaacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmem ektedir. Bu rapo or sadece bilgi vermek aamacıyla hazırlanmış olup, hiçbir kkonuda yatırım önnerisi olarak yoru umlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar r Bankası T.A.O. b bu raporda yer alan bilgilerde daha önced den bilgilendirme e yapmaksızın kıs men veya tamam men değişiklik yap pma hakkına sahi ptir. Vakkıfbank Ekonom mik Araştırmalarr