Hz. Muhammed`in Hayatından Örnek Davranışlar

3. Ünite
Hz. Muhammed’in
Hayatından Örnek
Davranışlar
1. Hz. Muhammed İnsanlara
Değer Verirdi
Ö¤renme alan›: Hz. Muhammed (s.a.v.)
Kazan›mlar
1. Güzel davran›fllara Hz. Muhammed’
in hayat›ndan örnekler verir.
2. Hz. Muhammed’in örnek davran›fllar›n›n toplumsal hayattaki önemini yorumlar.
3. Hz. Muhammed’in olaylar karfl›s›ndaki tutumlar›ndan hareketle örnek davran›fllar›na yönelik ç›kar›mlarda bulunur.
1. Hz. Muhammed ‹nsanlara De¤er Verirdi
Haz›rlanal›m
“‹nsana de¤er vermek” sözünden ne anl›yorsunuz?
Yüce Allah insan› en güzel biçimde yaratm›flt›r. Kur’an’da yer alan; “Biz insan› en güzel
biçimde yaratt›k.”1 ayeti insan›n yarat›lm›fl varl›klar içinde özel bir yere sahip oldu¤unu göstermektedir.
Hz. Muhammed, herkese, Allah’›n insana
verdi¤i de¤erin bilinciyle davran›rd›. ‹nsanlar›
zengin-fakir, kad›n-erkek diye ay›rmazd›. Tüm
insanlara sadece “insan” olduklar› için önem
verirdi. Bu sebeple kim olursa olsun insanlara
iyi ve hoflgörülü davran›r, kimsenin kalbini k›rmaz, kimseye kötü söz söylemez, kimseye
makam ve mevkisine göre davranmazd›.
Afla¤›daki ayeti yorumlay›n›z.
“Biz hakikaten insano¤lunu flan
ve fleref sahibi k›ld›k. Onlar› (çeflitli
vas›talarla) karada ve denizde tafl›d›k;
kendilerine güzel r›z›klar verdik; yine
onlar› yaratt›klar›m›z›n birço¤undan
üstün k›ld›k.” (‹sra suresi, 70. ayet.)
Peygamberimiz karfl›laflt›¤› insanlarla güler
yüzle selamlafl›r, onlar›n hâl ve hat›rlar›n› sorard›. Konuflurken insanlar›n yüzüne bakard›.
Baflkalar›n›n sözünü kesmez, konuflulanlar› sab›rla dinlerdi. Kendisine afl›r› sayg› gösterilmesini istemezdi.
Peygamberimiz insanlar› dinlerine, ›rklar›na, renklerine göre ay›rmazd›. ‹nsan, Allah’›n en
flerefli mahlukuydu ve de¤eri hak ediyordu. Bir gün Hz. Muhammed arkadafllar› ile oturuyorken önlerinden bir cenaze alay› geçmifl. Peygamberimiz cenazeye hürmetinden hemen aya¤a kalkm›fl. Yan›ndaki arkadafllar› cenazenin bir Yahudi’ye ait oldu¤unu söylemifller. Bunun
üzerine Hz. Muhammed, “O, bir insan de¤il mi?”2 diyerek insanlara insan oldu¤u için de¤er
verilmesi gerekti¤ini söylemifl.
4. Hz. Muhammed’in hikmetli sözleriyle
insanlar› iyiye ve güzele yönlendirdi¤ine örnekler verir.
Peygamberimiz tüm insanlara de¤er verirdi.
Kullanılan yöntem ve teknikler
60
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
Anlat›m, soru cevap, karfl›laflt›rma, kavram
haritas› oluflturma
Kullanılan materyaller
Ders Kitab›, Kur’an-› Kerim meali, Peygamberimizin Örnek Ahlak› (Mehmet Paksu), Hz. Peygamberin Hayat›ndan Örnek Davran›fllar (Osman Keskio¤lu)
Ders süresi: 1 ders saati
1. Derse hazırlık
Ö¤rencilerinizin Ders Kitab›’n›n 59. sayfas›ndaki ünite “Haz›rl›k Çal›flmalar›” bölümünde yer alan sorular› cevaplamalar›n› sa¤lay›n›z.
2. İşleniş süreci
Ö¤rencilerinizden Ders Kitab›’n›n 60. sayfas›ndaki “Haz›rlanal›m” bölümünde yer alan soruyu cevaplamalar›n› isteyiniz. Konu metnini ö¤rencilere okutunuz. Konuyu kavramalar›n› sa¤lamak için afla¤›daki sorular› sorunuz:
1. Peygamberimiz insanlara nas›l davranm›flt›r?
2. Peygamberimiz bir Yahudi’nin cenazesi için niçin aya¤a kalkm›flt›r?
3. Peygamberimiz mescidin temizli¤i ile ilgilenen kad›nla niçin ilgilenmifltir?
Verdikleri cevaplarda ö¤rencilerinizin, Peygamberimizin insanlara karfl› hoflgörülü, güler yüzlü oldu¤unu, insanlar aras›nda ay›r›m yapmad›¤›n› kavramalar›n› sa¤lay›n›z. Ö¤rencilerinizden “Yorumlayal›m” bölümündeki ayeti yorumlamalar›n› isteyiniz. Görseli incelemelerini sa¤lay›n›z. Ö¤rencilerinize
Ders Kitab›’n›n 61. sayfas›ndaki etkinli¤i yapt›rarak onlar›n, kendi davran›fllar› ile Peygamberimizin davran›fllar›n› k›yaslamalar›n› ve böylece eksikliklerini fark etmelerini sa¤lay›n›z.
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
63
Alternatif etkinlikler
Ö¤rencilerinize Ders Kitab›’ndaki etkinliklere alternatif olarak afla¤›daki etkinli¤i
yapt›rabilirsiniz.
Ö¤rencilerinizden Hz. Muhammed’in
insanlara de¤er verdi¤ini gösteren bir kavram haritas› oluflturmalar›n› isteyiniz.
Hz. Muhammed zaman›nda mescidin temizli¤i ile ilgilenen kimsesiz bir kad›n varm›fl. Peygamberimiz bir gün mescide gelmifl, fakat kad›n› görememifl. Arkadafllar›na kad›n› sormufl.
Onlar da kad›n›n öldü¤ünü söylemifller. Peygamberimiz, kendisine niçin haber vermediklerini
sormufl. Daha sonra kad›n›n mezar› bafl›na giderek onun için dua etmifl.3
Hz. Muhammed’in yukar›da belirtilen bu güzel özelliklerini örnek almal›y›z. ‹nsanlara hak ettikleri de¤eri vermeliyiz.
1. Afla¤›daki tabloda Hz. Muhammed’in insanlara de¤er verdi¤ini belirten davran›fllar› yaz›lm›flt›r. Kendi davran›fllar›n›z› Peygamber Efendimizin davran›fllar›yla k›yaslayarak uygun bölümü iflaretleyiniz.
BEN
Hz. Muhammed ‹nsanlara De¤er Verirdi
Her
zaman
Bazen
Hiç
• Kimseyi küçük görmezdi.
3. Değerlendirme
Ö¤rencilerinizi “Kendimizi De¤erlendirelim” bölümündeki çal›flma ile de¤erlendiriniz.
• Herkesle selamlafl›rd›.
• ‹nsanlara karfl› hoflgörülüydü.
• ‹nsanlar aras›nda ayr›m yapmazd›.
• ‹nsanlar›n sözünü kesmezdi.
• ‹nsanlara karfl› sab›rl›yd›.
4. Bir sonraki derse hazırlık
Ö¤rencilerinizden Peygamberimizin güvenilir bir insan oldu¤unu gösteren örnekler bulmalar›n› isteyiniz.
• ‹nsanlara karfl› güler yüzlüydü.
• ‹nsanlara kötü sözler söylemezdi.
• ‹nsanlara makam ve mevkilerine göre
davranmazd›.
• Kimsenin kalbini k›rmazd›.
2. ‹nsanlara verdi¤iniz de¤eri nas›l gösterirsiniz? Afla¤›ya yaz›n›z.
‹nsanlara verdi¤im de¤eri flu flekilde gösteririm:
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
Hz. Muhammed’in insanlara de¤er verdi¤ini gösteren olaylara örnekler veriniz.
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
61
Notlar›m
............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
64
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
2. Hz. Muhammed Güvenilir Bir İnsandı
2. Hz. Muhammed Güvenilir Bir ‹nsand›
Ö¤renme alan›: Hz. Muhammed (s.a.v.)
Kazan›mlar
Haz›rlanal›m
“Güvenilir olmak, Müslüman olman›n gere¤idir.” sözünden ne anl›yorsunuz?
1. Güzel davran›fllara Hz. Muhammed’in hayat›ndan örnekler verir.
‹nsan iliflkilerindeki en önemli unsurlardan
biri “güven” duygusudur. Herkesin birbirine güvendi¤i bir toplumda kavga ve kargafla olmaz.
Sorunlar, en güzel biçimde çözülür.
2. Hz. Muhammed’in örnek davran›fllar›n›n
toplumsal hayattaki önemini yorumlar.
3. Hz. Muhammed’in olaylar karfl›s›ndaki tutumlar›ndan hareketle örnek davran›fllar›na yönelik ç›kar›mlarda bulunur.
4. Hz. Muhammed’in hikmetli sözleriyle insanlar› iyiye ve güzele yönlendirdi¤ine örnekler verir.
Afla¤›daki ayetleri yorumlay›n›z.
“Onlar emanetlerini ve ahitlerini
(verdikleri sözleri) gözetirler. fiahitlik lerini (dosdo¤ru) yaparlar.”
(Mearic suresi, 32, 33. ayetler.)
Toplumda güven duygusunun yerleflmesi,
öncelikle insanlar›n birbirlerine verdikleri sözleri yerine getirmelerine ba¤l›d›r. Verilen sözün
yerine getirilmesinin önemini vurgulamak için Yüce Allah: “... Verdi¤iniz sözü de yerine getirin. Çünkü verilen söz sorumluluk gerektirir.”4 buyurmufltur.
Hz. Muhammed hayat› boyunca hiç
yalan söylememifltir. Peygamber olmadan önce de, peygamberli¤inden
sonra da insanlar onu do¤ru sözlü ve
güvenilir bir insan olarak tan›m›fllard›r.
“Biriniz konufltu¤u zaman yalan
söylemesin, bir söz verdi¤inde sözünden dönmesin, kendisine bir
fley emanet edildi¤inde h›yanet etmesin.”5 diyerek verilen sözde durman›n önemini vurgulam›flt›r.
HATIRLAYALIM
Geçen y›llarda Hz. Muhammed’in güvenilirli¤ini gösteren olaylar ö¤rendiniz. Bunlardan biri Kâbe’deki “Hacer-ül Esved” tafl›n›n
yerine konulmas› olay›d›r. Mekkeliler Peygamberimizin güvenilir bir insan oldu¤unu
bildiklerinden aralar›ndaki anlaflmazl›klar›
çözmesi için onu hakem tayin etmifllerdir.
Kullanılan yöntem ve teknikler
Anlat›m, soru cevap, slogan bulma, araflt›rma
Kullanılan materyaller
Ders Kitab›, Kur’an-› Kerim meali, Peygamberimizin
Örnek Ahlak› (Mehmet Paksu), Hz. Peygamberin Hayat›ndan Örnek Davran›fllar (Osman Keskio¤lu)
Ders süresi: 1 ders saati
1. Derse hazırlık
Ö¤rencilerinizden bir önceki derste, derse haz›rl›k
amac›yla vermifl oldu¤unuz araflt›rman›n sonuçlar›n› arkadafllar›na sunmalar›n› isteyiniz. Tahtaya “Muhammedül Emin” yaz›n›z. Ö¤rencilerinizden daha önceki bilgilerini kullanarak bu sözün ne anlama geldi¤ini ve Peygamberimize niçin bu s›fat›n verildi¤ini bulmalar›n› isteyiniz.
Müslüman olmak, güvenilir bir insan olmay› gerektirir.
62
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
2. İşleniş süreci
Ö¤rencilerinizden Ders Kitab›’n›n 62. sayfas›ndaki “Haz›rlanal›m” bölümünde yer alan çal›flmay›
yapmalar›n› isteyiniz. Konu metnini ö¤rencilere okutunuz. Konuyu kavramalar›n› sa¤lamak için afla¤›daki sorular› sorunuz:
1. Güven duygusunun toplumda yerleflmesi neye ba¤l›d›r?
2. Peygamber Efendimiz, do¤ru sözlü olman›n önemi
Bu konuda Hz. Muhammed’in hayat›ndan birçok örnek bulmak mümkündür. 628 y›l›nda
Mekkelilerle Müslümanlar aras›nda Hudeybiye Bar›fl Antlaflmas› yap›lm›flt›. Buna göre Mekile ilgili olarak neler söylemifltir?
kelilerden biri Müslüman olup Medine’ye s›¤›n›rsa geri verilecekti. Peygamberimiz bu anlaflmay› kabul etmiflti ve Müslüman olup Medine’ye s›¤›nan bir kifliyi antlaflmada verdi¤i sözden
3. Peygamberimiz kendisine s›¤›nan Mekkeli Müslüdolay› Mekkelilere iade etti.
manlar› niçin Mekkelilere teslim etmifltir?
Hz. Muhammed ‹slam’› anlatmaya bafllad›Afla¤›daki hadis üzerinde düflü¤›nda Mekkeliler ona düflman olmufltu. Ona yaÖ¤rencilerinizin Hz. Muhammed’in hayat› boyunca
nünüz.
lanc›, deli, sihirbaz dediler. Fakat emanet etPeygamberimiz buyurdu ki: “Bizi
meleri gereken bir eflyalar› oldu¤unda yine ona
hiç yalan söylemedi¤ini, sözünde durdu¤unu ve Müslüaldatan bizden de¤ildir.”
getiriyorlard›. Peygamberimiz de Mekke’den
Medine’ye hicret ederken kendisine verilen
manlara da bunu tavsiye etti¤ini kavramalar›n› sa¤lay›(Müslim, ‹man, 43.)
emanetleri Hz. Ali’ye, sahiplerine vermeleri için
n›z. Ö¤rencilerinizden “Hat›rlayal›m”, “Düflünelim” ve
b›rakarak güvenilir bir insan oldu¤unu bir kez daha kan›tlam›fl oldu.
Hz. Muhammed sözlerinde de, davran›fllar›nda da güvenilir bir insand›. Müslümanlar›n da
“Yorumlayal›m” bölümlerindeki bilgileri okumalar›n› ve
böyle olmas›n› istiyordu. Bizler de hem insan olman›n hem de Müslümanl›¤›n bir gere¤i olarak
güvenilir insanlar olmal›y›z. Verdi¤imiz sözde durmal›, bize emanet edilen her ne olursa
bunlarla ilgili düflüncelerini ifade etmelerini, bulduklar›
olsun onu korumal›y›z.
örnekleri arkadafllar›yla paylaflmalar›n› isteyiniz. Ö¤ren1. Afla¤›daki cümlelerdeki boflluklar› “öldürmek, düflmanlar›, emanetlerini, do¤ru
cilerinize görseli inceletiniz. Ders Kitab›’n›n 63. sayfas›nsözlü, aldatan, yerine getirmemizi” kelimelerinden uygun olanlar›yla tamamlay›n›z.
daki etkinlikleri yapt›r›n›z.
6
7
• Peygamberimiz hicret etmeden önce
Alternatif etkinlik
• Peygamberimizi
Ö¤rencilerinize Ders Kitab›’ndaki etkinliklere alternatif olarak afla¤›daki etkinli¤i yapt›rabilirsiniz.
• Ö¤rencilerinizden Hz. Muhammed’in güvenilirli¤ini
vurgulayan sloganlar oluflturmalar›n› isteyebilirsiniz.
. . . . . .öldürmek
......................
. . .emanetlerini
........................
sahiplerine b›rakt›.
isteyenler de en çok ona güveniyorlard›.
• Peygamberimizin
. . . . . . . düflmanlar›
...........................
da emanetlerini ona b›rak›yorlard›.
• Peygamberimizin
. . . . . .do¤ru
. . . . . . . . . . . .sözlü
................
oldu¤unu onu tan›yan herkes bilirdi.
• Peygamberimiz; “Bizi
. . . . . . . . .aldatan
.........................
• Allah, verdi¤imiz sözleri
bizden de¤ildir.” buyurmufltur.
. . . . yerine
. . . . . . . . . . . . .getirmemizi
.......................
ister.
2. “Emanet, güvenilir olmak, do¤ruluk” sözcüklerinden yola ç›karak k›sa bir yaz›
yaz›n›z.
3. Değerlendirme
................................................................................................................................
................................................................................................................................
Ö¤rencilerinizi “Kendimizi De¤erlendirelim” bölümündeki çal›flma ile de¤erlendiriniz.
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
4. Bir sonraki derse hazırlık
Ö¤rencilerinizden bilginin önemini anlatan ve dan›flarak ifl yapmak ve bilmediklerini sorup ö¤renmek ile ilgili
atasözü ve özdeyifller bulmalar›n› isteyiniz.
Hz. Muhammed’in güvenilirli¤ini gösteren olaylara örnekler veriniz.
63
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
65
3. Hz. Muhammed Bilgiye Önem
Verirdi
4. Hz. Muhammmed Danışarak İş
Yapardı.
Ö¤renme alan›: Hz. Muhammed (s.a.v.)
Kazan›mlar
1. Güzel davran›fllara Hz. Muhammed’in
hayat›ndan örnekler verir.
2. Hz. Muhammed’in örnek davran›fllar›n›n
toplumsal hayattaki önemini yorumlar.
3. Hz. Muhammed’in olaylar karfl›s›ndaki tutumlar›ndan hareketle örnek davran›fllar›na yönelik ç›kar›mlarda bulunur.
4. Hz. Muhammed’in hikmetli sözleriyle insanlar› iyiye ve güzele yönlendirdi¤ine örnekler verir.
Kullanılan yöntem ve teknikler
3. Hz. Muhammed Bilgiye Önem Verirdi
Haz›rlanal›m
Bilginin insan hayat›ndaki önemi nedir?
Hz. Muhammed bilgiye ve ö¤renmeye çok
önem verir ve Müslümanlar› bu konuda teflvik ederdi. Birçok hadisinde bilginin ve ö¤renmenin faziletinden bahsetmifl, “Bilim ö¤renmek, kad›n ve erkek her Müslümana
farzd›r.”8 buyurmufl, bilginin Müslümanlar
için ne kadar önemli oldu¤unu göstermifltir.
Afla¤›daki ayetleri yorumlay›n›z.
“Oku! Kalemle ö¤reten, insana bilmedi¤ini ö¤reten Rabb’in en büyük kerem sahibidir.”
(Alak suresi, 3, 5. ayetler.)
Hz. Muhammed Medine’de, Mescid-i Nebi’nin yan›nda “Suffe” isimli bir bölüm yapt›rm›flt›.
Bu bölüm bilimle u¤raflan ö¤rencilerin yat›l› olarak kald›klar› bir yerdi. Burada kalan ö¤renciler okuma yazma, Kur’an, dinî bilimler, yabanc› dil ö¤reniyorlard›. Hz. Muhammed buradaki
ö¤rencilerin bilimle u¤raflmalar›n› teflvik ediyordu.
Peygamberimiz bir gün mescide gelmiflti. Mescitte bir grup Kur’an okuyor, Allah’a dua ediyordu. Baflka bir grup da ilim ö¤renip ö¤retmekle meflguldu. Hz. Muhammed, “Her ikisi de
hay›r üzeredir. Bunlar Kur’an okuyor, dua ediyorlar. Bunlar ise ö¤renip ö¤retiyorlar.
Ben de bir ö¤retmen olarak gönderildim.”9 buyurdu ve ilimle u¤raflan grubun içerisine oturdu. Bu tercih Peygamberimizin ilme verdi¤i önemi kan›tlamaktayd›. Hz. Muhammed bir gün
Zeyd b. Sâbit’e: “Sen Süryanice biliyor musun? Bana mektuplar geliyor.” buyurmufltu.
Zeyd b. Sâbit “Bilmiyorum.” cevab›n› verince Peygamberimiz: “Onu ö¤ren.” demiflti. Bunun
üzerine Zeyd, ‹branice ve Süryanice ö¤renmiflti.
Hz. Muhammed, bilginin hem Allah’a olan iman›m›z› sa¤lamlaflt›raca¤›n›, hem de dünya hayat› için gerekli oldu¤unu biliyor ve Müslümanlara bilgili olmay› tavsiye ediyordu. Örne¤in; kimya
ile u¤raflan bir insan oksijen gibi yak›c›, hidrojen gibi yan›c› iki
gaz›n birleflmesinden su (H2O)
Anlat›m, soru cevap, beyin f›rt›nas›, araflt›rma,
tart›flma, afifl haz›rlama
Kullanılan materyaller
Ders Kitab›, Kur’an-› Kerim meali, Peygamberimizin Örnek Ahlak› (Mehmet Paksu), Hz. Peygamberin
Hayat›ndan Örnek Davran›fllar (Osman Keskio¤lu)
Peygamberimiz kad›nlara da bilgiye ulaflmay› emretmifltir.
gibi bir hayat kayna¤›n›n oluflmas›ndaki mucizeye hayran
kalacakt›r. Bunun ancak Allah’›n izniyle olabilece¤ini düflünecek, Allah’a olan iman› tazelenecektir. Bunun gibi birçok bilimsel bilgi, hem ilerlememizi
hem de iman›m›z› tazelememizi sa¤layacakt›r. Ayr›ca bilgi,
cahilli¤in ve yanl›fl inançlar›n
peflinden gitmemizi de engeller.
Bu sebeple bizler de bilgiye ve
ö¤renmeye önem vermeliyiz.
Ders süresi: 1 ders saati
1. Derse hazırlık
Ö¤rencilerinizden bir önceki derste, derse haz›rl›k amac›yla vermifl oldu¤unuz bilginin önemini
anlatan “dan›flarak ifl yapmak ve bilmediklerini sorup ö¤renmek ile ilgili atasözü ve özdeyiflleri” arkadafllar›na sunmalar›n› isteyiniz. Siz de “Bilmemek
ay›p de¤il ö¤renmemek ay›p.” atasözünü örnek
vererek ö¤rencilerin konuya dikkatlerini çekiniz.
64
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
1. Afla¤›da kar›fl›k hâlde verilen sözcüklerden anlaml› ve kurall› cümleler
oluflturunuz. Ancak bir sözcük gizlenmifltir. Bu gizli sözcü¤ü tespit ediniz.
Önem
Sevgili
Verirdi
Peygamberimiz
Bilgiye
2. İşleniş süreci
Ders Kitab›’n›n 64. sayfas›ndaki “Haz›rlanal›m”
bölümünde yer alan soruyu aç›klamalar›n› isteyiniz.
Konu metnini ö¤rencilere okutunuz. Konuyu kavramalar›n› sa¤lamak için afla¤›daki sorular› sorunuz:
1. Bilim ö¤renmek sadece erkeklere mi tavsiye
edilmifltir?
2. Mescid-i Nebî’nin yan›ndaki “suffe” isimli bölüm hangi amaçla kullan›l›yordu?
Ö¤rencilerinize görseli inceletiniz. Ö¤rencilerinizin “Yorumlayal›m” bölümündeki ayeti aç›klamalar›n› sa¤lay›n›z ve onlara Ders Kitab›’n›n 65. sayfas›ndaki etkinlikleri yapt›r›n›z. Birinci etkinlikle ö¤rencilerin, Peygamberimizin do¤ru bilgiye önem
verdi¤ini, bilginin inanç ve ibadet için de önemli oldu¤unu, do¤ru bilginin do¤ru inanç ve ibadete vesile olarak bizi Allah’a yaklaflt›raca¤›n› kavramalar›n› sa¤lay›n›z. ‹kinci etkinlikle ö¤rencilere, bilgiyi
hayata uygulamak gerekti¤i gerçe¤ini kavrat›n›z.
66
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
Cümle: . . .Sevgili
. . . . . . . . . . . . . .Peygamberimiz
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .do¤ru
. . . . . . . . . . . . bilgiye
. . . . . . . . . . . . . .önem
. . . . . . . . . . .verirdi.
....................................
Ulaflt›r›r
Bizi
Allah’a
Bilgi
Cümle: . . .Bilimsel
. . . . . . . . . . . . . . . .bilgi
. . . . . . . . . bizi
. . . . . . . . .Allah’a
. . . . . . . . . . . . . . . .ulaflt›r›r.
.................................................................
2. Afla¤›daki hadisleri okuyarak ç›kard›¤›n›z sonuçlar› yaz›n›z.
• “Ö¤retin, kolaylaflt›r›n, zorlaflt›rmay›n. Öfkelendi¤iniz zaman susun.” (“Öfkelendi¤iniz zaman susun.” sözünü üç defa tekrarlam›flt›r.) (‹bn Hanbel, I, 239, 283, 365.)
Yaln›z flu iki kimseye g›pta edilir: Allah’›n kendisine ihsan
• Peygamber Efendimiz: “Y
etti¤i mal› hak yolunda harcayan kimse ve Allah’›n kendisine nasip etti¤i ilimle hük medip onu baflkalar›na ö¤reten kimse.(Müslim, 3, 2156.)
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
Hz. Muhammed’in bilgiye ve ö¤renmeye verdi¤i önemi örneklerle anlat›n›z.
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
65
3. Değerlendirme
4. Hz. Muhammed Dan›flarak ‹fl Yapard›
Ö¤rencilerinizi“Kendimizi De¤erlendirelim”
bölümündeki soruya verdikleri cevaplarla de¤erlendiriniz.
1. İşleniş süreci
Ders Kitab›’n›n 66. sayfas›ndaki “Haz›rlanal›m” bölümünde yer alan çal›flmay› yapmalar›n›
isteyiniz. Konu metnini ö¤rencilere okutunuz. Konuyu kavramalar›n› sa¤lamak için afla¤›daki sorular› sorunuz:
1. Niçin istiflare yap›l›r?
2. Kur’an’da istiflareden bahsedilmesi ne anlama gelir?
Haz›rlanal›m
“Dan›flan da¤› aflm›fl, dan›flmayan düz yolda flaflm›fl.” atasözünden ne anl›yorsunuz?
‹nsan, her konuda yeterli bilgi sahibi olmayabilir.
Herhangi bir ifl yaparken, bir karar verirken baflkalar›na dan›flma gere¤i duyabilir. Bilmedi¤imiz konularda bilenlere dan›flarak ifl yapmaya “istiflare” denir.
Afla¤›daki ayeti yorumlay›n›z.
“... e¤er bilmiyorsan›z, bilenlere sorun.”
(Enbiya suresi, 7. ayet.)
‹stiflare, herkes için gereklidir. Çünkü insan her
fleyi bilemez, her olay› tecrübe edemez. Problemlerimizi çözebilmek için bilenlerin görüfllerine
ihtiyaç duyar›z. Böylece bilmediklerimizi ö¤renir, düflünce dünyam›z› geniflletiriz. Bunun için
dinimiz istiflareye önem vermifltir. Kur’an-› Kerim’de; “... (yapaca¤›n) ‹fl hakk›nda onlara dan›fl ...”10 buyurulmaktad›r.
Hz. Muhammed, Kur’an’›n buyruklar›na uymufl ve kararlar›n› vermeden önce mutlaka çevresindekilerle istiflare etmifltir. Örne¤in; Hendek Savafl›’nda nas›l bir yöntem izlenece¤i konusunu arkadafllar›na sormufltu. ‹çlerinden Selman-› Farisî isimli biri, flehrin çevresine genifl
hendekler kaz›larak savunma yap›lmas›n› önermiflti. Peygamberimiz de bu öneriye uygun
davrand›.
Hz. Muhammed’in istiflareye verdi¤i önemi arkadafl› Ebu Hureyre flöyle anlat›yor: “Sevgili Peygamberimizden daha fazla arkadafllar›na dan›flan hiç kimse görmedim.”11
Hz. Muhammed, aile içinde de, arkadafllar› aras›nda da ifllerini hep dan›flarak yapm›flt›r.
Bizler de sevgili Peygamberimizi örnek alal›m ve çevremizdeki insanlar›n bigilerinden, deneyimlerinden yararlanal›m.
3. Peygamberimiz hangi konularda arkadafllar› ile istiflare etmifltir?
Ö¤rencilerinizin insanlar›n her fleyi bilemediklerini, bilenlere dan›flarak s›k›nt›lar›n› aflabileceklerini, Hz. Muhammed’in de bunu örnek olarak
gösterdi¤ini kavramalar›n› sa¤lay›n›z. Ö¤rencilerinizden “Yorumlayal›m” bölümünündeki ayeti
aç›klamalar›n› isteyiniz. Ö¤rencilerinizden Ders
Kitab›’n›n 67. sayfas›ndaki “‹lkeler Ç›karal›m” bölümüne uygun maddeleri yazmalar›n› ve sayfadaki etkinlikleri yapmalar›n› isteyiniz. Bu etkinliklerle ö¤rencilerin bilgi al›flveriflinin ve dan›flarak
ifl yapman›n faydalar›n› kavramalar›n› sa¤lay›n›z.
Dinimiz birbirimize dan›flarak ifl yapmam›z› ister.
66
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
Afla¤›daki paragraf› okuyup bu olaydan ö¤rendiklerinizi maddeler hâlinde yaz›n›z.
Peygamberimiz, Uhut Savafl›’nda Medine’de kal›p savunma yap›lmas› görüflündeydi. Ancak arkadafllar›n›n ço¤u meydan savafl› yap›lmas›n› istemiflti. Bunun üzerine Hz.
Muhammed kendi görüflünden vazgeçmifltir.
Peygamberimizin bu davran›fl› bize neler ö¤retti?
Alternatif etkinlik
Ö¤rencilerinize Ders Kitab›’ndaki etkinliklere alternatif olarak afla¤›daki etkinli¤i yapt›rabilirsiniz.
• Ö¤rencilerinizden istiflarenin önemini anlatan bir akrostifl çal›flmas› yapmalar›n› isteyebilirsiniz.
•
.............................................................................................................................
•
.............................................................................................................................
•
.............................................................................................................................
1. Afla¤›daki kavram haritas›n› tamamlay›n›z.
Kur’an’›n buyru¤una
Do¤ru
. . . . . . . . . . . . .kararlar
.................
al›r›m
..............................
uymufl olurum.
Ben de ifllerimi
dan›flarak
yaparsam
2. Değerlendirme
Ö¤rencilerinizi “Kendimizi De¤erlendirelim”
bölümündeki soruya verdikleri cevaplarla de¤erlendiriniz.
3. Bir sonraki derse hazırlık
Ö¤rencilerinizden Hz. Muhammed’e niçin
“rahmet peygamberi” denildi¤ini araflt›rmalar›n›
isteyiniz.
.Peygamberimize
.............................
Bilmedi¤im
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .konu.........
lar›
. . . . . . . . ö¤renirim
......................
.benzerim
.............................
2. Dört cümle ile dan›flarak ifl yapman›n önemini anlatacak olsan›z neler yazard›n›z?
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
‹stiflare nedir? Peygamberimizin dan›flarak yapt›¤› ifllere örnekler veriniz.
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
67
67
5. Hz. Muhammed Merhametli,
Hoşgörülü ve Affediciydi
5. Hz. Muhammed Merhametli, Hoflgörülü ve Affediciydi
Haz›rlanal›m
“fiefkat ve merhamette günefl gibi ol.” (Mevlânâ) sözü sizce ne anlamaktad›r?
Ö¤renme alan›: Hz. Muhammed (s.a.v.)
Kazan›mlar
1. Güzel davran›fllara Hz. Muhammed’in
hayat›ndan örnekler verir.
2. Hz. Muhammed’in örnek davran›fllar›n›n toplumsal hayattaki önemini yorumlar.
3. Hz. Muhammed’in olaylar karfl›s›ndaki
tutumlar›ndan hareketle örnek davran›fllar›na
yönelik ç›kar›mlarda bulunur.
4. Hz. Muhammed’in hikmetli sözleriyle
insanlar› iyiye ve güzele yönlendirdi¤ine örnekler verir.
‹slam dini, insanlar›n birbirine karfl› anlay›fll›, ba¤›fllay›c› ve hoflgörülü olmas›n› istemifltir. Bu anlay›fl›n Müslümanlar aras›nda
yayg›nlaflmas›n› da bizzat Hz. Muhammed
sa¤lam›flt›r. Çünkü o, bir peygamber olarak
insanlar›n ahiret hayatlar› için uyar›larda bulunurken bir insan olarak da yaflad›¤› toplumun huzuru için çal›fl›yordu.
Afla¤›daki ayeti yorumlay›n›z.
“Onlar bollukta ve darl›kta Allah
yolunda harcarlar, öfkelerini kontrol
ederler, insanlar›n kusurlar›n› affederler. Allah, iyi davrananlar› sever.”
(Âl-i ‹mrân suresi, 134. ayet.)
Hz. Muhammed, yarat›lm›fl herkesi ve her
Bunlar› Biliyor musunuz?
fleyi severdi. Ayr›ca o çevresindekilere karfl›
daima flefkatli, merhametli ve hoflgörülüydü.
Sevgili Peygamberimizin af ve mer‹nsanlar›n hatalar›n› yüzlerine vurmaz, yap›hameti o kadar geniflti ki çok sevdi¤i
lan hatay› güzel bir dille uyar›rd›. Bunun
amcas› Hz. Hamza’y› öldüren “Vahsebebi, onun yarat›lm›fl herkesi ve her fleyi
fli”yi bile affetmiflti.
sevmesiydi. Hz. Muhammed’in bu engin hoflgörüsü sadece Müslümanlara karfl› de¤il,
baflka dinlere mensup kifliler için de geçerliydi. Örne¤in, Medine’de Yahudiler ve Allah’a inanmayan Araplar da vard›. Hz. Muhammed, Mekke’den Medine’ye hicretinden sonra onlarla bir
sözleflme imzalam›flt›. Bu sözleflmeyle Müslüman olmayan halka can ve mal güvenli¤i, inanç
hürriyeti tan›nm›flt›.
Kullanılan yöntem ve teknikler
Anlat›m, soru cevap, karfl›laflt›rma, görsel imge oluflturma, araflt›rma, kavram haritas› oluflturma
Kullanılan materyaller
Ders Kitab›, Kur’an-› Kerim meali, Peygamberimizin Örnek Ahlak› (Mehmet Paksu), Hz.
Peygamberin Hayat›ndan Örnek Davran›fllar
(Osman Keskio¤lu)
Ders süresi: 1 ders saati
1. Derse hazırlık
Ö¤rencilerinizden bulduklar› sonuçlar› s›n›fla
paylaflmalar›n› isteyiniz. Daha sonra tahtaya
“Rahmeten li’l-âlemîn” (Âlemlere rahmet olarak
gönderilen) ifadesini yaz›n›z. Ö¤rencilerinizden
bu sözün anlam› üzerinde tart›flmalar›n› isteyiniz.
Hz. Muhammed’in kâinat›n yarat›lmas›na, bu
mükemmel ortam›n haz›rlanmas›na temel sebep
oldu¤unu, Allah’›n sonsuz merhametinin onun
üzerinde tecelli etti¤ini ve bu sebeple onun yarat›lm›fl her fleye karfl› merhametle dolu oldu¤unu
kavramalar›n› sa¤lay›n›z.
2. İşleniş süreci
Ö¤rencilerinizden Ders Kitab›’n›n 68. sayfas›ndaki “Haz›rlanal›m” bölümünde yer alan çal›flmay› yapmalar›n› isteyiniz. Ö¤rencilerinize konu
metnini okutunuz. Konuyu kavramalar›n› sa¤lamak için afla¤›daki sorular› sorunuz:
1. Peygamberimiz hangi sözü ile bize hoflgörüyü tavsiye etmifltir?
68
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
Peygamberimiz hayvanlara karfl› da çok merhametliydi.
68
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
Hz. Muhammed, tüm Müslümanlar›n birbirlerine ve çevresindekilere karfl› hoflgörülü olmalar›n› istiyordu. Müslümanlara flöyle ö¤üt veriyordu: “Her zaman hoflgörülü ol! Çünkü hoflgörülü olmak, bulundu¤un yeri güzellefltirir.”12 Bizler de etraf›m›zdaki insanlar›n bizden
farkl› olabileceklerini düflünelim ve insanlara karfl› daima hoflgörülü olal›m. Unutmayal›m ki kin
ve öfke, düflmanl›k do¤ururken hoflgörü ve ba¤›fllama, bar›fl ve huzur getirir.
Hz. Muhammed hoflgörülü ve anlay›fll› oldu¤u kadar merhametli ve affediciydi. Onun merhameti ve aff› tüm insanlar› kapsayacak flekildeydi. Kendi çevresindekilere, arkadafllar›na oldu¤u kadar, düflmanlar›na karfl› da affedici ve merhametli davranm›flt›.
Yüce Allah, Kur’an-› Kerim’de; “... Sen onlar› affet, ald›r›fl etme. fiüphesiz Allah, iyilik
edenleri sever.”13 buyurmaktad›r. Hz. Muhammed, Allah’›n bu buyru¤una uyarak düflmanlar›n› dahi affetmifltir. Onun bu güzel davran›fl› birçok insan›n Müslüman olmas›n› sa¤lam›flt›r.
Bunun en güzel örne¤i Mekke’nin fethidir. Hz. Muhammed Mekkelidir. Ancak Peygamberli¤ini
ilan edince Mekke halk› ona ve arkadafllar›na zulmetmifl ve onlar› göç etmek zorunda b›rakm›flt›r. K›sa bir süre sonra ‹slam ordular› Mekke’yi fethetmifltir. Ancak Peygamberimiz de, arkadafllar› da Mekke halk›ndan intikam almaya kalkmam›flt›r. Tam tersine bütün Mekkelilere
güvende olacaklar› teminat› vermifltir.
Peygamberimiz affedici, hoflgörülü ve merhametli tutumu bize örnek olmal›d›r. Bizler de
Kur’an’›n güzel ça¤›r›lar› ve Hz. Muhammed’in örnek davran›fllar› rehberli¤inde tüm canl›lara
karfl› affedici ve merhametli olmal›y›z.
Afla¤›daki kutulara Peygamberimizin özelliklerini yaz›n›z. Daha sonra bunlardan
sizin de uygulad›klar›n›z› ok ile iflaretleyiniz.
. . . . . . .affediciydi
........................
Hz. Muhammed
. .hoflgörülüydü
.............................
BEN
. .merhametliydi
.............................
.do¤ru
. . . . . . . . . . . .sözlüydü
..................
Peygamberimizin insanlara karfl› merhametli ve affedici olmas› ‹slam dininin yay›lmas›n› nas›l etkilemifltir? Aç›klay›n›z.
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
69
2. Peygamberimizin merhameti ve affedicili¤i sadece kendi arkadafllar› için midir?
3. Hz. Muhammed’in affedicili¤ine en güzel örnek hangi olayd›r?
4. Bizim merhamet konusunda yapmam›z gereken nedir?
Cevaplarda ö¤rencilerinizin Hz. Muhammed’in herkese ve her fleye karfl› sonsuz bir merhamet sahibi oldu¤unu, Mekke’nin fethinde, Bedir Savafl›’nda kendilerine zulmeden insanlar› bile affetti¤ini ve
bu davran›fllar›yla bizlere de örnek oldu¤unu kavramalar›n› sa¤lay›n›z. Ö¤rencilerinizden “Yorumlayal›m” bölümündeki ayeti aç›klamalar›n› ve “Bunlar› Biliyor musunuz?” bölümündeki bilgiyi okumalar›n› isteyiniz. Ö¤rencilerinize Ders Kitab›’n›n 69. sayfas›ndaki etkinli¤i yapt›r›n›z. Bu etkinlikle, ö¤rencilerin
Peygamberimizin örnek davran›fllar›n› kendilerinin ne kadar uygulad›klar›n› fark etmelerini sa¤lay›n›z.
Alternatif etkinlikler
Ö¤rencilerinize Ders Kitab›’ndaki etkinli¤e alternatif olarak afla¤›daki etkinlikleri yapt›rabilirsiniz.
1. Ö¤rencilerinizden hoflgörülü olman›n toplumsal faydalar›n› anlatan bir kavram haritas›
haz›lamalar›n› isteyebilirsiniz.
2. Afla¤›daki flemay› tahtaya çiziniz. Ö¤rencilerinizden flemay› uygun flekilde tamamlamalar›n› isteyebilirsiniz.
AF ve MERHAMET
Bireysel faydalar›
Toplumsal faydalar›
3. Değerlendirme
Ö¤rencilerinizi “Kendimizi De¤erlendirelim” bölümündeki soruya verdikleri cevaplarla de¤erlendiriniz.
4. Bir sonraki derse hazırlık
Ö¤rencilerinizden çal›flman›n önemiyle ilgili atasözleri bulmalar›n› isteyiniz.
Notlar›m
................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
69
6. Hz. Muhammed Çalışmayı
Sever ve Zamanı İyi
Değerlendirirdi
Ö¤renme alan›: Hz. Muhammed (s.a.v.)
Kazan›mlar
1. Güzel davran›fllara Hz. Muhammed’
in hayat›ndan örnekler verir.
2. Hz. Muhammed’in örnek davran›fllar›n›n toplumsal hayattaki önemini yorumlar.
3. Hz. Muhammed’in olaylar karfl›s›ndaki tutumlar›ndan hareketle örnek davran›fllar›na yönelik ç›kar›mlarda bulunur.
4. Hz. Muhammed’in hikmetli sözleriyle
insanlar› iyiye ve güzele yönlendirdi¤ine örnekler verir.
6. Hz. Muhammed Çal›flmay› Sever ve Zaman› ‹yi
De¤erlendirirdi
Haz›rlanal›m
“Koflan tilki yatan aslandan iyidir.” atasözü bizlere ne ö¤retir?
Çal›flmak ve al›n teri ile kazanmak dinimizin
hem övdü¤ü hem de teflvik etti¤i davran›fllardand›r. Hâl ve hareketlerinde dinimizin emirlerini uygulayan Hz. Muhammed, çal›flmak konusunda
da bize en güzel örnektir.
Afla¤›daki ayetleri yorumlay›n›z.
“Bilsin ki insan için kendi çal›flmas›ndan baflka bir fley yoktur.
fiüphesiz onun çal›flmas› ileride gö rülecektir. Sonra ona karfl›l›¤› tastamam verilecektir.”
(Necm suresi, 39 – 41. ayetler.)
Hz. Muhammed, peygamber olmadan önce
de, peygamberli¤inden sonra da çal›flkanl›¤› ile
tan›nm›flt›. Çocuklu¤unda amcas› Ebu Talip’in
koyunlar›n› gütmüfl, ticaret ifllerinde ona yard›mc› olmufltu.
Bunlar› Biliyor musunuz?
Hz. Muhammed’in hoflgörüsü, merhametli ve affedici oluflu, bilgiye önem vermesi,
dan›flarak ifl yapmas›, çal›flkanl›¤› arkadafllar›na örnek olmufltur. Onlar da Peygamberimiz gibi davranm›fllard›r. Böylece o zamanki Müslüman toplumu en huzurlu, en düzenli toplum hâline gelmifltir. Bu sebeple onlar›n yaflad›¤› döneme asr-› saadet (mutluluk dönemi) denilmifltir.
Kullanılan yöntem ve teknikler
Anlat›m, soru cevap, slogan bulma, hikâye yazma, araflt›rma
Kullanılan materyaller
Ders Kitab›, Kur’an-› Kerim meali, Peygamberimizin Örnek Ahlak› (Mehmet Paksu),
Hz. Peygamberin Hayat›ndan Örnek Davran›fllar (Osman Keskio¤lu)
Ders süresi: 1 ders saati
Hz. Muhammed, Kuba Mescidi’nin yap›m›nda arkadafllar› ile birlikte çal›flm›flt›r.
70
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
1. Derse hazırlık
Ö¤rencilerinizden bulduklar› atasözlerini s›n›fla paylaflmalar›n› isteyiniz. Atasözlerini tahtaya yaz›n›z
ve ö¤rencilerinizden bu sözleri aç›klamalar›n› isteyiniz. Dinimizin de çal›flmaya ve yard›mlaflmaya önem
verdi¤ini belirterek derse geçiniz.
2. İşleniş süreci
Ö¤rencilerinizden Ders Kitab›’n›n 70. sayfas›ndaki “Haz›rlanal›m” bölümünde yer alan soruyu aç›klamalar›n› isteyiniz. Ö¤rencilerinize konu metnini okutunuz. Metnin kavrat›lmas›na yönelik afla¤›daki sorular› sorunuz:
1. Peygamberimiz sadece peygamber olduktan sonra m› çal›flmaya bafllam›flt›r?
2. Hz. Muhammed mescit yap›m›nda niçin arkadafllar›yla birlikte çal›flm›flt›r?
3. Peygamberimiz hangi sözleri ile bize yard›mlaflmay› tavsiye etmektedir?
4. Peygamberimiz vaktini nas›l geçirirdi?
Cevaplarda ö¤rencilerinizin Hz. Muhammed’in hayat›n›n her döneminde çok çal›flkan bir insan oldu¤unu, kimsenin kendisine ayr›cal›kl› davranmas›n› istemedi¤ini, çal›flmak konusunda ümmetine en güzel örnek oldu¤unu, yard›mlaflmay› tavsiye etti¤ini, bunun için de önce kendisinin insanlara yard›mc› oldu¤unu,
Peygamberimizin zaman›n› daima faydal› ifllerle geçirdi¤ini kavramalar›n› sa¤lay›n›z. Ö¤rencilerinize görseli inceletiniz. “Bunlar› Biliyor musunuz?” bölümünü okutunuz. Ö¤rencilerinizden “Yorumlayal›m” bölümündeki ayet meallerini okumalar›n› ve aç›klamalar›n› isteyiniz. Ders Kitab›’n›n 71. sayfas›ndaki “Düflünelim” bölümünde yer alan ayet mealleri hakk›nda düflüncelerini al›n›z. Daha sonra etkinlikleri ö¤rencilerinize yapt›r›n›z. Birinci etkinlikle Peygamberimizin çal›flkan bir insan oldu¤unu; ikinci etkinlikle hem dünya hem ahiret hayat› için dengeli bir flekilde çal›flmak gerekti¤ini, dinimizin baflkalar›na yük olmay› uygun
görmedi¤ini kavramalar›n› sa¤lay›n›z. Üçüncü etkinlikle zaman› planlaman›n önemini fark ettiriniz.
70
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
Alternatif etkinlikler
Ö¤rencilerinize Ders Kitab›’ndaki etkinliklere alternatif olarak afla¤›daki etkinlikleri yapt›rabilirsiniz.
1. Ö¤rencilerinizden çal›flman›n ve
yard›mlaflman›n önemini anlatan sloganlar bulmalar›n› isteyebilirsiniz.
Hz. Muhammed kendisine özel davran›lmas›n› istememifl, herkes gibi yaflam›flt›r. Kuba Mescidi yap›l›rken arkadafllar›na yard›m etmifl ve onlarla mescidin
yap›m›nda çal›flm›fl, tafl tafl›m›flt›r.
(‹nflirâh suresi, 7, 8. ayetler.)
‹sraf, dinimizce hofl görülmeyen, yasaklanan davran›fllardand›r. Özellikle zaman› bofla geçirmek hiç hofl karfl›lanmam›flt›r. Sevgili Peygamberimiz zaman›n› hiç bofla harcamam›flt›r.
Hz. Muhammed, çocuklu¤undan itibaren vaktini çal›flarak ve faydal›
ifllerle u¤raflarak de¤erlendirmifltir. Müslümanlara da bunu tavsiye etmifltir. O, gününü planlam›flt›r. Çal›flmaya, ibadete, insanlara ö¤üt vermeye,
ailesine ve dinlenmeye vakit ay›rm›flt›r. Böylece hem bütün ifllerini yapmaya hem de dinlenmeye vakit bulabilmifltir.
........................................................
........................................................
........................................................
2. Ö¤rencilerinizden çal›flman›n önemini anlatan bir diyalog yazmalar›n› isteyebilirsiniz.
Afla¤›daki ayetler üzerinde zaman› iyi
kullanmak aç›s›ndan düflününüz.
“Bofl kald›n m› hemen (baflka) ifle koyul
ve yaln›z Rabb’ine yönel!”
Günümüzde zaman› de¤erlendirmek daha da önem kazanm›flt›r. Peygamberimiz gibi biz de planlama yaparsak zaman›m›z› iyi de¤erlendirebiliriz. Böylece hem dinlenmek hem e¤lenmek hem de sorumluluklar›m›z›
yerine getirebilmek için zaman bulabiliriz.
Zaman› iyi
kullanmal›y›z.
1. Afla¤›daki cümleleri okumak istiyorsan›z her harfin yerine alfabede kendinden
sonra gelen harfi koyunuz. Örne¤in “d” yerine “e”, “z” yerine “a” yaz›n›z.
⁄y. Lt¤zlldç czkhsfzm a›p ›mrzmçh.
.Hz.
. . . . . . . Muhammed
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .çal›flkan
. . . . . . . . . . . . . . . . bir
. . . . . . . .insand›.
....................................................................
A›p lurkulzm czkhsjzm üd vzpçhlrdüdp nklzkhçhp.
........................................................
.Bir
. . . . . . . .Müslüman
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .çal›flkan
. . . . . . . . . . . . . . . .ve
. . . . . .yard›msever
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .olmal›d›r.
...............................................
2. Afla¤›daki hadisle ilgili defterinize k›sa bir yaz› yaz›n›z.
........................................................
........................................................
........................................................
“Sizin hay›rl›n›z, dünyas› için ahiretini terk etmeyen, ahireti için de dünyas›n› terk etmeyip her ikisi için çal›flan ve insanlara yük olmayand›r.” (Keflfü’l-Hafâ, C I, s. 393.)
3. Planlama, zaman›m›z› iyi de¤erlendirmemizi sa¤lar. Afla¤›da verilen zaman çizelgesine bir gününüzü planlayarak zaman›n›z› daha iyi nas›l de¤erlendirece¤inizi belirleyiniz.
11
12
1
10
........................................................
2
3
9
Sabah
8
4
7
11
5
6
12
1
10
........................................................
Ö¤le
9
........................................................
‹kindi
9
2
3
8
4
7
11
........................................................
3. Ö¤rencilerinizden zaman›n önemini
anlatan bir fliir yazmalar›n› isteyebilirsiniz.
6
12
5
1
10
2
3
8
4
7
11
6
12
5
1
10
Akflam
2
3
9
8
4
7
6
5
Zaman›m›z› iyi de¤erlendirmek bize neler kazand›r›r? Aç›klay›n›z.
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
71
3. Değerlendirme
Ö¤rencilerinizi “Kendimizi De¤erlendirelim” bölümündeki çal›flma ile de¤erlendiriniz.
4. Bir sonraki derse hazırlık
Ö¤rencilerinizden sab›r ile ilgili atasözleri bulmalar›n› isteyiniz.
Notlar›m
................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
71
7. Hz. Muhammed Sabırlı ve
Cesaretliydi
Ö¤renme alan›: Hz. Muhammed (s.a.v.)
Kazan›mlar
1. Güzel davran›fllara Hz. Muhammed’
in hayat›ndan örnekler verir.
2. Hz. Muhammed’in örnek davran›fllar›n›n toplumsal hayattaki önemini yorumlar.
3. Hz. Muhammed’in olaylar karfl›s›ndaki tutumlar›ndan hareketle örnek davran›fllar›na yönelik ç›kar›mlarda bulunur.
4. Hz. Muhammed’in hikmetli sözleriyle
insanlar› iyiye ve güzele yönlendirdi¤ine örnekler verir.
Kullanılan yöntem ve teknikler
Anlat›m, soru cevap, hikâye yazma, araflt›rma, fliir yazma
Kullanılan materyaller
Ders Kitab›, Kur’an-› Kerim meali, Peygamberimizin Örnek Ahlak› (Mehmet Paksu),
Hz. Peygamberin Hayat›ndan Örnek Davran›fllar (Osman Keskio¤lu)
Ders süresi: 1 ders saati
1. Derse hazırlık
7. Hz. Muhammed Sab›rl› ve Cesaretliydi
Haz›rlanal›m
“Sabr›n sonu selamettir.” sözünden ne anl›yorsunuz?
Her insan baz› zorluklarla, s›k›nt›larla karfl›lafl›r. Sab›r, bu s›k›nt› ve zorluklara gö¤üs germek, bunlara dayanabilmek demektir. Sab›r, ayn› zamanda Allah’›n her
fleyin sahibi oldu¤una, her fleye gücünün yetti¤ine, s›k›nt›lardan sonra güzellikleri verece¤ine inanmakt›r.
Afla¤›daki ayeti yorumlay›n›z.
“... E¤er sabrederseniz, elbette bu, sabredenler için daha ha y›rl›d›r.”
(Nahl suresi, 126. ayet.)
Hz. Muhammed her zaman sab›rl› olmufltur. O, her
türlü zorlu¤a karfl› sab›r gösterip Allah’a dayanm›flt›r.
Kendisi her durumda sab›rl› oldu¤u gibi Müslümanlara da sabr› tavsiye etmifltir. Bu konuda Peygamberimiz, “Kim sab›rl› davran›rsa Allah ona sab›r verir.
Hiç kimseye sab›rdan daha hay›rl› ve daha genifl
bir ihsanda bulunulmam›flt›r.”14 buyurmufltur.
Bunlar› Biliyor musunuz?
Hz. Muhammed ‹slam dinini
yaymak istedi¤inde Mekke halk›ndan baz›lar› geçti¤i yollara,
aya¤›na batmas› için dikenler döflemifller, Kâbe’de namaz k›larken
bafl›na hayvan iflkembeleri dökmüfller, onu öldürmeye çal›flm›fllard›. Ama hepsine sabretti.
Hz. Muhammed, ‹slamiyet’i yaymak için gece gündüz çal›flm›flt›. ‹nanmayanlar kendisine ve arkadafllar›na her türlü zulmü yapm›fllard›. O, bütün bunlara
karfl› daima sab›r gösterdi. Ancak onun sabr› sessiz
kal›p bir köfleye çekilmek de¤ildir. Her türlü tehdide ve
zulme karfl› o y›lmam›fl, sab›r ve cesaretle çözüm yollar› aram›flt›. Umudunu kaybetmeden Allah’tan yard›m istemiflti. Bu konuda kendisini peygamberlikten vazgeçirmeye çal›flan Mekkelilere: “Günefl’i sa¤ elime, Ay’› sol elime verseniz yine
de davamdan vazgeçmem.”15 cevab›n› vererek bu konudaki sabr›n› ve cesaretini göstermiflti.
Bizler de Hz. Muhammed’i örnek almal› ve ifllerimizde karfl›laflt›¤›m›z zorluklarda sab›r göstermeliyiz.
Afla¤›daki cümlenin kelimelerindeki harfler kar›fl›k olarak verilmifltir. Bunlar› düzenleyerek cümleyi bulunuz.
‹
L
S
V
E
‹
G
I
S
I
A
B
L
R
P
E
M
V
E
C
Y
S
G
E
A
A
E
R
R
E
‹
L
B
T
M
Y
‹
Z
‹
D
‹
Cümle: .Sevgili
. . . . . . . . . . . . . .Peygamberimiz
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .sab›rl›
. . . . . . . . . . . . . .ve
. . . . . .cesaretliydi.
.......................................................
Ö¤rencilerinizin, bulduklar› atasözlerini s›Sevgili Peygamberimizin sab›rl› ve cesaretli oluflunu örneklerle aç›klay›n›z.
n›fla paylaflmalar›n› sa¤lay›n›z. Atasözlerini
tahtaya yaz›n›z ve ö¤rencilerinizden bu sözleri
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
72
aç›klamalar›n› isteyiniz. Daha önceki y›llarda
peygamberlerin k›ssalar›n› ö¤rendiklerini hat›rlat›n›z. Sabr› ile tan›nan peygamberi söylemelerini isteyiniz.
2. İşleniş süreci
Ö¤rencilerinizden Ders Kitab›’n›n 72. sayfas›ndaki “Haz›rlanal›m” bölümünde yer alan soruyu aç›klamalar›n› isteyiniz. Konu metnini ö¤rencilerinize okutunuz. Konuyu kavramalar›n› sa¤lamak için afla¤›daki sorular› sorunuz:
1. Sab›r nedir?
2. Hz. Muhammed, sadece s›k›nt›l› zamanlarda m› sab›r göstermifltir? Aç›klay›n›z.
3. Peygamberimizin cesaretli oldu¤unu nereden anl›yorsunuz?
Ö¤rencilerinizin bu sorular› cevaplarken sabr›n, Allah’›n gücünün her fleye yetti¤ine inanarak ona
güvenmek oldu¤una ulaflmalar›n› sa¤lay›n›z. Hz. Muhammed’in hayat›n›n her döneminde sab›rl› davrand›¤›n› bulmalar›na rehberlik ediniz. Peygamberimizin, Allah’›n dinini yaymak için Mekkelilere karfl›
cesaretle mücadele etti¤ini kavramalar›na yard›mc› olunuz. Onlardan “Yorumlayal›m” bölümündeki ayeti yorumlamalar›n› ve “Bunlar› Biliyor musunuz?” bölümünü okumalar›n› isteyiniz. Daha sonra Ders Kitab›’n›n 72. sayfas›ndaki etkinli¤i yapt›r›n›z. Bu etkinlikle ö¤rencilerin Peygamberimizin sab›rl› ve cesaretli oldu¤u bilgisini pekifltirmelerini sa¤lay›n›z.
Alternatif etkinlik
Ders Kitab›’ndaki etkinli¤e alternatif olarak afla¤›daki etkinli¤i ö¤rencilerinize yapt›rabilirsiniz.
• Ö¤rencilerinizden sabr›n bireysel ve toplumsal yararlar›n› anlatan bir hikâye yazmalar›n› isteyebilirsiniz.
3. Değerlendirme
Ö¤rencilerinizi “Kendimizi De¤erlendirelim” bölümüne verdikleri cevaplarla de¤erlendiriniz.
4. Bir sonraki derse hazırlık
Ö¤rencilerinizden kul hakk› ile ilgili ayet ve hadisler bulmalar›n› isteyiniz.
Not: Ö¤rencilerinizi Ders Kitab›’n›n 81. sayfas›ndaki performans görevini haz›rlamalar› için görevlendiriniz.
72
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
8. Hz. Muhammed Hakkı
Gözetirdi
Ö¤renme alan›: Hz. Muhammed (s.a.v.)
Kazan›mlar
1. Güzel davran›fllara Hz. Muhammed’
in hayat›ndan örnekler verir.
2. Hz. Muhammed’in örnek davran›fllar›n›n toplumsal hayattaki önemini yorumlar.
3. Hz. Muhammed’in olaylar karfl›s›ndaki tutumlar›ndan hareketle örnek davran›fllar›na yönelik ç›kar›mlarda bulunur.
4. Hz. Muhammed’in hikmetli sözleriyle
insanlar› iyiye ve güzele yönlendirdi¤ine örnekler verir.
8. Hz. Muhammed Hakk› Gözetirdi
Haz›rlanal›m
“Kul hakk›” kavram› hakk›nda neler biliyorsunuz?
Hak; adalet, adaletin gerektirdi¤i veya birine ay›rd›¤› fley, kazanç, emek karfl›l›¤› kazan›lan
pay anlamlar›na gelen bir kelimedir. Adalet, bir toplumun ayakta kalmas›n› sa¤layan en önemli unsurlardan biridir. Çünkü adaletin olmad›¤› yerde haks›zl›k ve zulüm vard›r.
Hz. Muhammed, hayat›n›n her döneminde insanlar›n haklar›na sayg› duymufl, haks›zl›klara karfl› ç›km›flt›r. Hak konusunda insanlar aras›nda ayr›m yapmam›flt›r. ‹nsanlar›n zengin veya fakir olmas›, hak ettiklerine kavuflmalar›na engel olmam›flt›r. Hakk›n gözetilmemesi kul
hakk›na sebep olur. Kul hakk› ise büyük bir günaht›r. Hz. Muhammed, “... ‹nsanlar›n en hay›rl›s› borcunu en iyi flekilde ödeyendir.”16 buyurmufltur.
Hz. Muhammed, Müslümanlar›n da hak ve
adalet konusunda dikkatli olmalar›n› istemifltir.
Kendisi vefat›ndan önce arkadafllar›n› yan›na
alm›fl ve: “fiayet birinize haks›z bir muamelede bulunduysam onu ödemeye haz›r›m.
Kimin hakk› varsa iflte flahs›m, iflte mal›m,
gelsin als›n.”17 buyurmufltur. Böylece kul hak-
Afla¤›daki ayeti yorumlay›n›z.
“... Adil olun; bu Allah korkusuna
daha çok yak›flan (bir davran›fl)d›r. Allah’a isyandan sak›n›n. Allah yapt›klar›n›z› hakk›yla bilendir.
(Mâide suresi, 8. ayet.)
k›na verdi¤i de¤eri insanlara göstermifltir.
Kullanılan yöntem ve teknikler
Anlat›m, soru cevap, akrostifl, görsel imge
oluflturma, araflt›rma
Kullanılan materyaller
Ders Kitab›, Kur’an-› Kerim meali,
Peygamberimizin Örnek Ahlak› (Mehmet
Paksu), Hz. Peygamberin Hayat›ndan Örnek
Davran›fllar (Osman Keskio¤lu)
Ders süresi: 1 ders saati
1. Derse hazırlık
Ö¤rencilerinizden bulduklar› ayet ve hadisleri s›n›fla paylaflmalar›n› isteyiniz. Ayetleri tahtaya yaz›n›z ve ö¤rencilerinizden bu
ayetleri aç›klamalar›n› isteyiniz. Dinimizde kul
hakk›n›n çok önemli oldu¤unu aç›klay›n›z.
‹nsanlar›n haklar›na dikkat etmeli, haks›zl›klar› engellemeye çal›flmal›, toplumun huzurlu
olmas›n› sa¤lamal›y›z. Bu sebeple her konuda
oldu¤u gibi haklar› gözetme konusunda da
HATIRLAYALIM
Hz. Muhammed, gençlik y›llar›nda
haks›zl›klara karfl› ç›kmak için kurulan
H›lf-ul-fudul cemiyetine kat›lm›flt›r.
Peygamberimizi örnek almal›y›z.
Adaletin toplumsal faydalar›n› anlatan bir fliir yaz›n›z.
A
.......................................................................................................................
D
.......................................................................................................................
A
.......................................................................................................................
L
.......................................................................................................................
E
.......................................................................................................................
T .......................................................................................................................
‹nsanlar›n haklar›n› gözetmek bizlere neler kazand›r›r? Anlat›n›z.
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
73
2. İşleniş süreci
Ö¤rencilerinizden Ders Kitab›’n›n 73. sayfas›ndaki “Haz›rlanal›m” bölümünde yer alan soruyu cevaplamalar›n› isteyiniz. Konu metnini ö¤rencilere okutunuz. Konuyu kavramalar›n› sa¤lamak için afla¤›daki sorular› sorunuz:
1. Hak ve adalet nedir?
2. Hz. Muhammed kul hakk› konusunda neler söylemifltir?
3. Kul hakk›n› gözetmek ve adaletli olmak, toplumsal aç›dan ne gibi yararlar sa¤lar?
Cevaplarda ö¤rencilerinizin her insan›n insan olman›n bir gere¤i olarak baz› haklara sahip oldu¤unu, hak edene hakk›n›n verilmesinin ise adalet oldu¤unu, Hz. Muhammed’in insan haklar›n› gözetti¤ini,
haks›zl›klara hayat›n›n her döneminde karfl› ç›kt›¤›n›, ümmetine de adaleti tavsiye etti¤ini, hak ve adaletin toplumsal huzurun temeli oldu¤unu kavramalar›n› sa¤lay›n›z.
Ö¤rencilerinizden “Yorumlayal›m” bölümündeki ayeti yorumlamalar›n› ve “Hat›rlayal›m” bölümünü
okumalar›n› isteyiniz. Ders Kitab›’n›n 73. sayfas›ndaki etkinli¤i ö¤rencilerinize yapt›rarak adaletin toplum için önemini ifade etmelerini sa¤lay›n›z.
Alternatif etkinlik
Ders Kitab›’ndaki etkinli¤e alternatif olarak afla¤›daki etkinli¤i ö¤rencilerinize yapt›rabilirsiniz.
• Ö¤rencilerinizden kul hakk› ve adaletin toplumsal yararlar›n› gösteren flema ve grafikler oluflturmalar›n› isteyebilirsiniz.
3. Değerlendirme
Ö¤rencilerinizi “Kendimizi De¤erlendirelim” bölümündeki soruya verdikleri cevaplarla de¤erlendiriniz.
4. Bir sonraki derse hazırlık
Ö¤rencilerinizden küresel ›s›nma ile ilgili bilgi edinmelerini isteyiniz. Siz de küresel ›s›nma ile ilgili bir araflt›rma yaparak resimler haz›rlay›n›z. Ayr›ca ö¤rencilerinizden Ders Kitab›’n›n 76 ve 77. sayfalar›ndaki okuma
metinlerini okumalar›n›, 78 ve 79. sayfalardaki “3. Ünite De¤erlendirme Çal›flmalar›”n› incelemelerini isteyiniz.
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
73
9. Hz. Muhammed Doğayı ve
Hayvanları Severdi
3. Ünite Değerlendirme Çalışmaları
9. Hz. Muhammed Do¤ay› ve Hayvanlar› Severdi
Haz›rlanal›m
“Do¤ay› bekçi de¤il, sevgi korur.” sözünden ne anl›yorsunuz?
Ö¤renme alan›: Hz. Muhammed (s.a.v.)
Kazan›mlar
1. Güzel davran›fllara Hz. Muhammed’in hayat›ndan örnekler verir.
Hz. Muhammed, do¤ay› ve hayvanlar› çok
severdi. ‹slamiyet’ten önceki Arap toplumunda
insanlar bile (özellikle kad›nlar ve köleler) de¤ersiz görülürken insanlar›n di¤er canl›lara
sevgi ve merhamet göstermesi düflünülemezdi. Hz. Muhammed böyle bir ortamda insanlar›
bu al›flkanl›klar›ndan vazgeçirmeye çal›flt›.
2. Hz. Muhammed’in örnek davran›fllar›n›n toplumsal hayattaki önemini yorumlar.
3. Hz. Muhammed’in olaylar karfl›s›ndaki tutumlar›ndan hareketle örnek davran›fllar›na yönelik ç›kar›mlarda bulunur.
4. Hz. Muhammed’in hikmetli sözleriyle insanlar›
iyiye ve güzele yönlendirdi¤ine örnekler verir.
Hz. Muhammed, hayvanlara iyi bak›lmas›n›
isterdi. Hayvanlar›n aç ve susuz b›rak›lmas›n›,
onlara fazla yük vurulmas›n› istemezdi. Arkadafllar›n› da bu konuda uyar›rd›. Bir keresinde
Peygamberimiz birinin bahçesine girdi. Orada
bir deve vard›. Deve Peygamberimizi görünce
sesler ç›karmaya bafllad›. Hz. Muhammed devenin sahibini sordu. Sahibi gelince: “Allah’›n
sana mülk k›ld›¤› (emanet etti¤i) bu deve
hakk›nda Allah’tan korkmuyor musun? Niçin bunu aç b›rak›p fazla çal›flt›r›yorsun?”18
buyurdu.
5. Hz. Muhammed’in do¤a ve hayvan sevgisi ile
ilgili davran›fllar›na örnekler vererek do¤ay› ve hayvanlar› koruma konusunda duyarl› olur.
Afla¤›daki hadis üzerinde düflününüz.
Peygamberimiz buyuruyor ki: “Bir
kimse a¤aç diker de bunun meyvesinden insan, hayvan veya kufl yerse, yenen fley onun için bir sadaka yerine
geçer.” (Müslim, Müsakat, 10.)
Hz. Muhammed hayvanlara merhamet etmeyi, onlar›n yiyecek ve içecek ihtiyaçlar›n› özenle karfl›lamay›, temizlik ve bak›mlar›n› yapmay›, onlara fazla yük vurmamay›, eziyet etmemeyi, hayvanlar ne için yarat›ld›ysa onun için kullanmay›, gereksiz yere hiçbir hayvan› öldürmemeyi tavsiye etmifltir.19
Hz. Muhammed bitkilere karfl› da
merhametli davran›rd›. Ayr›ca her f›rsatta a¤aç dikilmesini tavsiye ederdi. O:
“Elinizde bir a¤aç fidan› varsa, k›yamet kopmaya bafllasa bile, onu dikecek kadar vaktiniz varsa mutlaka dikin.”20 buyurarak bu konuya verdi¤i
önemi göstermifltir.
Kullanılan yöntem ve teknikler
Anlat›m, soru cevap, slogan bulma, afifl haz›rlama,
araflt›rma, sesli okuma
Kullanılan materyaller
Ders Kitab›, Kur’an-› Kerim meali, Peygamberimizin
Örnek Ahlak› (Mehmet Paksu), Hz. Peygamberin Hayat›ndan Örnek Davran›fllar (Osman Keskio¤lu), do¤a
ve hayvan resimleri
Ders süresi: 1 ders saati
Afla¤›daki ayeti yorumlay›n›z.
“‹nsanlar›n kendi tercihleri ile
yapt›klar› ifller yüzünden karada ve
denizde (bütün dünyada) bozukluk
ortaya ç›kt›, (düzen bozuldu)...”
(Rûm suresi, 41. ayet.)
Peygamberimiz do¤ay› ve hayvanlar› korumam›z›
istemifltir.
74
‹nsan›n do¤aya verdi¤i zararlar sonucu bugün “küresel ›s›nma” gibi büyük
bir tehditle karfl› karfl›yay›z. Bugün Hz.
Muhammed’in do¤ay› koruma konusundaki titizli¤inin önemini daha iyi anl›yoruz. Bizler de Peygamberimiz gibi do¤ay› sevmeli ve korumal›y›z.
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
1. Derse hazırlık
Ö¤rencilerinizden küresel ›s›nma ile ilgili bulduklar› bilgileri s›n›fla paylaflmalar›n› isteyiniz. Küresel
›s›nman›n sebeplerini tahtaya yaz›n›z ve ö¤rencilerinizin insan›n do¤aya verdi¤i zarar›n bu olay›n temel
sebebi oldu¤unu kavramalar›n› sa¤lay›n›z. Daha önceden haz›rlad›¤›n›z resimleri göstererek konuya
dikkatlerini çekiniz.
2. İşleniş süreci
Ö¤rencilerinizden Ders Kitab›’n›n 74. sayfas›nda yer
alan “Haz›rlanal›m” bölümündeki sözü aç›klamalar›n› isteyiniz. Konu metnini ö¤rencilerinize okutunuz. Konuyu
kavramalar›n› sa¤lamak için afla¤›daki sorular› sorunuz:
1. Peygamberimiz hayvanlara nas›l davran›lmas›n›
isterdi?
2. Hz. Muhammed a¤aç dikme konusuna niçin
önem vermifltir?
3. Peygamberimizin do¤an›n korunmas› konusundaki ö¤ütleri uygulansa bugünkü çevre sorunlar› yaflan›r m›yd›? Niçin?
Cevaplarda ö¤rencilerinizin Hz. Muhammed’in hayvanlar›n ihtiyaçlar›n›n karfl›lanmas›n› ve onlara gereksiz yere eziyet edilmemesini istedi¤ini, a¤açlar›n do¤al
dengenin korunmas›ndaki rolünden dolay› a¤aç dikimine önem verildi¤ini ve dinimizin bu konudaki tavsiyelerinin bugünkü çevre sorunlar› için de bir çözüm oldu¤unu kavramalar›n› sa¤lay›n›z. Ö¤rencilerinize ülkemizdeki a¤açland›rma faaliyetlerinden bahsedebilirsiniz.
Ö¤rencilerinizden “Yorumlayal›m” ve “Düflünelim” bölümlerini aç›klamalar›n› isteyiniz. Ders Kitab›’n›n 75.
sayfas›ndaki etkinlikleri ö¤rencilerinize yapt›r›n›z.
74
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
1. Afla¤›daki boflluklar› uygun flekilde doldurunuz.
• Kirli at›klar› denizlere boflalt›rsak
• A¤açlar› kesersek
........................................................................
.................................................................................................
• Hayvanlara zarar verirsek
...................................................................................
• Peygamberimiz gibi do¤ay› seversek
...................................................................
• Peygamberimiz gibi a¤açlar› korursak
.................................................................
• Peygamberimiz gibi hayvanlara merhamet gösterirsek
........................................
2. Günümüzde yaflanan bir do¤a problemini ve sizce uygulanmas› gereken çözümü
yaz›n›z.
Problem
Çözüm
........................................................
........................................................
........................................................
........................................................
........................................................
........................................................
........................................................
........................................................
........................................................
........................................................
........................................................
........................................................
........................................................
........................................................
Hz. Muhammed a¤aç dikmeye özen göstermemizi istemifltir.
Peygamberimizin do¤a ve hayvan sevgisine dair ö¤ütlerine örnekler veriniz.
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
75
Alternatif etkinlikler
OKUMA METN‹ 1
Ders Kitab›’ndaki etkinliklere alternatif olarak
afla¤›daki etkinlikleri ö¤rencilerinize yapt›rabilirsiniz.
1. Ö¤rencilerinizden do¤an›n korunmas› ile ilgili sloganlar bulmalar›n› isteyebilirsiniz.
HZ. MUHAMMED’‹N GÜVEN‹L‹RL‹⁄‹
Peygamberimizin amcas› Hz. Abbas’›n bildirdi¤ine göre;
Bir zaman Ebu Süfyan ile birlikte Yemen’e ticarete gitmifllerdi.
Ebu Süfyan’›n o¤lu Hanzala’dan gelen bir mektupta Peygamberimizin Mekke Vadisi’nde dikilerek “Ben Resulüllah’›m! Sizi bir olan Allah’a davet ediyorum!” dedi¤i bil-
2. Ö¤rencilerinizden çevre sorunlar› ve çözümleri ile ilgili afifller haz›rlamalar›n› isteyebilirsiniz.
diriliyordu.
Bu haber, orada toplant›larda yay›lmaya bafllad›. Bunu ifliten Yahudi âlimlerden birisi yanlar›na geldi; “(Ben Resulüllah’›m! Sizi bir olan Allah’a davet ediyorum!) diyen
zat›n aran›zdaki amcas›na beni ulaflt›r›n.” dedi. Hz. Abbas:
“Onun amcas› benim!” dedi. Yahudi âlimi:
“Sana soruyorum; Allah aflk›na do¤ru söyle! Kardeflinin o¤lundaki bu hâl çocukluk
3. Değerlendirme
heveslenmesi midir?” dedi.
Ö¤rencilerinizi “Kendimizi De¤erlendirelim” bölümündeki çal›flma ile de¤erlendiriniz.
Hz. Abbas:
“Yok vallahi! Onda ne yalanc›l›k vard›r, ne de hainlik! Kureyfl aras›nda onun ElEmin’den baflka pek ad› an›lmaz.” dedi.
1. İşleniş süreci
Ö¤rencilerinizden Ders Kitab›’n›n 76 ve 77. sayfas›ndaki okuma metinlerini okumalar›n› ve metinlerin ana fikrini söylemelerini isteyiniz.
Ö¤rencilerinizden Ders Kitab›’n›n 78 ve 79. sayfalar›ndaki “3. Ünite De¤erlendirme Çal›flmalar›”n› yapmalar›n› isteyiniz. Ders Kitab›’n›n 80. sayfas›nda yer
alan “Öz De¤erlendirme Formu”nu tüm ö¤rencilerinize doldurtunuz. Sürece tüm ö¤rencilerinizi kat›n›z.
Müflriklerin ileri gelenlerinden Ahnes bin fierik, Bedir yolunda kimsenin olmad›¤›
bir s›rada Ebu Cehil’e yaklaflt›:
“Ey Ebu Cehil, burada senden ve benden baflka konuflmalar›m›z› iflitecek kimse
yok. Muhammed do¤ru sözlü müdür; yoksa yalanc› m›d›r?” diye sordu.
Ebu Cehil yemin ederek, “Vallahi, Muhammed muhakkak do¤ru sözlüdür. O hiç
bir zaman yalan söylememifltir.” demekten kendisini alamam›flt›r.
Bir gün Ebu Cehil, Peygamberimize, “Ya Muhammed, biz seni yalanlam›yoruz, fakat senin getirdiklerini yalanl›yoruz.” demifltir.
Mehmet PAKSU
(Peygamberimizin Örnek Ahlak›, s. 167.)
2. Değerlendirme
Ö¤rencilerinizi “3. Ünite De¤erlendirme Çal›flmalar›”na verdikleri cevaplarla ve Ö¤retmen Klavuz
Kitab›’n›n 78. sayfas›ndaki “Performans Görevini
De¤erlendirme Formu” Ders Kitab›’n›n 80. sayfas›ndaki “Öz De¤erlendirme Formu” ile 82. sayfas›ndaki “Performans Görevi ‹çin Akan De¤erlendirme
Formu” ile de¤erlendiriniz.
3. Bir sonraki derse hazırlık
Ö¤rencilerinizden “4. Ünite Haz›rl›k Çal›flmalar›”n› yapmalar›n› isteyiniz.
76
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
OKUMA METN‹ 2
HZ. MUHAMMED MERHAMETL‹YD‹
Peygamberimiz bir bayram namaz›ndan sonra mescitten ç›kt›¤›nda çocuklar›n nefle ve sevinç içinde oynad›klar›n› gördü. Bir duvar›n dibinde de periflan k›l›kl› ve mahzun, a¤lay›p duran bir çocuk dikkatini çekti. Do¤rudan onun yan›na vard›:
— Yavrum, neyin var, niçin böyle üzgün duruyorsun? Arkadafllar›nla birlikte niçin
oynam›yorsun? buyurdu.
Çocuk bir yetimdi. Babas› Uhud’da flehit olmufltu. Annesi de baflka biriyle evlenince çocuk sahipsiz kalm›flt›. Peygamber Efendimiz, çocu¤un elinden tuttu. Bafl›n› okflad›, gönlünü ald›. Sevindirici bir haber verdi.
Alternatif etkinlikler
Ünitenin de¤erlendirilmesi amac›yla alternatif
olarak afla¤›daki etkinlikleri yapt›rabilirsiniz.
1. Ö¤rencilerinizden ünite ile ilgili soru bankas› haz›rlamalar›n› ve haz›rlad›klar› sorular› birbirlerine sormalar›n› isteyebilirsiniz.
2. Ö¤rencilerinizden ünitede ifllenen konularla
ilgili önceki bilgilerini ve flimdiki bilgilerini karfl›laflt›rmalar›n› isteyebilirsiniz.
3. Ö¤rencilerinizi, gruplara ay›rarak ünite ile ilgili bilgi yar›flmas› düzenleyebilirsiniz.
4. Ö¤rencilerinizden afla¤›daki tabloyu doldurmalar›n› isteyebilirsiniz.
— Neden a¤l›yorsun? Ben baban, Ayfle annen, Fatma kardeflin olsun istemez misin?
Çocuk sevincinden uçacak gibiydi. Heyecanla;
— Nas›l raz› olmam ey Allah’›n Resulü, diyebildi.
Peygamberimiz çocu¤u ald›, evine götürdü. Yedirip içirdi, üstünü bafl›n› giydirdi.
Karn› tok, s›rt› pek olan çocuk bir süre sonra oynayan çocuklar›n aras›na kar›flmak
üzere soka¤a ç›kt›.
Arkadafllar›, Beflir’in hâlindeki de¤iflikli¤i görünce etraf›na topland›lar. Merakla sordular:
— Sen daha önce a¤lay›p duruyordun. fiimdi nas›l oldu da bu hâle geldin?
Beflir cevap verdi:
— Açt›m, doydum; ç›plakt›m, giyindim; yetimdim, Resulüllah babam, Ayfle annem
oldu.
Bunun üzerine di¤er çocuklar Beflir’e g›pta ederek dediler:
— Ne olayd›, keflke bizim de babalar›m›z Uhud’da flehit olayd› da, biz de böyle
bahtiyar bir babaya kavuflmufl olsayd›k.
Peygamberimizin vefat›na kadar Beflir bin Akra onun yan›nda kald›. Peygamberimiz ebedî âleme göçtükten sonra Beflir flöyle a¤l›yordu:
— ‹flte flimdi yetim kald›m, iflte flimdi garip oldum.
Bu ünite ile ö¤rendi¤im
Kavramlar
‹simler
De¤erler
Beceriler
Mehmet PAKSU
(Peygamberimizin Örnek Ahlak›, s. 72.)
77
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
75
Ç. Afla¤›daki sorular› cevaplay›n›z.
3. Ünite De¤erlendirme Çal›flmalar›
1. Hz. Peygamber, bilgiye neden önem verirdi? Anlat›n›z.
A. Afla¤›daki ifadelerden do¤ru olanlar›n önüne “D”, yanl›fl olanlar›n önüne “Y” harfi yaz›n›z.
2. Hz. Peygamber niçin örnek al›nmal›d›r? Aç›klay›n›z.
D) 1. Hz. Peygamber ‹slam’› tebli¤e bafllad›¤› dönemlerde sert tepkilerle karfl›laflm›fl, ala(...
ya al›nm›fl, bütün bunlara ra¤men kimseye kin beslememifltir.
3. Hz. Muhammed’in ifllerini dan›flarak yapmas› ile ilgili örnekler veriniz.
Y ) 2. Hz. Muhammed insanlardan sadece dinî ilimleri ö¤renmelerini istemifltir.
(...
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
D) 3. Hz. Muhammed hastalar› ziyaret eder, cenazelere kat›l›r, insanlar aras›nda ayr›m
(...
yapmazd›.
.............................................................................................................................................................
4. Hz. Muhammed’in insanlara verdi¤i de¤er ile ilgili örnekler veriniz.
B. Afla¤›daki cümlelerde bofl b›rak›lan yerleri uygun kelimelerle tamamlay›n›z.
.............................................................................................................................................................
insana de¤er verdi¤ini
suffe
örnektir
medrese
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
örnektir .
1. Peygamber Efendimiz, söz ve davran›fllar›yla bizim için en güzel .......................
2. Peygamberimizin bir Yahudi’nin cenazesi götürülürken aya¤a kalkmas›, onun
insana de¤er verdi¤ini
...................................
......................... gösterir.
5. Hz. Peygamber’in örnek davran›fllar›ndan sizi en çok hangisi etkilemifltir?
3. Hz. Muhammed, Medine’ye hicret ettikten sonra fakir ö¤rencilerin bar›nabilece¤i odalar
yapt›rm›fl ve bu ö¤rencilerle e¤itim faaliyetleri bafllatm›flt›r. E¤itim yap›lan bu odalara
suffe
.........................
ismi verilmifltir.
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
D. Kendimi De¤erlendiriyorum
C. Afla¤›daki çoktan seçmeli sorularda do¤ru seçene¤i iflaretleyiniz.
BEN
1. Hz. Muhammed’in çevresindeki insanlar›n küçük hatalar›n› ba¤›fllamas›, onlar› görmezden gelmesi onun hangi özelli¤ini gösterir?
A. Zaman› iyi kullanmas›
B. Hoflgörü
C. Tutumluluk
D. Sab›r
2. “‹nsanlar›n en hay›rl›s›, di¤er insanlara faydal› oland›r.” sözü kime aittir?
A. Hz. Muhammed
B. Yunus Emre
C. Mevlânâ
D. Hz. Ömer
3. Hz. Muhammed savafllarda a¤açlara, hayvanlara ve yafll›lara zarar verilmemesini emrederdi. Bu tavsiyeleri, onun hangi özelli¤i ile ilgili de¤ildir?
Peygamberimizin Örnek Davran›fllar›
1
‹nsanlara de¤er verirdi.
2
Güvenilirdi.
3
Hoflgörülüydü.
4
Bilgiye önem verirdi.
5
Dan›flarak ifl yapard›.
6
Merhametli ve affediciydi.
A. Do¤ay› korumaya önem vermesi
B. Hayvanlar› korumaya önem vermesi
7
Çal›flmay› ve yard›mlaflmay› severdi.
C. Merhametli oluflu
D. Adaletli oluflu
8
Sab›rl› ve cesaretliydi.
9
Zaman› iyi kullan›rd›.
10
Hakk› gözetirdi.
11
Do¤ay› ve hayvanlar› severdi.
4. Hz. Muhammed’in“‹lim ö¤renmek, her Müslüman üzerine farzd›r.” sözü ‹slam’›n hangi özelli¤ini yans›tmaktad›r?
A. ‹nsanlara de¤er verme
B. ‹nsanlar› kötülüklerden al›koyma
C. Allah’›n birli¤i
D. Bilime de¤er verme
78
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
Mükemmel
Orta
Zay›f
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
ÖZ DE⁄ERLEND‹RME FORMU
79
PERFORMANS GÖREV‹
“Hz. Muhammed’in Hayat›ndan Örnek Davran›fllar” ünitesinin sonunda neleri, ne kadar
ö¤rendi¤inizi anlamak için kendinizi de¤erlendirebilirsiniz. Bunu yapabilmek için afla¤›daki
sorular› cevaplamal›s›n›z. Sorularda size uygun olan seçeneklerden birini X ile iflaretleyiniz.
“Bunu çok iyi yapabiliyorum.” için
9
“Bunu k›smen yapabiliyorum.” için
“Bunu yapam›yorum.” için
;
=
Merhaba
9
De¤erlendirme Ölçütleri
;
arkadafllar.
Hep
birlikte bir performans görevi
=
yapmaya ne dersiniz? Görevde
1
Güzel davran›fllara Hz. Muhammed’in hayat›ndan örnekler veririm.
ne yapaca¤›n›z ile ilgili bilgi-
2
Hz. Muhammed’in örnek davran›fllar›n›n toplumsal hayattaki önemini söylerim.
nize kolay gelsin.
3
Peygamberimizin hayat›ndan örnek davran›fllar›na yönelik ç›kar›mlarda bulunurum.
4
Peygamberimizin söz ve davran›fllar›yla insanlar› iyiye ve güzele yönlendirdi¤ine örnekler veririm.
5
Peygamberimizin örnek davran›fllar›ndan hareketle do¤ay› ve hayvanlar› koruma konusunda
duyarl› olurum.
6
‹nsanlara de¤er vermenin önemini Peygamberimizin hayat›ndan örneklerle aç›klar›m.
7
Güzel ahlak sahibi olman›n toplumsal önemini
bilirim.
8
Dan›flarak ifl yapman›n, merhametli ve affedici
olman›n, hakk› gözetmenin, zaman› iyi de¤erlendirmenin, çal›flkanl›¤›n ve yard›mlaflman›n önemini örneklerle ifade ederim.
9
Do¤a sevgisi, do¤al çevreye duyarl›l›k ve hayvan
sevgisinin gereklili¤ini güncel örneklerle ifade ederim.
Sonunda iki kez
;
ya da bir kez
=
iflaretlediyseniz, baflar›l› bir flekilde çal›flmaya
ler afla¤›da bulunuyor. Hepi-
Süre: 1 hafta
Konu: ‹nsani iliflkiler, bilimsel faaliyetler, adalet konular›nda ça¤›m›zda yaflanan
belli bafll› problemleri tespit ederek Peygamber Efendimizin güzel ahlak›ndan örneklerle bu problemlere çözümler üretiniz.
Hedef: Günlük hayatta Peygamber Efendimizin ahlakl› yaflay›fl›n›n etkilerini fark etmek
Görevde Kimlerden ve Nelerden Yararlanabiliriz?
Görevinizi haz›rlarken;
a. Sosyolog, hâkim, savc›, avukat, akademisyen vb. kiflilerden,
b. Konuyla ilgili hadis kitaplar›, dergi ve gazete yaz›lar›ndan yararlanabilirsiniz.
Görev Etkinlikleri
Yapt›¤›n›z söyleflilerin sonuçlar›n› rapor hâline getirerek s›n›fta yaz›l› veya sözlü
olarak sununuz.
devam edebilmek için bu konular› tekrar ediniz. Bu konular› iyice ö¤rendikten sonra formu
tekrar doldurunuz. E¤er
;
ve
=
bölümlerini hiç iflaretlemediyseniz bu konular› ö¤ren-
miflsiniz demektir.
80
76
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
81
PERFORMANS GÖREV‹ ‹Ç‹N AKRAN DE⁄ERLEND‹RME FORMU
Bu formu, performans görevini birlikte haz›rlad›¤›n›z tüm grup üyeleri için ayr› ayr› doldurunuz.
Ö¤rencinin ad› ve soyad›
:
...........................................................
Grubun ad›
:
...........................................................
De¤erlendirilen ö¤rencinin ad› ve soyad›
:
...........................................................
1. Performans görevinde beraber çal›flt›¤›n›z arkadafl›n›z›n gruba kiflisel katk›lar› nelerdir?
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
2. Arkadafl›n›z›n, grup performans›n›z› etkileyen zay›f yanlar› nelerdir?
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
3. Arkadafl›n›z, bireysel sorumluluklar›n› yerine getirmifl midir?
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
4. Arkadafl›n›z grup üyeleri ile yard›mlaflt› m›?
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
D‹PNOTLAR
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Tîn suresi, 4. ayet.
Buharî, Cenaiz, 50; Müslim, Cenaiz, 81.
Buharî, Sahih-i Buharî, C 4, s. 81.
‹sra suresi, 34. ayet.
Ahmet b. Hanbel, Müsned, C 5, s. 323.
Osman Keskio¤lu, Hz. Peygamberin Hayat›ndan Örnek Davran›fllar, s. 332.
Salih Suruç, Peygamberimizin Hayat›, s. 300.
‹bn Mace, Sünen, C 1, s. 17.
‹bn Mace, Sünen, C 1, s. 18.
Âl-i ‹mrân suresi, 159. ayet.
Tirmizî, Sünen, C 4, s. 314.
Ebu Davud, Sünen, C 3, s. 98.
Mâide suresi, 13. ayet.
Buharî, Zekât, 50.
Muhammed Hamidullah, ‹slam Peygamberi, C I, s. 959.
Ebu Davut, Büyu, 2904.
A. Himmet Berki – Osman Keskio¤lu, Hz. Muhammed ve Hayat›, s. 431.
Ebu Davud, Cihad, 47 (2549)
‹brahim Canan, Kütüb-i Sitte, C 6, s. 300 – 309.
‹brahim Canan, Kütüb-i Sitte, C 6, s. 393.
82
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
Notlar›m
................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8
77
PERFORMANS GÖREV‹N‹ DE⁄ERLEND‹RME FORMU
Ö¤retmeniniz afla¤›da yer alan formu görevde gösterdi¤iniz performans ve de¤erlendirme ölçütlerine göre dolduracakt›r. Bu form size görevinizin nas›l haz›rlanaca¤›na dair ipuçlar› vermektedir. Görevinizi haz›rlarken tablodaki ölçütlere dikkat etmeyi
unutmay›n›z.
......................
Çok zay›f
ÖLÇÜTLER
Tarih:
Zay›f
.................................
:
Orta
S›n›f› ve numaras›
‹yi
.................................
Çok iyi
Ö¤rencinin ad› ve soyad›:
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
1. Görev hedefini yerine getirme
2. Görev konusuna hâkim olma
3. Kaynaklar› tarama
4. Kaynaklar› inceleme ve rapor hâline getirme
5. Görevi zaman›nda getirme
6. Görev çal›flmalar›nda istekli olma
7. Yarat›c›l›k yetene¤ini kullanma
8. Zihinsel becerilerini gelifltirme
9. Elde edilen bilgilerden ç›kar›mda bulunma
10. Görevi sunma
TOPLAM
Düflüncelerim:
..................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
78
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 8