DEĞĐŞEN ORTADOĞU VE HATAY TARIMININ YERĐ Tarımsal

DEĞĐŞEN ORTADOĞU VE HATAY TARIMININ YERĐ
Tarımsal üretim, büyük nüfus kitlelerinin beslenme ve giyinme gereksinimini
karşılayan önemli bir ekonomik kaynaktır. Günümüz dünyasında enerji ve tarım sektörü
vazgeçilmez sektörlerdir. Gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan ve gelişmemiş ülkelere bu iki
sektör yönüyle önemli yatırımlar yapmakta ve enerji sektöründeki aktörlerin tarım sektörüne
yönelmiş olduğu gözlemlenmektedir. Bundan sonra enerji konusu gibi, gıda konusu da
uluslararası ilişkilerde büyük öneme sahip olacaktır. Enerji güvenliği konusu devamlı
tartışılırken; gıda güvenliği konusu da gündemde önemli bir yer tutacaktır.
Nüfusunu beslemekte zorluk çeken ülkeler uluslararası ilişkilerde zayıf konumda
olurken, bu durum istikrarsızlık ve anlaşmazlıklara yol açmaktadır. Nitekim. Orta Doğu
ülkelerinde uygulanan eğitim ve insani kalkınma programlarının yetersizliği, hızla artan genç
nüfusa yeterli istihdam sağlanamaması, yoksulluğun derinleşmesi, iletişim imkânlarının
gelişmesi, gıda fiyatlarında son iki yılda görülen aşırı artış halk isyanlarını başlatan temel
nedenlerdir. Artan iletişim imkânları ile birlikte kendilerini gelişmiş ülkeler ile mukayese
etme imkânı bulan halklar içerden ya da dışarıdan gelecek yönlendirmelere açık hale
gelmişlerdir. Gıda fiyatlarında son iki yılda görülen aşırı artış ise Orta Doğu’daki halk
isyanları için bardağı taşıran son damla olmuştur.
Türkiye’nin özellikle son yıllarda ekonomik ve siyasal olarak Ortadoğu’da güçlü bir
ülke konumuna gelmesi Hatay ilinin bölgede etkinliğini artırmıştır. Tarihten günümüze
hoşgörü kenti olarak tanınan Hatay ili, gelişen ekonomisi ile farkındalık oluşturmaya
başlamıştır Medeniyetlerin beşiği HATAY Türkiye’nin dışa açılan önemli kapılarından olup,
Đlin ekonomik yapısı içinde tarım sektörü, önemli bir yer tutmaktadır. Tarım alanları, toprak
yapısı, iklim ve diğer doğal koşullar ürün deseninde çeşitliliğe, hasatta erkenciliğe, ikinci ürün
yetiştirilebilmesine imkân vermektedir. Verimli toprakları, elverişli iklimi ve yakın bir
gelecekte tamamlanacak olan sulama projeleri ile Hatay Tarım sektörü daha da güçlenecektir.
Đlde;
Kara, demir, hava ve deniz yolu ağlarının varlığı,
Sulanabilir arazi varlığının toplam tarım arazisi içinde % 50, 7 sini oluşturması ve
Tamamlanacak olan Reyhanlı ve Dostluk barajı projeleri sayesinde il genelinde sulanacak
arazi varlığının artması
Hatay ili tarım yapısının kümelenme için uygun fırsatlar taşıması,
Tarımsal sanayinin artan hızla gelişmesi ve Meyvecilikte yeni pazarlama metotları,
daha iyi ambalajlama ve işleme teknolojileri için il genelinde arayış bulunması,
Yaş sebze ve meyve sınıflama ve ambalajlama konusunda yeni işletmelerin kurulması,
Đlde kalıntı analizi yapabilecek akredite olmuş laboratuar varlığı,
Đlin Ortadoğu ve Arap ülkelerine sofralık zeytin ve zeytinyağı ihracatı yapma
potansiyelinin çok yüksek olması,
Türkiye genelinde en kaliteli pamuk lifinin ilde yetiştirilmesi,
Türkiye yaş meyve ve sebze ihracatının yaklaşık %25’ inin Hatay ilinden
gerçekleştirilmesi. Đl genelinde güçlü frigofirik lojistik alt yapısı varlığı ve Yurtdışı sebze ve
meyve hallerinin birçoğunun (Avrupa ve Asya kıtası) Hataylı iş adamları tarafından
işletilmesi tarım konusunda ki fırsatlardan bazılarıdır.
Ortadoğu da Bölge tarımı ile ilgili sağlıklı analizlerin yapılabilmesi ve sürdürülebilir
tarım politikaların belirlenebilmesi için Bölge ülkelerindeki tarımsal üretim dinamiklerinin ve
küresel uluslararası sistemin bu dinamikler üzerindeki etkisi mercek altına alınmalıdır.
Kurulacak etkili ve efektif ağ bağları ile beşeri sermaye arasında bilgi ve tecrübe aktarımı
ışığında ortak aklın oluşturulması gerekmektedir. Aynı zamanda küresel bilgi ve tecrübe
birikimi yerel yapıya yararlı olacak şekilde entegre edilmelidir. Kendi potansiyel ve
imkânlarını bilen ve küresel ekonomi dinamiklerini kavrayan yerel unsurlar günümüz dünya
ekonomisinde var olma şartı olan rekabet gücüne ve sürdürülebilir ekonomiye sahip
olabilmektedirler.
Küresel siyaset açısından bakıldığında jeostratejik önemi ve sahip olduğu enerji
kaynakları Orta Doğu’nun küresel güçler için sürekli bir doğrudan müdahale alanı olarak
kalmasına, yeni pazar ve yatırım imkânları ise bir açılım alanı haline gelmesine neden
olmuştur.
Yaşanan hızlı gelişme, küreselleşme ve katılımcılığın artan önemi zamanında
kavranarak tarımının özellikle markalaşma ve ihracat odaklı planlanması için tüm paydaşların
katılımı ile “Hatay Đli Tarım ve Kırsal Kalkınma Stratejik Planı” hazırlanmıştır. Planda Suriye
ve Ortadoğu’nu tarımı rekabetçilik kavramı içinde ele alınmıştır.
Mevcut durumda Bölge ülkelerinin dışa açılmaları kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu
dönemdeki ekonomi politik kararların mümkün olduğunca Bölge ülkelerinin, halklarının
lehine çevrilmesi ve bölge içi bütünleşme imkânlarının geliştirilmesi sağlanmalıdır. Bölge
tarımının geliştirilmesi ve entegrasyonun sağlanması için çalışmaların yoğunlaştığı
günümüzde; Türkiye yaş sebze meyve ihracatının %25’inin gerçekleştiği Hatay ili, hazırlanan
plan sayesinde hayvancılığın geliştirilmesine yönelik önemli proje fikirlerini hayata geçirerek
ve Planda yer alan hedeflerine ulaşarak Ortadoğu’nun Tarım Ticaret Üssü olabilecek
konumdadır.
Bestami ZABUN
Đl Müdürü