29 Şubat 2012 Çarşamba Dış Ticaret Dengesi Şekil

Makro Yorum
Bora Tamer Yılmaz, Uzman
29 Şubat 2012 Çarşamba
1
TÜRKİYE EKONOMİSİ
Dış Ticaret Dengesi
Şekil Paneli
2012 yılının Ocak ayında dış ticaret açığı Bloomberg
anketindeki 6.4 milyar Dolar beklentisini aşarak 7
milyar Dolar seviyesinde gerçekleşti. Açığın beklentiyi
aşmış olmasına rağmen ekonomimizin dış dengesi
açısından olumlu sinyaller içerdiğini düşünüyoruz.
Şekil 1: Dış Ticaret Açığı
3 aylık ortalama mevsim ve takvim etkisinden
arındırılmış ticaret açığı “J-Eğrisi” etkisi ile düzelme
eğiliminde…
2.4
10
Sepet
Dış Ticaret Açığı (USD milyar, sağ eksen)
2.2
Geçen ay başında yaptığımız analizde Türkiye’de dış
ticaretin yapısının değiştiğini ve bölgesel şoklara daha
dayanıklı hale geldiğinden bahsetmiştik.
8
2.0
1.8
6
1.6
4
Avrupa’daki gelişmeler neticesinde kriz döneminde
olmamıza rağmen yılın ilk ayında ihracatımızın 10.4
milyar Dolar seviyesinde gerçekleştiğini görüyoruz. Bu
miktar bir önceki yılın aynı ayına göre %8.6 artışa
işaret ediyor.
1.4
Bölgesel dayanıklılığı test etmek için ülke bazında
inceleme
yaptığımızda
durumu
daha
iyi
anlayabiliyoruz. Krizden önemli şekilde etkilenen İtalya
ile olan ticaretimizin ihracat içindeki payı %2,
Fransa’nınki ise %0.7 oranında daralırken İsviçre’ye
yaptığımız ihracatın geçen senenin aynı ayına göre 2.1
misline çıktığını görüyoruz.
Şekil 2: Ticaret Açığı ve Petrol Fiyatları
Önceki grafikte kullandığımız aynı seriyi petrol fiyatları
ile mukayese ettiğimizde dış ticaretin yalnızca ihraç
ettiğimiz bölgelere göre değil aynı zamanda petrol
fiyatlarına da dayanıklı hale geldiğinden söz
edebiliriz…
2
1.2
0
Oca-03
Tem-03
Oca-04
Tem-04
Oca-05
Tem-05
Oca-06
Tem-06
Oca-07
Tem-07
Oca-08
Tem-08
Oca-09
Tem-09
Oca-10
Tem-10
Oca-11
Tem-11
Oca-12
1.0
Kaynak: TUİK
Toplam 17.4 milyar Dolar değerindeki ithalat tarafında
ise Almanya ve ABD’den gerçekleştirdiğimiz alımların
toplam ithalat içindeki payının %0.6 ve %0.9 oranında
daraldığını, İsviçre’den gerçekleştirdiğimiz ithalatın ise
1/3’ne gerilediğini görüyoruz.
10
160
8
110
6
60
4
10
2
Şub-12
0
Ağu-11
Şub-11
Ağu-10
Şub-10
Ağu-09
Şub-09
Ağu-08
Şub-08
-40
Ağu-07
Petrol Fiyatı (USD)
Dış Ticaret Açığı (USD milyar, sağ eksen)
Şub-07
Toplam dış ticaret açığını incelediğimizde ise geçen
senenin aynı ayına göre %4.7 oranında bir iyileşme
söz konusu. Çalışma günü ve mevsimsel etkilerden
arındırılmış seride de düzeltmenin devam ettiğini
görüyoruz. (Şekil 1)
Kaynak: TUİK, Bloomberg
Şekil 3: Petrol İthalatı (ton)
Diğer taraftan güncel bir gelişme olarak petrol
fiyatlarındaki artışın ticaret dengesine ve cari açığa
olan etkisini de değerlendirmek gerekiyor. Türkiye’nin
yıllık toplam ve Ocak ayı bazında miktar olarak petrol
ithalatını incelediğimizde her iki seride de bir gerileme
görüyoruz.
Bunun
önemli
bir
nedeni
yakıt
çeşitlendirmesi. Bir başka neden ise uzun yıllardır
verilen cari açığın önemli kaynağı yeni yatırımlarla
birlikte mevcut envanterin de yenilenmesi idi. Bu
yenilenme cari açık tarafında bir masraf olarak ortaya
çıkmış olsa da verim artışı tarafından baktığımızda
geleceğe yönelik ülkemizin hammadde fiyatlarındaki
artışa daha dayanıklı hale gelmesi anlamına geliyor.
Son dönemdeki petrol fiyatı artışına rağmen ticaret
dengesindeki düzelmenin devam ettiğini görebiliyoruz.
(Şekil 2 ve 3)
Türkiye’nin yakıt çeşitlendirmesi ve üretim verimliliği ile
ham petrol ithalatında azalma söz konusu. 2011 yılı
toplam ithalat 2007 yılı öncesinin gerisinde kalırken
soğuk geçen Ocak ayına rağmen geçtiğimiz ay ithal
edilen petrol oranı önceki yıla göre gerileme gösterdi.
3
30
Yıl
Ocak
25
2
20
15
1
10
5
0
0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Kaynak: TUİK
Çekince için lütfen arka sayfaya bakınız.
Makro Yorum
29 Şubat 2012 Çarşamba
KÜNYE
Azmi DÖLEN
G. Müdür Yrd.
(212) 314 81 07
[email protected]
Işık ÖKTE
Direktör
(212) 314 81 82
[email protected]
Bora Tamer YILMAZ
Uzman
(212) 314 81 86
[email protected]
2
ÇEKİNCE: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul
etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel
görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi
beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu sayfalarda yayınlanan görüş, yorum, haber veya öneriler nedeniyle ortaya çıkacak ticari kazanç veya kayıplardan Halk Yatırım Menkul
Değerler A.Ş. sorumlu değildir. Buradaki yazı, görüş ve yorumlar sayfa ziyaretçilerini bilgilendirme niteliği taşımaktadır. Rapor sayfalarında yayınlanan hiçbir yazı, görüş, resim, analiz ve diğer
sunumlar izin alınmadan yazılı veya görsel basın organlarında yayınlanamaz.