24. Ulusal Kimya Kongresi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, 29 Haziran-2 Temmuz 2010, Zonguldak Taraksı Polietilenimin Yan Zincirli Etil Metakrilat Polimerlerinin Sentezi Ve Polimerik Wanzlick Reaktifi Olarak Seçimli Aldehit Ayrılmasında Kullanılması Fatma Cantürk, Bünyamin Karagöz, Niyazi Bıçak İTÜ Fen-Ed. Fakültesi Kimya Bölümü, Maslak 34469 Istanbul E-posta:[email protected] Taraksı (comb-like) polimerler graft kopolimerlerin özel bir sınıfı olup her tekrarlanan ünitede asılı eşit uzunluklu yan zincirler taşıyan polimerlerdir. Düzgün yapıları nedeniyle ilgi çeken bu tür makro-moleküler yapıların elde edilmesinde genel yaklaşım başlatıcı fonksiyonel grup içeren bir monomerden itibaren bir başka monomerin polimerleştirilmesi ile makro-momomer denen yapıların elde edilmesi ve uçtaki vinil grubunun farklı bir polimerleşme tekniği ile polimerleştirilmesine dayanır. Doğal olarak başlatıcı taşıyan monomerin asılı yan zinciri oluşturan monomerle aynı polimerleşme yöntemi ile polimerleşmemesi gerekir. Bu anlamda oksazolin yan zincirli taraksı polimerler özel bir öneme sahiptir. Bunun nedeni oksazolin zincirinin hidrolizle amin fonksiyonlu bir polimer olan polietilenimine dönüştürülebilmesidir. Literatürde yan zinciri polietilenimin olan taraksı polimerlerin sentezi konusunda pek az yayın bulunmaktadır. Buradaki çalışmamızda laboratuvarımızda yeni sentezlenmiş olan bromoetilmetakrilat monomerinin brom fonksiyonu üzerinden 2-metil 2-oksazolini halka açılması yolu ile polimerleştirerek ucunda etilmetakrilat taşıyan polioksazolin yapılı makro-monomeri elde ettik. 1H-NMR spektrumu makro-monomerin 11 oksazolin tekrarlanan ünitesi taşıdığını ve akrilik prontonlarının 5,7-6,2 ppm’lerde sinyal verdiğini gösterdi. Bu makro-monomerin radikal polimerleştirilmesi ile polioksazolin yan gruplu taraksı etilmetakrilat polimeri elde edildi (Şema1). Son olarak oksazolin üniteleri %10’luk HCl ile hidroliz edilerek polietileniminlere dönüştürüldü. Polietilenimin yan zincirlerinin polimerik Wanzlick reaktifi olarak aldehitlerin organik karışımlardan seçimli ayrılmasında kullanılması konusundaki çalışmalarımız sürmektedir. Şema 1: Taraksı poli(etilenimin) yan zincirli etil metakrilat polimerlerinin sentezi KAYNAKLAR 1. R.M. Paulus, C.R. Becer, R. Hoogenboorn, U. S. Schubert, Macromol. Chem. Phys., 209, 794-800, 2008