www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr Gözden Geçirme Notları 2011 Yılı Nisan Ayı Ödemeler Dengesi Göstergeleri Merkez Bankası tarafından 13.06.2011 tarihinde yayımlanan 2011 yılı Nisan ayına ilişkin “Ödemeler Dengesi” bültenine göre; 2010 yılı Nisan ayında 4.339 milyon ABD Doları açık veren cari işlemler hesabı, 2011 yılının aynı ayında %76,9 oranında artışla 7.680 milyon ABD Doları açık vermiştir. 2010 yılının Ocak-Nisan döneminde 13.863 milyon ABD Doları açık veren cari işlemler hesabı, bu yılın aynı döneminde 15.779 milyon ABD Doları (%113,8) artarak 29.642 milyon ABD Dolar açık vermiştir (Bkz, Grafik 1). 2011 yılı ilk dört aylık dönemindeki cari işlemler açığında gözlemlenen bu gelişme de geçen yılın aynı dönemine göre %119,0 oranında artış gösteren dış ticaret dengesi açığı en önemli etken olmaya devam etmiştir. 2011 yılının ilk dört ayında yatırım geliri dengesi kaleminde yer alan doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda toplam 3.401 milyon ABD Doları net çıkış olmuştur. 2010 yılının Ocak-Nisan döneminde portföy yatırımlarında net çıkış 328 milyon ABD Doları’ndan, bu yılın aynı döneminde 585 milyon ABD Dolarına yükselmiştir. Geçen yılın Ocak-Nisan dönemine göre turizm gelirleri %26,0 oranında artarak 4.357 milyon ABD Doları; turizm giderleri de %20,0 oranında artışla 1.609 milyon ABD Dolarına yükselmiştir. Sayfa 1 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.4/11 13.06.2011 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] 5.000 2.500 0 -2.500 -5.000 -7.500 -10.000 -12.500 -15.000 -17.500 -20.000 -22.500 -25.000 -27.500 -30.000 -32.500 -35.000 -37.500 -40.000 www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr (Milyon Dolar) -6.079 -6.133 -6.138 -6.170 -9.745 -13.863 -8.323 -7.680 -7.687 -12.926 -28.313 -29.642 2010 Ocak-Nisan 2011 Ocak 2011 Şubat CARİ AÇIK 2011 Mart 2011 Nisan 2011 Ocak-Nisan DIŞ TİCARET DENGESİ Kaynak: TCMB. Grafik 1. 2011 ve 2010 Yılı Ocak-Nisan Dönemi için Cari İşlemler Hesabı ve Dış Ticaret Dengesi 2011 yılı Nisan ayında cari işlemler hesabı 2010 yılının aynı ayına göre %76,9 oranında artışla açık vererek 7.680 milyon ABD Dolarına ulaşmıştır. Cari işlemler açığındaki yüksek oranlı artışta, dış ticaret açığındaki artış etkili olmaya devam etmiştir. Krizden çıkış sürecinde dış talebin ılımlı seyrini sürdürmesiyle ihracat artışı sınırlı düzeyde kalırken, iç talepteki artışın etkisiyle ithalat talebi ivmesini sürdürmektedir. Bu durum dış ticaret açığının ve ona paralel olarak cari açığın genişlemesine neden olmaktadır (Bkz, Tablo 1). Dış ticaret dengesi 2010 yılı Ocak-Nisan döneminde 12.926 milyon ABD Doları açık verirken, 2011 yılı Ocak-Nisan döneminde %119,0 oranında artarak 28.313 milyon ABD Doları açık vermiştir. Böylece 2010 yılının Ocak-Nisan döneminde 13.863 milyon ABD Doları açık veren cari işlemler hesabı, bu yılın aynı döneminde 15.779 milyon ABD Doları artarak 29.642 milyon ABD Doları açık vermiştir. Cari hesaptaki yüksek oranlı açık, ekonomide önemli bir risk oluşturmaya devam etmektedir. Hizmetler Dengesi kalemi altında turizm gelirleri, bir önceki yılın aynı dönemine göre %26,0 oranında, turizm giderleri de %20,0 oranında artmıştır. Sayfa 2 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.4/11 13.06.2011 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ www.tobb.org.tr çıkış 3.401 milyon ABD Doları olmuştur (Bkz, Grafik 2). Tablo 1. Ödemeler Dengesi 2010 CARİ İŞLEMLER HESABI İhracat f.o.b. İthalat f.o.b. Mal Dengesi Hizmetler Dengesi: Gelir Hizmetler Dengesi: Gider Mal ve Hizmet Dengesi Gelir Dengesi: Gelir Gelir Dengesi: Gider Mal, Hizmet ve Gelir Dengesi Cari Transferler SERMAYE HESABI FİNANS HESABI Yurtdışında Doğrudan Yatırım Yurtiçinde Doğrudan Yatırım Portföy Hesabı-Varlıklar Portföy Hesabı-Yükümlülükler Hisse Senetleri Borç Senetleri Diğer Yatırımlar-Varlıklar Merkez Bankası Genel Hükumet Bankalar Diğer Sektörler Diğer Yatırımlar-Yükümlülükler Merkez Bankası Genel Hükumet Bankalar Diğer Sektörler Cari,Sermaye ve Finansal Hesaplar NET HATA VE NOKSAN GENEL DENGE REZERV VARLIKLAR Resmi Rezervler Uluslararası Para Fonu Kredileri -13.863 37.869 -50.795 -12.926 6.978 -5.852 -11.800 2.098 -4.500 -14.202 339 -9 20.492 -534 2.065 -1.486 8.681 715 7.966 7.276 2 0 7.340 -66 4.490 -63 1.431 6.002 -2.880 6.620 -1.293 5.327 -5.327 -5.092 -235 2011 Ocak -6.079 10.036 -16.169 -6.133 1.796 -1.408 -5.745 353 -932 -6.324 245 0 5.384 -672 470 218 2.021 -630 2.651 2.848 0 0 476 2.372 499 -68 43 234 290 -695 1.558 863 -863 -863 0 Şubat -6.138 10.608 -16.778 -6.170 1.832 -1.509 -5.847 466 -838 -6.219 81 0 4.849 -125 691 226 1.777 -554 2.331 4.941 0 0 -1.315 6.256 -2.661 -53 141 -2.389 -360 -1.289 1.638 349 -349 41 -390 2011 Mart -9.745 12.447 -20.770 -8.323 2.217 -1.863 -7.969 377 -2.260 -9.852 107 0 12.141 -145 2.832 404 4.789 -97 4.886 718 1 0 -690 1.407 3.543 -94 -7 1.365 2.279 2.396 851 3.247 -3.247 -3.100 -147 Nisan -7.680 12.533 -20.220 -7.687 2.321 -1.768 -7.134 287 -906 -7.753 73 0 9.224 -119 684 -185 5.618 825 4.793 2.104 0 0 2.225 -121 1.122 -88 -292 775 727 1.544 -78 1.466 -1.466 -1.214 -252 Ocak-Nisan -29.642 45.624 -73.937 -28.313 8.166 -6.548 -26.695 1.483 -4.936 -30.148 506 0 31.598 -1.061 4.677 663 14.205 -456 14.661 10.611 1 0 696 9.914 2.503 -303 -115 -15 2.936 1.956 3.969 5.925 -5.925 -5.136 -789 Kaynak: TCMB. Yurt dışında yerleşik kişilerin, yurt içinde yaptıkları net yatırımlar, 2011 yılı ilk dört aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 2.612 milyon ABD Doları artarak 4.677 milyon ABD Dolarına yükselmiştir. Bu dönemde yurt dışı yerleşiklerin yurt içinde gerçekleştirdiği net gayrimenkul yatırımları 2010 yılının aynı dönemine göre %1,2 oranında azalışla 761 milyon ABD Doları olmuştur. Sayfa 3 www.tobb.org.tr yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen toplam net Ocak-Nisan İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.4/11 13.06.2011 2011 yılı Ocak-Nisan döneminde yatırım gelir dengesi başlığı altında yer alan doğrudan Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr (Milyon Dolar) 5.000 1.126 2.500 0 -2.500 -2.402 -5.000 -7.500 -10.000 -12.500 -12.926 -15.000 -17.500 -20.000 -22.500 -25.000 -27.500 -30.000 -32.500 -35.000 -37.500 -40.000 2010 Ocak-Nisan 388 -372 -579 1.618 553 354 323 -619 -1.883 -3.970 -6.170 -6.133 -7.687 -8.323 -28.313 2011 Ocak 2011 Şubat Mal Dengesi 2011 Mart Hizmetler Dengesi 2011 Nisan 2011 Ocak-Nisan Gelir Dengesi Kaynak: TCMB. Grafik 2. Mal, Hizmet ve Gelir Dengesi Yurt içinde yerleşik kişilerin, yurt dışında yaptıkları net yatırımlar, 2011 yılının ilk dört aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %98,7 oranında artışla net 1.061 milyon ABD Doları tutarında gerçekleşmiştir. Bankaların yurt dışında sahip oldukları yabancı para ve TL cinsinden efektif ve döviz mevcutları, bu yılın ilk dört ayında 1.205 milyon ABD Doları tutarında azalış göstermiştir. Bu azalış TL’deki 861 milyon ABD dolarlık artışa rağmen, yabancı paradaki 2.066 milyon ABD Doları azalıştan kaynaklanmıştır. Bunun yanında diğer sektörlerin yurt dışındaki mevduat varlıkları bu yılın ilk dört ayında 10.736 milyon ABD Doları tutarında artış göstermiştir. Yurt dışında yerleşik kişiler hisse senedi piyasasında 2011 yılı Nisan ayında 825 milyon ABD Doları alım gerçekleştirirken, ilk dört ayda 456 milyon ABD Doları tutarında net satım gerçekleştirmiştir. 2011 yılı Nisan ayında yapılan 800 milyon ABD Doları tutarındaki tahvil ihracıyla birlikte bankacılık sektörü, bu yılın ilk dört ayında toplam 1,8 milyar ABD Doları tutarında yurt dışında tahvil ihracı gerçekleştirmiştir. Sayfa 4 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.4/11 13.06.2011 TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected] TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ www.tobb.org.tr www.tobb.org.tr yılı Nisan ayında yaptıkları net 3.883 milyon ABD Doları tutarında devlet iç borçlanma senetleri alımı ile tüm zamanların en yüksek alımını gerçekleştirmiştir. Dört aylık dönemde toplam devlet iç borçlanma senetleri alımı 10.531 milyon ABD Doları olmuştur. Diğer taraftan yurt dışı yerleşikler bankacılık sektörünün yurt içi tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak 60 milyon ABD Doları tutarındaki net alım yapmıştır. Bankacılık sektörü 2010 yılı Ocak-Nisan döneminde 1.264 milyon ABD Doları net kredi kullanırken, bu yılın aynı döneminde 3.898 milyon ABD Doları kredi kullanmıştır. Diğer sektörler 2010 yılı ilk dört aylık döneminde 3.283 milyon ABD Doları net kredi ödeyicisi konumunda iken, bu yılın aynı döneminde 2.756 milyon ABD Doları tutarında net kredi kullanmıştır. Yurt dışı bankaların yurt içinde sahip oldukları yabancı para mevduatları söz konusu dönemde 1.074 milyon ABD Doları artarken TL mevduatları da 5.344 milyon ABD Doları azalış kaydetmiştir. Bu konuyla ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlama tarihini www.tobb.org.tr adresinde YAYINLAR başlığı altında, Takvimden görebilirsiniz. Sayfa 5 İKTİSADİ RAPORLAMA VE İSTATİSTİK MÜDÜRLÜĞÜ Sayı: E.18.4/11 13.06.2011 Yurt içinde gerçekleştirilen menkul kıymet ihraçlarıyla ilgili olarak yurt dışı yerleşikler, 2011 Eskişehir Yolu 9. Km Dumlupınar Bulvarı No: 252 06530 ANKARA Tel: 0312 218 20 00- 21 90 Faks: 0312 218 20 64 E-posta: [email protected]