M. Meclisi B : 114 24.5.1965 Ö:İ

M. Meclisi
B : 114 2 4 . 5 . 1 9 6 5
Kanaatimizce Teşkilât Kanunu istenilen seveyeye ulaştırılsa ve talebedilen kadroların ta­
mamı Yüce Meclisimizin tasvibinden geçse dahi
aşağıda arz edeceğim bir muayyen husus ger­
çekleştirilmediği takdirde yani tenkidler ve şarşıhk mâzaretler devam edecektir.
Bizce mesele Teşkilât Kanunu ve kadro azlı­
ğı veya çokluğu meselesi. değil, kuvvetli, çok
kuvvetli eleman temini meselesidir. Ticaret
Bakanlığının bugünkü veya yarınki statü içinde
halle mecbur olduğu cihet, 4 anagrupta toplıyabileceğimiz hizmet fonksiyonlarının gerek poli­
tikalarının tanzimi ve gerekse yürütülmesi me­
suliyetini deruhte edecek hizmet mevkilerine
gerçekten iyi yetiştirilmiş, kuvvetli ve basiretli
elemanlar temin edebilmektir.
Dış ticaret, iç ticaret, sermaye, kredi ve fi­
yat politikaları ve hizmetleri sadece kanunların
tatbiki, formalitelerin yürütülmesi ve bir ölçü­
de murakabenin tesisi ile kâmil mânada nizama
sokulabilecek hizmetler sayılmamalıdır. Bun­
lara ilâveten iç ve dış ticari âlemdeki inkişaf la­
ları, tahavvülleri, fiyat hareketlerini ve bunla­
rın yan tesirlerini vaktinde, hattâ vaktinden ev­
vel hesaplıyabilecek ve tedbirlerini alabilecek
kuvvetli ve basiretli elemanlara ihtiyaç aşikâr­
dır. İşte bizim bakanlık kadrolarının takviyesi
için kuvvetli eleman temininden kaydettiğimiz
vasıf budur.
Hiç şüphe yokki, Bakanlığın bugünkü kad­
rosu içinde böyle mümtaz elemanlar yok değil­
dir. Ancak hizmeti, arzulanan seviyede tanzim
edecek ve yürütebilecek miktarda olduğu hor
halde, iddia edilemez. Bakanlık bugünkü sta­
tü içinde dahi ödenek mevzuu halledilmek par­
tiyle kuvvetli bir kadro imkânına kavuşturabilirse, tenkidlerin asgariye ineceğine inanmakta­
yız.
Muhterem arkadaşlar, teferruata inmeden
anahizmet grupları itibariyle Ticaret Bakanlığı­
nın iştigal mevzularmdaki görüşlerimizi ifade­
ye çalışacağım.
Dış ticaret politikası;
20 yıla yakın bir zamandır dış ticaretimiz
devamlı suretle açık vermektedir. Millî ekono­
mimiz yönünden aleyhteki bu farkın izalesi za­
ruridir: Ancak bunu temin etmenin pek de
kolay olmadığı aşikârdır. Dış tediye muvazene­
sini sağlıyabilmek için ithalât üzerinde düşü-
— 428
Ö:İ
inilebilecek tedbirler mahduttur. Esasen ithal
kotaları 5 Yıllık Plânın öngördüğü esaslara
uyularak tanzim edilmektedir. Bu durum muva­
cehesinde ithalâtta kısıntı yapabilmek daha ziyade
yerli sanayiin inkişafına bağlı
kalmaktadır.
Bu bakımdan üzerinde durulacak yegane hal ça­
resi ihracatın arttırılabilme gayretidir. Bakan­
lığın bu yöndeki çalışmaları ümit vericidir. Bil­
hassa İĞEME (İhracaat geliştirme merkezi) ve
standartlar enstitüsünün çalışmaları müspet is­
tikamettedir. Meyva ihracında karşılaştığımız
güçlükler, standardizasyon noksanı ve ambalaj
mevzuudur. Enstitü çalışmalarına muvazi ola­
rak müstahsil ve tüccarımız da bu iki hususa ge­
rekli önemi verebilirse meyvalarımız için ihraç
pazarları bulmakta pek güçlük çekmiyeceğiz ka­
nısındayız.
Dış pazarlarda propagandamız yetersizdir.. Et­
kili bir pazarlama temini ve dış fuarlara iştiraki­
mizi zaruri addetmekteyiz. Dış fuarlarda teşhir­
le. iklifa etmeyip satış imkânı da sağlanmalıdır.
İcra plânında ihracatımızın artırılması tedbirleri
meyanıhda bulunan :
Sigara, pamuklu ve yünlü mensucat, cam
eşya ve karo fayans gibi mamullerin ihracı
imkânlarının sağlanması için çalışmalar yapıl­
dığı memnuniyetimizi mucibolmuştur.
Doğu bloku ile bilhassa Rusya ile ticari iliş­
kiler kurabilmek için son zamanlarda Hükümetle­
rin gayret içinde oldukları malûmunuzdur. An­
cak bu gayretlerin ne istikamette seyrettiği ve ne
gibi neticelere ulaşıldığı bugün bilinmemektedir.
Sayın Bakandan bu bapta, Doğu bloku da kura­
bileceğimiz ilişkiler hakkında bilgi vermesini is­
tirham etmekteyiz.
Dış Ticaret mevzuunda bir hususa da temas
etmek isterim.
Dış ticaretin açık vermesi ihracatımızla itha­
lâtımız arasındaki kıymet farkından ileri gelmek­
tedir. Tedbir veya tedbirsizlikler bu farkı azal­
tır veya çoğaltır. Bu hal bünyesidir. Sebepleri
çok yönlüdür. Bu sebeplerden biri de hiç şüphe
yok ki, kaçakçılıktır. Aneak kaçakçılığın, dış
ticaret dengesinin aleyhe netice vermesinin yegâ­
ne sebebi olarak gösterilmesi ve buna dayanarak
dış ticaretin Devletleştirilmesi fikri bâzı çevre­
lerce beyan ve müdafaa edilmekte ise de;
Kaçakçılığın yegâne sebebi teşkil ettiği ve ka­
çakçılığı önlemenin tek yolunun da Devletleştir­
me olduğu fikrine iştirak etmiyoruz.