SERXWEBÛN 30 Ocak 2007 ORTADO⁄U VE IRAK YEN‹ DENGELER‹N GEL‹fiECE⁄‹ B‹R SÜRECE G‹RM‹fiT‹R “Kürtler d›fl›nda hiçbir halk›n varl›k yokluk sorunu yoktur. Bölgedeki geliflmelerin seyri, söz konusu halklar›n ve ülkelerin daha çok ekonomik ve siyasal ç›karlar›n› ilgilendirmektedir. Siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel etkileri günlük yaflanmaktad›r. Tüm bu etkilerin düzeyi –olumlu ya da olumsuz– Kürtlerinki ile karfl›laflt›r›lamaz” I rak’taki geliflmeler, yaln›z Ortado¤u’nun de¤il, dünyan›n da gelece¤ini belirleyecek özelliklere sahiptir. Irak’ta meydana gelen her olay, en fazla da çevresindeki ülkeleri ve halklar› etkilemektedir. Bu aç›dan bak›ld›¤›nda, Irak’taki geliflmelerden en fazla etkilenen halklardan birinin Kürtler oldu¤u görülecektir. Irak’›n önemli bir parças› Kürdistan’d›r. Bu da Irak’taki geliflmelerin Kürtleri yak›ndan ilgilendirdi¤ini ortaya koymaktad›r. Yaln›z Kürtler de¤il, Irak’›n komflular› olan Türkiye, ‹ran ve Suriye de bölgedeki geliflmelerle, yaflanan sorunlarla yak›ndan ilgilenmektedir. Kürt özgürlük hareketinin de Irak’taki geliflmeleri yak›ndan takip etti¤i ve buna göre politik yaklafl›mlar belirledi¤i aç›kt›r. Irak’taki geliflmeler bölge halklar›n›, devletlerini ilgilendirmektedir, ancak en fazla da Kürtlerin gelece¤i ile yak›ndan ilgilidir. Kürt halk›n›n varolma yok olma düzeyinde bir siyasi süreçten geçti¤i söylenebilir. Irak’taki geliflmeler çerçevesinde Kürtler d›fl›nda hiçbir halk›n varl›k yokluk sorunu yoktur. Bölgedeki geliflmelerin seyri, söz konusu halklar›n ve ülkelerin daha çok ekonomik ve siyasal ç›karlar›n› ilgilendirmektedir. Siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel etkileri günlük yaflanmaktad›r. Tüm bu etkilerin düzeyi –olumlu ya da olumsuz– Kürtlerinki ile karfl›laflt›r›lamaz. ABD’nin hangi gerekçeyle Irak’a müdahale etti¤i biliniyor. Mevcut durum göz önüne getirildi¤inde, o gün- den beri yürüttü¤ü askeri mücadele, izledi¤i siyaset, ald›¤› ekonomik, sosyal ve kültürel tedbirlerde baflar›l› oldu¤u söylenemez. Müdahale, Irak’taki mevcut siyasi kabu¤u k›rma anlam›nda bir rol oynam›flt›r. Irak’›n art›k eski siyasal düzeyine getirilmesi söz konusu olamaz. Hatta Ortado¤u’da bile siyasal kabuk k›r›lm›flt›r. ABD’nin siyasal düflüncesinden veya iradesinden ba¤›ms›z olarak, Ortado¤u’da yeni aktörlerin ortaya ç›kmas›n› sa¤layacak bir sürecin önü aç›lm›flt›r. Bu yönüyle ABD müdahalesinin hiçbir de¤ifliklik yaratmad›¤› da düflünülemez. Ancak müdahalenin öngördü¤ü hedefler dikkate al›nd›¤›nda, baflar›l› olunmad›¤› söylenebilir. Zaten istedikleri sonuca ulaflamad›klar›n› kendileri de itiraf etmektedir. ABD baflar›s›zl›¤›n› kabul etmifltir ancak müdahaleden vazgeçmemifltir Müdahalenin tamamlanmas›ndan söz etmek zaten mümkün de¤ildir. Kald› ki ABD, giriyorum flu kadar süreçte ç›kaca¤›m, diye bir taahhütte de bulunmam›flt›r. Bu nedenle, ABD’nin müdahaleyi yaparken belirledi¤i stratejik hedeflerinden kolay vazgeçmesi beklenemez. ABD, Irak müdahalesiyle Ortado¤u flahs›nda göreceli de olsa 21. yüzy›l siyasi dengelerini yaratmay› amaçl›yordu. Ne var ki Ortado¤u’da ifllerin öyle kolay olmad›¤›n› k›sa sürede gördü. Ortado¤u co¤rafyas›, dünyan›n herhangi bir bölgesi de¤ildir. ‹nsanl›- ¤›n, ilk kültürel de¤erleri ve uygarl›¤› yaratt›¤› co¤rafyad›r. ‹lk büyük devletler burada ortaya ç›km›fl, üç büyük din buradan dünyaya yay›lm›fl, uygarl›k zaman zaman farkl› alanlara kaysa da Ortado¤u bu yönüyle dünyan›n merkezi olmaktan hiçbir zaman ç›kmam›flt›r. Dolay›s›yla herhangi bir yere müdahale eder gibi Ortado¤u’ya müdahale edip sonuç almak mümkün de¤ildir. Nitekim Önderli¤imiz müdahaleden, hatta 11 Eylül olaylar›ndan önce Ortado¤u ile ilgili yapt›¤› çözümlemelerde, herhangi bir müdahalenin Ortado¤u’da kolay sonuç alamayaca¤›n›, baflka yerde baflar›l› olabilecek müdahalelerin burada baflar›s›z olabilece¤ini belirtmiflti. Önderli¤imiz bunu belirtirken, Ortado¤u’nun siyasal, sosyal, kültürel yap›s›n›n da mevcut biçimiyle yürüyemeyece¤ini , de¤iflmesi gerekti¤ini, rönesans, reform yaflamadan aya¤a kalk›p hamle yapamayaca¤›n› vurgulam›flt›r. fiimdi yaflananlar, asl›nda Önderli¤imizin öngördüklerinin sahneye konulmas› gibidir. ABD baflar›s›zl›¤›n› kabul etmifltir. Ancak mevcut müdahaleden vazgeçmeyece¤ini de vurgulam›flt›r. Her baflar›s›zl›¤› derhal bir yenilgi olarak de¤erlendirmek do¤ru de¤ildir. ABD kazanmam›flt›r, büyük zorlanmalar yaflam›flt›r, siyasi, ekonomik ve prestij olarak çok fley kaybetmifltir, ancak tümden yenilgiye u¤ramadan kolay kolay b›rak›p gitmeyecektir. Nitekim Baker-Hamilton raporundaki önerilere ra¤men Bush yönetimi, daha fazla asker kayd›rma ve müdahaleyi sür-