SEMRA BOZ 132007060 FEN BİLĞİSİ ÖĞRETMENLİĞİ ELEKTRİK DEVRELERİ • Elektrik yüklerinin üretecin bir kutbundan çıkarak diğer kutba gitmesi için oluşturulan düzeneğe elektrik devresi denir. Bir Elektrik Devresinde Devre Elemanları : İletken teller , üreteç , lamba , direnç , reosta , anahtar ,ampermetre , voltmetre , elektrik tüketiciler , sigorta , transformatör , kondansatörler , diod , transistör , devre elemanlarından bazılarıdır. Üreteç : Elektrik devresinde potansiyel farkı oluşturarak yük geçişini sağlayan elemanlardır. şekilde gösterilir. Anahtar : İstenildiğinde akım geçişini sağlayan veya kesen elemanlardır. Aşağıdaki şekilde gösterilir. Direnç : Elektrik devresinde akımın geçişine karşı koyan elemanlardır. Şeklinde gösterilir. Elektrik Akımı: Elektrik akımı iletken bir cismin kesitinden geçen serbest elektron miktarıdır. Başka bir deyişle elektrik akımı serbest elektronların iletken madde içinden akmasıdır. Elektrik akım şiddet birimine Amper denir. Reosta : Elektrik akımının şiddetini değiştirmek için kullanılır. Şekillerinden biriyle gösterilir. Elektrik Tüketiciler ( Almaç ) : Elektrik enerjisini değişik enerjilere dönüştürür. AmpermetreS. AKÇAY : Akım şiddetini ölçer. Devreye seri bağlanır. Şeklinde gösterilir VoltmetreS. AKÇAY : Potansiyel Farkını ölçer devreye paralel bağlanır. Şeklinde gösterilir. b) Potansiyel Farkının Ölçülmesi: iki nokta arasındaki potansiyel farkı ( gerilim ) voltmetre ile ölçülür. Potansiyel farkı V ile gösterilir. Birimi Volt tur. NOT: Seri bir devrede bütün noktalardaki akım şiddetleri eşittir. Paralel devrede bütün kollardaki potansiyel farkları eşittir. Direnç ve Ölçülmesi : Elektrik devrelerinde akımın geçişini zorlaştıran etkiye direnç denir. Direnç R ile gösterilir. Birimi Ohm ( ) dir. Direnç Ohmmetre ile de ölçülebilir. Akım , Potansiyel Farkı ve Direnç Arasındaki Bağıntı ( OHM Kanunu ): Bir iletkenin potansiyel farkını akım şiddetine oranı sabittir. Bu sabit oran dirence eşittir. Potansiyel farkını akım şiddetine oranına OHM kanunu denir. Potansiyel Farkı / Akım Şiddeti = Direnç V / İ = R Örnek : İki ucu arasındaki potansiyel farkı 220 Volt olan bir iletkenden 4 amperlik akım geçerse a) Direnç ne kadar olur? b) Güç ne kadar olur? Çözüm : a) R= V / i = 220 / 4 =55 Ohm b) P = V. i = 220. 4 = 880 Watt İletkenin Direncinin Bağlı Olduğu Faktörler ve Öz Direnç: 1- Bir iletkenin direnci boyu( uzunluğu ) ile doğru orantılıdır. R & L 2- İletkenin direnci kesiti (Alanı ) ile ters orantılıdır. R & 1 / A 3- İletkenin direnci yapıldığı maddeye göre değişir. Öz direnç ( p) : Bir iletkenin birim uzunluk ve birim kesitinin direncine öz direnç denir. Direnç = Özdirenç . Uzunluk/ Alan R = p. L /A Elektrik Devrelerinde Akım 1-Seri Devrede Akım Devre elemanlarının aynı sırada ard arda bağlanarak oluşturulan devreye seri devre adı verilir. Seri bir devrede tüm noktalardan geçen akım şiddetleri birbirine eşittir. Potansiyel farkları değişebilir. • i = i1 = i2 =i3 V= V1 + V2 + V3 Seri bir devrede eşdeğer veya toplam direnç şu şekilde bulunur. RT = R1 + R2 + R3 Paralel Devrede Akım • Paralel bir devrede bütün kollardaki potansiyel farkları birbirine eşittir. Akım şiddetleri değişebilir. Paralel devrede akım şu şekilde bulunur: i = i1 + i2 + i3 V = V1 = V2 = V3 Paralel devrede eşdeğer direnç veya toplam direnç şu yolla bulunur. NEDEN KUŞLAR ELEKTRİK TELİNDE AKIMA YAKALANMAZLAR ? BİRAZDA GÜLELİM:D TEŞEKKÜRLER