Haftalık Değerlendirme

[email protected]
Haftalık Değerlendirme
+90 212 314 8181
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
11 Kasım 2013
Yıl: 1 / Sayı: 15
Belirsiz Küresel Normalleşme Süreci ve Enflasyon Riskleri Altında Parasal Sıkılaştırma
 Küresel para politikalarının normalleşme sürecine ilişkin belirsizlikler devam ediyor. Bu da, gelişmekte olan
ülkelere yönelik sermaye akımları üzerindeki aşağı yönlü risklerin canlı kalmasına neden oluyor.
 Küresel ekonomi ve para politikalarındaki belirsiz görünüm, hem iç piyasalardaki volatiliteyi yüksek tutuyor; hem
de TCMB’nin para politikasındaki temkinli duruşunu korumasına yol açıyor.
 Para politikasındaki temkinli duruşun belirginleşmesinde ana etken, fiyat istikrarı hedefi önceliğinin daha yoğun
hissettirilme ihtiyacı.
 Çekirdek ve hizmet enflasyonuna ilişkin riskler ve kurda yeniden gözlenen oynaklık artışı gibi unsurlar enflasyon
görünümünün hala orta vadeli hedeflerle uyumlu bir konuma ulaşamadığına işaret ediyor.
 Küresel belirsizliğin yüksek kaldığı mevcut ortamda, merkez bankaları geleneksel ve geleneksel olmayan politika
araçlarıyla güçlendirilmiş politika bileşimini “sözle yönlendirmeler”le destekleyerek, para politikalarının gelecekteki
seyrine ilişkin belirsizliği azaltmayı; dolayısıyla ekonomik ve finansal şoklarla daha kolay başa çıkmayı hedefliyor.
 Parasal sıkılaştırma duruşunun güçlendirilmesi ve öngörülebilirliğin artırılması yönünde ilk adım, bu hafta iki güne
çıkarılan EPS ile atılıyor; Kasım-Aralık PPK ve 2014 Para ve Kur Politikası ile devam edecek.
 xx
Haziran-Kasım dönemi 15,5 milyar dolarlık satışla sonuçlanacak
6.0
5.2
5.0
Parasal
sıkılaştırma
duruşunun
güçlendirilmesi
ve
öngörülebilirliğin artırılması yönünde ilk adım, bu hafta iki
güne çıkarılan Ek Parasal Sıkılaştırma (EPS) ile atılıyor. Bu
hafta, iki günlük EPS ve daha sonraki döviz satışlarıyla,
piyasaya toplam 520 milyon dolarlık likidite sağlanacak. Ayrıca
bu ay, 1,25 milyar dolar sukuk ve 1,25 milyar euro tahvil
ihraçlarının önemli katkısıyla, rezervlerde beklenen 1,7 milyar
dolarlık artışın döviz satışı olarak kullanılması planından da,
yeni EPS uygulamalarının devam edeceğini beklemek
mümkün. 19 Kasım ve 17 Aralık tarihli Para Politikası Kurulu
(PPK) toplantıları ve 24 Aralık’ta açıklanacak 2014 Para ve Kur
Politikası, önümüzdeki dönem politika duruşunun daha
öngörülebilir olması açısından önemli olacak.
Döviz Satım İhalesi (milyar dolar)
4.2
4.0
3.0
2.0
1.9
1.7
1.7
0.8
1.0
11.13T
10.13
09.13
08.13
0.0
06.13
Küresel para politikalarındaki bu belirsiz görünüm de, hem iç
piyasalardaki volatiliteyi yüksek tutuyor; hem de Merkez
Bankası’nın para politikasındaki temkinli duruşunu
korumasına yol açıyor. Nitekim, geçen ay sonunda yayımlanan
Üç Aylık Enflasyon Raporunun tanıtımında ön plana çıkarılan
“parasal sıkılaştırma duruşunun korunmasındaki kararlılık ve
öngörülebilirliğin artırılması yönünde ek adımlar” söylemi,
Merkez Bankası Başkanı Sayın Başçı’nın geçen hafta İstanbul
Sanayi Odası’nda yaptığı konuşmada da tekrar vurgulandı.
Para politikası duruşunda önemli göstergelerden biri olan ve
TCMB’nin piyasaya birden çok kanalla likidite sağlaması
nedeniyle yakından takip edilen ortalama fonlama faizi, son
dönemde % 6,3 seviyesinde. “Kur volatilitesinin faiz
volatilitesine tercih edildiği” para politikasındaki yeni duruşun
belirginleştiği Eylül başındaki ekonomistler toplantısı
öncesinde, ortalama fonlama faizi % 7’ye yakın seviyelerde
dalgalanıyordu.
07.13
Ekonomik verilere duyarlılığı artan küresel para politikaları,
 xx
gerek ekonomik dengelerde hala istikrarlı bir görünümün
oluşamamış olması, gerekse de merkez bankası otoritelerinin
genel bir politika duruşu üzerinde uzlaşamamış görünmeleri
nedeniyle, sermaye piyasalarındaki oynaklığın yüksek
kalmasında ana etken olmaya devam ediyor.
Kay
Kaynak: TCMB, HLY Ekonomik Araştırmalar
Ekonomik Araştırmalar Birimi
Banu KIVCI TOKALI
Ekonomik Araştırmalar Müdürü
[email protected]
(212) 314 8188
Nurcihan AŞIK
Uzman Yard.
[email protected]
(212) 314 8183
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
Esengül ÖZDEMİR
Uzman Yard.
[email protected]
(212) 314 8184
Haftalık Değerlendirme
11 Kasım 2013
2
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
TCMB ortalama fonlama faizi % 6,3’lerde
seviyesinde hesaplanıyor. Kur etkisinin sınırlı kalmasına karşın,
hizmet enflasyonunda geçen yılın sonundan itibaren genel
yükseliş trendi olduğu, yıllık enflasyon rakamının % 7’den
% 8,2’ye çıktıktan sonra % 7,9’un altına hafif bir gerileme
gösterdiği gözleniyor.
Gecelik Borç Alma- Verme Faiz Koridoru
Politika Faizi
Bankalar arası gecelik repo faizi
TCMB Ortalama Fonlama Faizi
8.0%
7.5%
7.0%
6.5%
6.0%
5.5%
5.0%
4.5%
4.0%
3.5%
3.0%
07.11.13
17.10.13
26.09.13
05.09.13
15.08.13
25.07.13
04.07.13
13.06.13
23.05.13
02.05.13
Hizmet enflasyonu kur dalgalanması sonrası % 8 seviyesine oturdu
12.0%
11.0%
Kaynak: TCMB, HLY Ekonomik Araştırmalar
Hizmet Enflasyonu (yıllık değ.)
Mal Enflasyonu (sağ eks., yıllık değ.)
10.0%
9.0%
Para politikası açısından yakından takip edilen “I” çekirdek
göstergesi, yıllık bazda Mayıs ayından itibaren yükseliş
trendini koruyor. Endekste altı aylık kümülatif artış % 4,6’ya
ulaştı. Yıllık artış oranı da, aynı dönemde % 5,44’ten % 7,49’a
ciddi bir yükseliş gösterdi. Kurda devam eden volatilite ve
kurdan yansıma etkisi gözönüne alındığında, yıllık artış
oranında düşüş hareketi gerçekleşse de, boyutu ve
kalıcılığıyla ilgili riskler olduğu açık.
12.0%
11.0%
10.0%
9.0%
8.0%
8.0%
7.0%
6.0%
7.0%
5.0%
6.0%
4.0%
5.0%
3.0%
4.0%
10.08
01.09
04.09
07.09
10.09
01.10
04.10
07.10
10.10
01.11
04.11
07.11
10.11
01.12
04.12
07.12
10.12
01.13
04.13
07.13
10.13
TCMB’nin
para
politikasındaki
temkinli
duruşun
belirginleşmesinde temel etkenin, fiyat istikrarı hedefi
önceliğinin daha yoğun hissettirilme gereksinimi olduğunu
görüyoruz. Nitekim, enflasyon görünümü hala orta vadeli
hedeflerle uyumlu bir konuma ulaşabilmiş değil. Her ne kadar
geçen hafta açıklanan yüksek Ekim enflasyonu ağırlıklı olarak
işlenmemiş gıda fiyatlarındaki sıçramadan kaynaklanmış olsa
da, çekirdek ve hizmet enflasyonuna yönelik riskler ve kurda
yeniden gözlenen oynaklık artışı gibi unsurlar orta vadeli
enflasyon görünümüne ilişkin temkinli duruşun korunmasına
neden oluyor.
13.0%
Kay
Kaynak: TCMB
Hizmet enflasyonunun baskısını gösteren diğer bir gösterge de
hizmet fiyatları yayılım endeksi. Ay içinde fiyatı artan
maddelerin sayısı ile fiyatı azalanların sayısı arasındaki farkın
toplam madde sayısına oranını ifade eden yayılım endeksinin
mevsimsellikten arındırılmış üç aylık hareketli ortalaması, kur
dalgalanması sonrası % 47-48 aralığına oturmuş görünüyor. Bu
yılın başında ise % 44’ün altında idi. Genel olarak ise, 2012 yılı
başından itibaren yukarı bir trend içinde olduğu gözleniyor.
Hizmet yayılım endeksi 2012 başından itibaren yükseliş trendinde
0.7
1.2
Hizmet Fiyatları Yayılım Endeksi (MA 3 aylık ortalama)
0.6
1
Hizmet Enflasyonu (MA 3 aylık ort., sağ eks.)
0.8
Çekirdek enflasyondaki yükseliş dikkat çekici
0.5
0.6
0.4
0.4
0.2
0.3
0
12.0%
35.0%
30.0%
25.0%
20.0%
15.0%
10.0%
5.0%
0.0%
-5.0%
-10.0%
-15.0%
-20.0%
10.0%
8.0%
6.0%
4.0%
Kay
Kaynak: TCMB, HLY Ekonomik Araştırmalar
01.14
09.13
05.13
01.13
09.12
05.12
01.12
09.11
01.11
09.10
05.10
01.10
0.0%
05.11
Temel Mallar (yıllık değ.)
Çekirdek Enflasyon ("I") (yıllık değ.)
Sepet (yıllık değ. 3 aylık gecikmeli)
2.0%
-0.2
01.08
04.08
07.08
10.08
01.09
04.09
07.09
10.09
01.10
04.10
07.10
10.10
01.11
04.11
07.11
10.11
01.12
04.12
07.12
10.12
01.13
04.13
07.13
10.13
0.2
Kay
Kaynak: TCMB, TÜİK, HLY Ekonomik Araştırmalar
Hizmet enflasyonunda, çıktı açığı ve ücret gelişmeleri gibi yurt
içi maliyet unsurlarının daha etkili olduğunu, döviz kuru
geçişkenliğinin ise zayıf kaldığını biliyoruz. Nitekim, yurtiçi
maliyet unsurlarının hizmet enflasyonundaki payı % 65
Diğer taraftan, döviz kuru ve ithal fiyatlarının etkisinin belirgin
olarak görüldüğü mal fiyatlarında, altın, akaryakıt, işlenmemiş
gıda ve dayanıklı tüketim malları alt ana gruplarda
geçişkenliğin yüksek olduğunu biliyoruz. Kur ve ithalat fiyatı
şokuna altı ay sonraki birikimli tepki olarak, enerji % 21,3 ile
başı çekerken, temel mallar % 14,9 ile hemen arkasından
geliyor. Temel mal fiyatlarına ait yayılım endeksi de, kur
dalgalanmasıyla eşanlı bir yukarı bir trend izliyor. TÜFE’nin
tepkisi % 13,4 düzeyinde tahmin edilirken, “I” çekirdek
göstergesi % 9,8 ve hizmet enflasyonu % 4,7 ile çok daha
ılımlı bir geçişkenlik yansıtıyor.
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
Haftalık Değerlendirme
11 Kasım 2013
3
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
TÜFE ve Alt Grupların İthalat Fiyatı ve Kur Şokuna Tepkisi
(6 ay sonraki birikimli, %)
Enerji
21.3
Altın
Temel Mallar
14.9
Akaryakıt
TÜFE
13.4
İşlenmemiş Gıda
İGTD*
13
İşlenmemiş gıda, 2013 enflasyonunda önemli baskı unsuru oldu
89.1
31.2
Dayanıklı Mal (Altın Hariç)
15.0%
14.0%
23.2
21
13.0%
2006-2012 Ortalama (10 Aylık)
12.0%
11.0%
H
10.3
Giyim dışı Temel Mallar
9.8
Konut Enerji
18.7
16.7
10.0%
I
Hizmet
4.7
İşlenmiş Gıda
12.4
7.0%
2013 (10 Aylık)
9.0%
8.0%
6.0%
Kay
5.0%
İşlenmemiş Gıda
Kaynak: TCMB, * İGTD, işlenmemiş gıda ve alkol-tütün hariç TÜFE
İşlenmiş Gıda
2.2%
2006-2012 Ortalama (son 2 Ay)
Kur etkisi alt gruplarda farklılıklar gösterse de, Merkez
Bankası’nın da dikkat çektiği üzere, kurun gecikmeli etkileri
enflasyonun gelecek dönem seyri açısından yukarı yönlü risk
oluşturmaya devam ediyor. Özellikle son dönemde, küresel
ekonomi ve para politikalarına ilişkin belirsizliklerin artması
karşısında, kur oynaklığının tekrar yükseldiği göz önüne
alınacak olursa.
Kur tarafında, nominal değişim ve enflasyon gelişimini içeren
reel kurun aşırı değerli seviyeden uzak olması, Merkez
Bankası’nın fiyat istikrarı hedefine odaklanabilmesinde alan
yaratması açısından rahatlatıcı bir unsur. Her ne kadar reel kur
Ekim ayında 110 bölgesine yükseliş göstermiş olsa da, bu ay
kurda yaşanan değer kaybı ve daha ılımlı aylık enflasyon
beklentisi doğrultusunda tekrar aşağı hareket etmesi olası
görünüyor.
140
131
121.4
1.6%
1.4%
1.2%
1.0%
İşlenmemiş Gıda
İşlenmiş Gıda
Kay
Kaynak: TCMB, HLY Ekonomik Araştırmalar
Diğer taraftan, işlenmemiş gıda fiyatlarına göre hem kur
etkisinin neredeyse yarı yarıya olduğu, hem de genel fiyatlama
davranışı olarak daha istikrarlı bir görünüm sergileyen
işlenmiş gıda fiyatları, yılın 10 aylık döneminde % 5,8’lik artış
ile, 2006-2012 ortalaması olan % 7,6’ya göre daha ılımlı bir
görüntü veriyor. Ayrıca son verilerde, aylık artış rakamı
yavaşlama gösteriyor. Yılın kalan iki aylık dönemi için ise,
geçmiş yılların ortalaması % 1,5’lik bir artışa işaret ediyor.
100
90
08.10
10.10
12.10
02.11
04.11
06.11
08.11
10.11
12.11
02.12
04.12
06.12
08.12
10.12
12.12
02.13
04.13
06.13
08.13
10.13
80
Kay
IMF’nin enerji fiyatlarına ait projeksiyonları ılımlı
Kaynak: TCMB
205
IMF Enerji Fiyat Endeksi (2005=100)
185
IMF Gıda Fiyat Endeksi (2005=100)
165
145
125
105
85
65
45
Kay
Kaynak: IMF
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
2018
2016
2014
2012
2010
2008
2006
2004
2002
2000
1998
1996
25
1992
Gıda fiyatlarının yansımasıyla ilgili olarak, yılın 10 aylık
döneminde % 14,3 artarak enflasyon üzerinde yukarı yönlü
önemli bir baskı unsuru olarak beliren işlenmemiş gıda
fiyatları (2006-2012 yıllarına ait 10 aylık dönemde ortalama
artış % 8,2 düzeyinde kalmıştı), yılın kalan döneminde,
beklenen düzeltme hareketinin gerçekleşmesi halinde daha
ılımlı bir seyir izleyebilir. 2006-2012 dönemi, son iki ay için
ortalama % 2,1’lik artışa işaret ediyor.
1994
103.6
110
109.99
120
1.8%
Enflasyon açısından diğer bir destek unsuru, 2014
projeksiyonlarıyla da tutarlı olan son dönem görünümünü
koruması halinde, enerji fiyatları olabilir. Yılın 10 aylık
döneminde kümülatif fiyat artışı % 2,5’te sınırlı kalan enerji
fiyatları (2006-2012 aynı dönemdeki ortalama artış % 9,5 idi),
yılın kalan döneminde enflasyon baskılarını sınırlama
açısından yardımcı olabileceği sinyali veriyor. Eylül ayında
ortalama 109 dolar seviyesinde olan Brent petrol, bu ay
başından itibaren ortalama 105 dolara, mevcut olarak da 103104 dolar bandına hızlı bir gerileme göstermiş durumda.
Reel kur aşırı değerli seviyenin uzağında
130
2.0%
Haftalık Değerlendirme
11 Kasım 2013
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
IMF’nin emtia fiyat endeksleri kapsamında yayımladığı enerji
endeksi de, 2014 yılı için % 3’lük düşüş öngörüyor. Bu yıla ait
tahmin ise % 1,5’lik gerileme şeklinde.
Büyüme görünümü, orta vadede talep kaynaklı enflasyon
risklerinin kontrol altında kalması açısından diğer önemli bir
bileşen. Yılın ilk yarısında beklentilerin üzerinde büyüyen
ekonomi, ikinci yarı için yavaşlama sinyali veriyor. Her ne
kadar reel ekonomiyle ilgili olarak Ağustos-Ekim dönemi,
“köprü günü değişkeni” (birbirini takip eden iki resmi tatil
veya bir resmi tatil ile hafta sonu arasında kalan ve ek tatil
yapılabilecek çalışma günü) nedeniyle sağlıklı bir analiz
imkanı vermiyor olsa da (ayrıntılı analiz için Eylül Üretim
Raporumuza bakabilirsiniz), kredi artışı, gelecek dönem üretim,
yatırım ve istihdam planları ve küresel finansal koşullardaki
sıkılaşma gibi göstergeler yurtiçi talebin önümüzdeki dönem
seyrine ilişkin aşağı yönlü riskleri artırıyor. Nitekim, TCMB’nin
Ekim Üç Aylık Enflasyon Raporunda, 2014 için öngörülen çıktı
açığının aşağı yönlü güncellendiğini görüyoruz.
Çıktı açığı 2014 için aşağı yönlü güncellendi
4
Görüldüğü gibi, kur oynaklığı, gıda fiyatları ve yapısal fiyat
davranışları enflasyon görünümünde risk oluşturmaya
devam ediyor. Küresel ekonomik verilerde dalgalanmalar,
ABD’de borç tavanı ve bütçe sorunu, merkez bankalarından
gelen farklı açıklamalar gibi gelişmeler de küresel para
politikalarının normalleşme sürecine ilişkin belirsizliğin
artmasına neden oluyor. Buna bağlı olarak, gelişmekte olan
ülkelere yönelik sermaye akımları üzerindeki aşağı yönlü
risklerin canlı kalmaya devam edeceğini söylemek mümkün.
Diğer bir ifadeyle, finansal istikrarın sağlanmasının kolay bir
süreç olmayacağı anlaşılıyor.
Küresel belirsizliğin yüksek kaldığı mevcut ortamda, özellikle
gelişmiş ülke para politikalarında yakın geçmişte daha fazla
ağırlık kazanan ve para politikalarının gelecekteki seyrine
ilişkin belirsizliği azaltmayı amaçlayan “sözle yönlendirme”
stratejisinin, önümüzdeki dönem para politikası tasarımında
önemli bir yer tutacağını söyleyebiliriz.
TCMB de, geleneksel ve geleneksel olmayan politika
araçlarıyla güçlendirilmiş bir para politikası bileşiminin sözle
yönlendirmelerle desteklenerek, Banka’nın gerek ekonomik
gerekse finansal şoklarla daha kolay başa çıkmasına olanak
tanıyacağını düşünüyor.
Bu çerçevede, yılın son iki ayındaki PPK toplantıları ve 2014
Para ve Kur Politikası açıklamalarının, öngörülebilirliğin
artırılması beklentisini ne şekilde karşılayacağı önemli
olacak.
Kay
Kaynak: TCMB
Kredi
genişlemesinde,
13
haftalık
ortalamaların
yıllıklandırılmış halinde artışın % 19 düzeyine inerek (Ağustos
başında % 36 civarındaydı) TCMB’nin 2014 ortası için
öngördüğü % 15’lik referans değere yaklaşma sinyali
vermesini, önümüzdeki dönem enflasyon ve cari açık riskleri
açısından olumlu buluyoruz.
Kredi genişlemesinde Ağustos’tan beri gözlenen yavaşlama
40.0%
35.0%
Toplam Krediler (13 haftalık ort.,
yıllıklandırılmış, kur etkisinden arındırılmış)
30.0%
25.0%
20.0%
15.0%
10.0%
01.12
02.12
03.12
04.12
05.12
06.12
07.12
08.12
09.12
10.12
11.12
12.12
01.13
02.13
03.13
04.13
05.13
06.13
07.13
08.13
09.13
10.13
5.0%
Kay
Kaynak: TCMB, HLY Ekonomik Araştırmalar
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
Haftalık Değerlendirme
11 Kasım 2013
5
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
DIŞ DENGE VE REEL KUR
Grafik2: Altın İhracatı ve İthalatı
Grafik1: Cari Denge
3.0
85
CA 12 aylık kümülatif (USD milyar)
75
65
2.0
Altın ve Enerji Hariç CA 12 aylık kümülatif
(USD milyar)
Altın Hariç CA 12 aylık kümülatif (USD
milyar)
55
45
Altın İhracatı* (2012)
Altın İhracatı* (2013)
Altın İthalatı* (2012)
Altın İthalatı* (2013)
1.0
0.0
35
25
-1.0
15
5
-2.0
-5
*Milyar USD
-15
Kaynak: TCMB, HLY Ekon. Araş.
Kaynak: TCMB
Grafik3: Portföy Yatırımları- Hisse Senedi (Net)
Grafik4: Portföy Yatırımları- Bono (Net)
80
2.5
2.0
70
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak
08.04
02.05
08.05
02.06
08.06
02.07
08.07
02.08
08.08
02.09
08.09
02.10
08.10
02.11
08.11
02.12
08.12
02.13
08.13
-3.0
80
6.0
5.0
70
4.0
1.5
1.0
60
3.0
60
2.0
0.5
50
0.0
Aylık Net Değişim (Milyar USD,sağ
eks.)
Hisse Stok (Milyar USD)
-0.5
0.0
-1.0
40
Aylık Net Değişim (Milyar USD,sağ eks.)
DIBS Stok (Milyar USD)
-1.0
-1.5
09.11
10.11
11.11
12.11
01.12
02.12
03.12
04.12
05.12
06.12
07.12
08.12
09.12
10.12
11.12
12.12
01.13
02.13
03.13
04.13
05.13
06.13
07.13
08.13
09.13
10.13
11.13
30
30
-2.0
-3.0
10.11
11.11
12.11
01.12
02.12
03.12
04.12
05.12
06.12
07.12
08.12
09.12
10.12
11.12
12.12
01.13
02.13
03.13
04.13
05.13
06.13
07.13
08.13
09.13
10.13
11.13
40
1.0
50
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
Grafik5:HLY İhracat Ağırlıklı Küresel PMI Endeksi
Grafik6: Reel Kur Endeksi
140
58
131
Kaynak: HLY Ekon. Araş.
08.10
10.10
12.10
02.11
04.11
06.11
08.11
10.11
12.11
02.12
04.12
06.12
08.12
10.12
12.12
02.13
04.13
06.13
08.13
10.13
10.13
08.13
06.13
04.13
02.13
12.12
10.12
80
08.12
46
06.12
90
04.12
48
02.12
100
12.11
50
10.11
110
08.11
52
06.11
120
04.11
54
109.99
130
103.6
56
121.4
İhracat Ağırlıklı Küresel PMI Endeksi
Kaynak: TCMB, HLY Ekon. Araş.
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
Haftalık Değerlendirme
11 Kasım 2013
6
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
PARA POLİTİKASI VE PİYASA FAİZ GÖSTERGELERİ
Grafik8: Türkiye 10 ve 2 Yıllık Faiz Farkı (puan)
Grafik7:Para Politikası ve Piyasa Faiz Oranları
1.60
Borç Alma
2Y Benchmark(%)
Politika Faizi
Borç Verme
1.20
Kaynak: TCMB
Kaynak: Thomson Reuters, HLY Ekon. Araş.
Grafik9: TCMB Döviz Varlık Göstergeleri
Grafik10: Türkiye ve GOÜ’de Kurdaki Volatilite
1.8%
1.6%
1.4%
1.2%
1.0%
0.8%
0.6%
0.4%
0.2%
0.0%
Kaynak: HLY Ekon. Araş., Thomson Reuters
Grafik11: Krediler (13 Haftalık ort. yıl., kur etk. arın.)
Grafik12:Piyasa Likiditesi ve Kur
40.0%
35.0%
Toplam Krediler (13 haftalık ort.,
yıllıklandırılmış, kur etkisinden arındırılmış)
2.10
0
2.05
2.00
-10
25.0%
-15
20.0%
-20
1.95
1.90
1.85
-25
15.0%
Net Likidite (milyar TL)
-30
10.0%
08.11.2013
5
-5
30.0%
11.13
10.13
09.13
12.10.2013
01.10
03.10
05.10
07.10
09.10
11.10
01.11
03.11
05.11
07.11
09.11
11.11
01.12
03.12
05.12
07.12
09.12
11.12
01.13
03.13
05.13
07.13
09.13
11.13
Kaynak: TCMB, HLY Ekon. Araş.
15.09.2013
Net Döviz Pozisyonu (USD milyar)
30.0
19.08.2013
11.02.2013
Net Dış Varlıklar (USD milyar)
35.0
23.07.2013
40.0
26.06.2013
45.0
30.05.2013
50.0
GOÜ Ortalama
03.05.2013
55.0
USD/TL
06.04.2013
60.0
10.03.2013
65.0
08.13
07.13
06.13
05.13
07.12
11.13
09.13
07.13
05.13
03.13
01.13
11.12
09.12
03.12
07.12
-0.40
05.12
3%
01.12
-0.20
11.11
0.00
4%
04.13
0.20
5%
03.13
0.40
6%
02.13
0.60
7%
01.13
0.80
8%
12.12
1.00
9%
11.12
10%
1.40
10.12
11%
09.12
12%
08.12
13%
USD/TRY (sağ eks.)
1.75
01.06.13
09.06.13
17.06.13
25.06.13
03.07.13
11.07.13
19.07.13
27.07.13
04.08.13
12.08.13
20.08.13
28.08.13
05.09.13
13.09.13
21.09.13
29.09.13
07.10.13
15.10.13
23.10.13
31.10.13
08.11.13
-35
1.80
01.12
02.12
03.12
04.12
05.12
06.12
07.12
08.12
09.12
10.12
11.12
12.12
01.13
02.13
03.13
04.13
05.13
06.13
07.13
08.13
09.13
10.13
5.0%
Kaynak: TCMB, HLY Ekon. Araş.
Kaynak: TCMB, HLY Ekon. Araş., *Net Likitide Overnight işlemler
Tablo: Krediler 13 Haftalık Ortalama Yıllıklandırılmış Kur Etkisinden Arındırılmış (BDDK rakamları ile)
Eki.13
Eyl.13
Ağu.13
Tem.13
Haz.13
May.13
Nis.13
Mar.13
Şub.13
Oca.13
Ara.12
13 Haftalık ortalama
19.2%
21.9%
21.0%
32.6%
35.9%
30.6%
25.0%
21.7%
22.3%
20.4%
18.7%
Yıllık
25.0%
24.9%
23.2%
23.5%
21.6%
20.2%
19.6%
19.3%
18.6%
18.3%
17.7%
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
Haftalık Değerlendirme
11 Kasım 2013
7
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
GLOBAL EKONOMİK GÖRÜNÜM
Grafik14: ABD Tarım Dışı İstihdam ve İşsizlik Oranı
Grafik13: ABD GSYİH ve 10 Yıllık Gösterge Tahvil
5.5%
600
5.0%
400
3.0%
4.5%
200
1.0%
4.0%
0
-1.0%
3.5%
-200
-3.0%
3.0%
-400
-5.0%
2.5%
-600
Tarım Dışı İstihdam (bin kişi)
-7.0%
2.0%
-800
İşsizlik Oranı (sağ eks.)
-9.0%
1.5%
-1000
7.0%
10.0%
ABD GSYİH (yıllık değ.)
03.06
08.06
01.07
06.07
11.07
04.08
09.08
02.09
07.09
12.09
05.10
10.10
03.11
08.11
01.12
06.12
11.12
04.13
09.13
ABD 10Y Tahvil faizi (sağ eks.)
Kaynak: Thomson Reuters Eikon
6.0%
5.0%
4.0%
ISM İmalat PMI
2.5%
Çekirdek Kişisel Tüketim
Harcamaları (sağ eks.,yıllık değ.)
4.0%
7.0%
Grafik16: ABD ISM İmalat ve Hizmetler PMI Endeksleri
ABD TÜFE (yıllık değ.)
5.0%
8.0%
Kaynak: Thomson Reuters Eikon
Grafik15: ABD TÜFE ve Kişisel Tüketim Harcamaları
6.0%
9.0%
10.07
01.08
04.08
07.08
10.08
01.09
04.09
07.09
10.09
01.10
04.10
07.10
10.10
01.11
04.11
07.11
10.11
01.12
04.12
07.12
10.12
01.13
04.13
07.13
10.13
5.0%
50
Temmuz 13
2.0%
1.5%
1.0%
ISM Hizmetler PMI
Ocak 12
Ekim 13 60
Şubat 12
Eylül 13
Mart 12
55
Ağustos 13
Nisan 12
2.0%
3.0%
Sınır
Mayıs 12
45
Haziran 13
Haziran 12
40
0.0%
Mayıs 13
1.0%
-1.0%
Temmuz 12
Nisan 13
-2.0%
Ağustos 12
Mart 13
0.5%
Şubat 13
Ocak 13
01.06
05.06
09.06
01.07
05.07
09.07
01.08
05.08
09.08
01.09
05.09
09.09
01.10
05.10
09.10
01.11
05.11
09.11
01.12
05.12
09.12
01.13
05.13
09.13
-3.0%
Aralık 12
Ekim 12
Kasım 12
Kaynak: Thomson Reuters Eikon
Kaynak: Thomson Reuters Eikon
Grafik17: ABD Konut Piyasası
Grafik17: ABD Güven Endeksleri
95
1150
90
1050
85
950
80
850
75
750
0.0%
70
650
-5.0%
65
550
45
60
450
35
55
350
25
50
250
Kaynak: Thomson Reuters Eikon
5.0%
-10.0%
-15.0%
Kaynak: Thomson Reuters Eikon
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
08.13
02.13
08.12
02.12
08.11
02.11
08.10
-20.0%
02.10
10.13
05.13
12.12
07.12
02.12
09.11
04.11
11.10
06.10
01.10
08.09
03.09
10.08
05.08
12.07
07.07
02.07
09.06
55
08.09
65
02.09
75
08.08
85
02.08
95
10.0%
S&P CaseShiller Konut Fiyat Endeksi
(yıllık değ., sağ eks.)
08.07
Michigan Tüketici Güven End.(1964=100,
sağ eks.)
105
15.0%
Yeni Konut Satışları (bin adet)
02.07
ABD Tüketici Güveni (1985=100)
115
08.06
125
Eylül 12
Haftalık Değerlendirme
11 Kasım 2013
8
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
GELİŞMEKTE OLAN ÜLKE EKONOMİLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMALI EKONOMİK GÖSTERGELER
MERKEZ BANKALARI FAİZ ORANLARI
mevcut
BRIC
Brezilya
Çin
Hindistan
Rusya
GELİŞMEKTE OLAN AVRUPA
Çek Cumhuriyeti
Macaristan
Polonya
Romanya
Türkiye
ASYA-PASİFİK
Güney Kore
Tayland
Malezya
Endonezya
AFRİKA & AMERİKA
Güney Afrika
Meksika
Şili
TÜFE ENFLASYON ORANLARI (yıllık)
2012 sonu
2011 sonu
9.50%
6.00%
7.75%
8.25%
7.25%
6.00%
8.00%
8.25%
11.00%
6.56%
8.50%
8.00%
0.05%
3.40%
2.50%
4.00%
4.50%
0.05%
5.75%
4.25%
5.25%
5.50%
0.75%
7.00%
4.50%
6.00%
5.75%
2.50%
2.50%
3.00%
7.50%
2.75%
2.75%
3.00%
8.00%
3.25%
3.25%
3.00%
8.50%
5.00%
3.50%
4.75%
5.00%
4.50%
5.00%
5.50%
4.50%
5.25%
Kaynak: Thomson Reuters, HLY Ekon. Araş.
BRIC
Brezilya
Çin
Hindistan
Rusya
GELİŞMEKTE OLAN AVRUPA
Çek Cumhuriyeti
Macaristan
Polonya
Romanya
Türkiye*
ASYA-PASİFİK
Güney Kore
Tayland
Malezya
Endonezya
AFRİKA & AMERİKA
Güney Afrika
Meksika
Şili
2013T
mevcut 2012 sonu 2011 sonu
4.7%
3.0%
10.7%
6.2%
6.1%
3.0%
10.8%
6.9%
5.9%
3.1%
9.8%
6.3%
5.8%
2.5%
10.6%
6.5%
6.5%
4.1%
6.5%
6.1%
1.9%
3.5%
2.0%
2.9%
6.7%
2.3%
3.2%
1.9%
4.6%
7.5%
1.0%
1.4%
1.0%
1.9%
7.7%
2.4%
5.0%
2.4%
5.0%
6.2%
2.4%
4.1%
4.6%
3.1%
10.4%
2.9%
3.4%
2.4%
5.6%
2.4%
3.0%
2.2%
5.6%
0.7%
1.5%
1.9%
8.3%
1.4%
3.6%
1.2%
4.3%
4.2%
3.5%
3.0%
3.8%
5.5%
3.2%
3.0%
5.8%
3.7%
2.1%
6.0%
3.4%
2.0%
5.7%
3.6%
1.5%
6.1%
3.8%
4.4%
CARİ DENGE (GSYİH’ye oranla)
2013T
1Ç13
2Ç13
2012
2011
4.0%
8.2%
6.2%
3.8%
3.0%
8.0%
5.7%
3.4%
1.9%
7.7%
4.8%
1.6%
3.3%
7.5%
4.4%
1.2%
0.9%
7.8%
5.0%
3.4%
2.7%
9.3%
7.5%
4.3%
1.6%
1.2%
2.2%
2.0%
3.7%
0.3%
0.0%
1.3%
1.6%
3.0%
-2.4%
-0.9%
0.5%
2.2%
2.9%
-1.3%
0.5%
0.8%
1.5%
4.4%
-1.2%
-1.8%
2.0%
0.4%
2.2%
1.8%
1.6%
4.5%
2.3%
8.8%
3.9%
4.2%
5.2%
6.4%
2.8%
5.9%
5.1%
6.3%
1.5%
5.4%
4.1%
6.0%
2.3%
2.8%
4.3%
5.8%
2.0%
6.4%
5.6%
6.2%
3.7%
0.1%
5.1%
6.5%
3.3%
3.4%
4.6%
2.8%
3.4%
4.9%
1.9%
0.6%
4.5%
2.0%
1.5%
4.1%
2.5%
3.9%
5.6%
3.5%
3.9%
5.9%
BRÜT DÖVİZ REZERVLERİ (IMF Tanımıyla)
2014T
2013T
2012
2011
-3.2%
2.7%
-3.8%
2.3%
-3.4%
2.5%
-4.4%
2.9%
-2.4%
2.3%
-4.8%
3.7%
-2.1%
1.9%
-4.2%
5.1%
-1.5%
2.0%
-3.2%
-2.1%
-7.6%
-1.8%
2.2%
-3.0%
-2.0%
-7.2%
-2.4%
1.7%
-3.5%
-3.9%
-6.1%
-2.8%
0.8%
-4.9%
-4.5%
-9.7%
3.9%
-0.2%
3.6%
-3.1%
4.6%
0.1%
3.5%
-3.4%
3.8%
0.0%
6.1%
-2.7%
2.3%
1.7%
11.6%
0.2%
-6.1%
-1.5%
-4.0%
-6.1%
-1.3%
-4.6%
-6.3%
-1.2%
-3.5%
-3.4%
-1.0%
-1.3%
BRÜT KAMU BORCU (GSYİH’ye oranla)
mevcut
2012
2011
2010
358.5
3,660.0
279.2
466.1
362.1
3,311.5
294.9
473.1
343.2
3,181.1
296.7
441.2
276.1
2,847.3
297.3
433.0
41.4
40.7
95.3
42.5
112.7
37.4
41.8
96.1
41.2
101.7
35.2
86.8
43.0
78.3
37.9
81.4
43.4
80.6
332.41
163.5
123.7
86.0
316.8
171.1
126.4
105.3
298.2
165.2
120.2
103.4
286.9
165.6
95.9
89.8
42.7
162.89
42.3
44.2
362.1
41.6
43.0
141.9
42.0
38.4
114.9
27.9
Kaynak: Thomson Reuters, * uluslararası rezerv
BRIC
Brezilya
Çin
Hindistan
Rusya
GELİŞMEKTE OLAN AVRUPA
Çek Cumhuriyeti
Macaristan
Polonya
Romanya
Türkiye*
ASYA-PASİFİK
Güney Kore
Tayland
Malezya
Endonezya
AFRİKA & AMERİKA
Güney Afrika
Meksika
Şili
Kaynak: WEO Nis’13, * HLY Ekon. Araş.
Kaynak: Thomson Reuters, WEO Nis’13, * HLY Ekon. Araş.
(Milyar Dolar)
BRIC
Brezilya
Çin
Hindistan
Rusya
GELİŞMEKTE OLAN AVRUPA
Çek Cumhuriyeti
Macaristan
Polonya
Romanya
Türkiye
ASYA-PASİFİK
Güney Kore
Tayland
Malezya
Endonezya
AFRİKA & AMERİKA
Güney Afrika
Meksika
Şili*
2014T
Kaynak: Thomson Reuters, WEO Nis’13, *HLY Ekon.Araş.
BÜYÜME ORANLARI (yıllık)
2014T
BRIC
Brezilya
Çin
Hindistan
Rusya
GELİŞMEKTE OLAN AVRUPA
Çek Cumhuriyeti
Macaristan
Polonya
Romanya
Türkiye*
ASYA-PASİFİK
Güney Kore
Tayland
Malezya
Endonezya
AFRİKA & AMERİKA
Güney Afrika
Meksika
Şili
(%)
BRIC
Brezilya
Çin
Hindistan
Rusya
GELİŞMEKTE OLAN AVRUPA
Çek Cumhuriyeti
Macaristan
Polonya
Romanya
Türkiye
ASYA-PASİFİK
Güney Kore
Tayland
Malezya
Endonezya
AFRİKA & AMERİKA
Güney Afrika
Meksika
Şili
Kaynak: Bloomberg
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
2012
2011
2010
58.8
31.7
49.6
7.7
54.2
38.5
50.5
8.3
54.7
43.5
50.6
7.9
45.6
79.2
57.1
37.2
36.1
41.2
80.8
53.4
38.6
40.0
37.6
81.3
54.9
37.8
43.0
36.7
44.5
53.3
23.0
33.6
44.9
51.8
24.1
35.1
42.4
53.1
25.7
40.0
35.9
11.9
38.6
35.4
11.2
33.4
36.9
9.2
Haftalık Değerlendirme
11 Kasım 2013
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
VERİ GÜNDEMİ VE MAKRO TAHMİNLERİMİZ
Haftalık Yurtdışı Veri Gündemi
11.Kas Japonya
12.Kas Japonya
12.Kas Almanya
12.Kas ABD
13.Kas Avrupa Bölgesi
14.Kas Japonya
14.Kas Japonya
14.Kas Almanya
14.Kas Japonya
14.Kas Avrupa Bölgesi
14.Kas Avrupa Bölgesi
15.Kas ABD
15.Kas ABD
15.Kas ABD
15.Kas ABD
15.Kas ABD
Kaynak: Thomson Reuters Eikon
Cari İşlemler Dengesi (milyar yen)
Tüketici Güven Endeksi
TÜFE (yıllık değ.)
NFIB İyimserlik Endeksi
Sanayi Üretimi (yıllık değ.)
Tankan Endeksi
GSYİH (çeyreklik değ.)
GSYİH (yıllık değ.)
Sanayi Üretimi (yıllık değ.)
GSYİH (çeyreklik değ.)
Enflasyon (yıllık değ.)
İhracat (aylık değ.)
İthalat (aylık değ.)
Kapasite Kullanım Oranı (aylık değ.)
Sanayi Üretimi (aylık değ.)
NY Fed İmalat Endeksi
Dönemi
Eylül
Ekim
Ekim
Ekim
Eylül
Kasım
Ç3
Ç3
Eylül
Ç3
Ekim
Ekim
Ekim
Ekim
Ekim
Kasım
Önceki Beklenti
161.5
45.4
1.2%
1.2%
93.9
-1.9%
0.3%
16
0.9%
0.4%
0.9%
0.7%
5.4%
-0.5
0.7%
0.7%
0.3%
0.0%
0.2%
-0.2%
78.3%
78.3%
0.6%
0.2%
1.52
4.0
Haftalık Yurtiçi Veri Gündemi
13.Kas
15.Kas
15.Kas
Cari İşlemler Dengesi ( milyar dolar)
3 Aylık İşsizlik Oranı
TCMB Beklenti Anketi
Dönemi
Eylül
Ağustos
Kasım
Önceki
-2.0
9.3%
Beklenti
-2.5*
Kaynak: Thomson Reuters Eikon, * HLY Ekon. Araş.
Makro Ekonomik Göstergelere İlişkin Tahminler I
Orta Vadeli Program (OVP)
2012
2013T
2014P
2015P
TÜFE Enflasyon (dönem sonu)
6.2%
6.8%
5.3%
5.0%
Çekirdek Enflasyon (dönem sonu)
5.8%
GSYİH (Milyar TL)
1,416
1,559
1,719
1,895
GSYİH (Milyar $)
786
823
867
928
GSYİH Büyüme
2.2%
3.6%
4.0%
5.0%
GSYİH Deflatör
6.8%
6.3%
6.0%
5.0%
Cari Açık (Milyar $)
47.8
58.8
55.5
55.0
İhracat (Milyar $)
152.5
153.5
166.5
184.0
İthalat (Milyar $)
236.5
251.5
262.0
282.0
Cari Açık / GSYİH
6.1%
7.1%
6.4%
5.9%
Politika Faizi (dönem sonu)
5.5%
Gösterge Tahvil Faizi (dönem sonu)
6.1%
Gösterge Tahvil Faizi (ort)
8.3%
USD/TRY (dönem sonu)
1.78
USD/TRY (ortalama)
1.80
1.89
1.98
2.04
Bütçe açığı / GSYİH
2.1%
1.2%
1.9%
1.6%
Faiz dışı fazla / GSYİH
1.3%
2.0%
1.1%
1.2%
Kaynak: TCMB, TÜİK, HLY Ekon. Araş.
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
HLY Ekonomik Araştırmalar
2013T
2014T
2015T
7.5%
6.7%
6.0%
7.2%
6.0%
5.5%
1,560
1,723
1,909
824
851
888
3.0%
3.7%
5.0%
7.0%
6.5%
5.5%
59.0
65.0
70.0
151.0
163.0
180.0
250.0
271.0
295.0
7.2%
7.6%
7.9%
4.5%
6.0%
7.0%
8.5%
7.5%
8.0%
7.3%
8.0%
7.8%
1.96
2.10
2.20
1.89
2.03
2.15
1.7%
2.4%
2.2%
1.7%
0.9%
0.9%
9
Haftalık Değerlendirme
11 Kasım 2013
MAKROEKONOMİK STRATEJİ
10
HALK YATIRIM ARAŞTIRMA
Azmi DÖLEN, Genel Müdür Yrd.
[email protected]
Işık ÖKTE, Stratejist
[email protected]
Banu KIVCI TOKALI, Ekonomist
[email protected]
(212) 314 81 11
(212) 314 81 82
(212) 314 81 88
Nurcihan AŞIK, Uzman Yard
[email protected]
Esengül ÖZDEMİR, Uzman Yard.
[email protected]
Tuğba İNCE, Uzman Yard.
[email protected]
(212) 314 81 83
(212) 314 81 84
(212) 314 81 85
(212) 314 81 07
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy
yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.
Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri
tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar
doğurmayabilir. Bu sayfalarda yayınlanan görüş, yorum, haber veya öneriler nedeniyle ortaya çıkacak ticari kazanç veya kayıplardan Halk Yatırım
Menkul Değerler A.Ş. sorumlu değildir. Buradaki yazı, görüş ve yorumlar sayfa ziyaretçilerini bilgilendirme niteliği taşımaktadır. Rapor sayfalarında
yayınlanan hiçbir yazı, görüş, resim, analiz ve diğer sunumlar izin alınmadan yazılı veya görsel basın organlarında yayınlanamaz.
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.