Haemophilus influenzae invaziv hastalık

Bulaşıcı Hastalıkların Laboratuvar Tanısı için Saha Rehberi
HAEMOPHILUS MENENJİTİ*
Haemophilus influenzae - İnvaziv Hastalık
ICD-10 G00.0
* Haemophilus menenjiti ülkemizde rutin izlenen bildirimi zorunlu bir hastalıktır. Vakaların kayıt ve bildirimi için,
Sağlık Bakanlığının yayınlamış olduğu “Bulaşıcı Hastalıkların İhbarı ve Bildirim Sistemi, Standart Tanı, Sürveyans ve
Laboratuvar Rehberi”ne bakınız.
EPİDEMİYOLOJİSİ
ve
SÜRVEYANS
GEREKÇESİ
Haemophilus influenza tip b (Hib) pek çok organ sistemlerini etkileyebilen bir invaziv
hastalık etkeni bakteridir. İnvaziv hastalığın en sık rastlanan tipleri pnömoni, bakteremi,
menenjit, epiglottit, septik artrit, sellülit ve otitis mediadır. Daha az sıklıkla endokardit ve
osteomiyelite neden olabilir. Hib enfeksiyonlarında kaynak insan olup enfeksiyon taşıyıcı
veya hastaların solunum yolundan saçılan damlacıklara maruz kalma sonucu gelişir.
Hib tüm dünyada sıklıkla 5 yaş altı çocuklarda özellikle 2 ay - 3 yaş arasında görülen
bakteriyel menenjitlerin önde gelen nedenidir. Gelişmekte olan ülkelerde insidans
özellikle 6 aydan küçük bebeklerde yüksektir. Dünya çapında her yıl küçük çocuklarda en
az 3 milyon ciddi hastalık olgusu ve 400.000-700.000 ölümün meydana geldiği tahmin
edilmektedir. Gelişmiş ülkelerde ise, uygulanan yoğun Hib aşı programı sonucunda
1990’ların sonundan itibaren insidans büyük ölçüde düşmüştür.
Ülkemizde 2007 yılından bu yana Hib aşısı çocukluk çağı rutin aşılama programına dahil
edilmiştir. Sürveyans invaziv enfeksiyonun görülme sıklığının ortaya konması, aşılama
uygulamalarının sonuçlarının değerlendirilmesi ve bu verilere göre koruyucu hizmetlerin
planlanabilmesi açısından büyük önem taşır.
KLİNİK
ÖZELLİKLERİ
İnkübasyon süresi tam bilinmemekle beraber 2-4 gün kadar kısa olabildiği tahmin
edilmektedir. Enfeksiyon genellikle bir bakteremi ile ilişkilidir. Başlangıç subakut olabilir.
Fakat genellikle akuttur ve ateş, letarji, kusma ve meningial irritasyon bulguları ile
karakterizedir. Stupor ve koma sıklıkla görülür. Mortalite oranı %5 olup, hastalıktan
iyileşenlerin yaklaşık %6’sında kalıcı işitme kaybı, %25’inde ise farklı sekeller gelişir.
STANDART VAKA
TANIMI
K l in i k t an ı m l am a :
Akut başlangıçlı, yüksek ateş, şiddetli baş ağrısı ve ense sertliği ile karakterize hastalık
(menenjit tablosu).
[NOT: <2 yaş bebeklerde 38.5C ateş, irritabilite ve fontanel bombeliği varlığında
menenjitten şüphe edilmelidir.]
Tan ı iç in lab or a tu v ar kr iter ler i:

BOS, kan kültürü veya normalde steril diğer vücut sıvılarından Hib izolasyonu.

Normalde steril vücut sıvılarında lateks aglütinasyon (LA), immünelektroforez (CIE)
v.b. yöntemlerden biri ile Hib spesifik antijenlerin gösterilmesi.

Steril vücut sıvılarında nükleik asit saptama teknikleri ile Hib genetik materyalinin
gösterilmesi.
Vak a sı n ı f lam as ı :
Olası vaka: Yoktur
Kesin vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu ve en az bir laboratuvar kriteri pozitif bulunan
vaka
[NOT: BOS veya steril vücut sıvılarından Hib izole edilen bir vaka klinik sendromun
menenjitle uyumlu olup olmadığına bakılmaksızın kesin vaka olarak bildirilir.]
[HAEMOPHILUS MENENJİTİ]
Sayfa 1
Bulaşıcı Hastalıkların Laboratuvar Tanısı için Saha Rehberi
HAEMOPHILUS MENENJİTİ TANISI İÇİN LABORATUVAR İNCELEMESİ
Laboratuvara ne tür
klinik örnekler
gönderebilirim?
Kültür ve hızlı tanı teknikleri için;
 BOS, kan, normalde steril vücut sıvıları (eklem sıvısı, plevra, perikard sıvıları…)
Septisemik olgularda hızlı tanı teknikleri için;
 Serum, idrar
Örnek almak için en
uygun zaman nedir?
Kültür için örnekler mümkünse hastaya antibiyotik başlamadan önce alınmalıdır.
Örnekle birlikte
göndermem gereken
özel bir form var mı?
Ek-4’de verilen veya benzeri bir “Laboratuvar Bilgi Formu” mutlaka ve eksiksiz olarak
doldurulmalı ve örneklerle birlikte laboratuvara gönderilmelidir. Formda ön tanı mutlaka
yazılmalı; ayrıca varsa endemik bölgeye seyahat, Hac ziyareti ve bakteriyel menenjit için
diğer risk faktörleri (kışla, okul, yurt, kreş v.b. ortamda bulunma) mutlaka not edilmelidir.
Örnek almak için
gerekli malzemeler
nelerdir? Nasıl temin
edebilirim?*
Klinik örnekleri hastadan nasıl almalıyım?
Gerekiyorsa, hangi işlemleri uygulamalıyım?
Steril, vida kapaklı
(sızdırmaz) tüp
BOS: Aseptik koşullarda LP yapılarak hekim tarafından alınır.
Önce iyotlu bir preparat ile bölgeye antisepsi uygulanır.
Ponksiyon iğnesi ile L3-L4, L4-L5 ya da L5-S1 arasından girilir.
Subaraknoid bölgeye ulaşılır. Ponksiyon iğnesinin mili
çıkarılır ve her birine en az 1 ml sıvı olacak şekilde 3 ayrı
tüpe örnek toplanır (bkz. Tablo 1).
DİKKAT: ağzı pamuk tıkaçlı
veya flasterli bir tüp, asla
kullanılmaz!
Ŧ
Bifazik T-I besiyeri (Hib
şüphesinde Isovitalex
veya Vitox eklenir)
(yoksa Pediatrik kan
kültür şişesi)
Kan kültürü şişeleriŦ Bifazik T-I besiyeri (Hib
şüphesinde Isovitalex
veya Vitox eklenir)
Yoksa SPS içermeyen
kan kültürü şişesi
kullanılabilir.
NOT: Otomatik kan kültürü
sistemi kullanıcıları, örnek
miktarı ve diğer hususlarda
sistemin önerdiği
prosedürü izlemelidir!
Antisepsi için: %70’lik
alkol ve iyotlu bir bileşik
ya da klorheksidin
Serum ve idrar hastalığın herhangi bir evresinde alınabilir.
Şehir içi
Şehirlerarası
(kısa mesafe)
(uzun mesafe)
taşıma
süre-sıcaklık
taşıma
süre-sıcaklık
≤15 dk; oOS
veya 30 C
≤24 s; OS
≤2 s; OS
≤24 s; OS
Laboratuvara hemen ulaşamayacaksa tüplerden birindeki
BOS örneği (~1 ml) tercihen bifazik T-I besiyeri içeren şişeye;
T-I besiyeri yoksa bir pediatrik kan kültür şişesine inoküle
edilir ve gönderilir (bkz. Şekil 1).
Taşıma
esnasında
örnekleri
25-35C’de
tutacak bir
portatif
inkübatör
kullanmak#
ideal olur
Bakteriyolojik inceleme için alınan BOS örneği asla
buzdolabına konmaz, asla dondurulmaz!
Kan (kültür için): Aseptik koşullarda alınmalıdır. Damara
girilecek deri bölgesi antisepsi uygulamadan önce palpe
edilir. Damar bölgesinin antisepsisi için: 1) bölge %70’lik
alkolle silinir, 2) iyotlu bileşik ya da klorheksidin merkezden
başlayarak çevreye doğru yoğun olarak sürülür, 3)
antiseptiğin kurumasına izin verilir, 4) bu bölgedeki ven steril
eldivensiz palpe edilmez! 5) kan alınır, 6) kan alımından
sonra bölge alkolle silinerek iyot uzaklaştırılır.
Taşıma
esnasında
örnekleri
25-35C’de
tutacak bir
portatif
inkübatör
kullanmak#
ideal olur
On dakika içinde en az 2 farklı damardan (ven) toplam 24-30
ml kan alınmalı, üç farklı şişeye her birine 8-10 ml olacak
şekilde dağıtılmalıdır. Bu şekilde 1 kan kültür seti (üç şişe)
hazırlanmış olur. Eğer tek bir ven varsa 20 dk arayla 3 defada
toplam 24-30 ml kan alınır ve benzer şekilde dağıtılır.
On yaşın altındaki çocuklardan 2-10 ml (2 şişeye 1-5 ml
olacak şekilde dağıtılır); yeni doğanlardan 1-1.5 ml (tek şişe)
kan alınmalıdır. Antikoagülansız alındığından dolayı kan
alınır alınmaz (1 dk içinde) lastik tıpası dezenfekte edilmiş
uygun kültür şişesine (Hib şüphesi varsa Isovitalex veya Vitox
eklenmiş) aktarılır ve yumuşakça çevrilerek karışması
sağlanmalıdır. Klinik duruma göre 24 saat içerisinde 2-3 set
kan kültürü alınabilir.
Şişeler mümkünse hemen laboratuvara ulaştırılmalıdır. Kan
kültürü şişeleri asla buzdolabına konmaz!
Steril, vida kapaklı tüp
Sayfa 2
İdrar: Steril şartlarda 5-6 ml alınır. Steril, vida kapaklı bir
tüpe konur ve laboratuvara gönderilir.
≤1 s; OS
<24 s; +4C
[HAEMOPHILUS MENENJİTİ]
Bulaşıcı Hastalıkların Laboratuvar Tanısı için Saha Rehberi
Örnek almak için
gerekli malzemeler
nelerdir? Nasıl temin
edebilirim?*
Klinik örnekleri hastadan nasıl almalıyım?
Gerekiyorsa, hangi işlemleri uygulamalıyım?
Steril, vida kapaklı,
sızdırmaz tüp veya
Steril vücut bölgesinden sıvı (eklem sıvısı, plevra, perikard):
İşlem hekim tarafından yapılır. Önce iyotlu bir preparat ile
deri üzerine antisepsi uygulanır. Perkütan iğne aspirasyonu
veya cerrahi yoluyla örnek alınır. Mümkün olduğunca çok
sıvı (en az 2 ml örnek) alınmalıdır. Kültür için örnek steril bir
tüpe aktarılarak hemen laboratuvara gönderilir. Bu mümkün
değilse bifazik, Isovitalex veya Vitox eklenmiş T-I besiyeri
içeren şişeye; T-I besiyeri yoksa bir pediatrik kan kültürü
şişesine steriliteye dikkat edilerek inoküle edilir ve
gönderilir. Kültür örneği asla buzdolabına konmaz!
Ŧ
Bifazik T-I besiyeri (Hib
şüphesinde Isovitalex
veya Vitox eklenir)
(yoksa Pediatrik kan
kültür şişesi)
Şehir içi
Şehirlerarası
(kısa mesafe)
(uzun mesafe)
taşıma
süre-sıcaklık
taşıma
süre-sıcaklık
≤15 dk; oOS
veya 30 C
≤24 s; OS
≤1 s; OS
≤48 s; +4C
>1 s; +4C
>48 s; kuru
buzda
(-70C)
Nazofarinks sürüntüsü:$ İşlem hekim tarafından uygulanır.
Silgiç ile bir burun deliğinden girilir; nazal kavitenin
tabanından nazikçe geçirilerek farinks duvarına ulaşılır.
Herhangi bir engel ile karşılaşılıyorsa güç uygulanmaz. Diğer
burun deliği denenir. Farinks duvarı hissedildiğinde silgiç
kendi etrafında 5 saniye süreyle döndürülür ve geri çekilir.
Sürüntü alınan silgiç, Amies Transport Medium tüpünün
içine daldırılır ve ağzı kapatılır.
≤2 s; OS
<72 s; +4°C
Konjonktival örnek: İşlem hekim tarafından uygulanır. Yalnız
biri enfekte olsa bile, karşılaştırma amacıyla (mevcut florayı
belirleyebilmek için) her iki gözden birden örnek alınmalıdır.
≤2 s; OS
<24 s; OS
Hızlı tanı teknikleri için; örnek steril, vida kapaklı bir tüpe
konur ve soğuk zincirde gönderilebilir.
Antikoagülansız, jelli
vakumlu, serum tüpü
DİKKAT: ağzı pamuk tıkaçlı
veya flasterli bir tüp, asla
kullanılmaz!
Nazofaringeal örnek
alma silgici (dacron
veya rayon ince uçlu,
kolay esneyebilen
ince
‡
tel şaftlı, steril)
Amies Transport
Medium (kömürlü)
Steril, dacron veya
rayon uçlu silgiç
Steril SF
Hasta başı ekim için
uygun besiyerleri: Kanlı
agar plak, Çikolata agar
Lam, kenarı buzlu
(önceden temizlenip
hazırlanmış)
Serum: Hastadan önerilen tüpe 5 ml kan alınır; 5-6 kez
yavaşça alt üst edilerek karıştırılır. Çalkalama işleminden
kesinlikle kaçınılmalıdır. 15-20 dk bekledikten sonra santrifüj
edilir ve laboratuvara gönderilir.
Laboratuvara ulaşma süresi >48 saat ise (ya da jel içermeyen
kan tüpü kullanılmış ise) serum kısmı santrifüj sonrası
hemen steril bir tüpe ayrılmalıdır. Bu serum en fazla 5 güne
kadar buzdolabında saklanabilir; örneğin gönderilmesi daha
uzun sürecek ise örnek -20C’ye veya -70C’ye kaldırılmalı;
çözülmeden kuru buzda laboratuvara ulaştırılmalıdır.
Taşıma
esnasında
örnekleri
25-35C’de
tutacak bir
portatif
inkübatör
kullanmak#
ideal olur
İki ayrı silgiç önce SF ile ıslatılır. Konjonktiva kısmında silgiç
çevrilerek, her iki gözden ayrı ayrı örnek alınır. Örnekler,
mümkünse, hemen hasta başında besiyerine (Kanlı agar,
Çikolata Agar) ekilir (mümkünse bunun için Laboratuvar
uzmanınızın desteğini isteyiniz!). Besiyerine hemen ekim
imkanı yoksa silgiçler 1 ml SF içeren steril vida kapaklı tüp
içinde laboratuvara gönderilir.
Ayrıca hemen, her bir silgiç ayrı lamlar üzerine 1-2 cm alana
sürülerek yayma yapılabilir.
Kısaltmalar - s: saat; dk: dakika; OS: oda sıcaklığı; SF: serum fizyolojik; T-I: trans-isolate (medium);
* Tabloda önerilen örnekleme malzemesini -ayrıca belirtilmedikçe- hastanenizin laboratuvarından temin edebilirsiniz.
Ŧ Bifazik T-I besiyeri İl Halk Sağlığı Müdürlüğünden temin edilebilir.
# Taşıma esnasında örneklerin aşırı sıcaklık değerlerine (<18C veya >37C) maruz kalmasına kesinlikle izin verilmemelidir.
§ ÖNEMLİ NOT: Kan kültürü besiyerlerinde bulunan antikoagülan SPS (sodium polyanetholesulfonate) meningokokların besiyerinde
üretilmesini etkileyebilir. Bu etki besiyerine son konsantrasyonda %1 olacak şekilde steril jelatin eklenerek ya da kan örneğinin lizissantrifügasyonu ile nötürlenebilir. Bu tür örneklerin alınmasında mümkünse Laboratuvar uzmanınızın desteğini isteyiniz!
‡ Nazofaringeal örnek alma silgicini örneği göndereceğiniz laboratuvardan veya İl Halk Sağlığı Müdürlüğünden temin edebilirsiniz.
$ Flora içeren vücut bölgelerinden H.influenzae izolasyonu invaziv enfeksiyon tanısında değerli değildir. Yalnızca kolonizasyon
düzeyi hakkında fikir verir. Laboratuvardan bu bölgelere ait kültürlerin sonucunu mümkünse yarı-kantitatif olarak rapor etmesini
isteyiniz.
Örneklerin alınması
ve taşınması ile ilgili
1. Örnek almadan önce bütün kültür şişelerinin lastik tıpaları %70’lik izopropil alkol veya
ÇOK ÖNEMLİ NOT!
2. T-I besiyeri, yatık agar ve sıvı olmak üzere iki fazlı bir besiyeridir. T-I besiyerine konan
[HAEMOPHILUS MENENJİTİ]
fenol bileşikleri ile mutlaka dezenfekte edilmiş ve 1 dk beklenmiş olmalıdır.
örnekler bir gece 35C’de inkübe edildikten sonra ve/veya 24 saat içinde oda ısısında
laboratuvara ulaştırılabilir (bkz. Şekil 1). Köpük kutular taşıma amaçları için idealdir.
Sayfa 3
Bulaşıcı Hastalıkların Laboratuvar Tanısı için Saha Rehberi
Tablo 1. BOS örneğinin laboratuvara gönderilmesi: hastadan toplanan tüp sayısına göre. Genellikle BOS örneği 3 tüpe alınır:
biyokimyasal, mikrobiyolojik ve sitolojik incelemeler için. Eğer yalnızca bir tüp örnek alınabilmiş ise bu tüp mikrobiyolojiye
gönderilmelidir. Eğer her birinde 1 ml kadar örnek olan birden fazla tüpe örnek alınabilmiş ise ikinci veya üçüncü tüp
mikrobiyoloji laboratuvarına gönderilmelidir (ponksiyon iğnesinin girişi esnasında travmaya bağlı olarak meydana gelen
kanama BOS’a geçmiş olabileceğinden dolayı). (Tablo 3 no.lu Kaynaktan alınmıştır.)
Hastadan toplanan BOS
tüplerinin sayısı
Mikrobiyoloji
Biyokimya
Sitoloji
1
Tüp 1’i gönder
~
~
2
Tüp 2’yi gönder
Tüp 1’i gönder
~
3
Tüp 2 veya 3’ü gönder
Tüp 1’i gönder
Tüp 2 veya 3’ü gönder
(Haemophilus, meningokok veya pnömokok menenjiti için)
ŞÜPHELİ VAKA




Yüksek ateş (rektal 38.5C veya aksiller 38C)
Meningeal irritasyon bulguları (<2 yaş bebeklerde ateş ve fontanel bombeliği)
<5 yaş çocuk veya genç erişkin
Okul, kışla, yurt gibi kalabalık ortamda bulunma
Laboratuvara varış
≤1 saat ise
Laboratuvara varış
>1 saat ise
BOS
Lab’da 2000 rpm'de
20 dk. santrifüj
Süpernatan
Hızlı antijen
arama testi
NEGATİF
Hastalığı dışlamaz.
Diğer yöntemler ile
incelenmeye
devam edilir.
Hasta başında T-I*
besiyerine inoküle et
Gram
boyama
POZİTİF
PNL’ler içinde ve/veya dışında
Gram (+) diplokok (pnömokok);
Gram (-) diplokok (meningokok);
veya Gram (-) kokobasillerin
(Haemophilus) görülmesi
“olası tanı”
35C, %5 CO2’li
ortamda bir gece
inkübasyon
Sediment
Laboratuvara gönder (OS; >21C; <24 s)
Kültür
Sub-kültür
(çikolata agar + %5 kanlı agar)
Üreme var
Kesin tanı
Hasta tedavi edilir
Üreme yok
Vaka diğer etkenler
yönünden değerlendirilir.
Şekil 1. Bakteriyel menenjit şüpheli vakanın BOS örneğinin laboratuvara gönderilmesi, mikrobiyolojik inceleme ve olası sonuçlar için
akış diyagramı (3 no.lu Kaynaktan yararlanılmıştır.)
Kısaltmalar – BOS: beyin omurilik sıvısı; OS: oda sıcaklığı; s: saat; dk: dakika; T-I: Trans-Isolate
Güvenlik önlemleri
nelerdir? Kendimi
nasıl koruyabilirim?
En ciddi risk kan alma işlemi esnasında personele kan-kaynaklı patojenlerin (özellikle HIV
ve hepatit etkenleri) bulaşma riskidir. Kan alma, serum ayırma gibi işlemler yapılırken
ve/veya vücut sıvılarına temas olasılığında kesinlikle eldiven giyilmeli, standart güvenlik
önlemleri uygulanmalıdır.
Solunum yolu örnekleri alınırken maske takılmalı, eldiven giyilmelidir!
Örnekleri hangi
laboratuvara
gönderebilirim?
Sayfa 4
Hib menenjiti tanısında kültür “a l t ı n s t a n d a r t ”tır. Haemophilus türlerinin kültürden
izolasyonu doğru besiyeri ve inkübasyon periyodu sağlandığı zaman zor olmayan ve
güvenilir bir yöntemdir. Bununla birlikte; rutin laboratuvarlardan ziyade, reajen temini ve
devamlılığı için önemli bir gerekçe olan vaka başvurusu sıklığı yüksek Üniversite veya
Eğitim Araştırma Hastaneleri laboratuvarlarında daha yaygın çalışılmaktadır. Bu nedenle
kuşkulu vakaların örneklerini size en yakın bir Üniversite veya Eğitim Araştırma Hastanesi
laboratuvarına ya da Türkiye Halk Sağlığı Kurumunun, Ulusal Aşı ile Önlenebilir İnvaziv
Bakteriyel Hastalıklar Referans Laboratuvarına gönderiniz (adres ve iletişim bilgileri için
bkz. Ek-5).
[HAEMOPHILUS MENENJİTİ]
Bulaşıcı Hastalıkların Laboratuvar Tanısı için Saha Rehberi
Hangi durumlarda
örnekler
laboratuvara kabul
edilmez?
Şu örnekler laboratuvara kabul edilmez:
Hangi laboratuvar
incelemelerini
isteyebilirim?
Sonuçları ne
kadar zamanda
alabilirim?
Sonuçları nasıl yorumlamalıyım?
Boyalı mikroskopik
inceleme
1 saat
BOS’un Gram boyanmış yaymasında bol PNL ve Gram negatif, küçük
çomak bakteriler (kokobasiller) görülmesi, Haemophilus menenjiti
için “olası tanı” bulgusudur! Kültür ile konfirme edilmelidir.
Hızlı antijen arama BOS lateks aglütinasyon
15 dk. (veya
kullanılan kite
göre birkaç saate
kadar
değişebilir)*
BOS veya normalde steril bir vücut sıvısında H.influenza tip b
spesifik kapsül antijeni pozitifliği - “kesin tanı” bulgusudur. Vaka İl
Sağlık Müdürlüğüne bildirilmelidir.






ağzı pamuk veya flaster ile kapatılmış tüp içinde gönderilmiş örnekler;
nazofarinks örneği olarak pamuklu, ahşap veya naylon saplı silgiçle gönderilmiş
örnekler (bu tür silgiçlerle nazofarinkse ulaşmak ve örnek almak mümkün değildir);
taşıma kabı hasar gördüğü için kabın dışına sızmış örnekler;
önerilen süre içerisinde ve uygun sıcaklıkta gönderilmemiş örnekler;
örneği içeren tüp/kap üzerinde hasta bilgileri yazılı olmayan örnekler;
hastaya ait uygun bir istek formu düzenlenmemiş örnekler.
Sonucun “negatif” bulunması Hib enfeksiyonunu dışlamaz. Hızlı tanı
tekniklerinin duyarlılığı serum, idrar ve normalde steril diğer vücut
sıvılarında genel olarak daha düşüktür. Ayrıca Hib aşılı olgularda
aşılamadan sonraki 21. güne kadar bu testlerle pozitif sonuç
alınabilir. Hatalı bir yorumdan kaçınmak için son bir ay içinde
hastaya Hib aşısı yapılıp yapılmadığı sorulmalıdır!
Yaygın Hib aşısı uygulaması sonucu hastalığın görülüşünün belirgin
düzeyde azaldığı ülkelerde hızlı antijen tarama testlerine dayalı tanı
da önemini kaybetmiştir.
Kültür – BOS kültürü,
Kan kültürü (aerobanaerob, veya aerobanaerob otomatik sistem)
3-10 gün (kan
kültürlerinde 10.
güne kadar
üreme beklenir)*
BOS, kan veya diğer steril vücut sıvılarının kültürlerinde H.influenza
tip b üremesi – “kesin tanı” bulgusudur. Vaka İl Sağlık Müdürlüğüne
bildirilir.
PCR – real time PCR
Ortalama 2 gün
BOS, kan ve normalde steril vücut sıvılarının PCR testinde
H.influenzae nükleik asitlerinin tespit edilmesi – “kesin tanı”
bulgusudur. Vaka İl Sağlık Müdürlüğüne bildirilir.
PNL: polimorfonükleer lökositler
Kültür “a l t ı n s t a n d a r t ”tır ve Haemophilus türlerinin (tip b’nin
dışındakiler de dahil) BOS, kan veya diğer steril vücut sıvılarının
kültürlerinden izolasyonu her zaman klinik olarak anlamlıdır. Flora
içeren vücut bölgelerinden (nazofarinksten) tek bir örnekte
H.influenzae’nın izole edilmesi klinik olarak anlam taşımaz!
Bakterinin florada hakim olması o bölgede sinüzit, otitis media veya
diğer lokal enfeksiyonlar ile ilişkili olabilecek bozulmuş flora
dengesini akla getirmelidir. Mümkünse laboratuvar bu bölgelerden
yapılan kültürlerde sonucu yarı-kantitatif olarak rapor etmelidir
(bkz. Kaynak 2).
* Sonucun çıkma süresi için laboratuvar ile bağlantı kurunuz!
Daha fazla bilgi için önerilen kaynaklar:
1.
Bulaşıcı Hastalıkların İhbarı ve Bildirim Sistemi, Standart Tanı, Sürveyans ve Laboratuvar Rehberi, Sağlık Bakanlığı
2005, Ankara. http://www.saglik.gov.tr/extras/dokuman/Data/index.htm [erişim tarihi: 15.10.2011]
2.
Kilian M. Haemophilus. (In: Manual of Clinical Microbiology. Murray PR, Baron EJ, Jorgensen JH, Landry ML,
Pfaller MA, eds) Klinik Mikrobiyoloji, 9. Baskı. Çeviri editörü: Başustaoğlu A, Atlas Kitapçılık, Ankara, ISBN 978975-7175-84-1, 2009; s. 636-648
3.
Perilla MJ, Ajello G, Bopp C et al. Manual for the laboratory identification and antimicrobial susceptibility testing
of bacterial pathogens of public health importance in the developing world. Haemophilus influenzae, Neisseria
meningitidis, Streptococcus pneumoniae, Neisseria gonorrhoeae, Salmonella serotype Typhi, Shigella, and Vibrio
cholera. Centers for Disease Control and Prevention (CDC) and World Health Organization (WHO), 2003.
4.
Center for Disease Control and Prevention (CDC). Is your child protected against Hib disease?
http://www.cdc.gov/features/hibdisease/ [erişim tarihi: 30.10.2011]
[HAEMOPHILUS MENENJİTİ]
Sayfa 5