BK XVIII. Ulusal Kimya Kongresi, Kars, 2004 KARS VE YÖRESİNDEKİ KOYUNLARDA SERUM VE SÜT LÖSİN AMİNOPEPTIDAZ (LAP) AKTİVİTESİNİN ARAŞTIRILMASI Metin Öğün, Necati Kaya Kafkas Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, 36100, Kars Bir ekzopeptidaz olan LAP; polipeptid ve peptid zincirindeki N-terminal amino asitleri hidrolize eder. Her ne kadar LAP adı enzimin spesifitesini belirtse de, hidrofobik bir çok amino asidi kolaylıkla hidrolize edebilir. Arginin, lizin, prolin gibi bazı amino asitler zayıf substrat özelliği gösterirler. Bununla beraber enzimin parçaladığı tüm amino asitler Lkonfigrasyonunda olmalıdır. LAP sitozolik bir aminopeptidaz olup, özellikle ince barsak mukozası, pankreas, böbrek, uterusun stroma hücreleri ve karaciğer hücrelerinde yüksek aktivitede olmak üzere insan ve hayvan dokularında, bitkilerde ve bakterilerde bulunur (44). Enzim hücrenin sitoplazmasına lokalize olmuş durumdadır. Süt, serum, idrar gaita, safra ve mide sıvısında önemli aktivitede bulunan enzimin fizyolojik fonksiyonu ve sitoplazmadan vücut sıvılarına nasıl geçtiği henüz aydınlatılamamıştır. Serumda LAP aktivitesi, Goldbarg-Rutenburg (G-R) metodu ile tayin edildi. Enzim aşağıdaki reaksiyonu katalize eder. L-Lösin-β-Naftilamin + H2O LAP Lösin + β-Naftilamin Çalışmada Morkaraman ırkı koyunlarda serum LAP aktivitesi 8,93±3,55µg/ml, süt LAP aktivitesi de 16,84±6,35µg/ml olarak, Tuj ırkı koyunlarda ise serum LAP aktivitesi 8,36±1,82µg/dl, süt LAP aktivitesi de 18,39±10,31µg/ml olarak bulunmuştur. Değişik ırk ve yaştaki koyunlarda yapılan bu çalışmada yaş ve ırka göre istatistiki olarak önemli bir fark bulunmadı. Sonuç olarak sağlıklı koyunlarda serum ve süt LAP aktivitelerinin saptanmasıyla, ileride koyunlar üzerinde yapılacak diğer araştırmalara kaynak oluşturabileceği kanaatine varıldı. 558 KimyaKongreleri.org