Karaciğer Nakline Özel Enfeksiyonlara Yaklaşım Prof. Dr. Yaşar BAYINDIR SOTE Kursu-3 Kızılcahamam-2017 Akut/SonDönemKaraciğerYetmezliği KabulEdilmesiGüç! AkutKaraciğerYetmezliği:Gelişmeler Mortalite: %85 Mortalite: %20-40 Crit Care Nurs Clin N Am 2010;22:395-402 DünyadaİlkKaraciğerNakli C.StuartWelch (1909-1980) İlkdefaEktopikKaraciğer Transplantasyonunu tanımladı FrancisDanielsMoore (1913-2001) İlkDefaKöpekte OrtotopikKaraciğer Transplantasyonu ThomasE.Starzl (1926-2017) İlk(1963)başarılı Ortotopik Karaciğer Transplantasyonu(1967) MeirellesJúnioretal.Einstein.2015;13(1):149-52. ÜlkemizdeİlkKaraciğerNakli • Prof.Dr.Mehmet HABERAL • Türkiye’deilkkez karaciğernakliniyaptı (1988) Malatya’daKaraciğerNakli 2002 – Prof. Dr. Fatih HİLMİOĞLU İnönü Üniversitesi Karaciğer Nakil Merkezinin kurucusu 2002-2008 Prof. Dr. Vedat KIRIMLIOĞLU İnönü Üniversitesi Karaciğer Nakil Merkezi sorumlusu 2011 – Prof. Dr. Sezai YILMAZ İlk kez yılda 200’ün üzerinde karaciğer nakli İnönü Üniversitesi Karaciğer Nakli Enstitüsü Müdürü Türkiye’deSolidOrganNakli 2008 2009 2010 2011 AKCİĞER BÖBREK İNCE BARSAK 206 413 471 KALP KALP KAPAĞI KARACİĞER 4 17 PANKREAS TOPLAM 206 417 488 2012 2013 2014 2015 2016 2017 TOPLAM 5 25 32 33 30 22 12 159 2.952 2.909 2.946 2.925 3.204 3.423 1.144 20.593 2 5 2 5 6 5 1 26 95 61 63 78 89 69 26 481 1 5 1 2 907 1.003 1.249 1.212 1.217 1.396 25 6 4 9 7 6 3.987 4.014 4.297 4.264 4.553 4.921 9 511 7.516 57 1.694 28.841 https://organkds.saglik.gov.tr/KamuyaAcikRapor.aspx?q=ORGANNAKLI MalatyaDeneyimi Kadavra: 392 Canlı: 1566 Toplam: 1958 KaraciğerNakliHastalarındaEnfeksiyonlar: Epidemiyoloji • 321hastanın%64’ünde • Üçhastadanikisindeen ölümnedeni azbirenfeksiyonatağı2 enfeksiyonlar • Diğerçalışmalar (1982-1997arası,otopsi – Ateşinensıknedeni çalışması) 1 enfeksiyonlar – Bakteriyel:%48 – Fungal:%22 – Viral%12 – Herhastada1-2,5 enfeksiyonatağı 1. Torbenson et al. Mod Pathol. 1998;11(1):37. 2. Winston et al. Clin Infect Dis. 1995;21(5):1077. NedenEnfeksiyonlarSıkGörülmekte? • • • • Cerrahisiçokkompleks Preoperatifgeneldurumbozukluğu Preoperatifenfeksiyonlar Biliyerstent/Ttüp EnfeksiyonlarınGenelÖzellikleri Semptomvebulgularsilik,tanızor Ancakağırveprogresifenfeksiyonlar Enfeksiyondışıateşnedenleri(Rejeksiyon,ilaçlar,vs.) Enfeksiyonlarçokçeşitlivedeğişken (Transplantasyonsüresiileilişkili) • İmmünsüpresyonunnetdurumuveenfeksiyonriski • İmmünsüpresifilaçlarlaantimikrobiyaletkileşimi • • • • BaşlıcaSorunlar • • • • Alıcıvevericidelatentenfeksiyonlar Alıcıvevericidegözdenkaçanenfeksiyonlar Alıcıdapretransplantkolonizasyon CerrahiKomplikasyonlar NakilSonrasıEnfeksiyonlar Verici kaynaklı Nozokomiyal Teknik Alıcı/verici Latent enfeksiyon aktivasyonu, relapslar, rezidüel ve fırsatçı enfeksiyonlar Toplum kökenli NAKİL Alıcı kaynaklı EnfeksiyonDinamiği 0-1 ay 1-6 ay >6 ay Dirençli m.o. •MRSA, VRE •ÇİD gram negatif bak. •Kandidalar (Albicans dışı kandidalar) Pnömoni Kateter enfeksiyonu Cerrahi alan enf. Anastomoz kaçağı, iskemi Clostridium difficile koliti Verici kaynaklı •HSV, LCMV, Kuduz, Batı Nil, HIV, vs. Alıcı kaynaklı (kolonizasyon) •Aspergillus •Pseudomonas, vd. PJP ve antiviral profilaksisi var: •BK, polyoma virüs nefropati •Clostridium difficile koliti •Hepatit C •Adenovirüs, influenza •Cryptococcus neoformans •M. Tuberculosis Anastomoz komplikasyonları Profilaksi yok •Pneumocystis •Herpes virüs (HSV, EBV, CMV, VZV) •HBV •Listeria, Nocardia, Toxoplasma,Strongyloides, Leishmania, Trypanosoma cruzii Toplum kökenli pnömoni Üriner enfeksiyon Fungal enfeksiyonlar •Aspergillus, atipik mantarlar, Mucor türleri, Rhodococcus türleri Geç viral enf. •CMV (kolit, retinit) •Hepatit (HBV, HCV) •HSV ensefaliti •Toplum kökenli (SARS, Batı Nil) •JC Polyoma virüs (PML) •Deri kanserleri, PTLD Am J Transplant. 2009:S3-6. Enfeksiyonlar:0-1ay • Cerrahisonrasıklasikenfeksiyonlar • Bakteriyelenfeksiyonlarbaskın • Hastanekökenlienfeksiyonlar – – – – – Stentler Santralvenözkateterler Eksternaldrenajkateterleri Nekrotikdoku Uzamışventilasyon • Vericikaynaklıenfeksiyonlar BakteriyelEnfeksiyonlar • Bakteriyel enfeksiyonların1/3’üilk birhafta,yarıdançoğu ilkikihaftaiçinde • Bakteriyemiinsidansı %21-33 • Enterococcus spp. • Enterobacteriaceae • Staphylococcusaureus vekoagülaznegatif stafilokoklar • Çokluilaçdirençli bakteriler FungalEnfeksiyonlar • İnsidans%5-42 • Mortalite%25-69 • Etkenler – EnsıkCandidaspp. – Aspergillus spp. ErkenDönemdeRiskFaktörleri • • • • • • • • Cerrahisüresi Retransplantasyon Kankaybıvefazlatransfüzyon Hipotermi Dokuhipoperfüzyonu Kontaminasyonadahauzunsürelimaruziyet Profilaktikantibiyotikkanseviyesindedüşüklük Peritondakikanınlökositlereinhibitöretkisi DiğerRiskFaktörleri • • • • • • Erkengreftdisfonksiyonu Donörkaynaklıbakteriyelvefungalenfeksiyonlar Donördesteatoz İleriyaş Organçıkarılmatekniği Uzamışiskemi AnastomozTeknikleri • Venö-venözby-pass (dahaeski) • “Piggyback”tekniği (Alıcıdaretrohepatik inferiorvenakava korunur) • Sağ,ortavesolhepatik venler,donörgreftinin suprahepatikIVK’aortak akım SafraAnastomozu • T-tüplü“End-to-end” • Güncelyaklaşım“ductveya“side-to-side” to-duct”anastomoz kolodokokoledokostomi – Operasyonsüresini azaltmakta (KK) – Kontamineenterik • T- tüpsüzKK sisteminihlali • Roux-en-Y engellenmekte koledokojejunostomi – Postoperatifileusriski azalmakta CanlıVericiliKcTx’teRoux-en-Y Hepatikojejunostomi • Kesikyüzdesafrakaçağı • HJkaçağındanintestinal kontaminasyon!!! HepatikArterTrombozu • İnsidans%1,6-20 • Çocuklardadahafazla • Cnalıvericilikaraciğer naklindedahafazla • Genellikleilkyedigün • Geçdönemde – Hepatobiliyerperfüzyon bozukluğu – Kaçaklabirliktebiliyer nekroz – Safrayolustriktürleri – Allogreftyetmezliği Hepatik artertrombozu sıklıklahepatik apselerenedenolmakta! Pnömoni(0-1ay) • Genellikle2.sıklıkta • Ekriskfaktörleri – Alveolarmakrofajlardadisfonksiyon – T-lefositlerdedeğişim – Kapillerpermeabilitedeartış • Geçbaşlangıçlıpnömonilerdemortalitedahayüksek • Pnömonimotaliteyiartırmakta KanDolaşımıEnfeksiyonları • Karaciğertransplantasyonundariskyüksek • Primerkandolaşımıenfeksiyonları • Sekonderkandolaşımıenfeksiyonları ÜrinerSistemEnfeksiyonları • • • • Böbreknaklindensonrakaraciğernakli2.sırada Sistit Piyelonefrit Renalveperinefritikapse Clostridiumdificile(0-1ay) • Karaciğernakliriskfaktörü • 467hastada%8 (Transplantasyonsonrası5-1999günizlem) • Hastalarınyarıdanfazlasıilkbirayiçinde Samore et al. Clin Infect Dis. 1994;18(2):181. ClostridiumdificileEnfeksiyonu ÜlkemizdeTekYayın:43HastadaÜçHasta Enfeksiyonlar:1-6ay • • • • • • • • Fırsatçıenfeksiyonlar CMV VZV EBV RSV HHV-6 Influenza Adenovirüs • • • • Nocardia Listeria Cryptococcus Mycobacterium tuberculosis 6aysonrası Toplumkökenlienfeksiyonlar Genelpopülasyonagöreyüksekinsidans Legionellaenfeksiyonu BatıNilvirüsenfeksiyonu Rejeksiyontedavisisırasındatekrarfırsatçı enfeksiyonlar • Kronikenfeksiyonlar • • • • • Fishman et al. N Engl J Med. 2007;357(25):2601. Ateş=Enfeksiyonmu? • • • • • Malignite Rejeksiyon Transfüzyonreaksiyonu İlaçlar Adrenalyetmezlik Karaciğernaklihastalarındaki ateşin%22’si enfeksyondışınedenler EmpirikTedavi • • • • Hayatıtehditedendurumlar Pnömoni Menenjit Sepsis/septikşok Anesi et al. Infect. Dis. Clin. N. Am. 2016; 30: 277-296. HastalarınYönetimi • Transplantasyonöncesienfeksiyonlar • Preoperatifriskdeğerlendirmesi – Aşılama – Profilaksistratejisi – Cerrahiprofilaksi • Postoperatifkemo/immünoprofilaksi – Aşıveimmünglobulinler – Kemoprofilaksi (Trimetoprim-sulfametoksazol,valgansiklovirvs.) • Postoperatifenfeksiyonlar EnfeksiyonlarıTanısı • • • • Mikrobiyolojiktetkikler Radyolojiktetkikler İnvazivgirişimler Cerrahieksplorasyon(Tanı/tedavi) KaynakKontrolü:CerrahınAyakizleri HemTanıHemTedavi