analiz KEMİK TÜMÖRÜNDE ERKEN TANI ARTIK HAYAT KURTARIYOR Prof. Dr. Bahtiyar DEMİRALP 20-30 yıl önce, kötü huylu bir kemik tümörü için yapacak çok şey yoktu. Osteosarkom ve ewing sarkomlu hastaların sağ kalım oranı yüzde 5’ler civarındaydı. Ama artık çok ajanlı kemoterapi ve uygun cerrahi tedavi ile belirgin bir gelişme sağlayarak osteosarkom ve ewing sarkomlu hastaların prognozunda sağ kalım oranlarını %5-10’lardan %65-70’lere ulaştırmıştır. Tabi bu başarı erken teşhis ile doğru orantılı “tümör” latince “şişlik” ya da “kitle” anlamına geliyor. Bu şişlik ya da kitle vücutta normal dokuların haricinde gelişen anormal bir doku büyümesi şeklinde karşımıza çıkmakta. Doku büyümesi iyi huylu (benign), kötü huylu (malign) ya da metastatik olabilir. 40 SAĞLIK ve İNSAN / ARALIK 2016 Metastatik tümörler primer tümörlere kıyasla daha sık görülür. Kemiklerin kötü huylu tümörleri “sarkom” olarak adlandırılır. Benign ve malign kemik tümörleri çoğunlukla çocukluk ve adölesan dönemde görülür. Kötü huylu olan kemik tümörlerinin tedavi multidisipliner (birden fazla farklı branşı ilgilendiren) tedavilerdir. tümör tipine göre cerrahi tedavi, kemoterapi (ilaç tedavisi) ve/veya radyoterapiyi (ışın tedavisi) kapsar. Görülme oranı iyi huylu olanlarda 4-5/100.000 iken kötü huylu olanlarda 1/100.000 civarıdır. Bu tümörlerde ilk tespitin (teşhisin) gecikmesi veya uygun şekilde yapılmaması sıkça karşılaşılan bir durumdur. Vücudunda anormal şişlikler oluşan hastalar mutlaka kemik tümörleri ile uğraşan bir ortopedi uzmanı ile görüşmelidir. Yani sözün özü, diğer tüm tümör tedavilerinde olduğu gibi kemik tümörlerinde de erken tanı ve uygun tedavi hayat kurtarır. Kemik tümörlerinin klinik ve radyografik bulguları hakkında bilgi sahibi olunması bu olguların doğru merkezlere daha erken sevk edilmelerini, dolayısı ile erken tanı ve tedavilerini sağlayacaktır. Kemik tümöründe erken tanı yaşamla ölüm arasındaki farkı yaratırken ekstremite-koruyucu cerrahi yapılabilmesine de olanak sağlayabilir. Prof. Dr. Bahtiyar DEMİRALP