وَفَّ۪ٓٓي اَمْوَالِهِمْ حَق ٌّ لِلس ََّٓائِل ِ وَالْمَحْرُومِ

Şubat-1984
İSLAM'DA BEŞERİ MÜNASEBETLER
İ. Hilmi Bilgi
َّٓ َ ٌّ
ْ
َ
‫وم‬
ِ ‫َو ۪ٓفَّٓي ا ْموَالِ ِه ْم حَق لِلسائِ ِل وَال َم ْح ُر‬
Muhterem Müminler!
İslam Dininin gayesi insanları dünya ve ahiret
saadetine
kavuşturmaktır.
Mukaddes
kitabımız
Kuranı Kerim'in hükümleri, Peygamberimiz Hz.
Muhammedin (s.a.v.) sözleri ve fiillerini dikkatle
incelediğimizde, bu gerçeği açık bir şekilde görürüz.
Yüce dinimizin temel hükümleri vardır. Bu
hükümlerden, özellikle ahlakla ilgili olanlar, insanlar
arası münasebetleri en güzel şekilde düzenlemiş
bulunmaktadır.
Bunlar
toplum
içindeki
davranışlarımızın, sevgi, saygı ve nezaket kurallarına
uygun olmasını sağlar.
Bilindiği üzere insanlar, hayatlarını toplu halde
devam ettirirler. Müslümanlar zekat, sadaka, cuma ve
bayram namazları gibi ibadetlerini de ancak toplum
içerisinde ifa edebilirler. Bu bakımdan aralarındaki
münasebetlerin, en iyi bir şekilde düzenlenmesi
gerekir. Medeni bir insan olarak her müslümanın
bütün davranışlarında İslam'ın tatlılığı ve güzelliği
görülür. Bu durum öncelikle evinde aile fertlerine,
sonra komşularına iş yerinde amirlerine, mesai
arkadaşlarına, maiyetinde çalışanlara yani herkese
karşı böyledir. Peygamberimiz (s.a.v.) "Müminler
biribirlerini sevmekte, biribirlerine merhamette ve
başkalarını korumakta bir vücut gibidir. Vücudun
herhangi bir uzvu rahatsız olursa diğer organları da
bu rahatsızlığı duyar" (1) buyuruyor. Hal böyle
olunca
İslamiyet,
müslümanların
biribirlerinin
dertleri ile ilgilenmelerini, biribirlerinin sevinç ve
üzüntülerine
ortak
olmalarını,
yardımlaşmalarını,
birlik ve beraberliklerinin kuvvetlenmesini, böylece
onların refah ve saadete kavuşmasını ister. Allah
Rasulü "sizden biriniz kendisi için sevdiği bir şeyi
din kardeşi için de sevmedikçe imanı kamil olamaz"
(2)buyuruyor
Aziz Müminler!
Dinimiz toplumla ilgili olarak müslümanlara
görev ve sorumluluklar getirmiştir. En yakınından
başlamak suretiyle, iyilik yapmayı, iyiliği emredip
kötülüklere engel olmayı istemiştir. Allah Teala,
"Mümin erkekler ve mümin kadınlar biribirlerinin
dostlarıdır, iyiyi emredip kötülükten alıkorlar" (3)
buyuruyor. Hz. Peygamber de (s.a.v.) "ister zalim,
olsun, ister mazlum, mümin kardeşinize yardım
ediniz, buyurdu. Ashabdan biri, Ya Rasulullah
mazlum olan kimseye yardım ederim, fakat zalime
nasıl yardım edebilirim? dedi. Rasuli Ekrem
Efendimiz, "Zalimi zulüm yapmaktan alıkorsun, işte bu
ona yardımdır" (4) buyurdular.
Cemiyetin temelini aile oluşturur. İnsan hayata
gözlerini aile ocağında açar. Bu bakımdan aile fertlerinin
biribirlerine karşı görev ve sorumlulukları vardır. Erkek
hanımına ve çocuklarına karşı hayırlı olur. Allah Teala'nın
"Onlarla güzellikle geçinin" (5) emrine uyarak şefkat ve
merhametle davranır. Onları incitmemeye dikkat eder.
Helal yollardan ihtiyaçlarını temin eder. Müslüman bir
hanım da aile mahremiyetini muhafaza eder. Beyine karşı
itaatkardır. Zira yüce Allah "Saliha kadınlar itaatkardırlar,
Allah'ın korunmasını emrettiğini, kocasının bulunmadığı
zaman da korurlar" (6) buyuruyor.
Müslüman, aile ocağında uyumlu bir hayat yaşadığı
gibi. çevresi ve komşuları ile de iyi, geçinip, başkalarıyla
iyi ilişkiler kurar. O bilir ki diğerlerine zarar vermek,
incitmek, kalb kırmak, arkadan çekiştirmek, laf getirip
götürmek, kötü söz ve davranışlar dinimizce
yasaklanmıştır. Zira bu gibi şeyler kişileri birbirine
düşürür, birlik ve beraberliğimize zarar verir. Yüce
Peygamberimiz (s.a.v) "Müslüman (diğer) müslümanların
onun elinden ve dilinden zarar görmediği kimsedir" (7)
buyuruyor.
İnsanların birbirleriyle dost olmasına, anlaşıp
kaynaşmasına vesile olan önemli şeyler vardır. Bunlardan
biri de
selamlaşmaktır. Selamlaşma, biribirimizi
sevmemize, aramızdaki bağların kuvvetlenmesine vesile
olur. Yüce Peygamberimiz "İman etmedikçe Cennete
giremezsiniz, biribirinizi sevmedikçe de gerçek manada
iman etmiş olamazsınız. Birbirinizi sevmedikçe de gerçek
manada iman etmiş olamazsınız. Yaptığınız takdirde
biribirinizi seveceğiniz şeyi size söyleyeyim mi? Aranızda
selamı yayınız" (8) buyurmuşlardır. Selam, selam verilen
kişiye duadır, sağlık ve esenlik dileğimizi ifade eder. Ona
Yüce Allah'ın rahmetini temenni etmektir.
Karşılıklı ziyaretlerin ve hediyeleşmenin de önemi
büyüktür. İnsanların biribirini yakından tanımasına, en
güzel dostlukların kurulmasına vesilesidir.
Mümin kendisi insanlarla uyuşan, iyi geçinen,
insanların da onunla uyuşup iyi geçindiği kimsedir.
İslamiyet’in ahlak prensipleri içerisinde iyi ilişkiler
kurmayan ve kendisi ile iyi ilişkiler kurulamayan insanda
hayır yoktur.
***
1) Ebu Davud. K. T aharet 1/18
2) Nisa: 34
3) Nisa: 19
4) Buharı: K.Edeb VII/79
5) buharı: K.Edeb VII/79
6) T ecridi Sarih tercemesi C. VII/406
7) Buhari: K.Edeb VII/78
8) Zariyat: 19
9) isra: 29
10) Bakara: 262
11) Müslim K.iman 1/74