www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr Gözden Geçirme Notları 2012 Yılı Mayıs Ayı Ödemeler Dengesi Göstergeleri TCMB tarafından 11/07/2012 tarihinde yayımlanan, 2012 yılı Mayıs ayına ilişkin “Ödemeler Dengesi” bültenine göre; 2011 yılı Mayıs ayında 7.836 milyon $ açık veren cari işlemler hesabı, 2012 yılının aynı ayında %25,6 oranında azalışla 5.828 milyon $ açık vermiştir. 2011 yılı Ocak-Mayıs döneminde 36.992 milyon $ açık veren cari işlemler hesabı, 2012 yılının aynı döneminde %26,9 oranında azalışla 27.051 milyon $ açık vermiştir (Bkz, Grafik 1). Dış ticaret açığı 2012 yılının ilk beş ayında geçen yılın aynı dönemine göre 8.354 milyon $ azalarak 28.942 milyon $’a gerilemiştir. Dış ticaret açığındaki azalmayla birlikte, hizmetler dengesinden kaynaklanan net gelirlerin 879 milyon $ artarak 4.539 milyon $’a ve gelir dengesinden kaynaklanan net giderlerin de 750 milyon $ azalarak 3.214 milyon $’a ulaşması cari işlemler açığındaki gerilemede etkili olmuştur. 2012 yılının ilk beş ayında yatırım geliri dengesi kaleminde yer alan doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda geçen yılın aynı dönemine göre 774 milyon $’lık azalışla, toplam 3.130 milyon $’lık net çıkış olmuştur. 2011 yılının Ocak-Mayıs döneminde yurtdışında yerleşik kişilerin yurt içinde yaptıkları net yatırımlar geçen yılın aynı dönemine göre 640 milyon $ artarak 6.454 milyon $’a yükselmiştir. Turizm gelirleri 2011 yılının ilk beş aylık dönemine göre %5,3 oranında azalarak 6.209 milyon $’dan, 5.949 milyon $’a; turizm giderleri de %27,0 oranında azalarak 2.054 milyon $’dan, 1.500 milyon $’a gerilemiştir. Turizm net geliri ise 2011 yılının OcakMayıs döneminde 4.236 milyon $ iken, 2012 yılının aynı döneminde turizm Sayfa 1 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.17/288 12.08.2012 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr nedeniyle net turizm geliri %5,0 oranında artış göstererek, 4.449 milyon $’a yükselmiştir. (Milyon $) 5.000 0 -5.000 -5.740 -4.259 -5.796 -4.712 -6.244 -6.029 -4.980 -5.353 -10.000 -5.828 -7.052 -15.000 -20.000 -25.000 -27.051 -30.000 -28.942 -35.000 -40.000 -36.992 -37.296 -45.000 2011 Ocak - Mayıs 2012 Ocak 2012 Şubat CARİ AÇIK 2012 Mart 2012 Nisan May.12 2012 Ocak-Mayıs DIŞ TİCARET DENGESİ Kaynak: TCMB. Grafik 1. 2011 Yılı Ocak-Mayıs ve 2012 Yılı Mayıs/Ocak-Mayıs Dönemleri için Cari İşlemler Hesabı ve Dış Ticaret Dengesi Cari işlemler dengesinde 2011 yılının ikinci yarısından itibaren başlayan iyileşme eğilimi, 2012 yılının ilk beş aylık döneminde de devam etmiştir. 2011 yılı Ocak-Mayıs döneminde 36.992 milyon $ açık veren cari işlemler hesabı, 2012 yılının aynı döneminde %26,9 oranında azalışla 27.051 milyon $ açık vermiştir. Dış ticaret dengesi 2011 yılının ilk beş ayında 37.296 milyon $ açık verirken, 2012 yılının aynı döneminde 8.354 milyon $ azalarak 28.942 milyon $ açık vermiştir. Cari işlemler açığındaki bu iyileşmede, büyük ölçüde dış ticaret açığındaki azalmayla birlikte, hizmetler dengesinden kaynaklanan net gelirlerin 879 milyon $ artarak 4.539 milyon $’a ve gelir dengesinden kaynaklanan net giderlerin 750 milyon $ azalarak 3.214 milyon $’a gerilemesi etkili olmuştur (Bkz, Tablo 1). Sayfa 2 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.17/288 12.08.2012 giderlerindeki önemli düşüşün turizm gelirlerindeki düşüşten oldukça büyük olması Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr %5,3 oranında azalarak 5.949 milyon $; turizm giderleri de %27,0 oranında azalarak 1.500 milyon $ olmuştur. Turizm net geliri ise 2011 yılının ilk beş ayında 4.236 milyon $ iken, 2012 yılının aynı döneminde turizm gelir ve giderlerinde azalış olmakla birlikte, turizm giderlerindeki düşüşün, turizm gelirlerindeki düşüşten çok büyük olması ile net turizm gelirleri %5,0 oranında artış göstererek, 4.449 milyon $’a yükselmiştir. Tablo 1. Ödemeler Dengesi (106 $) Bileşenler 2011 Ocak-Mayıs CARİ İŞLEMLER HESABI İhracat F.o.B İthalat F.o.B Mal Dengesi Hizmetler Dengesi: Gelir Hizmetler Dengesi: Gider Mal ve Hizmet Dengesi Gelir Dengesi: Gelir Gelir Dengesi: Gider Mal, Hizmet ve Gelir Dengesi Cari Transferler SERMAYE HESABI FİNANS HESABI Yurt dışında Doğrudan Yatırım Yurt içinde Doğrudan Yatırım Portföy Hesabı-Varlıklar Portföy Hesabı-Yükümlülükler Hisse Senetleri Borç Senetleri Diğer Yatırımlar-Varlıklar Merkez Bankası Genel Hükumet Bankalar Diğer Sektörler Diğer Yatırımlar-Yükümlülükler Merkez Bankası Genel Hükumet Bankalar Diğer Sektörler Cari, Sermaye ve Finansal Hesaplar NET HATA VE NOKSAN GENEL DENGE REZERV VARLIKLAR Resmi Rezervler Uluslararası Para Fonu Kredileri -36.992 57.129 -94.425 -37.296 12.146 -8.486 -33.636 1.856 -5.820 -37.600 608 -7 40.042 -1.066 5.814 1.619 13.420 -649 14.069 11.811 1 -54 904 10.960 8.444 -432 -108 3.820 5.164 3.043 6.064 9.107 -9.107 -8.169 -938 2012 Ocak -5.740 11.050 -16.846 -5.796 1.960 -1.376 -5.212 352 -931 -5.791 51 0 2.561 -65 939 1.301 100 556 -456 -1.235 0 0 -3.112 1.877 1.521 -95 121 2.190 -695 -3.179 508 -2.671 2.671 2.671 0 Şubat -4.259 12.439 -17.151 -4.712 1.935 -1.257 -4.034 453 -903 -4.484 225 0 4.998 -206 789 -143 945 266 679 2.496 0 0 2.534 -38 1.117 -69 116 960 110 739 954 1.693 -1.693 -1.114 -579 Mart -6.244 13.985 -20.014 -6.029 2.344 -1.675 -5.360 459 -1.401 -6.302 58 0 6.264 -2.016 2.856 -357 3.373 98 3.275 301 1 0 2.090 -1.790 2.107 -98 -68 -55 2.328 20 2.227 2.247 -2.247 -2.247 0 Nisan -4.980 13.380 -18.733 -5.353 2.576 -1.594 -4.371 302 -1.051 -5.120 140 0 6.284 -240 440 -224 1.434 -145 1.579 76 0 -1 -465 542 4.798 -132 -306 4.017 1.219 1.304 -990 314 -314 -314 0 Mayıs -5.828 13.895 -20.947 -7.052 3.425 -1.799 -5.426 476 -970 -5.920 92 0 8.697 -94 1.430 15 361 -435 796 1.134 0 -31 1.340 -175 5.851 -152 -193 2.887 3.309 2.869 -1.383 1.486 -1.486 -912 -574 Ocak-Mayıs -27.051 64.749 -93.691 -28.942 12.240 -7.701 -24.403 2.042 -5.256 -27.617 566 0 28.804 -2.621 6.454 592 6.213 340 5.873 2.772 1 -32 2.387 416 15.394 -546 -330 9.999 6.271 1.753 1.316 3.069 -3.069 -1.916 -1.153 Kaynak: TCMB. Sayfa 3 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.17/288 12.08.2012 Hizmetler Dengesi kalemi altında yer alan turizm gelirleri, 2011 yılının aynı dönemine göre Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen net çıkış, geçen yılın aynı ayına göre 774 milyon $’lık azalışla 3.904 milyon $’dan, 3.130 milyon $’a gerilemiştir (Bkz, Grafik 2). (Milyon $) 10.000 4.539 3.660 5.000 678 584 1.626 982 669 0 -450 -579 -5.000 -3.964 -10.000 -5.796 -4.712 -6.029 -494 -749 -942 -5.353 -3.214 -7.052 -15.000 -20.000 -25.000 -30.000 -28.942 -35.000 -40.000 -37.296 -45.000 2011 Ocak - Mayıs 2012 Ocak 2012 Şubat Mal Dengesi 2012 Mart Hizmetler Dengesi 2012 Nisan May.12 2012 Ocak-Mayıs Gelir Dengesi Kaynak: TCMB. Grafik 2. Mal, Hizmet ve Gelir Dengesi Yurt dışında yerleşik kişilerin, yurt içinde yaptıkları net yatırımlar, 2012 yılının ilk beş ayında, bir önceki yılın aynı dönemine göre 640 milyon $ artarak 6.454 milyon $’a yükselmiştir. Aynı dönemde, yurt içinde yerleşik kişilerin, yurt dışında yaptıkları net yatırımlar bir önceki yılın aynı dönemine göre 1.555 milyon $ artarak net 2.621 milyon $ olmuştur. Yurt dışında yerleşik kişiler, hisse senedi piyasasında 2012 yılının Mayıs ayında 435 milyon $ tutarında satım yaparken, ilk beş aylık dönemde toplam 340 milyon $ tutarında net alım yapmıştır. Sayfa 4 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.17/288 12.08.2012 2012 yılının Ocak-Mayıs döneminde yatırım geliri dengesi kaleminde yer alan doğrudan Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr tutarındaki Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) alımı ile birlikte toplam 1.654 milyon $ tutarında alım gerçekleştirmiştir. Aynı dönemde bankacılık sektörünün yurt içi menkul kıymet ihraçlarıyla ilgili olarak yurt dışı yerleşikler 143 milyon $ tutarında net alım yapmıştır. Bankaların yurt dışında sahip oldukları yabancı para ve ¨ cinsinden efektif ve mevduat varlıkları, 2012 yılının Ocak-Mayıs döneminde Türk Lirasındaki 1.063 milyon $ tutarındaki artışa rağmen, yabancı paradaki 4.023 milyon $ tutarındaki azalışın etkisiyle toplam 2.960 milyon $, diğer sektörlerin yurt dışındaki mevduat varlıkları ise 549 milyon $ tutarında azalış göstermiştir. Genel Hükümet, yurt dışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağlanan (IMF dahil) uzun vadeli kredilerle ilgili olarak, Mayıs ayındaki 574 milyon $ tutarındaki IMF kredi geri ödemesi ile birlikte 2012 yılının ilk beş ayında 1.483 milyon $ tutarında net geri ödemede bulunmuştur. Bankacılık sektörünün net kredi kullanımı geçen yılın aynı dönemine göre 4.997 milyon $ azalarak 7.011 milyon $’dan 2.014 milyon $’a gerilemiştir. Bu dönemde diğer sektörlerin net kredi kullanımı 81 milyon $ artarak 4.336 milyon $ olmuştur. Yurt dışında yerleşik Türk vatandaşlarınca Merkez Bankası nezdinde açılan mevduat hesaplarında ilk beş aylık dönemde 546 milyon $ tutarında net çıkış kaydedilmiştir. 2012 yılının Ocak-Mayıs döneminde yurt dışı bankaların yurt içinde sahip oldukları yabancı para mevduatları 3.914 milyon $, Türk Lirası mevduatları 904 milyon $ tutarında artış göstermiştir. Finans hesaplarının son kalemi olan rezerv varlıkların içinde bulunan resmi rezervler, 2011 yılının ilk beş aylık döneminde 8.169 milyon $ tutarında artış gösterirken, bu yılın aynı döneminde %76,5 oranındaki azalışla 1.916 milyon $ tutarında artış kaydetmiştir. Bu konuyla ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlama tarihini www.tobb.org.tr adresinde İSTATİSTİKLER başlığı altında, Takvimden görebilirsiniz. Sayfa 5 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.17/288 12.08.2012 Yurt dışında yerleşik kişiler yılın ilk beş aylık döneminde, Mayıs ayındaki 774 milyon $ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected]