Türkiye*nin Ekonomik Güvenli*i: F*rsatlar ve Tehditler

Türkiye’nin Ekonomik Güvenliği:
Fırsatlar ve Tehditler
SÜHEYB AYAZ
Ekonomi Araştırmaları
SUNUM ÖZETİ

Giriş

Ekonomik Güvenlik Kavramı

Ticaret Güvenliği

Enerji Güvenliği

Teknoloji Güvenliği

Sonuç ve Öneriler
 Giriş

Soğuk Savaş sonrası güvenlik anlayışının ve
kapsamının değişimi

Ekonomik Güvenlik kavramı ve kapsamı

Türkiye’nin Ekonomik Güvenliği

Ticaret, Enerji ve Teknoloji Güvenliği
SOĞUK SAVAŞ SONRASI GÜVENLİK
ANLAYIŞININ VE KAPSAMININ DEĞİŞİMİ

Realizm etkisindeki devlet merkezli klasik
güvenlik anlayışının dönüşümü ve evrilimi
SOĞUK SAVAŞ SONRASI GÜVENLİK
ANLAYIŞININ VE KAPSAMININ DEĞİŞİMİ

Teknoloji ve enerjinin öne çıktığı ekonomik
güvenlik boyutu
SOĞUK SAVAŞ SONRASI GÜVENLİK
ANLAYIŞININ VE KAPSAMININ DEĞİŞİMİ
Risk ve Tehdit algılarının oluşumu
 Ekonomik rekabet ortamının oluşumu

EKONOMİK GÜVENLİK KAVRAMI

« Ulusal kaynaklarını, üretim sistemlerini ve
jeoekonomik konumunu kullanma kabiliyetini
sürdürülebilir kılması, bu kabiliyete zarar
verebilecek tüm risk ve tehditlere karşı gerekli
tedbirleri geliştirmesi »
EKONOMİK GÜVENLİK KAPSAMI
Kamu sistemi
 Finansal sektör ve sistemi
 Üretim sistemleri
 Ticaret ve tedarik
 Enerji
 Teknoloji
 Ve diğerleri..

TÜRKİYE’NİN EKONOMİK GÜVENLİĞİ

Bu takdimde bahsedilecek 3 Ekonomik
güvenlik konusu:
 Ticaret Güvenliği
 Enerji Güvenliği
 Teknoloji Güvenliği
 Ticaret Güvenliği

Türkiye 2012 senesinde 152 milyar dolar
ihracat ve 235 milyar dolar ithalat
gerçekleştirilmiştir..
₰ Aynı veri dahilinde 83
milyar dolar ticaret
açığı ve yüzde 64.5
karşılama oranı
bulunmaktadır..
 Ticaret Güvenliği - 2

OECD verilerine göre Türkiye’nin
ihracatındaki yerli katma değer oranı yüzde
41.5 oranındadır..
₰ Türkiye’nin birim
başına ihracat
getirisi 1.7 euro
civarındadır..
 Ticaret Güvenliği - 3

İhracat ve ithalat partner ülkelerin ekonomik
durumları ticareti etkilemektedir..
₰ Avrupa Birliği
ülkelerinin yanı sıra
sınır komşusu
ülkelerdeki
gelişmelerin etkisi
büyüktür..
 Ticaret Güvenliği – 4

Standartlaştırma, belirli bir ekonomik fayda
sağlamak amacıyla çeşitli kural ve biçim
belirleme şeklinde tanımlanabilir..
₰ Türkiye’de
standartlaştırma ve
uygunluk denetim
işini başlıca TSE
yürütmektedir..
 Ticaret Güvenliği – 5

Kaçakçılık ve yasa dışı ticaret son yıllarda
büyüyen bir sorun olmaya devam
etmektedir..
₰ Türkiye’de yıllık ekonomiye maliyeti 25
milyar dolar üzerinde olmaktadır..
 Enerji Güvenliği

Son yıllarda ekonomik büyümenin de
etkisiyle Türkiye’de enerji tüketimi artmakta
ve her sene rekor seviyelere ulaşmaktadır..
₰ Lakin Türkiye enerji
konusunda ithalatçı
durumundadır..
 Enerji Güvenliği - 2

Türkiye’nin 2011 yılı itibariyle enerji
üretimi 32,2 Bin Ton Eşdeğer Petrol (BTEP)
enerji tüketimi
ise 86,9
BTEP’tir..
 Enerji Güvenliği - 3

Petrol ve doğalgaz ithalatında Rusya ve
İran’a yüksek bağımlılığımız
bulunmaktadır..
21
37
Rusya
İran
Diğer
Petrol
42
30
Doğalgaz
22
48
 Enerji Güvenliği - 4

Tedarik ve enerji yollarının güvenliği
ekonomik güvenliğin bir parçası haline
gelmiştir..
 Rusya’nın Ukrayna üzerinden Avrupa’ya
doğalgazı kesmesi..
 ABD’nin nükleer yaptırımlar çerçevesinde İran’a
boykot uygulaması..
 Enerji Güvenliği - 5

Türkiye ilk nükleer enerji girişimi Akkuyu’da
kurulacak olan Rus yapımı reaktör ile başlayacaktır.
₰ 2023 yılında
topla enerji
ihtiyacının
yüzde 8-10’u
nükleer
enerjiden
karşılanacaktır..
 Enerji Güvenliği - 6
Akkuyu ve diğer kurulması planlanan
reaktörlerin işlerlik kazanması sonucu
Türkiye’nin kendi enerji ihtiyacının yüzde
60’lara yakınını kendi imkânlarıyla
sağlaması mümkün olacaktır.
 Böylece Türkiye’nin petrol ve doğalgaz
başta olmak üzere enerji tedariki
konusundaki dışa bağımlılığı yüzde 30’lara
düşmesi söz konusudur

 Teknoloji Güvenliği

Teknolojik ithalatçı konumunda olan
Türkiye bu sektörde çok başlarda ve
gerilerde bir sırada bulunmaktadır..
₰ 2012 yılı içerisinde
Ar-Ge çalışmlarına
789 milyon dolar
destek sağlanmıştır.
 Teknoloji Güvenliği - 2

İleri teknoloji 4 teknolojik sektör olarak;
 Nükleer teknoloji
 Nanoteknoloji
 Biyoteknoloji
 Hidrojen teknolojisi
 Teknoloji Güvenliği – 3

Teknolojinin korunması
 Casusluk
 Teknoloji hırsızlığı
 Sonuç ve Öneriler

Teknolojik altyapı ve üretim methodları
ticaret, enerji ve teknoloji güvenliklerinin
hepsi birlikte etkilemektedir..

Ar-Ge konusundaki tek husus parasal destek
olmamalıdır..

Eğitim ve lab ortamlarının geliştirilmesi
gereklidir..
 Sonuç ve Öneriler - 2

Standartlaştırma ve uygunluk denetimden
geç kalınmamalı..Afrika ve Orta Asya
ülkelerinde bu sektörde atılımlar olmalıdır..

Kaçakçılık ve yasa dışı ticaretle mücadelede
vergi sistemi ve gümrük denetimi
düzenlemeleri kalıcı sonuçlar vermesi
muhtemeldir..
 Sonuç ve Öneriler - 3

Yenilenebilir enerji konusunda
çeşitlendirmeye destek verilmeli, HES tek
çözüm olmamalıdır..

İnşa edilen teknoparklar için gerekli
düzenlemeler yapılmalı ve sistem
oluşturulmalıdır..

Dinlediğiniz için teşekkür ederim..