www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr Gözden Geçirme Notları 2011 Yılı Ocak Ayı Ödemeler Dengesi Göstergeleri Merkez Bankası tarafından 11/03/2011 tarihinde açıklanan, 2011 yılı Ocak ayı “Ödemeler Dengesi” bültenine göre; 2010 yılında 48.561 milyon ABD Doları açık veren cari işlemler hesabı, 2011 yılının ilk ayında 5.860 milyon ABD Doları açık vermiştir. Cari açık 2011 yılı Ocak ayında, geçen yılın aynı ayına göre %91,4 oranında artış göstermiştir. Dış ticaret dengesindeki açığın, geçen yılın aynı ayına göre %109,6 oranında artış göstermesi, cari açığın artmasında önemli bir etken olmuştur. Küresel ekonomideki sorunların tam anlamıyla giderilememesi, Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı olan AB ülkeleri ekonomilerindeki canlanmanın yavaş olması ve iç talepteki canlanmanın ithalat artışını desteklemesiyle, ithalatın ihracattan daha hızlı artış göstermesi dış ticaret açığını arttırmaktadır. 2010 yılının Ocak ayında 394 milyon ABD Doları net giriş kaydeden doğrudan yatırımlar kaleminde %31,5 oranında bir azalışla, 2011 yılının Ocak ayında 270 milyon ABD Doları net çıkış olmuştur. Sıcak para olarak nitelendirilen portföy yatırımlarında bu yılın ilk ayında %17,8’lik bir artışla 2.255 milyon ABD Doları net giriş gerçekleşmiştir. Geçen yılın aynı ayına göre turizm gelirleri %19,2; turizm giderleri de %52,9 oranlarında bir artış göstermiştir. Cari transferler kalemi bu yılın ilk ayında 265 milyon ABD Doları gelir kaydetmiştir. Bunun 239 milyon ABD Dolarını Genel Hükümetten kaynaklanan transferler, 22 milyon oluşturmuştur (Bkz, Grafik 1). ABD Dolarını da işçi gelirleri Sayfa 1 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.1/8 11.03.2011 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr (Milyon Dolar) 5.000 2.500 0 -2.500 -5.000 -3.062 -2.809 -5.860 -7.500 -5.888 -10.000 -12.500 -15.000 2010 Ocak CARİ AÇIK 2011 Ocak DIŞ TİCARET DENGESİ Kaynak: TCMB. Grafik 1. 2011 ve 2010 Yılı Ocak Ayı için Cari İşlemler Hesabı 2010 yılı Ocak ayında 3.062 milyon ABD Doları açık veren cari işlemler hesabı, 2011 yılının aynı ayında %91,4 oranında artarak 5.860 milyon ABD Doları açık vermiştir. Cari işlemler açığındaki yüksek oranlı artışta, dış ticaret açığındaki artış etkili olmuştur. Dış ticaret dengesi 2011 yılı Ocak ayında 2010 yılı Ocak ayına göre %109,6 oranında artarak 5.888 milyon ABD Doları açık vermiştir. Altın dahil ithalat harcamaları geçen yılın aynı ayına göre %44,3 oranında artarak, 16.873 milyon ABD Dolarına, ihracat gelirleri %22,1 oranında artarak 9.561 milyon ABD Dolarına ve tahmini bavul ticareti gelirleri ise %32,3 oranında artarak 537 milyon ABD Dolarına yükselmiştir. 2011 yılı Ocak ayında turizm gelirleri geçen yılın aynı ayına göre %19,2 oranında artarak 876 milyon, turizm giderleri %52,9 oranında artarak 416 milyon ABD Dolarına yükselmiştir. Böylece net turizm gelirleri %0,6 oranında 1azalarak 460 milyon ABD Dolarına düşmüştür. 2010 yılının ilk ayında toplam 272 milyon ABD Doları fazla veren hizmetler dengesi, bu yılın ilk ayında %24,3 oranında artışla 338 milyon ABD Doları fazla vermiştir. Sayfa 2 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.1/8 11.03.2011 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr ayında 617 milyon ABD Doları net çıkış kaydetmişken, bu yılın aynı ayında 575 milyon ABD Doları net çıkış kaydetmiştir. 2011 yılının Ocak ayında uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre %33,7 oranında azalarak 305 milyon ABD Doları olmuştur (Bkz, Tablo 1). 2011 yılı Ocak ayında cari transferler kalemi 265 milyon ABD Dolarına gerilemiştir. Aynı dönemde genel hükümet kaleminde 239 milyon ABD Doları gelir kaydedilirken, işçi gelirlerinde 22 milyon ABD Doları, diğer transferler kaleminde de 4 milyon ABD Doları gelir kaydedilmiştir. Finans hesaplarında 2010 yılının Ocak ayında 1.279 milyon ABD Doları net sermaye girişi gerçekleşmişken, bu yılın Ocak ayında 2.209 milyon ABD Doları net sermaye girişi gerçekleşmiştir. 2010 yılının Ocak ayında 394 milyon ABD Doları net giriş olan doğrudan yatırımlar kaleminde, bu yılın Ocak ayında 270 milyon ABD Doları net çıkış olmuştur. Bu gelişmede yurt içi yerleşik kişilerin yurt dışında yaptıkları net yatırımların, ilgili aylarda 38 milyon ABD Dolarından 672 milyon ABD Doları seviyesine yükselmesi etkili olmuştur. Doğrudan yatırımlar kalemi altında, yurt dışında yerleşik kişilerin yurt içinde yaptıkları net yatırımlar, 2011 yılının Ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre %6,9 oranında azalarak 402 milyon ABD Dolarına gerilemiştir. Bu yatırımlar, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurt dışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri ve yurt dışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri gayrimenkul alımlarını da içermektedir. Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, yurt dışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri net gayrimenkul alımları bu yılın ilk ayında bir önceki yılın aynı ayına oranla %6,7 oranında azalarak 140 milyon ABD Doları olurken, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurt dışındaki ortaklarından kullandıkları kredilerle ilgili olarak 54 milyon ABD Doları net kredi kullanımı gerçekleşmiştir (Bkz, Grafik 2). Sayfa 3 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.1/8 11.03.2011 Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kaleminden oluşan gelir dengesi kalemi; geçen yılın Ocak Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr CARİ İŞLEMLER HESABI İhracat f.o.b. İthalat f.o.b. Mal Dengesi Hizmetler Dengesi: Gelir Hizmetler Dengesi: Gider Mal ve Hizmet Dengesi Gelir Dengesi: Gelir Gelir Dengesi: Gider Mal, Hizmet ve Gelir Dengesi Cari Transferler SERMAYE HESABI FİNANS HESABI Yurtdışında Doğrudan Yatırım Yurtiçinde Doğrudan Yatırım Portföy Hesabı-Varlıklar Portföy Hesabı-Yükümlülükler Hisse Senetleri Borç Senetleri Diğer Yatırımlar-Varlıklar Merkez Bankası Genel Hükumet Bankalar Diğer Sektörler Diğer Yatırımlar-Yükümlülükler Merkez Bankası Genel Hükumet Bankalar Diğer Sektörler Cari,Sermaye ve Finansal Hesaplar NET HATA VE NOKSAN GENEL DENGE REZERV VARLIKLAR Resmi Rezervler Uluslararası Para Fonu Kredileri 2010 2010 2011 Ocak-Aralık Ocak Ocak -48.561 120.923 -177.277 -56.354 33.652 -19.407 -42.109 3.975 -11.791 -49.925 1.364 -36 59.539 -1.777 8.931 -3.326 19.617 3.468 16.149 9.033 4 -39 13.217 -4.149 27.061 -553 3.493 27.597 -3.476 10.942 4.016 14.958 -14.958 -12.799 -2.159 -3.062 8.374 -11.183 -2.809 1.558 -1.286 -2.537 481 -1098 -3.154 92 -4 2.027 -38 432 -1452 3.367 410 2.957 2.235 0 0 1063 1.172 -2517 -8 342 -1494 -1357 -1.039 1.783 744 744 -744 0 -5.860 10.098 -15.986 -5.888 1.775 -1.437 -5.550 353 -928 -6.125 265 0 3.072 -672 402 218 2.037 -630 2.667 338 0 0 -387 725 749 -68 -11 564 264 -2.788 3.651 863 -863 -863 0 Kaynak: TCMB. Sayfa 4 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.1/8 11.03.2011 Tablo 1. Ödemeler Dengesi Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] 2.500 www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr (Milyon Dolar) 5.000 338 272 0 -575 -617 -2.500 -2.809 -5.000 -5.888 -7.500 2010 Ocak Mal Dengesi 2011 Ocak Hizmetler Dengesi Gelir Dengesi Kaynak: TCMB. Grafik 2. Mal, Hizmet ve Gelir Dengesi 2010 yılının Ocak ayında 1.915 milyon ABD Doları net sermaye girişi olan portföy yatırımlarında, 2011 yılının aynı ayında %17,8’lik artışla 2.255 milyon ABD Doları tutarında net giriş gerçekleşmiştir. Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan diğer yatırımlar kaleminde geçen yılın Ocak ayında 282 milyon ABD Doları net çıkış gerçekleşmişken, bu yılın Ocak ayında ise 1.087 milyon ABD Doları net giriş olmuştur. Yurt dışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağlanan uzun vadeli kredilerle ilgili olarak Genel Hükümet 11 milyon ABD Doları net geri ödeme gerçekleştirmiştir. Yurt dışından sağlanmış kredilerle ilgili olarak 2011 yılı Ocak ayında bankacılık sektörü 1.458 milyon ABD Doları, diğer sektörler 495 milyon ABD Doları net geri ödeme gerçekleştirirken, 2010 yılının aynı ayında bankacılık sektörü 1.043 milyon ABD Doları, diğer sektörler ise 961 milyon ABD Doları net geri ödeme gerçekleştirmiştir. Bu konuyla ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlama tarihini www.tobb.org.tr adresinde YAYINLAR başlığı altında, Takvimden görebilirsiniz. Sayfa 5 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.1/8 11.03.2011 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected]