meme ve serviks kanserleri mobil tarama sonuçları manisa halk

MEME ve SERVİKS KANSERLERİ
MOBİL TARAMA SONUÇLARI - 2013
MANİSA HALK SAĞLIĞI
MÜDÜRLÜĞÜ
&
TOBB İŞBİRLİĞİ ÇALIŞMASI
G. Köroğlu1 , M. Tekeci1, Z. Tay1, G. Yorgancıgil2, N. Karataş2, S. Bulut2
1 Manisa
Halk Sağlığı Müdürlüğü
2 Manisa
KETEM
GENEL AMAÇ
Kişilerin
meme
ve
serviks
kanseri
hakkındaki
farkındalıklarını artırmak, mobil araç ile verilecek kanser
tarama
hizmetine karşı ilgiyi
ölçmektir.
ve
taramaların etkinliğini
YÖNTEM
Halk Sağlığı Müdürlüğü ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
(TOBB) işbirliği protokolü kapsamında ulusal standartlara
uygun, fırsatçı meme ve servikal kanser tarama programı
22.08.2013-07.11.2013 tarihleri arasında 17 ilçenin 12’sinde
gerçekleştirilmiştir.
Program Altyapı Çalışmaları
• TSM, ASM ve İlçe TOBB yetkililerine yönelik bilgilendirme ve
destek toplantısı,
• İçinde dijital mamografi cihazı ve jinekolojik masa bulunan tarama
aracına bilgilendirici materyallerin ve servikal kanser taraması için
gerekli sarf malzemelerinin konuşlandırılması,
• Raporlama hizmeti alınması
– Kamu Hastane Birliğine bağlı hastanelerden raporlama hizmeti alınması için
görüşmeler
– Sonuçta merkezi İstanbul olan deneyimli bir kurumdan mamografi
raporlama hizmeti, Merkez Efendi Devlet Hastanesi Patoloji Ünitesi’nden
smear raporlama hizmeti
• İlçelerde risk grubu kişilerin taramaya davet edilmesi
– (Aile hekimleri, TSM’ler belediye anonsu vb. )
Programın Uygulanması
• Görevli personel
- smear alımı için 1 ebe/hemşire,
- mamografi çekimi için 1-2 röntgen teknisyeni,
- ekip başı olarak 1 hekim,
- 1 şoför
• Mobil araçta görevli personel tarafından
–
–
–
–
–
kişilerin bilgilendirilmesi,
onamlarının alınması,
anamnez ve risk belirleme formunun doldurulması,
meme muayenelerinin yapılması,
mamografi çekiminin yapılması ve servikal smear alınması.
BULGULAR
Katılımcıların Özellikleri
• 2164 kadın;
– Ortalama yaşı 48,
– %94’ü ev hanımı,
– %73’ü aynı bölgede 10 yıldan fazla süredir ikamet,
–
–
–
–
–
Ortalama doğum sayısı 2,
İlk gebelik yaş ortalaması 22,5;
%45,8’i postmenapozal dönemde,
%45’i 5 yıl süreyle hormonal kontraseptif kullandığı,
%22’si hormon replasmanı aldığı,
–
–
–
–
%38’i sigara içmekte,
%6’sının 1.derece akrabasında meme kanseri öyküsü,
%1,4’ünün ailesinde kanser öyküsü,
%16,2’sinin daha önce mamografi çektirdiği ve herhangi bir patolojiye
rastlanmadığı belirlendi.
Tablo 1. Kanser Mobil Tarama Sonuçları ( 22.08 / 07.11.2013 )
NO
TARİH ARALIĞI
GİDİLEN İLÇELER
MAMOGRAFİ SMEAR
MERKEZ/MURADİYE
128
119
2
3
22-29.08.2013/
02-06.09.2013
9-13.09.2013
16-20.09.2013
SARUHANLI
AKHİSAR
186
236
97
153
4
23-24.09.2013
GÖLMARMARA
85
76
5
25-29.9.2013
30.09.2013 /
04.10.2013
07-09.10.2013
10-13.10.2013
21-25.10.2013
28-31.10.2013 /
01.11.2013
4-7.11.2013
8-12.11.2013
SOMA
227
214
TURGUTLU
176
83
AHMETLİ
ALAŞEHİR
SALİHLİ
138
121
221
0
53
171
KÖPRÜBAŞI
208
146
DEMİRCİ
GÖRDES
201
237
62
84
GENEL TOPLAM
2.164
1.258
1
6
7
8
9
10
11
12
• Sonucu şüpheli çıkan kişilere TSM’ler üzerinden ilgili aile
hekimlerine ve/veya KETEM tarafından bizzat telefonla
ulaşılması ve yönlendirilmeleri gerçekleştirilmiştir.
Tablo 2: Mobil araç taraması şüpheli sitoloji durumu
SMEAR BAKILANLARIN SONUÇLARI
n
%
ŞÜPHELİ ÇIKAN
25
2,0
NORMAL ÇIKAN
1233
98,0
TOPLAM
1258
100,0
n
%
ASCUS
20
80,0
AGC
LGSIL
Toplam
2
3
25
8,0
12,0
100,0
• Mamografi çekimi yapılanlardan 1161 kadına meme
USG tetkiki
– %22’sine öncelikli,
– %78’ine yaş grubu ve benign olasılıklı patolojiler nedeniyle
önerilmiştir.
MEME USG ÖNERİLENLERİN
–
–
–
–
%10’unun USG sonucunun benign,
%19’u ileri tarihe USG randevusu aldığı,
%20’si mazeretleri nedeniyle tetkiki henüz yaptıramadıkları,
%1’inin yaptırmayı reddettiği belirlenmiştir.
– %50’sinin bilgilendirilmiş olmasına karşın sonuçlarına
ulaşılamamıştır.
• USG yapılan 5 hastadan
– 5’ine eksizyonel biopsi,
– 1’ine eksizyonel biopsi + İİAB uygulanmıştır.
PATOLOJİ
3’ü malign
3’ü bening
İnvaziv Duktal Karsinom
1’ine segmenter mastektomi + aksiler lenf disseksiyonu
•1’ine meme koruyucu cerrahi
•1’i nin exizyonel biyopsi sonucu malign
ÖZETLE;
1. Gidilen tüm ilçelerde kadınların meme ve serviks kanseri
hakkındaki bilgileri ve motivasyonları arttırılmıştır.
2. Pilot çalışma kadınlar tarafından oldukça fazla ilgi görmüş,
kanser taramalarına ilgiyi artırmış, etkin bir çalışma
gerçekleştirilmiştir.
3. Kadınlar hastane ortamından hoşlanmadıklarını ifade
etmişler, gezici araçla kanser tarama hizmetinden memnun
kaldıklarını belirtmişlerdir.
4. Taramanın yapılacağı çoğu yerde elektrik donanımı
konusunda sıkıntı çekilmiş, sık sık kesintiler olmuş, elektrik
tesisatı konusunda arızalar yaşanmıştır.
5. Aracın İl’de bulunduğu sürenin kısa olması çalışmanın
kısıtlayıcı faktörü olmuş, gidilemeyen ilçelerdeki talepler
karşılanamamıştır.
6. İki buçuk aylık gibi kısa bir zaman diliminde Merkez İlçe
KETEM’de yapılan kanser taramaları ile kıyaslandığında;
mobil araçta yapılan hizmet ile; mamografideki yıllık
taramaların %65’ine; pap smear’de yıllık rakamların %40’ına
ulaşılmıştır.
7. Manisa İline ait mobil tarama aracı sağlandığı takdirde
kanserle savaşta yüz güldürücü rakamlara ulaşılacağı inancı
ve çabası artmıştır.
TEŞEKKÜRLER