DERNEKLER

İZMİR’İN İŞGALİ
• 14 Mayıs 1919'da Reddi İlhak Cemiyeti
Yahudi Maşatlığında (Bahri Baba Parkı)
İzmir’in İşgalini protesto etti.
• Buna rağmen yedinci maddeye dayanan
itilaf Donanması Yunan askerlerini İzmir’e
çıkarttı. (Dikkat Bu durum Wilson İlkelerine
de aykırıdır)
• İzmir’in işgaline karşı ilk kurşunu (ilk
kıvılcım) gazeteci Hasan Tahsin (Osman
Nevres) attı.
• Padişah ve hükümet'in işgaller karşısında
kayıtsız kalması tüm yurtta miting ve
gösteriler yapılmasına neden oldu. (Kuva-yı
Milliye Hareketi doğdu)
• Atılan ilk kurşun Türk Kurtuluş Savaşı'nın
başlangıcı sayılır.
• Türkler arasında birleştirici etki yaratmış,
ulusal bilincin uyanmasına ve hızla
yayılmasına neden olmuştur.
KUVA-YI MİLLİYE HAREKETİ : Düşman
işgallerine karşı Anadolu’nun dört bir tarafında
oluşturulan yöresel direniş hareketine denir.
KUVA-YI MİLLİYE HAREKETİNİ
OLUŞTURAN NEDENLER:
• Osmanlı Devleti’nin I. Dünya savaşından
yenik çıkması.
• Mondros’un imzalanıp tek yönlü
uygulanması.
• Anadolu’nun yer yer işgal edilmesi.
• Osmanlı Devleti’nin işgallere sessiz kalması.
• Halkın can,mal, namus güvenliğinin
kalmaması.
• Azınlıkların yoğun baskısı ve katliamları.
• Batı Anadolu Kuva-yı Milliye hareketi
Balıkesir- Alaşehir- Manisa Kongreleri
sonunda Batı Cephesi olarak kuruldu.
• İlk cephe Ayvalık’ta açıldı.
• İlk Kuva-yı Milliye direnişi (19.12.1918)
Çukurova da Fransızlara karşı açıldı.
• İkinci Kuva-yı Milliye direnişi Batı Anadolu
da Yunanlılara karşı açıldı.
KUVA-YI MİLLİYE HAREKETİNİN
SONUÇLARI:
• Anadolu’nun işgaline karşı düşman
ordularını durdurarak onları oyalamıştır.
• Halka, düşmanla mücadele bilinci
kazandırmıştır.
• Düzenli ordu kurulana dek milli
mücadelecilere zaman kazandırmıştır.
• TBMM’nin kurulmasına yardımcı olmuş.
• TBMM’ne karşı çıkan ayaklanmaları
bastırmışlardır.
DERNEKLER
ZARARLI CEMİYETLER:
AZINLIK CEMİYETLERİ :
• Pontus Rum
o Etnik-i Eterya
• Mavri Mira
o Rum Göçmenler Komitası RUM
o İzcilik Okulları
o Yunan Kızılhaç’ı
o Patrikhane
• Hınçak Komitası
• Taşnak- Sütyun Partisi
o Ermeni Patriği
ERMENİ
o Ermeni İntikam Tugayları
• Alyans İsralit Cemiyeti
• Maccabi
YAHUDİ
MİLLİ VARLIĞA DÜŞMAN CEMİYETLER:
• Sulh Ve Selameti Osmaniye Fırkası.
• İngiliz Muhipleri Cemiyeti.
• Wilson Prensipleri Cemiyeti.
• Kürt Teali Cemiyeti.
• İslam Teali Cemiyeti.
• Trabzon ve Havalisi Ademi Merkeziyet
Cemiyeti.
• Hürriyet ve itilaf Fırkası
YARARLI CEMİYETLER:
• İzmir Müdafa-i Hukuki Cemiyeti.
• Trabzon Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti.
• Doğu Anadolu (Vilayet-i Şarkiye) MHC.
• Kilikyalılar Cemiyeti.
• Trakya Paşaeli MHC.
• İzmir Reddi-i ilhak Cemiyeti.
• Milli Kongre Cemiyeti.
o Gizli Karakol Cemiyeti.
o Mim Mim Örgütü.
• Cenubi Garbı Kafkas Hükümet-i
MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİ BASIN:
• Milli Mücadele Yanlısı:
o Yeni Gün
o Minber
o Tasvir-i Efkar
o Vakit
o İktam
o Akşam
• Milli Mücadele Karşıtı:
o Alemdar
o Peyam-ı Sabah
o Aydede
o Ümit Dergisi
• M . Kemal’in Emriyle kurulanlar:
o İrade-i Milliye
o Hakimiyeti Milliye
o Anadolu Ajansı
MİLLİ CEMİYETLERİN ORTAK
ÖZELLİKLERİ
• Osmanlı'nın tepkisiz kalması üzerine tepki
olarak doğdu.
• Bölgesel amaçlarla kurulmuşlardır.
• Yayın yoluyla bulundukları bölgelerde
Türklerin çoğunlukta olduklarını dünya
kamuoyuna duyurarak işgallerin haksızlığını
savunmuşlardır.
• İşgalleri ve azınlık faaliyetlerini engellemek
amacıyla kurulmuşlardır.
• Birbirlerinden kopuk ve bağımsız hareket
etmişlerdir.
• Gerekirse silahlı mücadeleye başvurma
kararı almışlardır.
• Ulusal bilincin gelişmesine yayılmasına,
canlı tutulmasına kaynak olmuşlardır.
• Sivas Kongresinde ARMHC adı altında
birleşerek ULUSAL NİTELİK
kazanmışlardır.(Amaç Milli Mücadeleyi tek
elden yürütmek)
• Hakların savunulması temel ilkedir.
GENELGELER
Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışı:19 Mayıs 1919
SAMSUN RAPORU
• Samsun bölgesi Rumları siyasi
amaçlarından vazgeçerse asayiş
kendiliğinden sağlanır.
• Milletin yabancı manda ve kontrolüne
tahammülü yoktur.
• Yunanlıların İzmir’de hakları yoktur. İşgal
geçici olmalıdır.
• Millet; "Milli Hakimiyet" esasını ve Türk
Milliyetçiliğini benimsemiş ve bunu mutlaka
gerçekleştirmeye çalışmaktadır.
HAVZA TAMİMİ (28 Mayıs 1919) ve
HAVZA MİTİNGİ (30 Mayıs 1919)
• M. Kemal, 19 Mayıs 1919'da Samsun'a
gelişinden 9 gün sonra, 28 Mayıs 1919'da
Havza'ya gelerek Havza Genelgesini
yayınladı.
• M. Kemal Anadolu'daki tüm valilere İzmir’in
işgalinin bulundukları illerde mitingler
yapılarak protesto edilmesini
istemiştir.(Kastamonu ve İstanbul’daki
Fatih,Kadıköy ve Sultanahmet mitingleri ses
getirdi.)
• Kurtuluş Savaşı yolunda ilk Genelge
Havzada yayınlanmıştır.
• Komutanlara çektiği telgrafta orduların terhis
edilmemesini cephanelerin saklanmasını
istemiştir. (Mondros'a karşı) Kendisinden
emir alınmasını istedi.
• Kendiside ilk Mitingini Havza'da
düzenlemiştir.
• İtilaf Devletleri M. Kemal'in davranışlarından
rahatsız olarak İstanbul Hükümeti'ne baskı
yaptılar ve M. Kemal İstanbul’a geri çağrıldı.
• Mondros'tan sonra Anadolu'da itilaf
Devletlerine karşı yapılan protesto ve
mitinglerin hızla yayılması Havza Tamiminin
sonucudur.
AMASYA GENELGESİ (22 Haziran 1919)
HÜKÜMLERİ:
• Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı
tehlikededir.
• İstanbul Hükümeti üzerine aldığı görev ve
sorumlulukları yerine getirememektedir. Bu
da ulusumuzu yok gibi göstermektedir.
• Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve
kararı kurtaracaktır.
• Milletin haklı sesini dünyaya duyurmak için
her türlü etki ve denetimden uzak milli bir
kurulun toplanmasına ihtiyaç vardır.
• Bu kurul Anadolu’nun güvenli yeri Sivas da
toplanmalıdır. Sivas'ta toplanacak Kongre
için bütün illerden, milletin güvenini
kazanmış üçer delegenin hemen yola
çıkarılması gerekmektedir.
o Bu delegeleri Müdafaa-i Hukuk
Cemiyeti, Reddi-i İlhak Cemiyeti ve
belediyeler seçecektir.
• Bu delegelerin isimleri gizli tutulacaktır.
• Doğu illeri için Erzurum Kongresi
yapılacaktır.
AMASYA GENELGESİNİN ÖNEMİ :
• Kurtuluş Savaşı'nın amacı, gerekçesi,
yöntemi belirlendi.
• Ulusun Bağımsızlığı, Ulusal Egemenlik
yolunda ilk Adım.
• Bu bir ihtilal (bağımsızlık) bildirgesidir.
(Devlet içinde devlet kuruyor)
• Yeni Türk Devletinin kurulmasında çok
önemli hukuki ve siyasi belgedir.
• Genelge ulusa mal edilmiştir. (Havza
Genelgesi'ni M. Kemal'in kişisel görüşü
olarak değerlendiren İtilaf Devletleri ve
İstanbul Hükümeti'ne karşı Rauf Orbay, Ali
Fuat Paşa, Refet Bey ve M. Kemal
tarafından imzalanmış. Erzurum'dan Kazım
Kara Bekir, Konya'dan Cemal Paşa onay
vermiştir.)
• Mustafa Kemal Amasya Genelgesi sonunda
IX. Ordu Müfettişliği görevinden alınmıştır.
ERZURUM KONGRESİ (23 Temmuz 7
Ağustos 1919)
• Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, asla
parçalanamaz. ilk defa Misak-ı Milli'den söz
edildi.
• Her türlü işgal ve yabancı müdahalesine
karşı ulus topyekün direnecektir. Milli
Egemenlik.
• Osmanlı hükümeti vatanın bağımsızlığını
koruyamazsa geçici bir hükümet
kurulacaktır. Bu hükümeti Milli Meclis
oluşturacaktır. Milli Meclis toplanıncaya
kadar bu görevi Temsil Heyeti yapacaktır.
• Erzurum Kongresi Mahalli bir kongredir.
• Kuva-yı Milliye'yi etken, milli iradeyi egemen
kılmak esastır.
• Hıristiyan azınlıklara ayrıcalıklar verilemez.
• Milli Meclis derhal toplanmalıdır.
• Ulusal irade ve ulusal güçler padişahlık ve
halifelik makamını da kurtaracaktır.
• Kurtuluş Savaşının programı ilk defa
Erzurum Kongresinde çizilmiştir.
SİVAS KONGRESİ (4-11 Eylül 1919)
• Yunan zulmünü yaşayan Batı Anadolu dan
daha fazla katılım olmuştur.
• Kongre öncesi sorunları:
o M. Kemal’in kongre başkanlığı rakibi;
Rauf Orbay
o Amerikan Mandacılığı
o Ali Galip olayı
o Fransızların Sivas’ı işgal tehdidi.
• Sivas Kongresi ulusal nitelik taşır.
KONGRE KARARLARI:
• Erzurum Kongresi Kararları Onaylandı.
• Manda ve himaye fikri kesinlikle reddedildi.
• Bölgesel kurtuluş çareleri arayan cemiyetler
ARMHC çatısı altında birleştirildi.
• Tüm yurdu temsilen 15 kişilik temsil heyeti
seçildi.
o İlk yürütme yetkisini Ali Fuat P.’yı Batı
Cephesi Komutanlığına atayarak
kullandı.
SİVAS KONGRESİNİN ÖNEMİ :
• Sivas Kongresinin ilk siyasi başarısı:
Kongreye engel olmaya çalışan Damat Ferit
Paşa Hükümetini düşürmesidir. Yerine
kurulan Ali Rıza Paşa Hükümeti Bahriye
Nazırı Salih Paşa'yı Temsil Heyeti ile
görüşmek üzere Amasya'ya göndermişti.
• Sivas Kongresi kararlarını Anadolu'ya
duyurmak, Meclis-i Mebusan'ı toplamak,
Kongre kararlarını İstanbul Hükümeti'ne
benimsetmek görevi 15 kişilik Temsil
Heyeti'ne verilmiştir.
• Sivas Kongresinden sonra Temsil Kurulu
İstanbul Hükümeti ile yönetim yönünden ve
her türlü haberleşmeyi kesmiş, İstanbul’dan
Anadolu'ya atanan komutan ve valileri kabul
etmeyerek geri göndermiştir.
• İradeyi Milliye adında ilk defa bir gazete
çıkarılmıştır.(Amaç: Milli mücadeleyi basın
yolu ile duyurmak )
BALIKESİR KONGRESİ (26-30 TEMMUZ
1919)
• Yunan kuvvetleri'nin Balıkesir'e kadar
gelmeleri üzerine vatanseverler tarafından
toplanmıştır.
Aldığı kararlar:
• Oluşturulan Kuva-yı Milliye birliklerine silah
ve malzeme sağlandı.
• Amasya Genelgesi onaylandı.
• Batı Cephesi oluşturuldu.
• Bölgesel kurtuluşu hedeflendi.
• Padişaha bağlılık kararı alındı.
ALAŞEHİR KONGRESİ (15-25 AĞUSTOS
1919)
Aldığı kararlar:
• Sivas Kongresine olumlu bakılmamış.
• Gerekli olması halinde Yunan işgaline karış
İtilaf Devletlerinden yardım istenmesi.
• Amasya Genelgesi kararlarına uyulması
kararlaştırılmıştır.
AMASYA GÖRÜŞMESİ (20-22 Ekim
1919).
Taraflar:
• Ali Rıza Paşa Hükümeti adına Bahriye
Nazırı Salih Paşa.
• Temsil Heyeti adına M. Kemal
Alınan kararlar:
• Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk
Cemiyeti ve Temsil Kurulu İstanbul
Hükümetince tanınacaktı. Meclis-i Mebusan
derhal açılmalıdır.
o Mustafa Kemal Meclis-i Mebusan'ın
İstanbul dışında toplanmasını
istemiştir.
• Temsil Kurulunun onayı alınmadan İstanbul
Hükümeti barış görüşmelerine gitmeyecekti.
• Türk Yurdunun bağımsızlığı ve bütünlüğü
korunacaktır.
TEMSİL HEYETİ’NİN ANKARA'YA
GELMESİ (27 Aralık 1919)
Temsil Kurulu'nun Ankara'ya gelme nedenleri:
• İstanbul’daki meclis toplantılarının daha
yakından takip edebilme olanağı
• Ankara'nın Ali Fuat Paşa'nın kontrolünde
bulunması, batı cephesine yakın oluşu
• Demiryolu ulaşımıyla, değişik bölgelere
bağlantısının olması.
• Haberleşme hizmetleri yönünden uygun
olması.
• İşgal altında olmadığından, düşman
tehlikesinden uzak olması.
• Kısacası Ankara'nın merkezi ve güvenlikli
olması. Temsil Kurulu'nun Ankara'ya
gelmesinin temel nedenidir.
SON OSMANLI MEBUSAN MECLİSİ’NİN
AÇILIŞI(12 Ocak 1920)
• Karar: Amasya Görüşmelerinde alınmıştı.
• Tüm yurtta seçimler yapılmış, M. Kemal
Erzurum Mebus'u seçilmişti.
o Mustafa Kemal İstanbul’a güvenlik
gerekçesiyle gitmedi.
o Ankara da kalarak seçilen
mebuslardan bir grup oluşturdu.
o Oluşturulan "Müdafaa-i Hukuk Grubu"
İstanbul’a giderek Mustafa Kemal'i
Meclis başkanı seçecek ve Misak-ı
Milli'yi kabul edeceklerdi.
• 12 Ocak 1920 Padişahın açış konuşmasıyla
Osmanlı Mebuslar Meclisi açıldı.
• Mustafa Kemal başkan seçilemedi.
Müdafaa-i Hukuk Grubu dağıtıldı.
o Nedeni çoğunluğun saltanat yanlısı
oluşu ve mebusların görüş
değiştirmesi .
• 28 Ocak 1920 de Felah-ı Vatan Grubu
Misak-ı Milli kararlarını kabul etti.
MİSAK-I MİLLİ KARARLARI (28 Ocak
1920)
• Vatan bütündür parçalanamaz.
• Arapların çoğunlukta olduğu bölgelerin
geleceği oradaki halkın vereceği karara göre
olacaktır.
• Kars, Ardahan,Artvin ve Batı Trakya'da halk
oylamasına(Plebisit) başvurulacaktır.
• İstanbul ve Marmara'nın güvenliği sağlandığı
taktirde boğazlar dünya ticaretine
açılacaktır.
• Azınlıkların hakları, komşu memleketlerdeki
Müslüman halklarına tanınan haklardan
daha fazla olmayacaktır.
• Kapitülasyonlar asla kabul olunamaz.
MİSAK-I MİLLİ’NİN ÖNEMİ VE
SONUÇLARI:
• Misak-ı Milli ile ulusal sınırlarımız çizilmiştir.
• Türk ulusu, bağımsızlık şuuruna ulaşmış,
ulus olarak asgari haklarını Ülkenin geleceği
ile ilgili çeşitli kararlar alındı.
• Kapitülasyonlar, Boğazlar ve Borçlar
konusundaki isteklerimiz gündeme
getirilmiştir.
• Erzurum ve Sivas Kongrelerinde alınan
kararlar, ulusun temsilcileri tarafından da
benimsenmiştir.
• İstanbul’un Anlaşma Devletleri tarafından
işgaline neden olmuştur.
• Ankara'da yeni bir meclisin açılmasına
zemin hazırlamıştır.
• Türklerin yaşadığı çoğunluk bölgeleri dikkate
alındı ve sınırlar çizildi. Kurtuluş savaşı bu
sınırları kurtarma çabasına yönelmiştir.
İSTANBUL’UN RESMEN İŞGALİ(16 Mart
1920)
Gerekçe:
• Son Osmanlı Mebusan meclisinde Misak-ı
• Milli kararlarının kabul edilmesi.
• 13 Kasım 1918'de fiilen işgal ettikleri
İstanbul’a toplarını tüfeklerini çevirdiler
Şehzadebaşı Karakolunu basarak
askerlerimizi şehit ettiler.
• Ali Rıza Paşa Kabinesi istifasını verince
Salih Paşa Hükümet kurmuştu. Salih Paşa
da işgal güçlerinin baskısı üzerine istifa
edince yerine ikinci kez Damat Ferit Paşa
Hükümeti kuruldu.
• M .Kemal'in Haklılığı bir kez daha kanıtlandı.
• Tutuklanmaktan kurtulan birçok vatansever,
Ankara'ya M. Kemal'in yanına kaçtılar.
o Bunlar ileride Mustafa Kemal’e
muhalif grupları oluşturacaklardır.
• Bu olaylar karşısında Anadolu Harekatı güç
kazandı.
• Vahdettin 11 Nisan 1920’de Meclisi kapattı.
M. Kemal İstanbul’un işgali üzerine:
• İstanbul ile telefon-telgraf görüşmelerinin
hemen kesilmesi.
• İstanbul’daki tutuklanmalara karşılık
Anadolu'daki işgalci subayları tutuklandı .
• Geyve ve Ulukışla demiryolları tahrip
edilmesi. (Sevkıyatı önlemek)
İstanbul’a vergi gönderilmesinin
yasaklanmasını istemiştir.