Açıklama 2008 Açıklama 20082010

Açıklama 2008 Açıklama 2008­2010
Araştırmacı: ­­ Danışman: ­­ Konuşmacı: ­­ Şizofr eni Hastalar ında Bedensel Sağlık Sor unlar ı ve Çözüm Yollar ı Dr . Ber na Binnur Akdede DEÜTF Psikiyatr i AD 06.10.2010 06.10.2010
Mortalite genel populasyondan 2 kat yüksek Yaşamı kısaltan bir hastalık!!! (%30) Ölümlerin bir bölümü intihar ve kazalar (%40) Anlamlı bir bölümü fiziksel hastalıklar (%60) Kardiyovasküler hastalıklar Diyabet, obesite,hipertansiyon, osteoporoz, solunum sistemi hastalıkları..... sistemi hastalıkları.....
Çalışmanın Yazarları ve yılı Çalışma özellikleri Mortalite (SMR ) Yorum Allebeck ve ark.(1989) 1942­1985 arasında 9 çalışma (5 yıllık takip) 2 Brown (1997) 1986­1996 arasındaki çalışmalar (100 birey 1952 civarında tedavi edilen) (En az 2 yıl takip) 1.51 Harris ve Barraclough (1998) 1966­1995 1.6 Suisitle ölümler yüksek, ancak fiziksel sebepler den ölüm % 62. Saha ve ark. (2007) 37 çalışma, 25 farklı ülke Sistematik derleme 2.58 1970’lerde 1.84, 1980’lerde 2.98, 1990’larda 3.2) 1970’ler den 1990’lar a mor talite or anlar ında yükselme, İKA kullanımı ile ilişki Tiihonen ve ark. (2009 Lancet) 1996­2006 Finlandiya (11 yıllık izlem) İKA kullanımında yıllar içinde %13’ten, % 64 ‘e artış, beklenen yaş farkı 1996: 25 yıl, 2006: 2.5 Antipsikotik kullanan gr upta mor talite (0.81) hiç kullanamayan gr uba or anla daha yüksek
Kar diyovasküler Hastalıklar En sık ölüm sebebi (özellikle ani ölümler ) SMR (tüm nedenler): 2.58 SMR (Kardivasküler hastalıklar): 1.79 (Saha ve ark. 2007) (Saha ve ark. 2007)
Değiştir ilebilir Kar divasküler Risk Etkenler i (Correl ve ark. 2006, De Hert ve ark. 2009) Risk Etkeni obesite sigara diyabet hipertansiyon dislipidemi metabolik sendrom Prevelans ve Rölatif Risk %45­55 1.5 55 1.5­2 %50­80 2 80 2­3 %10­15 2 15 2 %19­ 58 2­3 %25­65 5 ve üstü 65 5 ve üstü %37­63 2 63 2­3
Kar diyovasküler Hastalıklar
Hastalıklar Ø Risk etkenlerinin tedavi edilmemesi
Risk etkenlerinin tedavi edilmemesi § CATIE’de dislipidemili %88 , diyabeti olan %38 ve %62 hipertansiyonlu hasta tedavisiz ... § Şizofreni hastalarında kardiyovasküler girişim oranı daha düşük (Lawrence ve ark 2003) Ø Sağlıksız yaşam tarzı Sağlıksız beslenme, fiziksel aktivite düşüklüğü... Sağlıksız beslenme, fiziksel aktivite düşüklüğü...
Ø Antipsikotiklerin etkileri Ø İlk atak hastalarında metabolik anomaliler! Hastalığın başlangıcında total kolesterol yüksekliği %27, ilerleyen yıllarda % 61. (De Hert ve ark. 2006)..altta yatan ortak genetik biyolojik
ve ark. 2006)..altta yatan ortak genetik­
etkenler Diyabet Ø Genel populasyondan 2­3 kat yüksek 3 kat yüksek Ø Obesite ve insulin direnci en önemli sebepler Ø Hastalığın başlangıcında da diyabet yüksek? § İlk ya da yakın zamanda başlayan ataklarda %3, 20 yıl içinde %16.5 (De Hert ve ark. 2006) Ø İlaç kullanmayan hastalarda diyabet ve metabolik sendromla ilişkili çalışma az ya da örneklem sendromla ilişkili çalışma az ya da örneklem
küçük Metabolik Sendr om ØBel çevresi ölçümü ile güçlü ilişki Bel çevresi ölçümü ile güçlü ilişki Øİlk atakta her 6 hastadan 1’inde, 20 yıl İlk atakta her 6 hastadan 1’inde, 20 yıl içinde her 2 hastadan 1’inde (De Hert 2006) ØKadın hastalar, %51.6 (25.1), erkek Kadın hastalar, %51.6 (25.1), erkek hastalar, %36 (19.7) (CATIE) Ø10 yıllık kardiyovasküler hastalık riski 10 yıllık kardiyovasküler hastalık riski
yüksek (CATIE) Metabolik Sendr om • Türkiye’de yapılan çalışmalarda metabolik sendrom sıklığı %30­ ­40 (Yazıcı ve ark. 2010, Kaya ve ark. 2009, Öyekcin 2009, Cerit ve ark. 2008, Böke ve ark. 2008) • Metabolik sendromu olan hastalarda 10 yıl içinde beklenen kardiyovasküler hastalık oranı olmayan hastalara kıyasla anlamlı düzeyde yüksek (Yazıcı ve ark. 2010) düzeyde yüksek (Yazıcı ve ark. 2010)
Diğer metabolik ve endokr in bozukluklar • Polidipsi.....hiponatremi...su entoksikasyonu • Iki çalışmada şizofreni hastalarında gilbert sendromu yüksekliği (idyopatik unkonjuge hiperbiluribenemi) • Tiroid anomalileri (çoğu kez geçici , nadiren ciddi klinik durumlar) nadiren ciddi klinik durumlar)
Enfeksiyöz Hastalıklar • Tuberküloz • HIV • Hepatit • Barsak paraziter enfeksiyonları • Toxoplazma gondii antikorlarında yükseklik (Tamer ve rak. 2008) • Toxocara antikor yüksekliği (Kaplan ve ark.
Toxocara antikor yüksekliği (Kaplan ve ark. 2008) Neoplazmlar Ø1966­2006 arasında yapılan 17 kanser 2006 arasında yapılan 17 kanser çalışması • Kanser sıklığı düşük (Leucht 2007) • Genetik koruyucu etkenler? • Antipsikotiklerin koruyucu etkisi? • Şizofreni hastalarında yaşam süresi kısa, kanser 60 yaş üstünde sık ØAkciğer kanseri yüksek, prostat kanseri Akciğer kanseri yüksek, prostat kanseri düşük (Catts ve ark.2008) düşük (Catts ve ark.2008)
Kas İskelet Sistemi Hastalıklar ı • Osteoporoz (prolaktin yüksekliği, sigara, vitamin eksiklikleri, polidipsi, güneş ışığı almamak) • Romatoid artrit düşük • Osteoratrit sıklığı düşük Ağrı duyarlılığındaki değişim Santr al Sinir Sistemi Hastalıklar ı Ø Ekstrapiramidal yan etkiler Ø Hiç antipsikotik almayan hastalarda da motor belirtiler , spontan diskinezi vb (Fenton 2000) Ø Epilepsi Ø Silik motor belirtiler Ø Ağrı duyarlılığında azalma (fiziksel hastalıkların yüksek olmasında payı olabilir) Ø Obstruktif uyku apnesi (obesite ile ilişkili)
Obstruktif uyku apnesi (obesite ile ilişkili) Ø Myasteni, MS? Diğer ler i ØKronik solunum yolları hastalıkları Kronik solunum yolları hastalıkları ØOrta kulak hastalıkları, Vestibuler yanıt Orta kulak hastalıkları, Vestibuler yanıt anomalileri, işitme kayıpları ØDehitratasyon ve elektrolit anomalileri Dehitratasyon ve elektrolit anomalileri ØDiş ve dişeti hastalıkları Diş ve dişeti hastalıkları ØAkut apandisit, gastrik ülser, akut Akut apandisit, gastrik ülser, akut intermitant porfiri, iritabıl kolon sendromu, intermitant porfiri, iritabıl kolon sendromu,
çölyak Şizofr enide Fiziksel Hastalıklar (Leucht 2007) MeSH Kategorisi Bakteriel enf. Tbc+ Viral Hastalıklar HIV++, Hepatit B/C++ Neoplazmlar Kanser ­ Kas İskelet Sistemi H. Osteoporoz+ Ağız sağlığı H Diş sorunları+ SSS hastalıkları Motor belirtiler+, azalmış ağrı duyarlılığı+ Solunum yolu H. Bozulmuş akc işlevleri+ Ürolojik ve erkek genital sistem sorunları Cinsel işlev boz+, prostat kanseri­ Kadın genital sistem sorunları Cinsel işlev boz. + Kardiyovasküler hastalıklar ++ Deri ve bağ dokusu h. Hiperpigmentasyon, RA­ Metabolik sorunlar Obesite++, DM++, hiperlipidemi++ Endokrin Tiroid işlev boz.+, prolaktin yüksekliği+
Fiziksel Hastalıklar la İlişkili Etkenler • CATIE ü%58 en az bir fiziksel hastalık %58 en az bir fiziksel hastalık ü%20 hipertansiyon ü%9 dört ve üzeri fiziksel hastalık %9 dört ve üzeri fiziksel hastalık • Tıbbi eştanılar bilişsel işlevler ve depresyonla ilişkili, hastalık belirti şiddeti ve psikososyal işlevsellik güçlü ilişki yok Fiziksel Hastalıklar la İlişkili Etkenler Ø Tedavi arama davranışını azaltan etkenler: • Negatif belirtiler • Depresif belirtiler • Bilişsel bozukluklar • Ağrı duyarlılığında azalma Ø Sigara ve madde kullanımı • Çalışmayan hastaların sağlık sigorta sorunları • Psikiyatrinin tıbbi branşlarla entegre olmasındaki sorunlar Ø Psikiyartristlerin tıbbi hastalıklara, diğer hekimlerin şizofreni hastalarının sorunlarına yaklaşmadaki eksiklikleri... yaklaşmadaki eksiklikleri...
Ø Damgalama Çözüm Yollar ı Ø Şizofreni hastasının toplumdaki diğer bireylerle eşit tedavi ve bakımı alması .... • Diyet, egsersiz, sigaranın bırakılması, diş sağlığı, göz muayenesi, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve kontrasepsiyonla ilgili öneriler, aşılama, servikal, meme ve kolorektal kanser taraması Ø Psikiyatrist ve psikiyatri dışı hekimlerin gerekli sorumluluğu alması • Psikiyatri eğitiminde genel tıbbi konuların, diğer branşlarda psikiyatri eğitiminin geliştirilmesi branşlarda psikiyatri eğitiminin geliştirilmesi
Çözüm Yollar ı Ø Şizofreni, kardiyoloji, diyabet gibi ilişkili alanlarda çalışan diğer hekimlerle bir araya gelerek ortak tedavi kılavuzlarının oluşturulması (EPA­EASD­ESC) (De Hert ve ark. 2009) ESC) (De Hert ve ark. 2009) Ø Fiziksel komorbiditeye yönelik psikiyatrik sempozyum , workshop, proje ve tedavi kılavuzlarının geliştirilmesi Ø Şizofrenide fiziksel hastalıklarla ilişkili toplum bazlı çalışmalar, toplumumuza özgü çalışma sayısının arttırılması (Pek çok çalışma ilaç yan etkileri ile ilişkili ve gelişmiş ülkelerde yapılmış) gelişmiş ülkelerde yapılmış)
psikiyatr ist Fiziksel hastalıkların uygun araçlarla taranması Tıbbi Tedaviye yönlendirme Antipsikotikler şizofreni KVH, DM, MS, enfeksiyonlar vb enfeksiyonlar vb