öğretmen kılavuz kitabı ilkokul

ÖĞRETMEN KILAVUZ KİTABI
İLKOKUL
2 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ
BİR DERSİN İŞLENİŞ AŞAMALARI
Bir dersin işleniş aşamaları giriş, gelişme ve sonuçlandırma olmak üzere
üç kısımdan oluşur. Bu aşamaların içinde de değişik aşamalar uygulanabilir.
Bir veya iki ders saatinin düzenlenmesinde aşağıdaki sıra takip edilebilir:
GİRİŞ ETKİNLİKLERİ
ÖĞRETMEN KILAVUZ KİTABI | İLKOKUL
1. Dikkat Çekme
Öğretmen sözel uyarıcı olarak öğrencilerin gelişim özelliklerine ve kazandırılacak davranışlara göre derse giriş yaparken konuyla ilgi kurulabilecek günlük bir örnek olay, anı, fıkra anlatılabilir. Bir problem durumundan
söz edilebilir. Cevabı dersin sonraki bölümlerinde olan dikkat çekici sorular
sorularak “bunların cevabını bu dersi dikkatle takip ettikten sonra verebileceksiniz” denebilir. Sorular kazandırılacak hedef davranışın seviyesine göre
seçilmelidir. Görsel uyarıcı olarak konu ile ilgili bir afiş, tepegözle yansıtılan
ilginç bir şekil, grafik, şema veya slayt gösterimi ile derse başlanabilir. Hem
görsel hem de sözel uyarıcılar bir arada sunulabilir. Bunun için dramatizasyon, oyun, rol oynama yöntemleri kullanılabilir, sesli ve görüntülü video
filmler gösterilebilir. Gösterilen film veya slaytlar en can alıcı yerlerinden
kesilerek sorularla öğrencilerin dikkatleri çekilebilir. Bu etkinliklerin süresi
4-5 dakikayı geçmemelidir. Görsel ve sözel uyarıcıların aynı anda kullanılması diğerlerine göre daha dikkat çekicidir. Bunlardan başka dersin girişinde sessiz kalınarak da dikkatler çekilebilir. Ders süresi içinde öğrencilerin
dikkatlerine süreklilik kazandırmak için zaman zaman kasıtlı yanlışlıklar
yapılabilir.
2. Güdüleme
Bu aşamada derste yapılacak etkinlikler hakkında bilgiler verilerek öğrencilerin merak ve ilgileri çekilebilir. İşlenecek konuyla ilgili olarak öğrencilerin bildikleri bilgilere zıt fikirler ortaya atılarak bir problem durumu
oluşturulabilir. Öğrencilere derste edinecekleri bilgi ve becerilerin hayatta
ve sonraki derslerde ne işe yarayacağının örnekleriyle ortaya konulması
öğrencileri öğrenmeye istekli kılar.
ÖĞRETMEN KILAVUZ KİTABI | İLKOKUL | 3
3. Hedeften Haberdar Etme
Öğrencilerin derste nelerin öğretileceğinin, öğrenilenlerin nerelerde
kullanılacağının söylenmesidir.
4. Giriş
Hedeflere ulaşmada gerekli olan ön koşul öğrenmeleri hatırlatmak. (Bilinenden bilinmeyen ilkesi) Yeni öğrenecekleri ile daha önceden bildikleri
arasında ilişki kurması amaçlanır.
GELİŞTİRME ETKİNLİKLERİ
Gelişme bölümü derste verilmek istenen davranışların tamamının kazandırılacağı aşamadır. Bu aşamada, öğrencinin yaşına, cinsiyetine, psikolojisine, hazır bulunuşluğuna, değerlerine, eğitim biliminin verilerine uygun olarak tüm etkinlikler gerçekleştirilmelidir.
Gelişme aşamasında seçtiğimiz etkinliklerde belirlediğimiz öğretim yöntem ve teknikleri kurallara uygun olarak uygulanabilir. Seçilen yöntemlere
uygun ders araç gereçleri kullanılmalıdır. Öğrenciye yeteri kadar uyarıcı,
ipucu, pekiştireç, geri bildirim vb. verilmelidir. Gelişme aşamasında bir iki
defa ara özet yapılabilir. Yine bu aşamada çok kısa olarak biçimlendirme ve
yetiştirmeye yönelik (soru cevap vb. tekniklerle) değerlendirme yapılarak
öğrencinin neyi ne kadar öğrendiği belirlenir. Eksikler varsa tamamlanarak
derse devam edilir.
SONUÇ ETKİNLİKLERİ
Dersin kapanış aşamasında son özet, tekrar güdüleme ve değerlendirme etkinlikleri yapılır. Değerlendirme yapılırken dersin hedeflerinin ne kadar gerçekleştiğini öğrenmek için sorular sorulur. Varsa eksikler ve öğrenci
soruları cevaplandırılarak, bir sonraki dersin konusu söylenerek ve ödevler
verilerek ders bitirilir.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ
ÜNİTE 1
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE İLGİLİ
GENEL BİLGİLER
ÜNİTE 1 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER | 5
ÜNİTE 1
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE İLGİLİ
GENEL BİLGİLER
KONULAR
ÒÒ Güneş Işınları ve Dünya
ÒÒ İklim Nasıl ve Neden Değişir?
AMAÇ
İklim değişikliği kavramını anlamak. Hava durumu ve iklim kavramlarını
anlar ve aralarındaki ilişkiyle farkı kavrar.
KAZANIMLAR
•
Hava durumu ve iklim kavramlarının tanımını yapar.
•
Hava durumu ile iklim arasındaki farkı bilir ve ilişkileri açıklar.
•
Dünyada birbirinden farklı iklim tipleri olduğunu bilir.
•
Bir bölgenin ikliminin, orada yaşayan bitki ve hayvan türlerini etkilediğini bilir.
•
İklimin bölge halkının yaşam biçimini etkilediğinin farkına varır.
•
Hava olaylarını ve iklim etmenlerini fark eder.
•
İklimlerin değişimini ve fiziksel sebeplerini açıklar.
•
İklim değişikliği ile küresel ısınma kavramları arasındaki ilişkiyi açıklar.
6 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ
Ders Sayısı
: 2
Dersin Süresi
: 40+40 dk.
Kavramlar
: Hava Durumu, İklim, İklim Değişikliği, Küresel Isınma
Ders Materyali : Akıllı tahta, bilgisayar, etkinlik kağıtları, eğitici el kitabı
Derse Hazırlık : http://www.iklimicindegisin.org/uniteler adresinden
ders ile ilgili dökümanlar indirilip çoğaltılır.
ÜNİTE 1
ÖRNEK DERS İŞLENİŞİ
5
Dakika
Derse giriş yapıldıktan sonra, öğrencilerin hazır bulunuşluk
düzeyini ölçmek için çeşitli sorular sorulur. Örneğin, “Bugün
hava nasıl?” sorusu yöneltilir, ardından “Bugün iklim nasıl?”
sorusu sorularak iki kavram arsındaki fark tartışmaya açılır.
5
Dakika
www.iklimicindegisin.org/videolar linkinden konu ile ilgili video
seçilerek izletilir.
15
Dakika
www.iklimicindegisin.org/sunum linkinden PowerPoint sunumu
eşliğinde anlatım yapılır.
5
Dakika
Sunum sonunda, sunum içeriği ile ilgili bir değerlendirme
yapılıp, yapılandırmacı bir yaklaşımla konu tartışmaya açılır.
10
Dakika
Etkinlik tablosundan örnek etkinlik seçilerek öğrencilere
uygulanır.
ÜNİTE 1 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER | 7
ETKİNLİK 1.1
FARELER VE BAYKUŞLAR
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ HAKKINDA NELER BİLİYORUM?
Etkinlik Süresi: 15 dakika
Özet
Öğrenciler bu oyunla iklim değişikliği ile ilgili edindikleri genel bilgileri değerlendirirler.
Amaç
İklim değişikliği ile ilgili genel bilgiyi gözden geçirmek, ünitelerden edinilen bilgileri değerlendirmek ve sadeleştirmek.
Hedeflenen Kazanımlar
İklim, hava durumu, iklim değişikliği kavramlarını açıklar.
Öğrenciye Kazandırılacak Beceriler
Eşgüdüm (koordinasyon), çözümleme, sınıflandırma.
Gerekli Malzemeler
İklim ve hava şartları hakkında kısa cümleler listesi
Uygulama
•
İklim, hava şartları ve iklim değişikliğini genel hatlarıyla aktaran bölüm
derste anlatılır.
•
Son 15 dakikada öğrenciler öğretmen tarafından iki gruba ayrılır.
•
Bir gruptakiler fare, diğer gruptakiler baykuş olur.
•
Aşağıdaki cümleler okunur. Okunan cümle doğru ise baykuşlar fareleri
kovalar; yanlış ise fareler baykuşları kovalar.
8 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ
Kısa Cümleler Listesi
İklim sıcaklıklardaki günlük dalgalanmaları ifade eder.
Hava olayları gün içinde değişebilir.
İklim şartları geçmişten günümüze hiç değişmemiştir.
İklim şartları doğal ve insan faaliyetlerinin yarattığı sonuçlardan dolayı değişmektedir.
İklim değişikliğine yol açan en önemli sebep insan faaliyetleridir.
İklim değişikliğine yol açan en önemli neden fosil yakıtlardan açığa çıkan karbondioksit
salımlarıdır.
Küresel ısınma nedeni ile, dünyanın ortalama sıcaklığının bu yüzyılın sonuna kadar
5°C ‘ye kadar artabileceği beklenmektedir.
ÜNİTE 1
Küresel olarak iklim değişse bile yaşadığınız bölge bu değişimlerden etkilenmeyecektir.
Siz ana-baba olacak yaşa geldiğinizde, kutup ayısı ve penguen gibi kutup bölgelerinde
yaşayan birçok canlının soyunun tükeneceği tahmin edilmektedir.
Hava durumundan
farklı olarak iklim, bir
yerin meteorolojik
olaylarını uzun süreler
içinde gözlemler
Y
D
Dünyanın kara ve
deniz oranı da iklim
şartlarını etkiler
Dünyanın dörtte
üçü denizler ve
okyanuslarla kaplıdır
Y
D
Y
D
İklim değişikliğine yol
açan en önemli sebep
sanayi faaliyetleridir
Ülkemizde farklı iklim
tipleri görülmektedir
Hava olayları gün
içinde değişebilir
İklim sıcaklıktaki
günlük dalgalanmaları
ifade eder
7. ÇIKIŞ
8. ÇIKIŞ
D
Y
6. ÇIKIŞ
5. ÇIKIŞ
D
Y
4. ÇIKIŞ
Y
3. ÇIKIŞ
2. ÇIKIŞ
Y
D
1. ÇIKIŞ
D
ÜNİTE 1 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER | 9
ETKİNLİK 1.2
Aşağıdaki etkinlikte verilen bilgi doğru ise D, yanlış ise Y yönünde ilerleyiniz.
10 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ
ETKİNLİK 1.3
GRAFİK ÇİZELİM
Aşağıdaki tabloda bir yerde bir hafta boyunca gözlenen hava olayları gösterilmektedir. Tablodaki hava olaylarının dağılımını örnekteki gibi grafiğe çiziniz.
Örnek:
5
Günler
Öğleden Önce
Öğleden Sonra
Pazartesi
Sisli
Yağmurlu
Salı
Rüzgarlı
Rüzgarlı
Çarşamba
Yağmurlu
Yağmurlu
Perşembe
Güneşli
Güneşli
Cuma
Sisli
Güneşli
Cumartesi
Yağmurlu
Güneşli
Pazar
Güneşli
Rüzgarlı
Semboller
Güneşli
Yağmurlu
Sisli
Rüzgarlı
Görülme
Sayısı
4
3
2
Hava
Olayları
1
Güneşli
5
Rüzgarlı
Sisli
Günler
Öğleden Önce
Öğleden Sonra
Pazartesi
Sisli
Yağmurlu
Salı
Yağmurlu
Sisli
Çarşamba
Rüzgarlı
Rüzgarlı
Perşembe
Sisli
Sisli
Cuma
Güneşli
Yağmurlu
Cumartesi
Sisli
Güneşli
Pazar
Yağmurlu
Güneşli
Yağmurlu
Semboller
Güneşli
Yağmurlu
Sisli
Rüzgarlı
Görülme
Sayısı
ÜNİTE 1
4
3
2
Hava
Olayları
1
Güneşli
Rüzgarlı
Sisli
Yağmurlu
ÜNİTE 1 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER | 11
ETKİNLİK 1.4
Aşağıda verilen paragrafı okuyarak soruları cevaplayınız.
Pikniğe gitmeye karar verdiğimizde nisan ayıydı ve havalar
yeni ısınmaya başlamıştı. Piknik alanına vardığımız zaman sis
henüz dağılmamıştı. Bitkilerin üzerinde su damlacıkları vardı.
Öğlene doğru sis dağıldı ve hava ısındı. Havada tek tük beyaz
bulutlar belirdi. Hafif bir meltem esince bazı arkadaşlarımız
üşümüştü. Akşama doğru çıkan kuvvetli ve nemli bir rüzgâr
pikniğin sona erdiğini bildiriyordu. Ardından gökyüzünde siyah
bulutlar belirdi. Şimşek ve gök gürültüsünden sonra yağmur
damlalarının düşmesi gecikmemişti. Eşyalarımız toparlayıp aracımıza sığındığımızda ise sağanak çoktan başlamıştı.
Sorular
•
Yukarıdaki paragrafta hangi hava olaylarından söz edilmiştir?
•
Yaşadığınız yerde mevsimlere göre hava olaylarında nasıl bir değişim
gözlemlenmektedir?
•
Metinden yararlanarak “hava olayı” kavramını tanımlamaya çalışınız.
•
Hava durumu gözlemleri ve hava tahminleri nasıl yapılır?
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ
ÜNİTE 2
SERA ETKİSİ VE İKLİM
DEĞİŞİKLİĞİ
ÜNİTE 2 | SERA ETKİSİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ | 13
ÜNİTE 2
SERA ETKİSİ VE
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
KONULAR
ÒÒ Sera Etkisi
ÒÒ Sera Gazları
ÒÒ İklim Değişikliğine Sebep Olan Etmenler
AMAÇ
Sera etkisini ve sera gazlarının hangi özelliğinin bu etkiye sebep olduğunu anlamak. İnsan kaynaklı ve doğal kaynaklı etmenlerin iklim üzerindeki
etkisini incelemek.
KAZANIMLAR
• Sera etkisi kavramını ve sera gazlarını bilir.
• Sera etkisine yol açan nedenleri bilir.
• İnsanların yaptıkları faaliyetlerin doğal döngüler üzerindeki etkisini
fark eder.
• Karbon döngüsünü açıklar.
• Karbon döngüsünün öneminin farkına varır.
• Karbondioksitin bir sera gazı olduğunu bilir. Atmosferde karbondioksitin miktarındaki artış ile sıcaklık değişimleri arasındaki ilişkiyi
kurar.
• Gelişmiş ülkelerin atmosferdeki karbondioksit düzeyine katkısının
geçmiş dönemlerden bu yana diğer ülkelere oranla neden daha fazla olduğunu bilir.
14 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ
Ders Sayısı
: 2
Dersin Süresi
: 40+40 dk.
Kavramlar: Sera Etkisi, Sera Gazları, İklim Değişikliği
Ders Materyali : Akıllı tahta, bilgisayar, etkinlik kağıtları, eğitici el kitabı
Derse Hazırlık : http://www.iklimicindegisin.org/uniteler adresinden
ders ile ilgili dökümanlar indirilip çoğaltılır.
ÜNİTE 2
ÖRNEK DERS İŞLENİŞİ
5
Dakika
Konu ile ilgili bölüm anlatılmadan önce sera etkisinin
atmosferdeki diğer değişiklikler ile birleşince küresel ısınmanın
etkileri, Mars ve Dünya örnekleri üzerinden tartışılabilir.
5
Dakika
www.iklimicindegisin.org/videolar linkinden konu ile ilgili video
seçilerek izletilir.
15
Dakika
www.iklimicindegisin.org/sunum linkinden PowerPoint sunumu
eşliğinde anlatım yapılır.
5
Dakika
Sunum sonunda, sunum içeriği ile ilgili bir değerlendirme
yapılıp, yapılandırmacı bir yaklaşımla konu tartışmaya açılır.
Öğrencilerin katılımı sağlanır.
10
Dakika
Etkinlik tablosundan örnek etkinlik seçilerek öğrencilere
uygulanır.
ÜNİTE 2 | SERA ETKİSİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ | 15
ETKİNLİK 2.1
SERA ETKİSİNİ ANLAMAK
Etkinlik Süresi: 40+40 dakika
Özet
Öğrencilerle birlikte iki ayrı buzluk kabına tohumlar dikilir. Buzluk kaplarından biri şeffaf plastik ile kaplanır. Her iki kabın içine birer termometre
yerleştirilir. İki kap arasındaki sıcaklık değişimi bir hafta boyunca gözlenerek not edilir.
Amaç
Dünya üzerindeki ısı ve gün ışığına bağlı değişimleri ve sera etkisini gözlemlemek.
Hedeflenen Kazanımlar
Sera etkisinin ne olduğunu ve karbondioksitin bir sera gazı olduğunu bilir.
Atmosferde karbondioksit miktarındaki artış ile sıcaklık değişimleri arasındaki ilişkiyi kurar. Dünya dahil diğer gezegenlerde karbondioksit miktarına
bağlı sıcaklık değişimlerini açıklar.
Öğrenciye Kazandırılacak Beceriler
Gözlem, karşılaştırma, problem çözme, sebep sonuç ilişkisi kurma.
Gerekli Malzemeler
İki tane buzluk kabı, saksı toprağı, çabuk çimlenen bitki tohumu (fasulye,
çimen) su, iki adet termometre, şeffaf plastik.
16 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ
Uygulama
•
Buzluk kaplarının her bir gözü toprak ile doldurulur.
•
Her birinin içine bir veya iki tane tohum ekilir ve üstleri toprakla hafifçe
kapatılır.
•
Toprağın nemli olmasına dikkat edilir.
•
Buzluk kaplarından birinin üstü ve etrafı şeffaf plastik ile kaplanır.
•
Her bir buzluk kabının etrafına bir tane termometre yerleştirilir.
•
Buzluk kapları, güneş alacak, ancak yağmur altında olmayacak şekilde
içeride yada dışarıda bir yere yerleştirilir.
•
Tohumlar büyümeye başlayınca tohumların plastiğe değmemesi için
plastik, kürdan veya dondurma çubuğu vb. malzeme ile kaldırılarak
desteklenir.
•
Öğrencilerden bir yada iki kişi termometredeki ölçümü her gün not
etmek üzere görevlendirilir.
•
Diğer öğrencilere, iki günde bir buzluk kaplarını gözlemeleri ve değişiklikleri not etmeleri söylenir.
Tartışma
ÜNİTE 2
Eğer atmosferdeki karbondioksit miktarı çok fazla olsaydı ve yeryüzündeki
su kaynakları kaynama noktasında olsaydı, dünyamız nasıl olurdu? Bu olaya sera etkisi yerine başka hangi tanımlamalar uygun olabilir?
ÜNİTE 2 | SERA ETKİSİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ | 17
ETKİNLİK 2.2
KELİME İLİŞKİLENDİRME
Aşağıdaki örnekte olduğu gibi, biz de her kelimenin yanına aklımıza gelen
ilk kelimeyi yazalım ve bu kelimelerle anlamlı birer cümle oluşturalım.
Örnek
Karbondioksit
Sera Gazı
Metan
Su Buharı
Sera etkisi yaratan karbondioksit,
metan, su buharı, kloroflorokarbonlar
ve azot oksitler sera gazlarındandır.
Kloroflorokarbonlar
..................................
Sera Etkisi
..................................
..................................
...................................................................................
...................................................................................
...................................................................................
...................................................................................
..................................
..................................
Fosil Yakıt
..................................
..................................
...................................................................................
...................................................................................
...................................................................................
...................................................................................
..................................
..................................
İklim Değişikliği
..................................
..................................
..................................
...................................................................................
...................................................................................
...................................................................................
...................................................................................
18 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ
ETKİNLİK 2.3
KAVRAMSAL KARİKATÜR
Karikatürü dikkatlice inceleyiniz ve aşağıdaki soruları cevaplayınız
ÒÒ Sizce öğrencilerden hangisi veya hangileri sera etkisiyle ilgili doğru
bilgi vermektedir?
...................................................................................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ÜNİTE 2
ÒÒ Doğru bilgi verenlerin böyle düşünmesinin sebebi nedir? Açıklayınız.
...................................................................................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ÜNİTE 2 | SERA ETKİSİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ | 19
Karikatürü dikkatlice inceleyiniz ve aşağıdaki soruları cevaplayınız
ÒÒ Sizce öğrencilerden hangisi veya hangileri doğru cevabı vermektedir.
...................................................................................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ÒÒ Doğru cevap verenlerin böyle düşünmesinin sebebi nedir? Açıklayınız.
...................................................................................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................................................................................................................................
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ
ÜNİTE 3
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN GÖZLENEBİLİR
VE ÖNGÖRÜLEN ETKİLERİ
ÜNİTE 3 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN GÖZLENEBİLİR VE ÖNGÖRÜLEN ETKİLERİ | 21
ÜNİTE 3
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN GÖZLENEBİLİR
VE ÖNGÖRÜLEN ETKİLERİ
KONULAR
ÒÒ Tarıma Etkileri
ÒÒ Buzulların Erimesi ve Küçülmesi
ÒÒ Deniz Seviyesinde Yükselme
ÒÒ Aşırı Hava Olayları
ÒÒ İnsan Sağlığına Yönelik Tehditler
AMAÇ
İklim değişikliğinin olası etkilerini tartışmak.
KAZANIMLAR
• İklim değişikliğinin etkilerini açıklar, irdeler ve değerlendirir.
• İklim değişikliğinin doğaya ve insan yaşamına olan farklı etkilerini
ve doğurabileceği sonuçları bilir.
• Küresel ortalama sıcaklık artışının deniz ve okyanusların ısınmasına,
genleşmesine ve buzulların erimesine neden olduğunu bilir, sonuçlarını açıklar.
• Olağan dışı hava olayları ile iklim değişikliğinin ilişkisini kurar.
• İklim değişikliği ile bu olayların sıklığının veya şiddetinin artabileceğini bilir.
• İklim değişikliğinin insan sağlığına doğrudan ve dolaylı etkilerinin
nedenlerini açıklar.
• Ölümlere varan sonuçlar doğuracağının farkına varır.
• Deniz seviyesinin yükselmesinin şehirleri, yaşadığımız bölgeleri, karasal alanları, alçak konumlu kıyıların iç kesimlerini ve tarım alanlarını nasıl etkileyeceğini açıklar.
22 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ
Dersin Sayısı
: 2
Dersin Süresi
: 40+40 dk.
Kavramlar: Kasırga, Sel, Deprem, Erozyon, Deniz Seviyesi,
Biyolojik Çeşitlilik, Sıtma.
Ders Materyali : Akıllı tahta, bilgisayar, etkinlik kağıtları, eğitici el kitabı
Derse Hazırlık : http://www.iklimicindegisin.org/uniteler adresinden
ders ile ilgili dökümanlar indirilip çoğaltılır.
ÜNİTE 3
ÖRNEK DERS İŞLENİŞİ
5
Dakika
Konuya giriş yapmak ve ilgi çekmek için, öğrencilere “Son
zamanlarda dünya üzerinde gerçekleştiğini duyduğunuz veya
gördüğünüz doğa olayları var mı?” gibi sorular yöneltilebilir. Daha
sonra “Yaşadığınız bölgede gözlemlediğiniz hava olayları nelerdir?” vb. sorular yöneltilerek öğrencilerin yorumlamaları sağlanır.
5
Dakika
www.iklimicindegisin.org/videolar linkinden konu ile ilgili video
seçilerek izletilir.
15
Dakika
www.iklimicindegisin.org/sunum linkinden PowerPoint sunumu
eşliğinde anlatım yapılır.
5
Dakika
Sunum sonunda, sunum içeriği ile ilgili bir değerlendirme
yapılıp, yapılandırmacı bir yaklaşımla konu tartışmaya açılır.
Öğrencilerin katılımı sağlanır.
10
Dakika
Etkinlik tablosundan örnek etkinlik seçilerek öğrencilere
uygulanır.
ÜNİTE 3 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN GÖZLENEBİLİR VE ÖNGÖRÜLEN ETKİLERİ | 23
ETKİNLİK 3.1
SÖZCÜK KARALAMA
A
G
B
U
Z
İ
O
K
E
S
A
L
H
E
L
U
L
K
S
A
Ğ
E
L
I
K
I
K
T
A
L
U
Z
U
B
E
K
L
M
E
O
L
İ
Ç
R
N
L
K
U
J
U
N
Z
S
M
R
M
E
I
L
O
A
F
İ
L
E
İ
A
Z
R
A
R
Ş
G
A
S
A
R
K
S
U
İ
G
Z
İ
R
C
İ
Ş
M
Z
A
T
M
R
L
S
I
I
R
M
E
O
Ğ
L
E
I
A
R
S
S
V
A
L
T
L
M
T
M
Ş
İ
A
M
İ
E
İ
K
I
L
M
A
S
E
K
U
S
I
C
A
K
L
I
K
U
M
Aranacak Kelimeler
Ekosistem, Buzul, Sivrisinek, Erime, Kasırga, Sel, Tozlaşma, İklim, Sıcaklık,
Sağlık
24 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ
ETKİNLİK 3.2
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, ARILAR VE TOZLAŞMA
Etkinlik Süresi: 40 dakika
Özet
İklim değişikliği canlıların yaşam alanları üzerinde de önemli değişikliklere yol açacaktır. Beslenmemizde yer tutan gıdaların üretiminde önemli bir
rolü olan tozlaşma süreci de iklim değişikliğinden olumsuz etkilenecektir.
Özellikle artan sıcaklıklar, mevsimlerin daha erken gelmesi tozlaşmayı sağlayan arıların hayatını olumsuz etkileyecektir.
Amaç
İklim değişikliğinin ekosistemler üzerindeki etkilerini, tozlaşma sürecindeki değişimleri canlandırarak tartışmak.
Hedeflenen Kazanımlar
İklim değişikliğinin türlere, arılara ve tozlaşmaya etkisini açıklar.
Öğrenciye Kazandırılacak Beceriler
Eleştirel düşünme, karşılaştırma.
Gerekli Malzemeler
Öğrencilerin koşabileceği açık alan (koridor, okul bahçesi yada spor salonu), değişik renklerde tebeşir (kırmızı, mavi, sarı ve diğer renkler), 100 adet
pamuklu kulak çubuğu, içi suyla dolu 4-5 adet sprey plastik şişe, 2 adet
sepet veya plastik kutu, A-B-C beyin fırtınası tablosu.
Uygulama
ÜNİTE 3
1. Adım
Öğrenciler portakal ağacı, elma ağacı ve arılar olarak 3 gruba bölünür. Sepetler, ağaçlardan uzak bir yere yan yana yerleştirilir. Sepetlerden birinin
üzerine kovan yazılır. Meyve ağacı olan öğrenciler birbirine mesafesi olacak şekilde yerleşirler ve her birine renkli tebeşir verilir. Arıların sepetten
bir tane kulak çubuğu almaları, ardından ağaçlara giderek kulak çubuğunu
renkli tebeşirlerle renklendirip polen yapmaları ve bu polenleri alıp kovana
ÜNİTE 3 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN GÖZLENEBİLİR VE ÖNGÖRÜLEN ETKİLERİ | 25
doldurmaları istenir. Renkli kulak çubuklarının (polenlerin) yarısına gelindiğinde ağaçlarla arıların yeri değiştirilir, böylece herkes arı ve ağaç rollerini
oynamış olur.
2. Adım
Sınıf; elma ağaçları, portakal ağaçları, arılar ve çiftçiler olmak üzere dört
gruba bölünür. Sprey plastik şişe sayısı kadar çiftçi seçilir ve onlara şişeleri
verilir. Ağaçlar ve sepetler yine 1. adımdaki gibi seçilir ancak bu sefer çok
daha az sayıda ağaca renkli tebeşir verilir. Ağaçların arasına çiftçiler yerleştirilir. Senaryoya göre; dünya ısınmış, arılar daha erken uyanmış ama henüz
çok az bitki çiçek açmıştır. Arıların karnı açtır, ama küresel ısınma nedeniyle
zararlı bitkiler de artmış durumdadır. Çiftçiler onlarla mücadele etmek için
kimyasal ilaç kullanmaktadır. Arıların sepetten kulak çubuğu alıp elinde
tebeşir olan ağaçlardan polen toplamaya, aynı zamanda çiftçilere yakalanmamaya çalışmaları, bu sırada da çiftçilerin sürekli su püskürtmeleri istenir.
Suyun değdiği arı ölür ve oyun dışı kalır. Bütün arılar ölene kadar yada kulak çubukları bitene kadar oyuna devam edilir.
Tartışma
Mevsimler normal sürecindeyken arılar kovanlarına ne kadar yiyecek taşıyabildi? Havalar ısınınca arılar ne kadar zamanda yiyecek toplayabildi?
Öğrencilerle sonuçlar tartışılır ve beraber A-B-C beyin fırtınası tablosu doldurulur.
A-B-C Beyin Fırtınası Tablosu
A (Arı, Ağaç)
G
M
Ş
B (Bal)
H
N
T
C
I
O
U
Ç
İ
Ö
Ü
D
J
P (Portakal, Polen)
V
E
K
R
Y
F
L
S
Z
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ
ÜNİTE 4
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN
TÜRKİYE’YE ETKİLERİ
ÜNİTE 4 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN TÜRKİYE’YE ETKİLERİ | 27
ÜNİTE 4
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN
TÜRKİYE’YE ETKİLERİ
KONULAR
ÒÒ İklim Değişikliği Türkiye’yi Nasıl Etkileyecek?
AMAÇ
İklim değişikliğinin ülkemizdeki olası etkilerini ve karşılaşabileceği sorunları fark etmek.
KAZANIMLAR
•
İklim değişikliğinin Türkiye’yi ve yaşadığı bölgeyi nasıl etkileyeceğini irdeler.
•
İklim değişikliği nedeni ile kendi bölgesinde karşılaşabileceği sorunların farkına varır.
•
Türkiye’de ilkim değişikliğinin etkileri ile bazı hastalıkların riskinin
artabileceğinin ve daha sık görülmeye başlayabileceğinin farkına
varır.
•
İklim değişikliği sonucunda, bazı türlerin ve yaşam alanlarının yok
olma tehlikesi ile karşı karşıya olduğunu fark eder.
•
Ürünlerin nerede ve nasıl yetiştiğini, sofraya gelene kadar geçirdiği
aşamaları, doğal kaynakları ve iklimi etkilediğini bilir.
28 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ
Dersin Sayısı
: 2
Dersin Süresi
: 40+40 dk.
Kavramlar: Sel, Heyelan, Kuraklık, Ekosistem, Endemik Tür.
Ders Materyali : Akıllı tahta, bilgisayar, etkinlik kağıtları, eğitici el kitabı
Derse Hazırlık : http://www.iklimicindegisin.org/uniteler adresinden
ders ile ilgili dökümanlar indirilip çoğaltılır.
ÜNİTE 4
ÖRNEK DERS İŞLENİŞİ
5
Dakika
Derse giriş ve dikkat çekmek ve öğrencilerin hazır bulunuşluk
düzeylerini tespit etmek için konu ile ilgili sorular sorulur. Örneğin,
“Sizce iklim değişikliği Türkiye’yi nasıl etkiliyor?” sorusu ile
başlanabilir.
5
Dakika
www.iklimicindegisin.org/videolar linkinden konu ile ilgili video
seçilerek izletilir.
15
Dakika
www.iklimicindegisin.org/sunum linkinden PowerPoint sunumu
eşliğinde anlatım yapılır.
5
Dakika
Sunum sonunda, sunum içeriği ile ilgili bir değerlendirme
yapılıp, yapılandırmacı bir yaklaşımla konu tartışmaya açılır.
Öğrencilerin katılımı sağlanır.
10
Dakika
Etkinlik tablosundan örnek etkinlik seçilerek öğrencilere
uygulanır.
ÜNİTE 4 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN TÜRKİYE’YE ETKİLERİ | 29
ETKİNLİK 4.1
Etkinlik Süresi: 40 dakika
Özet
İklim değişikliğinin öngörülen sonuçlarının Türkiye’yi nasıl etkileyeceği
hakkında bilgi verilir. Grid çalışması yapılır. Öğretmen çalışma ile ilgili öğrenciye geribildirimde bulunur.
Amaç
Öğrencilerin cevapları ile bilgi seviyeleri, bilgi eksiklikleri, kavramsal bağları
ve yanlış anlamalarını ortaya çıkarmak.
Hedeflenen Kazanımlar
İklim değişikliğinin öngörülen sonuçlarının Türkiye’ye etkilerini bilme.
Öğrenciye Kazandırılacak Beceriler
İlişkilendirme, sebep-sonuç ilişkisi kurma.
Gerekli Malzemeler
Ekteki yapılandırılmış tablo.
Uygulama
• Öğretmen öğrencilere hazırlanmış olan tabloyu dağıtır.
• Tablonun aşağısında belirlenen her bir soruyu öğrencilere tek tek sorar.
• Öğrencilerden her soru için doğru kutucuğu bulmaları ve kutucuk numaralarını mantıksal ve işlevsel olarak sıralamaları beklenir.
• Daha sonra öğretmen her soru için aşağıdaki hesaplamayı kullanır.
C1: Seçilen doğru kutucuk sayısı
C2: Toplam doğru kutucuk sayısı
C3: Seçilen yanlış kutucuk sayısı
C4: Toplam yanlış kutucuk sayısı
30 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ
1
2
3
4
5
6
7
8
9
ÜNİTE 4
Sorular
•
Sera gazları hangileridir?
•
Fosil yakıtlar hangileridir?
•
Hangisi veya hangileri iklim değişikliğinin etkileri arasındadır?
•
Buzulların erimesi ve küçülmesi ile hangi hayvan türlerinin yaşam
alanlarının tehlikeye girdiğini gösterir?
ÜNİTE 4 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN TÜRKİYE’YE ETKİLERİ | 31
ETKİNLİK 4.2
Aşağıda verilen kavramların birbirleriyle olan ilişkisini yandaki boş kutucuğa yazınız.
KAVRAMLAR
İLİŞKİSİ
........................................................................................................................................
İklim Değişikliği - Fosil Yakıt
........................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
........................................................................................................................................
Orman Yangını - Biyolojik Çeşitlilik
........................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
........................................................................................................................................
Küresel Isınma - Deniz Seviyesi Yükselmesi
........................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
........................................................................................................................................
Su Sıkıntısı - Türkiye
........................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
........................................................................................................................................
Konya Ovası - Kuraklık
........................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
32 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ
ETKİNLİK 4.3
SUYLA KAYAN TOPRAKLAR
Etkinlik Süresi: 40 dakika
Özet
Toprağın akarsular, sel suları ve rüzgarlar gibi dış kuvvetlerin etkisiyle aşındırılıp taşınması ve sürüklenmesi olayının ( erozyon ) deney ile anlatılması.
Amaç
İklim değişikliği sonucunda ülkesinde meydana gelebilecek doğal afetleri
ve sonuçlarını anlamalarını sağlamak.
Hedeflenen Kazanımlar
İklim değişikliği sonucunda ülkesinde yaşanabilecek doğal afetleri fark
eder.
Öğrenciye Kazandırılacak Beceriler
Gözlem ,sebep sonuç ilişki kurma.
Gerekli Malzemeler
Süt kutusu , toprak, taş, su, makas, erozyona uğramış ve uğramamış bölgelerin görselleri, ilgili video.
ÜNİTE 4
Uygulama
•
Etkinliğe erozyonun oluşumu ile ilgili kısa bir film izleyerek yada kısa
bir öykü okunarak başlanır.
•
Öğrenciler 3-4 kişilik gruplara ayrılır.
•
Her gruba boş bir süt kutusu, biraz toprak, taş ve su verilir.
•
Öğrencilere süt kutularının içine ağaçları yandığı için artık ağacı kalmayan ormanlar yapılacağı söylenir.
•
Öğrenciler süt kutusunun üst yüzeyini keserler ve kutunun dörtte üçünü taş- toprak ile doldururlar.
•
Öğrencilerin akıntıyla birlikte yaşanabilecek toprak kaybını somut olarak görmeleri için, makasla kutunun yan tarafından taş- toprak seviyesinde bir kesit açılır.
ÜNİTE 4 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN TÜRKİYE’YE ETKİLERİ | 33
•
Öğrenciler fazla miktarda suyu yavaşça kartona dökerler ve süreci gözlerler.
•
Suyun etkisi ile kutunun yanındaki kesitten çok fazla toprağın döküldüğü görülür.
•
Öğretmen, öğrencilere bu olaya erozyon adı verildiğini söyler ve erozyon hakkında etkinliğin başında edinilen bilgileri hatırlatır.
•
Erozyona uğramış ve uğramamış bölgelerin görsellerini kullanarak doğal ortamlarda nasıl bozulmalar meydana geldiği öğrencilerle birlikte
konuşulur.
Tartışma
Süreci değerlendirmek için öğretmen öğrencilere aşağıdaki soruları yöneltebilir.
•
Bugün yaptığımız etkinlikte topraklara ne oluyordu?
•
Erozyona uğramış ortamlarla ilgili izlediğimiz film yada okuduğumuz
öykü size ne düşündürdü?
•
Toprak üzerinde ağaçlar olsaydı sonuç değişir miydi?
•
Evinizin çevresinde veya bahçenizde ağaç var mı?
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ
ÜNİTE 5
ÇÖZÜM
ARAYIŞLARI
ÜNİTE 5 | ÇÖZÜM ARAYIŞLARI | 35
ÜNİTE 5
ÇÖZÜM
ARAYIŞLARI
KONULAR
ÒÒ İklim Değişikliği ile Küresel Mücadele
ÒÒ Türkiye’de İklim Değişikliği ile Mücadele
ÒÒ Bireysel Olarak Alınabilecek Önlemler
AMAÇ
İklim değişikliğinin küresel bir sorun olduğunu ve çözüm için ülkelerin,
iş dünyasının, sivil toplum kuruluşlarının ve bireylerin hep birlikte hareket
etmesi gerektiğini anlatmak. İklim değişikliği ile mücadele için yapılabilecekler konusunda bireylerin düşünmesini sağlamak.
KAZANIMLAR
• İklim değişikliği ile mücadeleye birey olarak katkıda bulunabileceğinin farkına varır.
• Doğru tüketim alışkanlığı ve tasarruf kavramlarını bilir.
• Kendi yaşantısında iklim değişikliği ile mücadele için gerekli adımları atar.
• Çevresindekileri bilgilendirir ve teşvik eder.
• Enerji tasarrufu yaparak iklim değişikliği ile mücadele çabalarına
katkı sağlayacağını bilir ve uygular.
• İklim değişikliğinin etkilerine uyum sağlamaya yönelik çözümlerin
önemini bilir. İklim değişikliği ile mücadele ve çözüm için geniş kitlelerin bilinçlendirilmesinin ve katılımın gerektiğini fark eder.
36 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ
Dersin Sayısı
: 2
Dersin Süresi
: 40+40 dk.
Kavramlar
: Kyoto Protokolü, Paris İklim Değişikliği Konferansı,
Tasarruf.
Ders Materyali : Akıllı tahta, bilgisayar, etkinlik kağıtları, eğitici el kitabı
Derse Hazırlık : http://www.iklimicindegisin.org/uniteler adresinden
ders ile ilgili dökümanlar indirilip çoğaltılır.
ÜNİTE 5
ÖRNEK DERS İŞLENİŞİ
5
Dakika
Derse giriş ve dikkat çekme unsuru olarak, öğrencilere, geçtiğimiz
dönemlerde gerçekleştirilen Paris İklim Değişikliği Konferansı’nın
basına yansıyan çıktılarından haberdar olup olmadıkları sorulur.
5
Dakika
www.iklimicindegisin.org/videolar linkinden konu ile ilgili video
seçilerek izletilir.
15
Dakika
www.iklimicindegisin.org/sunum linkinden PowerPoint sunumu
eşliğinde anlatım yapılır.
5
Dakika
Sunum sonunda, sunum içeriği ile ilgili bir değerlendirme
yapılıp, yapılandırmacı bir yaklaşımla konu tartışmaya açılır.
Öğrencilerin katılımı sağlanır.
10
Dakika
Etkinlik tablosundan örnek etkinlik seçilerek öğrencilere
uygulanır.
ÜNİTE 5 | ÇÖZÜM ARAYIŞLARI | 37
ETKİNLİK 5.1
EŞLEŞTİRME TABLOSU
Tablonun sağ tarafındaki enerji verimliliğinin artıran eylemleri, tablonun
sol tarafındaki evinizdeki eşya ve işlerle eşleştirin.
Evdeki Eşya ve İşler
Enerji verimliliğini artırıcı adımlar
Damlayan Musluklar
Geri dönüşüm kutularına atın
Cam ve Plastik Şişeler
Sıcak günlerde kapatın
Işıklar
Hemen tamir edin
Televizyon
Çamaşır ipinde kurutun (kurutma
makinesinde değil)
Çamaşır Yıkama
Düğmesinden kapatın
Çamaşır Kurutma
Gerekmediği zamanlarda kapatın
Perde ve Kepenkler
Soğuk su kullanın
38 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ
ETKİNLİK 5.2
ZİHİN HARİTASI
ÜNİTE 5
Öğrencilerden küresel ısınma fikrinden çıkarak aşağıdaki örneğe benzer
bir zihin haritası oluşturmaları istenir. Öğrenilenleri bütünleştirmeyi ve kavram öğretimini amaçlar
ÜNİTE 5 | ÇÖZÜM ARAYIŞLARI | 39
ETKİNLİK 5.3
Aşağıda bütün ünite konularını kapsayacak sorular verilmiştir. Bu sorulara doğru veya yanlış olarak cevap veriniz.
Doğru
Sera gazlarının salımında sağlanabilecek düşüş ile
küresel ısınmanın etkileri azaltılabilir.
Orman yangınları ve küresel ısınma arasında bir ilişki
yoktur.
Küresel ısınmaya doğa kaynaklı faktörler sebep
olmaktadır.
Yeryüzünün daha fazla ağaçlandırılması ile küresel
ısınmanın etkileri azaltılabilir.
Sanayi devriminin küresel ısınmaya hiçbir etkisi yoktur.
Küresel ısınmadan dolayı iklim değişiklikleri meydana
gelmektedir.
Küresel ısınma canlıların yaşam alışkanlıklarını ve
yaşam alanlarını değiştirmelerine sebep olmaktadır.
Elektriğin boşa harcanmaması küresel ısınmaya karşı
alınabilecek önlemler arasındadır.
Yenilenebilir enerji kaynaklarının (rüzgar, güneş,
dalga vs.) kullanımı ile küresel ısınmanın etkileri
artmaktadır.
Toplu taşıma araçları yerine mümkün olduğunca
kişisel taşıt kullanımı, küresel ısınmanın etkilerini
azaltabilir.
Küresel ısınma ile birlikte yeryüzünde daha sert
rüzgarlar ve fırtınalar meydana gelecektir.
Yanlış
NOTLAR
40 | İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ FARKINDALIK GELİŞTİRME PROJESİ