Danıştay Onuncu Dairesinin 2011/832 sayılı Kararı için tıklayınız

T.C.
DANıŞTAY
ONUNCU DAiRE
Esas No : 2008/9164
Karar No : 2011/832
Davacı
: Türk Dişhekimleri Birliği
Vekili
: Av. Mustafa Güler
Strazburg Cad. 28/28,
Sıhhiye/ ANKARA
Davalı
: Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ANKARA
Vekili
: Av. Aynur Özdemir, Mithatpaşa Cad. No:7, Sıhhiyet
Davanın Özeti:
yayımlanan
J'
29.9.2008 tarih ve 27012 Mükerrer sayılı Re',
Sosyal Güvenlik
Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği'nin
~.
.(3
. ,,\'.'
8.2. m~tf'ı
"."-.,-,?
..-' .
fıkrasındaki "Müracaat edilen sözleşmeli resmi sağlık kurum veya kuruluşunca kron ve"'prot
tedavisine
de 45 gün içinde
90 gün, dolgu tedavisine 30 gün, diğer diş tedavilerine
başlanamayacağının belirtilmesi ve kapsamda yer alan kişilerce talep edilmesi halinde serbest
diş hekimliklerine, Kurumla sözleşmesi olmayan resmi sağlık kurum veya kuruluşlarına, özel
sağlık
kurum
veya
kuruluşlarına
SUT
eki
EK-7/B
formu
tanzim
edilerek
sevkıeri
yapılabilecektir. Bu durumda, sevk i yapan diş hekimi tarafından, yapılması gereken tedavinin
ayrıntılı olarak belirtilmesi ve sonrasında da sevki yapan sözleşmeli resmi kurum veya
kuruluştaki diş hekimlerince tedavinin yapıldığının onaylanması gerekmektedir."
şeklindeki
düzenlemede yer alan 90 gün, 30 gün ve 45 gün ibarelerinin, 8. fıkrasında yer alan "Serbest
diş hekimlikleri, Kurumla sözleşmesiz resmi sağlık kurum veya kuruluşları veya özel sağlık
kurum veya kuruluşlarındaki teşhis, tedavi veya proteze ilişkin bedellerin ödenmesinde, SUT
eki EK-7 Listesinde yer alan fiyatlar esas alınır." kuralının, 9. fıkrasında yer alan "Serbest diş
hekim likleri nde veya Kurumla sözleşmesi olmayan sağlık kurum ve kuruluşlarında yaptırılan
kron bedeli SUT eki EK-7 Listesinde yer alan 404.170 kodu esas alınarak karşılanır." kuralının,
24.1.1.3.1.
maddesinde yer alan "(diş tedavileri
EK-7
Listesine) göre faturalandırılır."
ibaresinin; sevk için öngörülen bekleme süreleri ve ödenecek sağlık hizmeti bedeli yönünden
getirilen sınırlamanın sağlık hizmetine erişim hakkını engellediği, ödenecek bedelin Birlikçe
belirlenen asgari ücret tarifesinin altında olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti
: Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği'nin
iptali istenen kısımlarının, dayanağı olan mevzuata aykırı bir yönü bulunmadığından, davacı
tarafından ileri sürülen iddiaların yasal dayanağının bulunmadığı ileri sürülerek davanın reddi
gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi
: Erkan Yılmaz
Düşüncesi
:Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği'nin
dava konusu kısımlarının iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı
: ibrahim Topuz
Düşüncesi
: Dava; 29.9.2008 tarih ve 27012 (Mükerrer) sayılı Resmi
Gazete'de yayımlanan 2008 Yılı Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği'nin (Tebliğ)
8.2. maddesinin
kuruluşunca
3. fıkrasındaki "Müracaat
kron ve protez tedavisine
edilen
sözleşmeli
resmi
sağilk
kurum
veya
90 gün, dolgu tedavisine 30 gün, diğer diş tedavilerine
T.C.
DANıŞTAY
ONUNCU DAiRE
Esas No : 2008/9164
Karar No : 2011/832
de 45 gün içinde başlanamayacağJnIn belirtilmesi ve kapsamda yer alan
,
I*'r·.'
.
edilmesi halinde serbest diş hekimliklerine, Kurumla sözleşmesi olmayan resnil/;,'
veya kuruluşlanna, özel sağlık kurum veya kuruluşlanna
sur eki EK-lfB
formu tanzı
sevkıeri yapılabilecektir. Bu durumda, sevki yapan diş hekimi tarafından, yapılması gereken
tedavinin aynntllı olarak belirtilmesi ve sonrasında da sevki yapan sözleşmeli resmi kurum
veya kuruluştaki
diş hekimlerince
tedavinin yaplldığımn
onaylanması
gerekmektedir."
şeklindeki düzenlemede yer alan "90 gün", "30 gün" ve "45 gün" ibarelerinin, 8. fıkrasında yer
alan" Serbest diş hekimlikleri, Kurumla sözleşmesiz resmi sağlık kurum veya kuruluşlan veya
özel sağlık kurum veya kuruluşlanndaki
ödenmesinde,
sur
eki EK-l
teşhis, tedavi veya proteze ilişkin bedel/erin
Listesinde yer alan fiyatlar esas etınır" kuralının, 9. fıkrasında
yer alan "Serbest diş hekimliklerinde veya Kurumla sözleşmesi olmayan sağlık kurum ve
kuruluşlannda yeptırılen kron bedeli
alınarak kerşılerıır"
sur
eki EK-l Listesinde yer alan 404.1l0 kodu esas
kuralının, 24.1.1.3.1. maddesinde yer alan "(diş tedavileri EK-l Listesine)
göre faturalandtnlır." ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
31.01.2009 tarih ve 27127 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2008 yılı Sosyal
Güvenlik
Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde
Değişiklik Yapılmasına
Dair Tebliğin
1.
maddesiyle, Tebliğin 8.2 numaralı maddesi tümüyle yürürlükten kaldırıldığından, 2. maddesiyle
de Tebliğin 24.1.1.3.1. numaralı maddesinin dava konusu yapılan son cümlesi: "SUT eki EK-8
listesinde yer alan tutarlar üzerinden ücretlendirilir." şeklinde değiştirildiğinden, dava konusuz
kalmıştır.
Açıklanan nedenle konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına
hükmedilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MiLLETi ADıNA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince, duruşma için önceden taraflara bildirilen
1.3.2011 tarihinde davacı vekili Av. Mustafa Güler'in, davalı idare vekili Av. Aynur Özdemir'in
geldiği, Danıştay Savcısı'nın hazır olduğu görülmekle açık duruşmaya başlandı. Taraflara
usulüne uygun söz verilip dinlenildikten, Danıştay Savcısı'nın düşüncesi alındıktan ve taraflara
son kez söz verildikten sonra duruşmaya son verildi, dava dosyası incelenerek gereği
görüşüldü:
Dava, 29.9.2008 tarih ve 27012 Mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Sosyal
Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği'nin 8.2. maddesinin 3. fıkrasındaki "Müracaat
edilen sözleşmeli resmi sağlık kurum veya kuruluşunca kron ve protez tedavisine 90 gün,
dolgu tedavisine 30 gün, diğer diş tedavilerine de 45 gün içinde başlanamayacağının
belirtilmesi ve kapsamda yer alan kişilerce talep edilmesi halinde serbest diş hekimliklerine,
Kurumla sözleşmesi olmayan resmi sağlık kurum veya kuruluşlarına, özel sağlık kurum veya
kuruluşlarına SUT eki EK-7/S formu tanzim edilerek sevkıeri yapılabilecektir. Su durumda,
sevki yapan diş hekimi tarafından, yapılması gereken tedavinin ayrıntılı olarak belirtilmesi ve
sonrasında da sevki yapan sözleşmeli resmi kurum veya kuruluştaki diş hekimlerince tedavinin
2
T.C.
DANıŞTAY
ONUNCU
Esas
DAiRE
No
Karar No
: 2008/9164
: 2011/832
yapıldığının onaylanması gerekmektedir." şeklindeki düzenlemede yer alan 90 gün, 30 .
45 gün ibarelerinin, 8. fıkrasında yer alan "Serbest diş hekimlikleri, Kurumla sözleşm
~~1'.:"." .
~ r~~ı
'~~;\ı.
sağlık kurum veya kuruluşları veya özel sağlık kurum veya kuruluşlarındaki teşhis,
)iL
<~
proteze ilişkin bedellerin ödenmesinde, SUT eki EK-7 Listesinde yer alan fiyatlar e:'~"ı.alı}\
kuralının, 9. fıkrasında yer alan "Serbest diş hekimliklerinde veya Kurumla
:~Z~$1;.'.
\~}\{'} !cr.';~~'
iZ"
•.•
,
olmayan sağlık kurum ve kuruluşlarında yaptırılan kron bedeli SUT eki EK-7 Listesi;;-eI~~~1;~~:'"
alan 404.170 kodu esas alınarak karşılanır." kuralının, 24.1.1.3.1. maddesinde yer alan "(diş
tedavileri EK-7 Listesine) göre faturalandırılır." ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
Anayasanın 2. maddesinde, Devletin nitelikleri sayılmış ve sosyal bir hukuk Devleti
olduğu vurgulanmış; 5. maddesinde, kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu
sağlamak; kişinin temel hak ve hürriyetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle
bağdaşmayacak surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmaya, insanın
maddi ve manevi varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlamaya çalışmak Devletin temel
amaç ve görevleri arasında sayılmıştır.
Yine Anayasanın "Kişinin dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığı" başlıklı 17.
maddesinde, herkesin yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahip
olduğu belirtilmiş; "Sağlık hizmetleri ve çevrenin korunması" başlıklı 56. maddesinde,
Devletin; herkesin hayatını, beden ve ruh sağlığ! içinde sürdürmesini sağlamak, insan ve
madde gücünde tasarruf ve verimi artırarak, işbirliğini gerçekleştirmek
amacıyla sağlık
kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermesini düzenleyeceği ve bu görevini kamu ve özel
kesimlerdeki sağlık ve sosyal kurumlardan yararlanarak, onları denetleyerek yerine getireceği
öngörülmüş; "Sosyal güvenlik hakkı" başlıklı 60. maddesinde, herkesin sosyal güvenlik
hakkına sahip olduğu ve Devletin, bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alacağı ve
teşkilatı kuracağı kuralına yer verilmiş,
"Devletin iktisadi ve sosyal ödevlerinin sınırları"
başlıklı 65. maddesinde de "Devlet, sosyal ve ekonomik alanlarda Anayasa ile belirlenen
görevlerini, bu görevlerin amaçlarına uygun öncelikleri gözeterek mali kaynaklarının yeterliliği
ölçüsünde yerine getirir." düzenlemelerine yer verilmiştir.
Değinilen Anayasa
hükümlerinin
birlikte değerlendirilmesinden,
tüm yurttaşların
yaşama haklarının, Devlet güvencesi ve onun pozitif yükümlülüğü kapsamı içinde koruma
altında olduğu anlaşılmaktadır. Anayasa'nın 17. maddesinde düzenlenen "yaşama hakkı"
yalnızca yaşamını sürdürmek anlamında değil "sağlıklı yaşama hakkı"na sahip olmak
anlamındadır. işte bu nedenle kişilerin sağlıklı olma hakkı, kamusal korumaya tabidir.
Sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı, bir ekonomik ve sosyal hak olup, bu yönüyle
kamuya ya da Anayasada geçen biçimiyle Devlete belli yükümlülükler getirmektedir. Devlet
bu anayasal yükümlülüğün
yararlanması
gereğini yerine getirmek ve herkesin sağlık hizmetlerinden
için her türlü tedbiri almak, kişilerin sağlık hizmetlerinden
yararlanmasını sağlamak durumundadır.
3
gecikmeksizin
T.C.
DANıŞTAY
ONUNCU
Esas
DAiRE
No
Karar No
: 2008/9164
: 2011/832
Anayasa Mahkemesi de 22.11.2007 günlü, E:2004/114, K:2007/85 sa~!,kar
sağlık hizmetlerinin nitelikleri gereği diğer kamu hizmetlerinden farklı oldı"""
,
l;1<.1I
":6,,/'
yaşamınd~ıttt)l;~h~~lni i/l,:E~.
z''
hizmetlerinin temel hedefi olan insan sağlığı sorununun "ertelenemez ve ika.
~;
nitelikte bulunduğunu belirterek sağlık hizmetinin insan ve toplum
.j!<
i!1'
'1J.~,'t4t1rılt...«:i
vurgulamıştır.
Sosyal
güvenlik,
bireylerin
istek ve iradeleri dışında oluşan
sosyal
risklerin,
kendilerinin ve geçindirmekle yükümlü oldukları kişilerin üzerlerindeki gelir azaltıcı ve harcama
artırıcı etkilerinin en aza indirilmesini, ayrıca sağlıklı ve asgari hayat standardını güvence altına
alınmasını ifade eder. Bu güvencenin gerçekleştirilebilmesi için sosyal güvenlik kuruluşları
oluşturularak, kişilerin yaşlılık, hastalık, malullük. kaza ve ölüm gibi sosyal risklere karşı asgari
yaşam düzeylerinin korunması amaçlanmaktadır.
Nitekim, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 1.
maddesinde, sosyal sigortalar ile genel sağlık sigortası bakımından kişileri güvence altına
almak; bu sigortalardan yararlanacak kişileri ve sağlanacak hakları, bu haklardan yararlanma
şartları ile finansman ve karşılanma yöntemlerini belirlemek; sosyal sigortaların ve genel sağlık
sigortasının işleyişi ile ilgili usul ve esasları düzenlemek, Yasanın amacı olarak ortaya
konulmuştur.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun "Finansmanı
sağlanan sağlık hizmetleri ve süresi" başlıklı 63. maddesinde, genel sağlık sigortalısının ve
bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlıklı kalmalarını; hastalanmaları halinde sağlıklarını
kazanmalarını; iş kazası ile meslek hastalığı, hastalık ve analık sonucu tıbben gerekli görülen
sağlık hizmetlerinin
karşılanmasını,
iş göremezlik hallerinin ortadan kaldırılmasını
veya
azaltılmasını temin etmek amacıyla Kurumca finansmanı sağlanacak sağlık hizmetlerinin
sayma suretiyle belirlenmiştir. Kurumca finansmanı sağlanan bu sağlık hizmetlerinden biri de
aynı maddenin (d) bendinde, "Kişilerin hastalanmaları halinde ayakta veya yatarak; ağız ve diş
muayenesi, diş hekiminin göreceği lüzum üzerine ağız ve diş hastalıklarının teşhisi için
gereken klinik muayeneler, laboratuvar tetkik ve tahlilleri ile diğer tanı yöntemleri, konulan
teşhise dayalı olarak yapılacak tıbbi müdahale ve tedaviler, diş çekimi, konservatif diş tedavisi
ve kanal tedavisi, hasta takibi, diş protez uygulamaları, ağız ve diş hastalıkları ile ilgili acil
sağlık hizmetleri, 18 yaşını doldurmamış kişilerin ortodontik diş tedavilerinin" sağlanması
şeklinde yer almıştır.
1- Tebliğin 8.2. maddesinin 3. fıkrasındaki 90 gün, 30 gün ve 45 gün ibarelerinin iptali
istemi:
1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı icrasına Dair Kanun ve diğer ilgili
mevzuatta öngörülen yetkiyi kullanarak hastasını muayene eden, teşhisi koyan, uygulayacağı
tedaviyi belirleyen diş hekimi; hasta sayısı ve yoğunluğu, sağlık kuruluşundaki diş hekim i
sayısı, hastanın varsa diğer sağlık sorunlarını ve sağlık kuruluşunun teknik imkanlarını ve
benzeri durumları gözeterek, hastanın diş tedavisine ne zaman başlanılmasına veya bir başka
4
ıd,
T.C.
DANıŞTAY
ONUNCU DAiRE
Esas No : 2008/9164
Karar No
: 2011/832
.q~"
j~~
sağlık
kuruluşuna
sevk edilmesine
karar verme yetkisine
sahiptir.
~l,ş""'ıl'eHl~~:>'~t;)t
-,
Dolayısıyla
,_c-.,~.',;',
.J
sözü edilen yetkisine
doğrudan
ve ikame edilemez"
nitelikte
müdahale
bulunduğu
sonucunu
hususunu
doğuran,
göz ardı eden Tebliğin
yer alan 90 gün, 30 gün ve 45 gün ibarelerinde
fıkrasında
- '-- • .
";r'~:
kuralının,
yer
9. fıkrasında
olmayan
alan
SUT eki EK-7 Listesinde
"Serbest
sağlık kurum ve kuruluşlarında
diş
alan 404.170 kodu esas alınarak karşılanır."
tedavileri
3224
Kurulunca
sayılı
Türk
hazırlanan
değerlendirilerek
tarifelerine,
belirlenen
Diş Hekimleri
Birliği
veya
değiştirilerek
serbest faaliyet gösteren
bu bedellerden
resmi
teşhis, tedavi veya
Kurumla
sözleşmesi
kron bedeli SUT eki EK-7 Listesinde
ibaresinin
ve Birlik Merkez Yönetim
aynen
veya
kuralının ve 24.1.1.3.1.
EK-7 Listesine) göre faturalandırılır."
maddesinde
yer
yer alan "(diş
iptali istemi:
Kanunu
ile Diş Hekimleri
Kuruluna
gönderilen
kabul
~~){'.
'J
yer alan fiyatlar esas alınır."
hekimliklerinde
yaptırılan
..,~1~
..
Kurumla sözleşmesiz
veya özel sağlık kurum veya kuruluşlarındaki
ödenmesinde,
Jf!,;ı;.
.
hukuka uygunluk görülmernektedir:
2- Tebliğin 8. fıkrasında yer alan "Serbest diş hekimlikleri,
proteze ilişkin bedellerin
edilen
tüm diş hekimlerinin
asgari
Odaları
ve Sağlık
muayene
uymasının
Yönetim
Bakanlığınca
ve tedavi
ücret
zorunlu olduğu, tarife ile
daha düşük bir bedelle serbest diş hekimlerince
hizmet sunulması
olanağı bulunmamaktadır.
Serbest
kuruluşlarına
olmasının
diş
hekimliklerine
yapılması
öngörülen
bir sonucudur.
veya
sevk, tedavinin
olmayıp,
tedavisinin
altında
ücret
idarece,
hastanın,
ücret arasındaki
Sağlık
Onuncu
Birliğince
alan ücretlerin,
yükümlülüğü
Dairesinin
incelenerek
davalı idarece
Bu durumda,
ve gerekli
olan sürede
asgari
Serbest
diş
ücret tarifesinin
diş hekimine
ile karşı karşıya bırakılmasında,
sevki
onaylanan
eşitlik ilkesi ile
hukuka uygunluk görülmemektedir.
21.1.2008
tarih
bilgi ve belgelerin
ve Sağlık Bakanlığınca
uyuşmazlığa
ve E:2007/7393
onaylanan
sayılı
ara kararına
incelenmesinden,
Türk Diş
asgari ücret tarifesinde
konu Tebliğ ile ödenmesi
öngörülen
onaylanan
yer
ücretin çok
ücret tarifesinin
görülmektedir.
Tebliğin
8. fıkrasındaki
"Serbest
diş hekimlikleri,
Kurumla
resmi sağlık kurum veya kuruluşları veya özel sağlık kurum veya kuruluşlarındaki
veya proteze
ve
gibi yapılamayacak
ücret ile Sağlık Bakanlığınca
farklı olduğu, bir başka ifade ile davalı idarece, Sağlık Bakanlığınca
altında ücret belirlendiği
kurum
serbest diş hekimliklerine,
onaylanan
bulunmamaktadır.
Birliğince gönderilen
belirlenen
olmayan
için belirlenen
Tebliğ ve eki ile belirlenen
cevaben Türk Diş Hekimleri
Hekimleri
olanak
erişim hakkı yönünden
Danıştay
ve gereği
sağlık
kaynaklanmaktadır.
Bakanlığınca
hukuki
farkı ödemek
sağlık hizmetine
iyileştirme
olmasından
belirlenmesine
uygun görülen
zamanında
olmayan
sevk ile başlayan süreç hastaların tercihi ile gerçekleşen
bir zorunluluktan,
yapılamayacak
Davalı
sözleşmesi
Bu itibarla, kurumla sözleşmesi
resmi ve özel kurum ve kuruluşlarına
bir süreç
kurumla
ilişkin bedellerin
alınır." kuralı ile 9. fıkrasındaki
ödenmesinde,
"Serbest
SUT eki EK-7
diş hekimliklerinde
5
~
. .,
8.2i,~~ode~,nin
'),l
sağlık kurum veya kuruluşları
~,~
sağlık sorununu71'~eleQ~m~,~.
Listesinde
sözleşmesiz
teşhis, tedavi
yer alan fiyatlar esas
veya Kurumla sözleşmesi
olmayan
_
·~:_i<"\ii
-'
Kurumu Başkanlığı
5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu'nun
türlü vergi, resim ve harçtan muaf olduğundan,
iadesine,
73.20 TL harç tutarının
isteği halinde davacıya
60.00 TL posta pulu giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
verildiği
tarihte
ücretinin
davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
30 gün içinde
taraflara
36. maddesi uyarınca ner
yürürlükte
temyiz
bildirilmesine,
olan Avukatlık
yoluyla
Danıştay
Asgari
Ücret Tarifesi
2.200TL
avukatlık
bu kararın tebliğ edildiği tarihi izleyen
idari Dava Daireleri
1.3.2011 tarihinde oybirliğiyle
uyarınca
kararın
Kuruluna
başvurulabileceğinin
karar verildi.
Başkan
Üye
Üye
Üye
Üye
Mehmet
Nüket
lbrahirn
Emin Celalettin
Kemal
ÜNLÜÇAY
YOKLAMACIOGLU
BERBEROGLU
ÖZKAN
BiLECEN
Yargılama
Gideri
1- Harç Gideri
:73.20 TL
2- Posta Gideri
:60.00 TL
Toplam
:133.20 TL
6