elektrik-elektronik

T.C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
KİTAPÇIK TÜRÜ
EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Ölçme Değerlendirme ve Açıköğretim Kurumları Daire Başkanlığı
B
SAĞLIK BAKANLIĞI PERSONEL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
PERSONELİNİN UNVAN DEĞİŞİKLİĞİ SINAVI
27. GRUP: ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSİ
5 ARALIK 2009
Adayın Adı ve Soyadı
Aday Numarası (T.C. Kimlik No)
Saat:10.00
:
:
DİKKAT:1. Soru kitapçıklarını kontrol ederek, baskı hatası olan kitapçığın değiştirilmesi için salon sorumlularına başvurunuz.
2. Soru kitapçığındaki açıklamaları okuyunuz.
3. Sınavda hesap makinesi, cep telefonu ve çağrı cihazı kullanılması yasaktır.
CEVAP KÂĞIDI İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR
1. Cevap kâğıdı üzerine yazacağınız yazı ve yapacağınız işaretlemelerde kurşun kalemden başka kalem kullanmayınız.
2. Size verilen cevap kâğıdında yazılı olan bilgilerin size ait olup olmadığını kontrol ediniz ve kitapçık
türünü mutlaka işaretleyiniz.
3. Cevaplarınızı cevap kâğıdına aşağıdaki örnekte olduğu gibi yuvarlağı, dışına taşırmadan işaretleyiniz. Yanlış karalamalarınızı düzeltirken yuvarlağın içini temizce siliniz.
ÖRNEK KODLAMA:
A
B
C
D
SORU KİTAPÇIĞI İLE İLGİLİ AÇIKLAMA
1.Soru kitapçığında 50 soru bulunmaktadır. Kitapçık için verilen cevaplama süresi 75 dakikadır.
2.Her sorunun dört seçeneği vardır. Dört seçenekten sadece bir tanesi doğru cevaptır.
3.Cevaplarınız puanlanırken her doğru cevaba puan verilecek, yanlış cevaplarınız dikkate alınmayacaktır.
4.Size ayrı bir karalama kâğıdı verilmeyecektir. Soru kitapçığınızın içindeki boş alanları karalama yapmak için
kullanabilirsiniz.
Soracağınız bir şey var mı? Varsa, şimdi sorunuz; sınav başladıktan sonra sorularınıza cevap verilmeyecektir.
Hazır mısınız? Sınav, okulun bütün salonlarında aynı anda başlayacağı için başlama zilini beraberce bekleyelim.
Hepinize başarılar dileriz.
(Salon başkanı başlama ve bitiş saatini tahtaya yazacaktır.)
Bu kitapçığın her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, kitapçığın tamamının veya bir kısmının Millî
Eğitim Bakanlığı Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğünün yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, bilgisayar ortamına alınması, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması veya başka
bir amaçla kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, doğabilecek cezai sorumluluğu ve kitapçığın
hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
BAŞLAYINIZ DENİLMEDEN SORU KİTAPÇIĞINI AÇMAYINIZ.
B
ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSİ
1.
4.
+
3 kohm
+
-
4 I0
V0
I0
Akım kontrollü akım kaynağı içeren şekildeki
devrede V0 voltajının değeri aşağıdakilerden
hangisidir?
A) 3 V
B) 6 V
C) 8 V
A) 1 W
B) 2 W 5.
R1
D) 12 V
64 ohm
2.
I
+
C) 4 W n1:n2
1
4 ohm
-
+
A) 3
C) 3 V
3.
I1
18 ohm
C) 6
D) 8
malzemelerin kullanılmasının nedenlerinden
biri değildir?
A) Esnek olmaması
B) Ağırlık itibariyle hafif olması
C) Su geçirmemesi ve nem emmemesi
D) Mekanik darbelere dayanıklı olması
D) 6 V
4:1
-j4 ohm
B) 4
6. Aşağıdakilerden hangisi kablolarda plastik
Şekildeki devre voltaj kontrollü voltaj kaynağı
içermektedir. 1 k ohm’luk direnç üzerinde elde
edilen çıkış voltajı V0 nedir?
B) 2 V
1
4 ohm’luk dirence aktarılan maksimum güç
için devredeki sarım oranı (n1/n2) ne olmalıdır?
V0
1 k ohm
-
A) 1 V
2
R2
2
12 V
2A
D) 6 W
V1
2 V0
3 k ohm
-
Şekildeki devrede 1 ohm’ luk direnç üzerinde
harcanan güç aşağıdakilerden hangisidir?
-
-
+
R2
1 ohm
2V
VS
+
4 kohm
-
3 ohm
2 kohm
10 mA
R1
+
7. Bir düzlemsel elektrot sisteminde elektrot
+
12<0 V
V1
-
+
açıklığı 2 cm ve elektrot yüzeyi alanı 16 cm2
dir. Ortamın hava ve ortamın delinme dayanımı 31.5 kV/cm olduğuna göre sisteme uygulanacak maksimum gerilimi kaç kV’dir?
2 ohm
V2
-
j1 ohm
A) 15.75
C) 47.25
Şekilde verilen devre için V1 voltajının değeri
aşağıdakilerden hangisidir?
A) 3.07 * 39.81° V
C) 20,87 * 9,08° V
B) 31.5
D) 63
8. Bir düzlemsel elektrot sisteminde elektrot
açıklığı 2 cm ve elektrod yüzeyi alanı 16 cm2
dir. Ortamın hava ve uygulanan gerilimin 10 kV olduğuna göre sistemin kapasitesi kaç
pF’dir? (ε0= 8.854 10-12 F/m)
B) 2,33* -13,5° V
D) 83,49 * 13,07° V
A) 0.612 B) 0.689
2
C) 0.708 D) 0.902
B
ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSİ
9. I- Havai hatların direklere tespitine yarar.
15. Enerji iletim hatları için “sehim” ne demektir?
II- İletkenleri taşımaya yarar.
III- İletkenleri toprak ile diğer iletkenlere karsı
izole eder.
IV- Direklerin gerilmesine yarar.
A) İki direk arasındaki varsayılan doğru çizgi ile
iletkenin en çok sarktığı yer arasındaki uzaklıktır.
B) İki direk arasındaki iletkenin uzunluğudur.
C) İletkenin yere olan uzaklığıdır.
D) Direk uzunluğudur.
Yukarıdakilerden hangileri izolatörlerin kullanım amaçlarındandır?
A) I - II
C) I - II - III
B) I - IV
D) I - II - IV
16. Kojenerasyon nedir?
A)
B)
C)
D)
10. Aşağıdakilerden hangisi SF6 gazının tercih
edilmesinin nedenlerinden biridir?
A) Zehirli bir gaz olması
B) Dielektrik kat sayısı yüksek oluşu
C) SF6 gazının kokusunun olması
D) Delinme dayanımının az oluşu
Enerjinin yenilenmesidir.
Enerjinin ısı formunda üretilmesidir.
Enerjinin elektrik formunda üretilmesidir.
Enerjinin hem elektrik hem de ısı formlarında
aynı sistemden beraberce üretilmesidir.
17.
11. İletim hatlarında karakteristik empedans aşağıdaki formüllerden hangisi ile hesaplanır?
1
A)
ZC =
Y
Z
C)
ZC =
Z
Y
Y
B) Z C =
Z
D)
4
5
6
7
8
Yukarıdaki şekilde verilen üç fazlı sayacın kaç
numaralı klemensine nötr ucu bağlanmalıdır?
baz değerleri 3000 A ve 300 kV olarak veriliyor.
Gerilimin birim değeri aşağıdakilerden hangisidir?
B) 0.95
3
Z C = YZ
12. 375 kV gerilimli bir sistemin akım ve gerilimin
A) 0.8
2
C) 1.05 A) 7
B) 5
C) 4
D) 3
18. Aşağıdakilerden hangisi dağıtım tablolarında
bulunmaz?
D) 1.25
A) Ampermetre
C) Senkronoskop
13. Aşağıdakilerden hangisi elektrik enerji sistemlerinde “per-unit (birim-değer sistemi)” büyüklüklerin yaygın olarak kullanılma nedenlerinden biri değildir?
B) Voltmetre
D) Cosφ Metre
19. İç Tesisat Yönetmeliği’ne göre, iletken ve kabloların boyutlandırılmasında aşağıdakilerden
hangisine dikkat edilmez?
A) Cihazların tasarımını kolaylaştırması
B) Hesap hatalarını en aza indirmesi
C) Trafo eşdeğer devrelerini basitleştirmesi
D) Elemanların çalışma aralığını daha net belirlemesi
A) İletken ve kabloların mekanik dayanımının
yeterli olmasına
B) İletken kesitinin belirlenmesi için yapılan hesaplarda eşzamanlı güce
C) İç tesisatta sürekli en büyük işletme akımı ile işletme gerilimine göre yüzde gerilim düşümüne
D) Aşırı yüklenmeye karşı kullanılan koruma
elemanlarına
14. Aşağıdakilerden hangisi örgülü iletkenlerin
üstünlüklerinden biri değildir?
A) Esnekliği fazladır.
B) Korona kayıpları fazladır.
C) Korona kayıpları azdır.
D) Titreşimlerde askı noktalarındaki zedelenmeler
önlenir.
3
B
ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSİ
20. Telefon prizinin sembolü aşağıdakilerden
25. Aşağıda verilenlerden hangisi D.A. Seri Motor-
hangisidir?
A)
C)
ları için yanlıştır?
B)
D)
H
A) Doyuma ulaşıncaya kadar akı, endüvi akımıyla doğru orantılıdır.
B) Seri motorlar yüksek moment gerektiren uygulamalarda kullanılmazlar.
C) Motor akısındaki artış motor hızında azalmaya
neden olur.
D) Motordaki yük artarken akısıda artar.
T
T
T
21. İç Tesisat Yönetmeliği’ne göre, elektrik tesisatlarında kullanılan anahtarlar için, aşağıda
verilenlerden hangisi yanlıştır?
26. Aşağıdakilerden hangisi ile asenkron motorların hız kontrolü yapılmaz?
A) Anahtardan, anahtar altı prize geçiş yapılabilir.
B) Anahtarlar anma akımının ve geriliminin üstündeki değerlerde kullanılamazlar.
C) Nötr hatları topraklanmış olan sabit tesislerde,
anahtarlar faz iletkenleri üzerine konulmalıdır.
D) Anahtarların bir ucuna birden fazla iletken
bağlanamaz.
A)
B)
C)
D)
27. Aşağıdakilerden hangisi iki transformatör kullanarak üç faz dönüşümü yapmak için kullanılan bağlantılardan değildir?
22. Anma değerleri 400 kVA, 34,5kV/400V, 50 Hz
olan üç fazlı bir dağıtım transformatörünün
boşta kayıp gücü 930 W, kısa devre kayıp
gücü 4600 W’tır. %40 yüklendiğinde transformatörde oluşan toplam kayıp gücü aşağıdakilerden hangisidir?
A) 930 W
C) 1586 W
A) Üç faz F Bağlantı
B) Açık-Yıldız-Açık-Üçgen Bağlantı
C) Açık Üçgen Bağlantı
D) Scott-T Bağlantı
28. Üç fazlı Yıldız-Yıldız bağlantılı transformatör-
B) 1566 W
D) 1666 W
lerde aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Transformatörün her bir fazındaki primer gerili-
23. Anma değerleri 630 VA, 380V/220V, 50 Hz olan
tek fazlı bir transformatörün 0,8 indüktanslı
güç kat sayısı ile tam yüklemede ikincil tepkin
(reaktif) gücü aşağıdakilerden hangisidir?
A) 325 Var
C) 378 Var
Kutup sayısını değiştirerek
Hat frekansını değiştirerek
Sarım sayısını azaltarak
Hat gerilimini değiştirerek
mi VF= VH /
3
B) Primer faz gerilimi ile sekonder faz gerilimi
arasındaki bağıntı transformatörün sarım
oranıyla ilişkilidir.
C) Transformatörün sekonder faz gerilimi ile
sekonder hat gerilimi arasındaki bağıntı B) 342 Var
D) 412 Var
24. Aşağıdakilerden hangisi, bir fazlı yardımcı
VH =
sargılı, kondansatörlü asenkron motorlar için
yanlış bir tanımdır?
3 *VF
D) Üçüncü harmonik gerilimler artar.
A) Yolverme momentleri çok düşüktür.
B) Kondansatör, yardımcı sargıya seri bağlanır.
C) Yardımcı sargıdaki akımın faz açısı, ana sargıdaki akımın 90° ilerisinde yapılabilir.
D) Yüksek yolverme momentine sahiptirler.
29. Aşağıdakilerden hangisi transformatörlerde
meydana gelen kayıplardan değildir?
A)
B)
C)
D)
4
Bakır Kayıpları
Sürtünme Kayıpları
Girdap Kayıpları
Histeresiz Kayıpları
B
ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSİ
30.
33.
i (t) = 2 + 4
%
2 cos (2r50t - 70.5 ) +
%
5
2 cos (4r50t - 40.5 ) A
D
Q
D
C
Yukarıda yükten geçen akımın ani ifadesi verilmiştir. Buna göre bu akımın rms (etkin) değeri
nedir?
Q
B) 7 A C) 5 A
31.
D) 3 A
t
+
+
Vg
Vdc
R
V0
-
V0
Vdc
t
A)
B)
C)
D)
Yukarıdaki şekilde Vg anahtarlama gerilimi, V0 ise çıkış gerilimidir. Buna göre “?” ile gösterilen yarı iletken anahtar aşağıdakilerden
hangisi olabilir?
A) GTO-MCT
C) SCR-GTO
34.
B) IGBT-MOSFET
D) MOSFET-BJT
Q
C
Q
Q2
Q1
Q0
0,2,4,6,F,A,1,7,0..
0,7,1,A,F,6,4,2,0..
F,E,D,C,B,A,9,8,F..
0,8,C,E,F,7,3,1,0..
0
1
1
0
1
32. I- Doğru/alternatif gerilim Kıyıcılar
0
II- Eviriciler (invertörler)
III- Doğrultucular
IV- Frekans çeviriciler
V- Sıcaklık dönüştürücüler
D
S
Q
D
R
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri temel güç
elektroniği dönüştürücüleridir?
S
Q
D
R
S
Q
D
R
S
Q
R
1
Q3
A) Yalnız I C) I - II - III
D
Yukarıdaki lojik devrede Q3Q2Q1Q0 çıkışları gelen saat sinyalleri ile periyodik olarak
değişmektedir. Periyodik olarak değişen
Q3Q2Q1Q0 (Q3 en büyük basamak, Q0 en küçük basamak) çıkışlarının onaltılık (hexadecimal) ifadesi için verilen seçeneklerden hangisi
doğrudur?
Vg
?
Q
C
saat sinyali
(clk)
Q3
A) 9 A
D
C
B) I - II - III - IV - V
D) I - II - III - IV
Q2
Q1
Q0
Yukarıdaki devrede Q3Q2Q1Q0 çıkışlarının bulunması istenmektedir. Buna göre bu devreye
ait Q3Q2Q1Q0 çıkışları (sırasıyla) aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) 1001
5
B) 0110
C) 0000
D) 1111
B
ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSİ
35.
1
0
1
1
4x1 MUX
1x4 DMUX
I0
I1
y
I2
I3 s1 s0
q0
q1
I
q2
s1 s0 q3
40. 4kHz frekansına sahip bir sinusoidal işaret 8 bitlik ADC kullanılan ve Nyquist frekansında
örnekleme yapan bir PCM (Pulse-Code Modulation) sistemde örneklenerek kodlanmaktadır.
Bu durumda Kodlama için kullanılan her bir
bitin süresi aşağıdakilerden hangisidir?
?
?
?
?
0
1
A) 5.15x10-6 sn
C) 15.63x10-6 sn Yukarıdaki devrede q3q2q1q0 çıkışlarının verilen girişlere göre bulunması gerekmektedir.
Buna göre q3q2q1q0 çıkışları (sırasıyla) aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? (NOT: Seçme girişlerinden s1 daha büyük
basamağı ifade etmektedir.)
A) 0010
B) 1101
C) 1111
41. Zarf bozulması aşağıdaki durumlardan hangisinde ortaya çıkar?
A) Bilgi işaretinin genliği taşıyıcı işaret genliğine
göre çok küçük ise
B) Bilgi işaretinin genliği negatif değer alabiliyor
ve modülasyon indeksi uygun seçilmemiş ise
C) Bilgi işaretinin frekansı taşıyıcı işaret frekansına göre çok küçük ise
D) Bilgi işaretinin frekansı taşıyıcı işaret frekansına göre çok büyük ise
D) 0000
36. f^ a, b, c, d h = a^ b + d h + acd olarak verilen bir
Boole fonksiyonunu aşağıda görülen tanımlamalardan hangisi doğru ifade etmektedir?
A)
B)
C)
D)
42. Bir radyo ses programı, radyo alıcıları tarafın-
f(a,b,c,d)=Σm(0,1,2,3,5,7,10,14)
f(a,b,c,d)=Σm(8,9,10,11,12,13,14,15)
f(a,b,c,d)=Σm(1,3,5,7,10,14,15)
f(a,b,c,d)=Σm(0,1,2,3,4,5,6,7)
37. Yanda verilen iki tane ikili (binary)
sayının toplanması işlemin sonucu
hangisidir?
A) 1011101
C) 010001
dan uzun dalga bandında 1000 m üzerinden
alınmaktadır. Bu program için ayrılmış frekans
kaç KHz’dir?
A) 100
11001
+ 10101
?
B) 101110
D) 011101
C) +123
C) 200
D) 300
tepe=20 V ve Vmintepe-tepe=8 V ise modülasyon yüzdesi nedir?
A) % 20
B) % 25
C) % 35
D) % 45
44. Frekans spektrumunda sadece sınırlı bir fre-
11111011 işaretli ikili (binary) sayının ondalık
karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
B) -123
B) 150
43. Bir Genlik Modülasyonlu sistemde Vmaxtepe-
38. İkiye tümleme notasyonuna göre yazılmış
A) -5
B) 8.25x10-6 sn
D) 1.33x10-3 sn
kans bölgesini kapsayan ve bu bölge dışında
frekans bileşenleri bulunmayan işaretlere ne
ad verilir?
D) +251
A)
B)
C)
D)
39. Band genişliği 3,5 kHz olan bir temelband
(baseband) bilgi işareti m(t) sırası ile Genlik
Modulasyonu, Taşıyıcısı Bastırılmış Genlik
Modülasyonu ve Tek Yan Band modülasyon
yöntemler kullanılarak iletilir ise modüleli işaret s(t)’nin band genişliği ne olur?
A) 3,5 kHz-3,5 kHz-3,5 kHz
B) 7 kHz-3,5 kHz-3,5 kHz
C) 3,5 kHz-3,5 kHz-7 kHz
D) 7 kHz-7 kHz-3,5 kHz
6
Bantlı işaretler
Bant-sınırlı işaretler
Sürekli işaretler
Sınırlı işaretler
B
ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSİ
45.
48.
R
Is=0.1 pA
ID
+1 V
V1
D
VT=26 mV
V0
V2
Yukarıdaki devrede ID akımını 1 mA yapmak
için R direncinin değeri aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?
A) 100 Ω
C) 320 Ω
Yukarıda verilen devrede V1=3 V, V2=1 V ise
çıkış voltajının (V0) değeri aşağıdakilerden
hangisidir?
A) - 2 V
B) -1 V
C) 0 V
B) 200 Ω
D) 401 Ω
49.
D) 4 V
46.
I0
V0
V0
2A
VS
Yukarıda verilen devredeki V0 voltajının değeri
aşağıdakilerden hangisidir?
A) 2 V
Yukarıda verilen devrede VS = 0.25 V ise I0 akımının değeri aşağıdakilerden hangisidir?
A) - 1 mA
C) 0.250 mA
+5 V
C) 3 V
D) 5 V
50.
B) 0
D) 0.500 mA
47.
B) 2.5 V
Vg
VBE=0.7 V
V0
Vz=10 V @ Iz=10 mA, rz=0
Vg
+20 V
IB
+5 V
t
Yukarıda verilen devredeki zener diyotun anlık
minimum akım ve maximum anlık güç değerleri aşağıdakilerden hangileridir?
-5 V
Yukarıda verilen devredeki transistörün base
akımı (IB) aşağıdakilerden hangisidir?
A) 2.5 μA
C) 4.2 μA
A) 6.7 mA, 233 mW
C) 7.4 mA, 300 mW B) 3.71 μA
D) 5.8 μA
B) 10 mA, 500 mA
D) 4.5 mA, 450 mW
TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.
7
CEVAP ANAHTARI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
c
b
d
c
b
a
d
c
c
b
c
d
a
b
a
d
a
c
d
b
a
d
c
a
b
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
c
a
d
b
c
a
d
d
b
c
a
b
a
d
c
b
d
a
b
a
c
b
d
c
a
B