T. B. M. M. B : 62 idarede bulunan personeldir. Görevi yürütecek per­ sonelin niteliği üretilen hizmetin kalitesin etkinliğini doğrudan etkileyen çok önemli bir faktördür. Geçmiş­ te gümrük idaresine verilen görevleri yürütecek per­ sonelin seçiminde atama ve yükselmesinde görevin ge­ rekli kıldığı nitelikler ve liyakat esası dikkate alınma­ mış, kişisel tercihler ağırlık kazanmış, imtihan yapıl­ mamış, bunun sonucunda personel yönetimi altüst olmuş ve verimlilik ortadan kalkmıştır. Gümrükler ilgili kamu görevlerinde çalışanların belli görev yerlerinde çok uzun sürelerde bulunmala­ rı doğdukları ve uzun süre yaşadıkları yerlerde görev yapmaları ilgili kanunların uygulanmasında gerekli etkinliği gösterememelerine neden olmuştur. Bu nedenle, Maliye ve Gümrük Bakanlığının Mer­ kez ve Taşra kuruluşları kadrolarında görev yapan personelin atamalarında ve yer değiştirmelerinde hiz­ met gereklerini ve önemini esas olarak belirli kuralla­ ra bağlı, görevde verimliliği artırmak özellikle güm­ rük kapıları gibi hassas ve önemli noktalarda görev yapacak kişileri en iyi şekilde seçebilmek amacıyla «Maliye ve Gümrük Bakanlığı Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atamalarına ilişkin yönetmelik Maliye ve Gümrük Bakanlığı Atama Yönetmeliği» düzenlenmiş ve yürürlüğe konulmuştur. Bu yönetmeliklerin yürürlüğe girmesiyle persone­ lin atanması, yükselmesi belirli esaslara bağlanmış ve belirli görevlere getirilebilmesi için imtihan getirilmiş ve böylece kişisel tasarrufların ve görevlinin aynı yer­ de emekliliğini doldurulmasının önüne geçilmiştir. Yapılan sınavlar sonucunda seçilen kişilerin önce­ likle gümrük kapılarına ataması yapılmış ve halen de­ vam etmektedir. Ayrıca Gümrük Mevzuatının mükelleflere duyu­ rulması çalışmalarına önem verilmiş bu şekilde mü­ kelleflerin bilinçlenmesi sağlanmıştır. Gümrükle ilgili mevzuatın günün koşullarına uydu­ rulması işlemlerde sürat sağlanması ve kaçakçılığın önlenmesi yönünde çalışmalara başlanmış ilgili kuru­ luşların görüşleri sağlanmış olup bu konudaki çalış­ malar son aşamaya gelmiştir. 21 . 1 * 1986 O: 1 Kaçakçılığa konu teşkil eden malların, fiziki du­ rumları ne olursa olsun her ülkenin kaçakçılarının birleştiği ana nokta «aşırı kazanç» sağlamaktır. Aşın kârın olmadığı yerde kaçakçılık olaylarının yoğun­ laşması sözkonusu değildir. Ülkenin ekonomik durumu ve geçmişte izlenen ge­ nel ekonomik politika bu konuda ana nedeni oluş­ turmaktadır. Ülke içinde üretilen malda mevcut mik­ tar ve kalite yetersizlikleri anlamsız bazı kısıtlama ve yasaklar ile de körüklendiği takdirde çeşitli nedenlerle oluşan talebin Yurt dışından Yasa dışı yollarla kar­ şılanması oranı artacaktır. öte yandan, kaçakçılığın nedenleri arasında; bazı bölgelerimizin ekonomik durumunu (doğu ve güney­ doğu), Ülkemizin Coğrafi konumunu ve bazı komşu Ülkelerin Ülkemizdeki kaçakçılık olaylarında izledik­ leri aleyhdeki tutum ve politikaları, mücadelede etkin unsurlar olan mevzuat, personel, araç, gereç ve mal­ zemedeki yetersizlikleri de saymak gerekmektedir. Kaçakçılıkla mücadele ve bu olayların asgarî se­ viyeye indirilmesi konusunda özellikle üç ana konu­ da bazı önlemler alınmış yada alınmaktadır. a) Ekonomik Tedbirler: Dış ticaret ve kambiyo rejimimizde yapılan son derece önemli düzenlemelerin ve ithalat dahil birçok alanda kaldırılan kısıtlamalarını, kaçakçılıkla müca­ dele konusunda olumlu gelişmeler yarattığı ve gide­ rek bu konuda daha da başarılı sonuçlar alınacağı gö­ rülmektedir. Yerli Sanayi'nin yeterli miktarda kaliteli ve ucuz mal üretebilir hale getirilmesi de başarı oranını artı­ racaktır. b) Mevzuata Yönelik Tedbirler : İlgili mevzuatın karmaşık, anlaşılmaz, yoruma muhtaç, yetersiz ve bürokrasiyi artırıcı nitelikte ol­ masının da kaçakçılık ve bundan doğan rüşvet olay­ larını artırıcı önemli bir etken olduğu izlenmiştir. Bu nedenle, 1615 sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili diğer Gümrük mevzuatı yeniden gözden geçirilmeye başlanmış, konu ile ilgili tüm Kamu ve Özel Kurum ve Kuruluşlarının bu mevzuatla ilgili görüşleri istenDiğer taraftan kanunî düzenlenmelere uygun ol­ • mistir. mayan bir kamu işleminin yaptırılması amacıyla veri­ Aynı bakış açısı ile 1918 sayılı Kaçakçılığın Men len rüşvetin önüne geçilmesi için de gümrük idaresi ve Takibi hakkındaki Kanun ile bazı Kaçakçılık fiil­ içindeki denetime ayrı bir önem verilmektedir. leri hakkında özel hükümler getiren diğer yasaların Kaçakçılığın önlenmesine ilişkin olarak alınan ted­ da gözden geçirilmesinde, bu çalışmalar sırasında bü­ birler çeşitlidir. Kaçakçılık olaylarına bireysel, polisi­ tün Yurt çapında 50 000 nin üzerinde kaçakçılık da* ye olaylar şeklinde bakmak ve tedbirleri de buna gö­ vasinin görülmekte olduğu ve çoğunun da yıllardan re düzenlemek, yanlış seçilmiş bir mücadele yöntemi beri devam ettiği hususlarının da gözönünde bulunolacaktır. 497 —