haftalık rapor

HAFTALIK RAPOR
07 Temmuz 2014
Dış ticaret açığı Mayıs ayında 7.1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Mayıs ayında dış ticaret açığı 7.1 milyar dolar ile beklentilerin altında gerçekleşti. Politika yapıcılar tarafından
alınan kararların yanı sıra, kur ve faizdeki artışın ithalat üzerindeki daraltıcı etkisi Mayıs ayında da devam etti.
İhracat artışında ivme kaybı görülse de 2014’ün ilk çeyreğinde dünya ihracatındaki yukarı yönlü eğilim
Türkiye’nin dünya ihracatındaki payının artmaya devam etmesini sağladı. Bu haftaki raporumuzda Mayıs ayı dış
ticaret gelişmelerini yakından inceleyeceğiz.
Dış Ticaret Açığı (yıllık, milyar $)
200
Enerji ve Altın Hariç Dış Ticaret Açığı (yıllık, milyar $)
150
100
50
0
Kaynak: TÜİK
TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, dış ticaret açığı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %28.7
azalarak 7.1 milyar dolar seviyesinde açıklanarak 7.7 milyar dolar olan beklentimizin altında gerçekleşti. (Piyasa
beklentisi: 7.3 milyar dolar). Dış ticaret verilerine baktığımızda ihracatın Mayıs ayında geçen yılın aynı ayına
göre %3.6 artışla 13.8 milyar dolar seviyesiyle beklentimize paralel geldiği görülüyor. İthalat ise 20.9 milyar
dolar seviyesinde gerçekleşerek geçen yılın aynı dönemine göre %10.3 seviyesinde düşüşle beklentimizin
altında kaldı. 12 aylık kümülatif verilerle 92.2 milyar dolar olan Nisan ayı dış ticaret açığı ise Mayıs ayında 89.3
milyar dolar seviyesine geriledi. Bu verilerden hareketle yıllıklandırılmış verilerle enerji ve altın ticaretini hariç
tutarak dış ticaret açığını incelediğimizde yılın başından bu yana 4 milyar dolarlık iyileşme gerçekleştirdiğini ve
istikrarlı olarak düşüş kaydettiğini görüyoruz.
2014 yılının ilk 5 ayında ihracatın yıllık
değişiminin aldığı pozitif değerlere bakıldığında,
40
60
2013 yılındaki seyrinin aksine dış ticaret açığına
50
daraltıcı yönde katkı yaptığı görülüyor. İhracatta
30
40 yıllık bazda Mart ayında görülen sert artışın
20
30 ardından Mayıs ayında %3.6’lık artış yaşansa da
10
20 son iki aydır ivme kaybının olduğu görülüyor.
Bununla birlikte, kurdaki reel değerlenmenin
10
00
ihracatın performansını düşürücü yönde etki
00 ettiğini
düşünüyoruz.
İthalat
tarafı
-10
-10 incelendiğinde ise ihracattaki gelişimin aksine
-20
-20 Şubat ayında başlayan düşüş ivmesinde görülen
artış dikkat çekiyor. İthalatın yıllık bazdaki
toparlanmasının özellikle ara malı ithalatındaki
gerileme kaynaklı olduğunu söyleyebiliriz. Mayıs
Kaynak: TÜİK
ayında yıllık bazda ara malı ithalatındaki ve öncü
gösterge olan PMI imalat endeksindeki gerilemenin önümüzdeki dönemde de devam etmesi 1.çeyrekte
beklentilerden olumlu bir performans gösteren ekonomik aktivitenin 2.çeyrekte yavaşlayacağına işaret olabilir.
İhracat (y-y, %)
İthalat (y-y, %)
Dış ticaretteki gelişemelere mevsimsellikten
arınırılmış veriler bazında bakmanın, kısa
dönemli ve trend barındırmayan oluşumların
-4
etkisini dışlayabilmek adına önemli olduğunu
-5
söyleyebiliriz. Bu doğrultuda, Mayıs ayında 3
-6
aylık hareketli ortalamalar itibarıyla dış ticaret
-7
açığı 6.5 milyar dolar iken, arındırılmış veriler ile
-8
söz konusu rakam 6.9 milyar dolara yükseliyor.
-9
Yandaki iki seriden hareketle Mayıs ayında
-10
arındırılmış dış ticaret açığında bir önceki aya
-11
Arındırılmış
Arındırılmamış
göre ivme kaybı görülürken, dış ticaret açığının
-12
arındırılmamış
verilerinde
bu
etkiyi
May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 Kas.13 May.14
göremiyoruz. Mevsim ve takvim etkisinden
arındırılmış dış ticaret açığında görülen bu ivme
Kaynak: TÜİK
kaybının önümüzdeki dönemlerde de devam
edip etmeyeceği ekonomik aktivite açısından önemli sinyaller barındırabilir.
Mevsimsellikten Arındırılmış Dış Ticaret Dengesi
(3 Aylık Har. Ort., milyar dolar)
En Çok İthalat Yapılan İlk 6 Fasıl Gelişimi
(milyar dolar)
Plastik ve Mamulleri
May.14
May.13
Motorlu Kara Taşıtları
Elektirikli Makine ve
Cihazlar
Demir ve Çelik
Kazanlar,Makinalar ve
Aksam Parçaları
Mineral Yakıtlar ve Yağlar
0
Kaynak: TÜİK
1
2
3
4
5
6
Ekonomik Sınıflandırmaya Göre İthalat (y-y,
%)
30
20
10
0
-10
-20
-30
Ara Malı
Sermaye Malı
May.14
Mar.14
Oca.14
Kas.13
Eyl.13
Tem.13
May.13
Mar.13
Oca.13
Kas.12
Eyl.12
Tem.12
May.12
Mar.12
-40
Tüketim Malı
Kaynak: TÜİK
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
Dış ticaret dengesinin ithalat tarafına alt
kalemler itibarıyla baktığımızda, Mayıs ayında
en çok ithalat yapılan fasıl olan mineral yağlar
ve yakıtların geçen yılın aynı dönemine göre
%11.2 oranında gerilediği ve 4.4 milyar dolar
seviyesinde gerçekleştiği görülüyor. İkinci en çok
ithalat kalemi olan kazanlar, makinalar ve aksam
parçaları ise %14.2 düşüşle 2.4 milyar dolar
gerçekleşti. Geçtiğimiz yıl listenin 3. sırasında
bulunan kıymetli ve yarı kıymetli taşlar faslının
ise yerini demir çelik ithalatına bıraktığı dikkat
çekiyor. Demir çelik ithalatı Mayıs ayında 2013
yılının aynı dönemine göre %10.11 seviyesinde
artarak 1.6 milyar dolar olarak açıklandı. En çok
ithalat yapılan kalemlerde geçen yılın aynı
dönemine göre azalış yaşanması, ithalatta
devam eden daralmanın dış ticaret açığı
üzerindeki olumlu etkisine katkıda bulunuyor.
Geniş ekonomik sınıflandırmaya göre ithalat
gelişimine baktığımızda, yıllık bazda Şubat ayı
itibarıyla gerilemeye devam eden ara malı
ithalatının Nisan ayında yaşadığı sert
gerilemeden sonra Mayıs ayında %11.4’lük
gerileme yaşadığı görülüyor. Nisan ayına göre
gerilemesinde ivme kaybı yaşansa da ara malı
ithalatında yıllık bazdaki bu gerileme yurtiçi
ekonomik aktivitenin yavaşladığına işaret
ediyor. Önceki iki ayda sermaye malı ithalatı
yıllık bazda artış gösterirken, Mayıs ayında ise
%5.5’lik düşüş kaydetti. Son olarak tüketim malı
ithalatının yıllık bazdaki değişiminin arttığı
görülüyor. Nisan ayında yıllık bazda %4.3
2
gerileme yaşayan tüketim malı ithalatı Mayıs ayında %7.5 gerileme yaşadı.
Sonuç olarak, Mayıs ayında ihracatın dış ticaret açığına olumlu katkıda bulunan yıllık artış hızındaki seyir devam
ederken, ithalatta görülen yıllık gerileme dış ticaret açığına olumlu yansıdı. Önümüzdeki dönemde, dış ticaret
üzerindeki yansımasını gecikmeli olarak gördüğümüz kur ve faizdeki gelişmelerin seyri önemli olacaktır.
TCMB’nin son PPK toplantısında aldığı faiz indirim kararının ölçülü bir şekilde devam edebilecek olması ise
yurtiçi tasarrufları arttırmaya yönelik önlemlerin etkisini sınırlandırabilecektir. Diğer yandan Haziran ayının
başında Irak kaynaklı jeopolitik riskin ortaya çıkması ve Irak’ın Almanya’dan sonra ihracat yaptığımız ikinci
önemli ülke olması, bu ülkedeki gelişmelerin seyrini Türkiye için oldukça önemli kılıyor. Bu doğrultuda,
jeopolitik riskle birlikte Haziran ayında artan petrol fiyatları ise ithalat kanalı ile önümüzdeki dönemde dış
ticaret açığı üzerinde baskı yaratabilecektir. Tüm bu gelişmeler çerçevesinde dış ticaret açığının 2014 yılını 86
milyar dolar seviyesinde tamamlamasını bekliyoruz.
3
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
Haziran ayında enflasyon yıllık bazda %9.16’ya geriledi.
Haziran ayında bir önceki aya göre %0.31 oranında artan enflasyon yıllık bazda ise gerilemeye
başladı. Ayrıca Haziran ayında çekirdek enflasyon ve üretici fiyatlarında da yıllık bazda düşüş yaşandı.
Bu haftaki raporumuzda Haziran ayı fiyat gelişmelerini ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.
14
TÜFE (y-y, %)
12
10
9.16
8
4
Haz.08
Eyl.08
Ara.08
Mar.09
Haz.09
Eyl.09
Ara.09
Mar.10
Haz.10
Eyl.10
Ara.10
Mar.11
Haz.11
Eyl.11
Ara.11
Mar.12
Haz.12
Eyl.12
Ara.12
Mar.13
Haz.13
Eyl.13
Ara.13
Mar.14
Haz.14
6
Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) Haziran ayında
aylık
bazda
%0.31
oranında
artarak
beklentilerimize yakın gerçekleşti (Piyasa
Beklentisi:
%0.00,
VakıfBank
Ekonomik
Araştırmalar Beklentisi: %0.38). Yıllık bazda TÜFE
ise Mayıs ayındaki %9.66 seviyesinden Haziran
ayında %9.16 seviyesine geriledi.
Kaynak: TÜİK
TÜFE Harcama Gruplarının Katkısı (puan)
Haziran ayında aylık bazda en yüksek artışı
gösteren grup, eğitim grubu oldu. Özel okul
Yıllık
Aylık
Alkollü İçecekler ve Tütün
kayıt dönemi olmasının etkisiyle eğitim grubu
Eğitim
fiyatlarında bir önceki aya göre %1.72 oranında
Giyim ve Ayakkabı
bir
artış
yaşandı.
Eğitim
grubunun
Ev Eşyası
enflasyondaki
ağırlığının
düşük
olması
Konut
nedeniyle, aylık enflasyona katkısı ise 0.04
Lokanta ve Oteller
puanla sınırlı oldu. Haziran ayında enflasyona
Ulaştırma
en yüksek artış yönlü katkı yapan grup ise gıda
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
ve alkolsüz içecekler grubu oldu. Enflasyon
içinde en yüksek ağırlığa sahip gıda ve alkolsüz
-0.5
0.5
1.5
2.5
3.5
Kaynak: TÜİK
içecekler grubu bir önceki aya göre %0.36 artış
gösterdi ve enflasyonu 0.09 puan yukarı yönlü etkiledi. Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatlarının Haziran
aylarında genelde negatif gerçekleşmesine karşın, bu yıl artış görülmesinde son dönemdeki olumsuz hava
koşullarıyla birlikte Ramazan ayının başlamış olmasının etkili olduğunu düşünüyoruz. Akaryakıt fiyatlarındaki
zamlar ve İstanbul ile Ankara’da toplu taşıma ücretlerine yapılan zamlar sonucu, ulaştırma grubu fiyatları bir
önceki aya göre %0.50 oranında artarak enflasyona 0.08 puan ile gıda ve alkolsüz içecekler grubundan sonra en
yüksek artış yönlü katkıda bulunan grup oldu. Haziran ayında sağlık grubunda ise geçmiş yıllar ortalamasının
oldukça üzerinde bir artış yaşandı. Geçmiş yıllar Haziran aylarında aylık bazda ortalama %0.15 oranında artan
sağlık grubu fiyatlarında, bu yıl %0.98 oranında bir artış gerçekleşti. Sezon indirimlerinin başlamasının etkisiyle,
giyim ve ayakkabı grubu fiyatları ise bir önceki aya göre %1.25 düştü. Böylece Haziran ayında alkollü içecekler ve
tütün grubu ile giyim ve ayakkabı grubunun enflasyona katkısı düşüş yönlü oldu.
Haberleşme
4
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
Çekirdek Enflasyon ve TÜFE (y-y, %)
14
Mayıs ayında aylık bazda %1.40 oranında artış
gösteren, enerji ve gıda gibi kontrol edilemeyen
9.65
10
kalemleri içermeyen, çekirdek enflasyon Haziran
ayında %0.31 oranında arttı. Yıllık bazda ise
8
çekirdek enflasyondaki artış, Mayıs ayındaki
6
%9.77 seviyesinden, Haziran ayında %9.65
4
I Endeksi
seviyesine geriledi. Bir önceki yılın aynı ayına göre
2
TÜFE
Haziran ayında %9.16 seviyesinde gerçekleşen
0
manşet enflasyonun üzerinde %9.65 gelen
çekirdek enflasyonun bu ayki yükselişinde
ulaştırma grubu fiyat artışları etkili oldu. Çekirdek
Kaynak: TÜİK
enflasyon içerisinde yer alan ana gruplar arasında
aylık bazda en yüksek artış eğitim grubunda gerçekleşti, ancak eğitim grubunun enflasyon içerisindeki ağırlığının
az olması nedeniyle, söz konusu artışın katkısı da sınırlı kaldı.
Haz.14
Oca.14
Ağu.13
Eki.12
Mar.13
Ara.11
May.12
Tem.11
Eyl.10
Şub.11
Nis.10
Kas.09
Haz.09
Oca.09
Ağu.08
Eki.07
Mar.08
May.07
12
Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE), Haziran
ayında bir önceki aya göre %0.06 oranında sınırlı
20
bir artış gösterdi. Yıllık bazda ise Yİ-ÜFE, Mayıs
15
ayındaki %11.28 seviyesinden ciddi bir düşle
Haziran ayında %9.75 seviyesine geriledi. Böylece
10
9.75 Yİ-ÜFE yıllık bazdaki düşüşünü bu ay da sürdürdü.
5
Endekse ana sanayi grupları bazında bakıldığında,
dayanıksız tüketim malları ve enerji gurubunda bir
0
önceki aya göre düşüş yaşandığı görülüyor.
-5
Haziran ayında sermaye malları gurubundaki
%0.40 oranındaki artışın Yİ-ÜFE’deki aylık bazdaki
yükselişe katkı yaptığı görülüyor. Ara mal ve
Kaynak: TÜİK
dayanıklı tüketim malları grubu da Yİ-ÜFE’nin aylık
bazdaki sınırlı artışına katkı yaptı. Yıllık bazda Yİ-ÜFE’de azalış yaşanmış olması önümüzdeki dönemde TÜFE’nin
hareketi açısından olumlu görünüyor. Kurdaki hareketlerin yansımasının ilk olarak görüldüğü Yİ-ÜFE, bu ayki
sınırlı artışı ile kurun etkilerinin azalmaya başlamış olduğunu da gösteriyor.
Haz.14
Eki.13
Şub.13
Haz.12
Eki.11
Şub.11
Haz.10
Eki.09
Şub.09
Haz.08
Eki.07
Şub.07
Haz.06
Eki.05
Şub.05
Haz.04
Yİ-ÜFE (y-y, %)
Haz.14
Oca.14
Ağu.13
Eki.12
Mar.13
May.12
Ara.11
Tem.11
Şub.11
Eyl.10
Nis.10
Kas.09
Haz.09
Oca.09
Ağu.08
Mar.08
Halihazırdaki %9.16’lık enflasyon seviyesi göz
Reel Faiz (%)
önüne alındığında TCMB’nin son toplantısında faiz
10
oranını %8.75’e çekmesi ile reel faiz negatif
8
gerçekleşmiş gibi görünse de, reel faiz
6
4
hesaplamasında 12 ay sonrası enflasyon
2
beklentisinin kullanılmasının daha sağlıklı olduğu
0
-2
düşüncesindeyiz. 12 ay sonrasının enflasyon
-4
beklentisinin %7.19 olduğu dikkate alındığında,
-6
reel faizlerin hala pozitif olduğu görülüyor.
Önümüzdeki dönemde yurtdışında olumsuz bir
gelişme olmadıkça ve kurlar üzerinde sert yukarı
Enflasyon Oranı ile Hesaplanan
yönlü bir hareket yaşanmadıkça, enflasyondaki
12 Ay Sonrası Enflasyon Beklentisi ile Hesaplanan
aşağı yönlü seyrin de katkısıyla TCMB’nin faiz
Kaynak: TCMB, VakıfBank
indirimlerine devam edeceğini düşünüyoruz. Faiz
indirimlerinin ne kadar olabileceği konusunda ise TCMB’nin son günlerdeki söylemlerinde enflasyonun olması
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
5
gerekenden 300 baz puan daha yukarıda seyrettiğini belirtmesi, TCMB’nin faizlerde son iki ayda yaptığı toplam
125 baz puanlık indirimin üzerine 175 baz puan daha indirim yapabilme ihtimaline işaret ediyor. Bununla
birlikte, enflasyonun yıllık bazda düşmeye başlamasına karşın, piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşmesi,
piyasada TCMB’nin faiz indirimlerine devam etmeyeceği algısına yol açtı. Buna rağmen, biz yine de TCMB’nin
faiz indirimlerine devam edeceğini ve koşullar uygun olursa ilk faiz indiriminin 75 baz puana kadar olabileceğini
düşünüyoruz. Ancak geçtiğimiz hafta ABD’den gelen olumlu veriler sonucu ABD’de faiz artırım sürecinin
yaklaştığı algısının oluşması ve 10 yıllık ABD tahvil getirilerinin yükselmesinin yanı sıra olası jeopolitik riskler göz
önüne alındığında kurlarda aşırı bir hareket yaşanması ihtimalinin, TCMB’nin faiz indirimlerinde gidebileceği
seviyeyi daraltabileceğini düşünüyoruz.
Sonuç olarak, Haziran ayında enflasyon piyasa beklentilerinin üzerinde aylık bazda %0.31 oranında arttı. Yıllık
bazda ise %9.66’dan %9.16’ya geriledi. Piyasa beklentilerinin enflasyonun altında kalmasında, TCMB’nin son
Para Politikası Kurulu toplantısında enflasyonun Haziran ayında “kayda değer” bir düşüş göstereceğini söylemiş
olmasının etkili olmuş olabileceğini düşünüyoruz. TCMB’nin açıklamalarının ardından piyasada oluşan negatif
enflasyon beklentileri nedeniyle, bugün açıklanan enflasyon rakamı ilk etapta olumsuz bir algı yaratmış gibi
görünse de enflasyonun daha önce belirtildiği şekilde, Mayıs ayında tepe noktasına ulaştıktan sonra Haziran
ayında yıllık bazda düşmeye başladığı görülüyor. Ayrıca çekirdek enflasyon ve Yİ-ÜFE’de de yıllık bazda sert
düşüş yaşanması, geçtiğimiz aylarda kur etkisiyle oluşan maliyet enflasyonunun sonuna gelinmiş olabileceğini
gösteriyor. Söz konusu durum, TÜFE’nin tepe noktasından aşağı döndüğünü teyit ederken, enflasyonun
önümüzdeki dönem seyri açısından da olumlu görünüyor. Önümüzdeki dönemde kur ve petrolde aşırı
hareketler görmediğimiz sürece enflasyonda aşağı yönlü hareketin devam etmesini ve yılsonunda enflasyonun
%7.9 seviyesinde gerçekleşmesini bekliyoruz.
6
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
Haftalık Veri Takvimi (07-11 Temmuz 2014)
Tarih
07.07.2017
08.07.2014
Ülke
Açıklanacak Veri
Önceki
Beklenti
Almanya
Sanayi Üretimi (Mayıs, a-a)
%0.2
%0.0
Japonya
Öncü Göstergeler Endeksi (Mayıs, öncül, a-a)
106.5
105.9
Türkiye
Sanayi Üretim Endeksi (Mayıs, y-y)
%4.58
%3.90
Almanya
Dış Ticaret Dengesi (Mayıs)
17.4 Milyar £
16.2 Milyar £
Cari İşlemler Dengesi (Mayıs)
18.4 Milyar £
14.5 Milyar £
Fransa
Dış Ticaret Dengesi (Mayıs)
-3,933 Milyon £
-4,500 Milyon £
İngiltere
Sanayi Üretimi (Mayıs, a-a)
%0.4
%0.3
Japonya
Cari İşlemler Dengesi (Mayıs)
187.4 Milyar ¥
429.9 Milyar ¥
Dış Ticaret Dengesi (Mayıs)
-780.4 Milyar ¥
-822.5 Milyar ¥
--
--
315 Bin
315 Bin
09.07.2014
ABD
FED Toplantı Tutanakları (Haziran)
10.07.2014
ABD
Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları
İtalya
Sanayi Üretimi (Mayıs, a-a)
%0.7
%0.1
Fransa
Sanayi Üretimi (Mayıs, a-a)
%0.3
%0.2
TÜFE (Haziran, a-a)
%0.0
%0.2
-2,543 £
-1,600 £
--
--
ÜFE (Haziran, a-a)
%0.3
%0.1
Makine Siparişleri (Mayıs, a-a)
-%9.1
%0.7
39.3
40.3
-4.8 milyar dolar
-4.6 milyar dolar
--
--
%0.4
%0.4
-1.6 Milyar £
--
İngiltere
Dış Ticaret Dengesi (Mayıs)
BOE Toplantısı (Temmuz)
Japonya
Tüketici Güven Endeksi (Haziran)
11.07.2014
Türkiye
Cari İşlemler Dengesi (Mayıs)
TCMB Beklenti Anketi (Temmuz)
Almanya
TÜFE (Haziran, a-a)
Fransa
Cari İşlemler Dengesi (Mayıs)
7
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
TÜRKİYE
Türkiye Büyüme Oranı
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
Reel GSYH (y-y, %)
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
20
15
10
15
4.3
5
10
0
-5
5
-10
0
-15
-5
1999Ç3
2000Ç1
2000Ç3
2001Ç1
2001Ç3
2002Ç1
2002Ç3
2003Ç1
2003Ç3
2004Ç1
2004Ç3
2005Ç1
2005Ç3
2006Ç1
2006Ç3
2007Ç1
2007Ç3
2008Ç1
2008Ç3
2009Ç1
2009Ç3
2010Ç1
2010Ç3
2011Ç1
2011Ç3
2012Ç1
2012Ç3
2013Ç1
2013Ç3
2014Ç1
-20
Tarım
Kaynak:TÜİK
Kaynak:TÜİK
Sanayi
İnşaat
Ticaret
Ulaştırma
Sanayi Üretim Endeksi
Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %)
Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim
Endeksi (y-y, %)
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi
Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)
Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)
50
40
20
7
30
15
5
20
10
10
5
0
0
-3
-10
-5
-5
3
1
İhracat
İthalat
Nis.14
Oca.14
Eki.13
Nis.13
Oca.13
Eki.12
Nis.12
Eki.11
Oca.12
Nis.11
Tem.13
Yatırım
Tem.12
Devlet
Tem.11
Tüketim
Oca.11
Eki.10
-1
Kaynak: TÜİK
Kaynak: TÜİK
Sanayi Ciro Endeksi
Toplam Otomobil Üretimi
Toplam Otomobil Üretimi (Adet)
(12 aylık Har. Ort.)
80000
70000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
Aylık Sanayi Ciro Endeksi (2010=100)
190
170
150
172.7
130
110
Kaynak: OSD, VakıfBank
70
Oca.09
Nis.09
Tem.09
Eki.09
Oca.10
Nis.10
Tem.10
Eki.10
Oca.11
Nis.11
Tem.11
Eki.11
Oca.12
Nis.12
Tem.12
Eki.12
Oca.13
Nis.13
Tem.13
Eki.13
Oca.14
Nis.14
May.01
Kas.01
May.02
Kas.02
May.03
Kas.03
May.04
Kas.04
May.05
Kas.05
May.06
Kas.06
May.07
Kas.07
May.08
Kas.08
May.09
Kas.09
May.10
Kas.10
May.11
Kas.11
May.12
Kas.12
May.13
Kas.13
May.14
90
Kaynak:TÜİK
8
Beyaz Eşya Üretimi
Kapasite Kullanım Oranı
Kapasite Kullanım Oranı (%)
Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
2300000
2100000
1900000
1700000
1500000
1300000
1100000
900000
700000
85
80
75
70
65
60
55
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
Kaynak: TCMB
PMI Endeksi
60
PMI Imalat Endeksi
55
50
45
48.8
40
35
30
Kaynak:Reuters
9
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
TÜFE ve Çekirdek Enflasyon
ÜFE
TÜFE (y-y, %)
ÜFE (y-y, %)
Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)
25
14
12
10
8
6
4
2
0
20
9.16
15
9.75
10
05
9.65
00
Kaynak: TCMB
Haz.04
Ara.04
Haz.05
Ara.05
Haz.06
Ara.06
Haz.07
Ara.07
Haz.08
Ara.08
Haz.09
Ara.09
Haz.10
Ara.10
Haz.11
Ara.11
Haz.12
Ara.12
Haz.13
Ara.13
Haz.14
Haz.04
Ara.04
Haz.05
Ara.05
Haz.06
Ara.06
Haz.07
Ara.07
Haz.08
Ara.08
Haz.09
Ara.09
Haz.10
Ara.10
Haz.11
Ara.11
Haz.12
Ara.12
Haz.13
Ara.13
Haz.14
-05
Kaynak: TCMB
Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi
Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %)
UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)
BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi
Kaynak: Bloomberg
Enerji
Tüfe
Mar.09
Haz.09
Eyl.09
Ara.09
Mar.10
Haz.10
Eyl.10
Ara.10
Mar.11
Haz.11
Eyl.11
Ara.11
Mar.12
Haz.12
Eyl.12
Ara.12
Mar.13
Haz.13
Eyl.13
Ara.13
Mar.14
Haz.14
06.2014
12.2013
06.2013
12.2012
06.2012
12.2011
06.2011
12.2010
06.2010
12.2009
06.2009
12.2008
06.2008
12.2007
2300
2100
1900
1700
1500
1300
1100
900
700
500
06.2007
260
240
220
200
180
160
140
120
100
Gıda
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
Kaynak: TCMB
Enflasyon Beklentileri
Reel Efektif Döviz Kuru
12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
TÜFE Bazlı (2003=100)
24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
135
8
7.19
125
7
120
115
109.56
110
105
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
10
Haz.14
Ara.13
Haz.13
Ara.12
Haz.12
Ara.11
Haz.11
Ara.10
Haz.10
Ara.09
100
Haz.08
5.5
6.62
Haz.09
6.5
6
130
Ara.08
7.5
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
İşsizlik Oranı
İşgücüne Katılım Oranı
Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%)
İşgücüne Katılma Oranı (%)
İşsizlik Oranı (%)
17
16
15
14
13
12
11
10
09
08
07
İstihdam Oranı (%)
Kaynak: TÜİK
Kaynak: TÜİK
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)
4,700
4,200
3,700
3,200
2,700
2,200
1,700
1,200
700
Kaynak: TOBB
11
Mar.14
Eyl.13
Mar.13
Eyl.12
Mar.12
Eyl.11
Mar.11
Eyl.10
Mar.10
Eyl.09
Mar.09
Eyl.08
Mar.08
53
51
49
47
45
43
41
39
37
35
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
İthalat-İhracat
Dış Ticaret Dengesi
İhracat (milyon dolar)
Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)
İthalat (milyon dolar)
25000
0
20000
-2000
15000
-4000
-6000
10000
-8000
5000
-10000
0
May.04
Kas.04
May.05
Kas.05
May.06
Kas.06
May.07
Kas.07
May.08
Kas.08
May.09
Kas.09
May.10
Kas.10
May.11
Kas.11
May.12
Kas.12
May.13
Kas.13
May.14
May.04
Kas.04
May.05
Kas.05
May.06
Kas.06
May.07
Kas.07
May.08
Kas.08
May.09
Kas.09
May.10
Kas.10
May.11
Kas.11
May.12
Kas.12
May.13
Kas.13
May.14
-12000
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
Cari İşlemler Dengesi
Sermaye ve Finans Hesabı
6000
-4000
-14000
-24000
-34000
-44000
-54000
-64000
-74000
-84000
3000
1000
-1000
-3000
-5000
-7000
-9000
-11000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
-10000
-20000
Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar)
Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar)
Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar)
Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar)
Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen)
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni
Tüketici Güven Endeksi
105
95
85
75
65
55
Kaynak: TCMB
Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)
130
120
110
100
90
80
70
60
50
40
12
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ
Bütçe Dengesi
Faiz Dışı Denge
Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL)
Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)
10000
Kas.13
May.14
-3
May.13
-60000
Kas.12
7
Kas.11
-50000
May.12
17
May.11
-40000
Kas.10
27
Kas.09
-30000
May.10
37
Kas.08
-20000
May.09
47
Kaynak: TCMB
Kaynak:TCMB
Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku
İç ve Dış Borç Stoku
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
13
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2001
200
2007
250
28.1
2006
300
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
2005
350
220
200
180
160
140
120
100
80
60
2004
400
Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)
2003
450
İç Borç Stoku (milyar TL)
Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)
2002
Kas.07
-10000
May.08
57
May.07
0
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ
TCMB Faiz Oranı
Reel ve Nominal Faiz
Borç Alma Faiz Oranı (%)
Reel Faiz
Borç Verme Faiz Oranı (%)
Nominal Faiz
25
25
20
20
15
15
10
10
5
5
0
0
Haz.04
Ara.04
Haz.05
Ara.05
Haz.06
Ara.06
Haz.07
Ara.07
Haz.08
Ara.08
Haz.09
Ara.09
Haz.10
Ara.10
Haz.11
Ara.11
Haz.12
Ara.12
Haz.13
Ara.13
Haz.14
Ara.13
Haz.14
Ara.12
Haz.13
Ara.11
Haz.12
Ara.10
Haz.11
Ara.09
Haz.10
Ara.08
Haz.09
Ara.07
Haz.08
Ara.06
Haz.07
Haz.06
-5
Kaynak:TCMB, VakıfBank
Kaynak:TCMB
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler
Reel Büyüme
(y-y,%)
Enflasyon (y-y,%)
Cari Denge/GSYH*
(%)
Merkez
Bankası Faiz
Oranı (%)
Tüketici
Güven
Endeksi
ABD
1.5
2.1
-2.26
0.25
85.18
Euro Bölgesi
0.9
0.5
2.88
0.15
-7.50
Almanya
2.3
1.00
7.52
0.15
104
Fransa
0.70
0.80
-1.61
0.15
-21.70
İtalya
-0.80
0.20
-1.99
0.15
107.00
Macaristan
3.50
-0.10
1.05**
2.30
-19.30
Portekiz
1.30
-0.30
-2.02**
0.15
-25.90
İspanya
0.50
0.10
0.70
0.15
-3.90
Yunanistan
-5.50
-2.10
0.68
0.15
-49.80
İngiltere
2.90
1.50
-3.34
0.50
1.00
Japonya
3.00
3.70
0.70
0.10
39.30
Çin
7.40
2.50
2.35**
6.00
102.30
Rusya
0.90
7.80
1.56
8.25
--
Hindistan
4.60
7.02
-1.99
8.00
--
Brezilya
1.91
6.37
-3.63
11.00
106.30
G.Afrika
1.60
6.60
-5.24**
5.50
4.00
4.30
9.16
8.75
73.70
-7.9
Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2013 verileridir.
**: 2012 verisi.
Türkiye
14
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm
2012
2013
En Son Yayımlanan
2014
Yılsonu
Beklentimiz
Reel Ekonomi
GSYH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL)
1 415 786
1 561 510
407 309
(2014 1Ç)
--
GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. y-y%)
2.2
4.0
4.3
(2014 1Ç)
3.5
Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %)(takvim etk.arnd)
2.5
3.4
4.6
(Nisan 2014)
--
Kapasite Kullanım Oranı (%)
74.2
74.6
75.3
(Haziran 2014)
--
İşsizlik Oranı (%)
9.2
10.0
9.7
(Mart 2014)
9.3
Fiyat Gelişmeleri
TÜFE (y-y. %)
6.16
7.40
9.16
(Haziran 2014)
7.9
ÜFE (y-y. %)
2.45
6.97
9.75
(Haziran 2014)
--
Parasal Göstergeler (Milyon TL)
M1
167,404
225,331
238,119
(27.06.2014)
--
M2
731,770
910,052
953,019
(27.06.2014)
--
M3
774,651
950,979
995,409
(27.06.2014)
--
Emisyon
54,565
67,756
73,041
(27.06.2014)
--
TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $)
100,320
112,002
111,901
(27.06.2014)
--
Faiz Oranları
TCMB O/N (Borç Alma)
3.50
3.50
8.00
(04.07.2014)
--
TRLIBOR O/N
5.78
8.05
9.18
(04.07.2014)
--
Ödemeler Dengesi (Milyon $)
Cari İşlemler Açığı
48,497
65,004
4,788
(Nisan 2014)
51,000
İthalat
236,545
252,140
20,859
(Mayıs 2014)
İhracat
152,462
152,803
13,750
(Mayıs 2014)
---
Dış Ticaret Açığı
84,083
99,337
7,108
(Mayıs 2014)
86,000
Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)
Merkezi Yön. İç Borç Stoku
386.5
403.0
412.4
(Mayıs 2014)
--
Merkezi Yön. Dış Borç Stoku
145.7
182.8
182.3
(Mayıs 2014)
--
Kamu Net Borç Stoku
240.6
197.6
191.8
(2014. 1Ç)
--
Kamu Ekonomisi (Milyon TL)
2012 Mayıs
2013 Mayıs
Bütçe Gelirleri
30,826
34,901
37,555
(Mayıs 2014)
--
Bütçe Giderleri
26,239
30,337
36,080
(Mayıs 2014)
--
Bütçe Dengesi
4,587
4,564
1,475
(Mayıs 2014)
--
Faiz Dışı Denge
6,996
8,107
8,556
(Mayıs 2014)
--
15
Vakıfbank Ek
V
konomik Araştırmalar ek
konomik.arastirm
malar@vakifbank
k.com.tr
Cem Eroğğlu Müdür cem.eroglu@va
akifbank.com.tr
Nazan Kılıç Müdür Yard
dımcısı [email protected]
Buket Alkkan Uzman buket.alkan@va
akifbank.com.tr
0212‐398 19 03 Fatma Özzlem Kanbur Uzman fatmaozlem.kan
[email protected] 0212‐398 18 91 Sinem Ullusoy Uzman Yard
dımcısı [email protected] 0212‐398 19 05 Elif Engin
n Uzman Yard
dımcısı [email protected] 0212‐398 18 92 0212‐398 18 98 0212‐398 19 02 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. ttarafından güvennilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilggiler kullanılarak h
hazırlanmıştır. Vakıflar Bankası TT.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluuğu hakkında herrhangi bir garanti vermemekte vee bu rapor ve için
ndeki bilgilerin Türkiye V
kullanılm
ması nedeniyle do
oğrudan veya dolaylı olarak oluşaacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmem ektedir. Bu rapo
or sadece bilgi vermek aamacıyla hazırlanmış olup, hiçbir kkonuda yatırım önnerisi olarak yoru
umlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar r Bankası T.A.O. b
bu raporda yer alan bilgilerde daha önced
den bilgilendirme
e yapmaksızın kıs men veya tamam
men değişiklik yap
pma hakkına sahi ptir. Vakkıfbank Ekonom
mik Araştırmalarr