(Microsoft PowerPoint - \326RT\334 ALTINDA ORGAN\335K TARIM

ÖRTÜ ALTINDA ORGANİK
TARIM VE BİTKİ BESLEME
Prof. Dr. Nurgül Türemiş
Ç.Ü.Ziraat Fakültesi
Bahçe Bitkileri Bölümü
Örtü altı tarımı,
bitkilerin mevsimleri dışına kaydırılarak
yada mevsimlerin dışında
yetiştirilmesini olanaklı kılan bir
yetiştiricilik şeklidir.
örtüaltı tarımında
Yüzey örtüleri,
Bitki üzerine serilen örtüler,
Konstrüksiyonlu ya da konstrüksiyonsuz alçak
plastik tüneller altında yapılan yetiştiriciliklerde
sadece güneşin sunduğu enerjiden faydalanarak
erkencilik sağlanırken,
seralarda tarla koşullarında yetiştiriciliğin
mümkün olmadığı aylarda sera içerisinde iklim
kontrolü sağlanarak (sıcaklık, nem, ışıklandırma,
CO2 gübrelemesi) yetiştiricilik yapılır.
Ülkemizin de içinde bulunduğu Akdeniz iklim
kuşağı ülkelerinde toplam örtüaltı alanının
300.000 ha’dan fazla olduğu; sera ve
yüksek tünel alanlarının ise 170.000 ha
dolaylarında olduğu bildirilmektedir
Türkiye, bu ülkeler içerisinde alçak plastik
tünel alanları bakımından Mısır’dan sonra
2., sera alanları bakımından ise İspanya ve
İtalya’dan sonra 3. sırada yer almaktadır.
Ülkemizde örtüaltı yetiştiriciliği seralarda
ve alçak plastik tüneller altındaki tarımsal
üretimi kapsamaktadır ve toplam örtüaltı
alanımız 2002 yılı itibarı ile 53 603 ha’a
ulaşmıştır.. Bu alanın % 43
ulaşmıştır
43’ü
’ü (23 049 ha)
alçak plastik tünel,
tünel, % 57
57’si
’si (30 554 ha) ise
sera alanlarından oluşmaktadır (DİE,
2003))
2003
Yüksek
Cam sera tünel % 11
%12
Alçak
Plastik
Tünel % 43
PE sera
% 34
Örtüaltı alanının yapı şekillerine göre dağılımı (%).
TÜRKiYE YAŞ MEYVE SEBZE
ÜRETİMİNDE ÖRTÜALTI
YETİŞTİRİCİLİĞİNİN ÖNEMLİ PAYI
BULUNMAKTADIR.
KIŞ DÖNEMİ İHRACATININ TEMEL
DAYANAĞIDIR.
Sera ve alçak plastik tünel alanları
alanları (ha) - 2001
Akdeniz Bölgesi
Adana
Antalya
Burdur
İçel *
Hatay
Ege Bölgesi
Aydın
İzmir
Muğla
Kütahya
GENEL TOPLAM
Cam
PE
Toplam
TOPLAM
Sera
Sera
Sera AP Tünel
5 401.7 13 305.2 18 706.8
16 107.2 34 814.0
0.1
928.2
928.3
10 642.4 11 570.7
5 056.3 8 136.4 13 192.7
1 553.0 14 745.7
5.9
9.8
15.7
0.6
16.3
338.7 4 008.1 4 346.8
2 243.1
6 589.9
0.7
203.8
204.5
1 668.1
1 872.6
515.3 2 292.5 2 807.8
907.8
3 715.6
0.0
155.1
155.1
479.5
634.6
32.4
882.2
914.6
1.1
915.7
476.3 1 227.0 1 703.3
409.3
2 112.6
6.0
14.0
20.0
0.0
20.0
5 925.4 17 064.1 22 989.5
17 842.8
40 832.3
Sera ve alçak plastik tünel alanları
alanları (ha) -2001
Doğu Anadolu Bölgesi
Erzurum
GD Anadolu Bölgesi
Şanlıurfa
İç Anadolu Bölgesi
Eskişehir
Konya
Karadeniz Bölgesi
Amasya
Kastamonu
Ordu
Samsun
Sinop
Tokat
Zonguldak
Marmara Bölgesi
Bursa
Çanakkale
İstanbul
Sakarya
Yalova
GENEL TOPLAM
Cam
PE
Toplam
TOPLAM
Sera
Sera
Sera AP Tünel
0.0
42.3
42.3
0.2
42.5
0.0
12.2
12.3
0.0
12.3
2.0
23.6
25.6
0.0
25.6
2.0
8.0
10.0
0.0
10.0
0.3
50.6
50.9
12.8
63.7
0.1
12.4
12.5
8.6
21.1
0.0
11.5
11.5
1.4
12.9
0.3
722.7
723.0
800.9
1 524.0
0.0
97.2
97.2
0.0
97.2
0.0
20.9
20.9
0.0
20.9
0.0
42.3
42.3
0.0
42.3
0.2
436.4
436.6
752.2
1 188.7
0.0
10.6
10.6
0.0
10.6
0.1
48.1
48.2
0.0
48.2
0.0
38.3
38.3
48.8
87.1
5.7
627.2
632.9
14.0
647.0
0.5
5.0
5.5
13.0
18.5
0.2
53.0
53.3
0.0
53.3
1.0
41.7
42.7
0.2
42.9
0.0
19.2
19.2
0.3
19.5
3.0
479.0
482.0
0.0
482.0
5 925.4 17 064.1 22 989.5
17 842.8 40 832.3
1995 Yılından Günümüze Kadar Hem Türkiye
Genelinde Hem de Antalya İlinde Toplam Örtülü
Alan Varlığı Artıs Eğilimindedir.
Ancak Antalya ili %76 ile Türkiye
Genelinin Önündedir. 2.Ürün Alanları da dahil
Edildiğinde Bu Artıs %125 Dolayındadır.
Halen Türkiye Genelinde Toplam Örtüaltı Alan
Varlığı 507 bin da olup
Bunun %50’si (250 bin da) Antalya İlindedir
Ülkemizde örtüaltı yetiştiriciliği ekolojik koşullara bağımlı
bir gelişme göstererek, özellikle Akdeniz kıyısında
yoğunlaşmıştır.
Sera alanının % 95’inde sebze üretimi
gerçekleştirilmektedir. Geri kalan kısmında meyve
ve süs bitkileri üretimi yapılmaktadır. Özellikle son
yıllarda serada çileğin yanı sıra nektarin, badem,
turunçgiller ve kayısı gibi meyvelerin
yetiştiriciliğinde artışlar gözlenmektedir
Kesme Çiçek
Antalya ili, Sadece Yas Meyve Sebzede Değil,
Aynı Zamanda Önemli ihraç Ürünlerimizden
Olan Kesme Çiçeğin de ihracaat Merkezi
Durumundadır.
2004 Yılında;
Yaklasık 35 Milyon $ Olan Kesme Çiçek
Ihracatının % 80’ı
80’ı Antalya’dan Gerçekleştirilmiştir.
Kesme Çiçek Üretiminin;
Türkiye’de 2/3’ünden Fazlası,
Antalya ilinde ise tamamına yakını Örtü altında
Gerçekleştirilmektedir.
HOLLANDA’da
Serada yetiştirilen sebzelerin % 70’inden
fazlası çevre ile dost teknikler ile
üretilmektedir. Domates ve biberde bu oran %
90’a çıkmaktadır. Bu şekilde yetiştirilen
ürünler kelebek logosu ile tanınmaktadır.
AKDENİZ ÜLKELERİ’nde
Entegre mücadele (% 50) ve biyolojik
tozlanma ajanlarının kullanımı
yaygınlaşmaktadır.
TÜRKİYE‘NİN SERACILIKTAKİ
AVANTAJLARI
Su varlığı ve kalitesi
Jeotermal
kaynak zenginliği
DEZAVANTAJLARI
İşletmelerin
Üretici
küçük oluşu
birliklerinin olmayışı
Tarımsal
yayımın yetersiz oluşu.
ÖRTÜ ALTINDA ORGANİK
ÜRETİM
Serada organik yetiştiriciliği sınırlayan en
önemli faktörler
Toprak ve bitki hastalıkları
Yabancı otlar
Gübreleme
SERADA ORGANİK TARIM
YAPILABİLİR
Yapılıyor da;
İsrail’de
ABD’de
Bazı Avrupa Ülkelerinde
Hatta Ülkemizde.
Ancak…
SERADA ORGANİK TARIM
Seraların
yapısal özelliklerinin
iyileştirilmesi,
Sera ikliminin kontrolü,
Toprak verimliliğinin sürdürülmesi,
Uygun yetiştirme tekniklerinin kullanımı,
Meyve tutumuna biyolojik yöntemler ile
yardımcı olma,
Hastalık ve zararlıların kontrolü.
Organik tarım genel olarak aşağıdaki
faaliyetleri içerir:
içerir:
Uygun yöntemlerle minimum toprak işleme
Toprak verimliliğinin korunmasına ve artırılmasına yönelik
çalışmalar
Kimyasal gübre yerine organik gübre kullanımı
Dayanıklı, sağlıklı tohum ve bitki çeşitlerinin seçimi
Uygun ekimekim-dikim yöntemi
Bitki korumada doğrudan kimyasal girdi kullanımı yerine
kültürel yöntem ve girdi kullanımı
Hasat, depolama, işleme ve paketleme faaliyetlerinin
organik yöntemler çerçevesinde yürütülmesi.
Seraların Yapısal Özelliklerinin
İyileştirilmesi - Drenaj
Sera
dışından
ışından içeriye ya
yağ
ğmur sular
sularıının sızmas
zmasıını
engellemek
Topraktan fazla suyun uzaklaş
uzaklaşması
masını sa
sağ
ğlamak.
lamak.
Çevre drenaj
drenajıı & Sera içi drenaj
drenajıı
Taban suyu seviyesi düş
düşükse, sera toprağı
toprağı yeterince
süzekse ve sera geniş
genişliğ
liği 1010-12 m’den az ise çevre
drenajıı yeterlidir, aksi halde sera içi drenaj
drenaj
drenajıı da
gereklidir.
Sera örtüsü
UV+IR+antidrop
UV+IR+antidrop--antifog
antifog--
katkılı PE
kullanılmalıdır.
Ayrıca antivirüs katkılı PE de
bulunmaktadır. Bu katkı malzemesinin beyaz
sinek vb. zararlıların görme yeteneklerini
bozduğu, dolayısı ile seraya girişlerini
engellediği bildirilmektedir.
Havalandırma alanının artırılması
Seralarımızda yeterli havalandırma
açıklığının bırakılmaması
Botrytis
cinerea,
Sclerotinia
sclerotiorum,
Leveillula
taurica,,
taurica
Cladosporium
fulvum
gibi
çeşitli
hastalıkların
artırmaktadır..
artırmaktadır
ortaya
çıkışını
serinletme
Gölgeleme
Sera
çatısından yağmurlama
Sisleme
Sera İkliminin Kontrolü
Oransal Nem
% 5050-80 arasında olmalıdır.
Düşürmek için:
Isıtma
Havalandırma
Yükseltmek için:
Sisleme
Toprak yüzeyinin veya organik malçın ıslatılması
Toprak hazırlığı
% 77-27 kil, % 2828-50 mil, % 52’den az
kum içeren tınlı topraklar sera için uygun
topraklardır.
Toprak yapısını düzeltmek için, gerekirse
organik tarımda kullanımına izin verilen
materyaller
(kum,
perlit
klinoptilolit,
leonardit vb) ilave edilebilir
edilebilir..
SERADA ORGANİK
TARIM YAPARKEN
TOPRAK VERİMLİLİĞİNİN
KORUNMASI
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Bitki besin maddeleri
toprak verimliliğini tayin eden faktörler
Bitkiler için mutlak gerekli besin maddeleri
karbon (C),
kükürt (S),
hidrojen (H),
demir (Fe),
oksijen (0),
çinko (Zn),
azot (N),
mangan (Mn),
fosfor (P),
bakır (Cu),
potasyum (k),
bor (B),
kalsiyum (Ca),
molibden (Mo)
magnezyum (Mg), klor (Cl)
sodyum (Na),
Toprak
(Ana Kaynak)
YÖNETMELİKLER BU NEDENLE
TOPRAKSIZ TARIMDA YETİŞTİRİLEN
SEBZE VE MEYVELERE ORGANİK ÜRETİM
SERTİFİKASI VERMEMEKTEDİR
"gübreler"
Bitki besin elementlerinin
bir veya birkaçını içeren maddeler
Yapay olarak elde edilen inorganik gübrelere
“mineral gübreler (ticaret gübreleri)”,
canlı
kalıntıları
ve
doğal
olarak
oluşan
maddelere ise “organik gübreler” denir
denir..
Topraktan uzaklaşan bitki besin maddelerini
mineral
ve
organik
gübreler
koymadığımız durumda
toprak verimliliği
ürün (---(----))
ile
yerine
BİTKİ BESİN MADDELERİNİN
DOĞAL YOLLAR İLE TOPRAĞA
KAZANDIRILMASI
Toprak verimliliği toprakta var olan ve
sürekli azalan organik maddelerin de içeriği
ile sınırlıdır.
organik madde bitkilere besin kaynağı olduğu
gibi toprağın kimyasal, fiziksel ve biyolojik
yapısını iyileştirmektedir.
Organik tarım sisteminde doğal ve organik
maddeler ile gübreleme yapılmak
zorundadır.
Bazı Organik Materyallerin Besin Maddesi
İçerikleri (Soyergin, 2003)
Kaynak
Ahır gübresi
Tavuk gübresi
Kompost
At gübresi
Kemik unu
Kan tozu
Deniz yosunu
Odun külü
Pamuk toh.küs.
%N
% P2O5
% K2O
0,5-1,0
2,87
0,15-0,20
2,90
0,5-0,6
2,35
1.5-3.5
0.3-2.5
0.7-4.0
12.0
0. 0
0.5-1.0
0.15-2.5
18.0-34.0
1.5
4.0
1.0-2.0
0.5-3.0
0.
0.57
13.0
0
6.0
1.0-2.0
2.0
3.0-7.0
1.0
Yarayışlılık
Orta
Orta-hızlı
Yavaş
Orta
Yavaş-orta
Orta-hızlı
Hızlı
Yavaş
AZOT ELEMENTİNİN DOĞAL
YOLLARLA YENİDEN TOPRAĞA
KAZANDIRILMASI
Toprakta
azotu
fikse
eden
başlıca
mikroorganizmalar::
mikroorganizmalar
1. Aerobik bakteriler
Azotobakter
(toprakta
serbest
halde
yaşarlar..)
yaşarlar
Azotomonas
(Sıcaklık istekleri 1010-40
40°
°C arasında, pH ise
nötr civarında olmalıdır.)
Sprillum
Mycobacterium
Methylomonas
2. Fakültatif anaerobik bakteriler
Bacilus
Enterobakter
Klebsiella
3. Anaerobik bakteriler
Clostridium
(asitli
ve
pH
9.0’a
kadar
yaşayabilirler, dönüme 1-1.5 kg kadar N2
kazandırırlar
4.5-23 kg (NH4)2SO4’ eşdeğer)
Desulfatomaculum
Desulfovibrio
4. Fotosentetik Bakteriler
Rhodosprilum
Chromatium
Rhodopseudomonas
5. Mavi
Mavi--yeşil algler (100
100--300 kg/ha N)
Plectonema
Anabaena
Calothrix
Azot
bağlayıcı
bütün
mikroorganizmalar için ortamda Fe,
Mo, S, Mg, K ve P bulunmalıdır.
bulunmalıdır.
Sembiyotik azot fiksasyonu
Rhizobium bakterileri (baklagillerlerin
kökleri ile ortak yaşarlar)
bitkiden çözünebilir karbonhidratları
alarak bünyelerinde kullanırlar
ve buna karşılık bitkiye N2 sağlarlar.
Toprakta
nodül
durumunda;;
durumunda
oluşumu
işleminin
varlığı
yonca 135135-335 kg N/ha/yıl,
kırmızı üçgül 85
85--190,
190,
bezelye 80
80--150,
150,
soya fasulyesi 65
65--115,
115,
börülce 65
65--130,
130,
fiğ 90
90--155 kg N/ha/yıl’ da kazandırmaktadırlar.
kazandırmaktadırlar.
FOSFOR ELEMENTİNİN
DOĞAL YOLLARLA YENİDEN
TOPRAĞA
KAZANDIRILMASI
P’ un kaynağı
topraktaki kaya ve mineraller.
mineraller.(%0.02
02--0.15 )
(yarısı organik, diğer yarısı inorganik
formda)..
formda)
Her iki durumda da P’ un önemli bir kısmı
bitkilere yararlı değildir.
Bitkiler P’ u HPO4 ve H2PO4 formunda alır.
Yani organik P ayrışarak inorganik formlara
dönüşmeli, bunlarda toprakta çözünebilir
şekle geçmelidirler.
.
P toprağa doğal yollarla (öğütülmüş
granüle veya toz fosfat kayalarının
kullanımı ile) toprağa kazandırılabilir.
kazandırılabilir.
Dünyadaki toplam fosfat kayası rezervi olan
70
70..920.
920.000.
000.000
tonun
%59
59..2’si
Fas’
da
bulunmaktadır..
bulunmaktadır
2. tip fosfat kayası oluşumu da
okyanus ve bazı
bölgelerdeki deniz kuşu dışkılarının alttaki kalkerli
kayaları çözmesi ve guano denilen bir cins fosfatlı
kayacın oluşmasıyladır.
oluşmasıyladır.
Ülkemizde en önemli fosfat yatağı Mazı
dağında (300
(300--400 milyon ton civarında)
Fosfat kayaları için değerlendirme P2O5
tenörüne göre yapılmaktadır.
%26
26--30 P2O5 içerenler düşük tenörlü,
%30
30--33 içerenler orta tenörlü,
%33
33--39 içerenler ise yüksek tenörlü
Birçok araştırıcı kaya fosfatın buğday, soya
fasulyesi, şeker kamışı, mısır, lahana gibi
bitkilerin tarımında süperfosfat gibi etkili
olduğunu ortaya koymuşlardır.
koymuşlardır.
Kaya
fosfat
şeklinde
200
kg
P2O5/ha
düzeyinde uygulanan fosforun, süperfosfat
şeklinde
100
kg
P2O5/ha
düzeyinde
uygulanan fosfora eşit miktarda ürün artışı
sağladığı saptanmıştır.
saptanmıştır.
POTASYUM ELEMENTİNİN
DOĞAL YOLLARLA
YENİDEN
TOPRAĞA KAZANDIRILMASI
Organik tarımda rutin kullanımda
yararlanılabilir K için kabul edilen bir
mineral kaynağı yoktur.
Müsaade edilen kaynaklar düşük
eriyebilirliği ve düşük klor içeriğine sahip
olan potasyumlu kayaçlar (lagbenit,
Adularian kaya potasyumu gibi),
Odun külü ve Kali Vinasse gibi bitki
ekstraktları,
Geleneksel tarımda kullanılan gübreler ile
karşılaştırıldığında öğütülmüş kayaçlardan
çok az K temin edilir.
20 kg/ha K için önerilen 1 ton/ha kayaç
uygulamalarıdır.
Ahır gübresinin kompost yapımı esnasında
veya organik atıkların sıvı ekstraktlarla
muamelesinde kaya tozunun ilavesiyle kaya
tozlarında K’un yararlanılabilirliği artmaktadır.
Bununla birlikte gözle görülebilir bir
noksanlık mevcutsa organik standartlar
daha az sınırlayıcıdır.
Toprak K indeksi 2’nin altında ve toprak kil
içeriği %20’den az ise yönetmelikler K2SO4
(potasyum sülfat) veya çözünebilir K
minerali (silvinit) gibi suda çözünebilir K
formlarının kullanımına izin vermektedir.
Kalsiyum Elementinin Doğal
Yollarla Yeniden Toprağa
Kazandırılması
Doğal olarak kireçleme veya toprağa Ca++ bazen de Mg ++
kazandırmak için çeşitli materyaller kullanılmaktadır. Bunları
şu şekilde sıralayabiliriz:
a.
Kalsit CaCO3 (kireç taşı)
b.
Dolomit CaCO3. MgCO3
c.
Yanmış kireç CaO (CaCO3'in yakılması ile)
d.
Sönmüş kireç Ca(OH)2CaO + H20 sonucu oluşur
e.
Marn CaCO3 + kil
f.
TebeşirCaCO3
g. Su hayvanlarının kabukları, odun külleri,
külleri, kağıt, şeker,
den ve su arıtma tesislerinin atıklarından da kireçleme
materyali olarak faydalanmak olasıdır.
KÜKÜRT ELEMENTİNİN
DOĞAL YOLLARLA YENİDEN
TOPRAĞA KAZANDIRILMASI
Bitkiler, hayvanlar ve insanlar için gerekli bir
besin elementi olan S genelde doğada Fe,
Fe, Cu
ve Ni sülfürleri şeklinde bulunur. Ayrışma
süreci boyunca sülfürler sülfata oksitlenir.
Oksijenli koşullarda sedimentlerde anorganik
bağlı S‘ün tamamı Jips = CaSO4 H20 halinde
bulunur. Jips kayacı % 15 SO4-S‘ü içerebilir
içerebilir..
Organik
tarımın
yapıldığı
topraklara,
S
uygulamada seçilecek en güvenli yol elementel
toz S‘ün toprağa serpilerek ve karıştırılarak
kullanılmasıdır..
kullanılmasıdır
pH’yı 6.5’a ayarlamak için gerekli
kükürt miktarı (kg/dekar)
pH
Kumlu topr. Tınlı topr. Killi topr.
8.5
8.5--6.5 220
280
340
8.0
8.0--6.5 130
170
220
7.5
7.5--6.5 60
90
110
Bir
kısım kükürde karşılık 4 kısım
demir sülfat da kükürt kaynağı olarak
toprak pH’sını düşürmek amacıyla
kullanılabilir
TOPRAK ORGANİK MADDESİ
VE
TOPRAK VERİMLİLİĞİ
Mineral toprağın üstünde ve içinde bulunan
her türlü bitkisel ve hayvansal ölü
maddelerle, bunların değişim ürünlerinden
oluşan organik madde, toprakların fiziksel,
kimyasal ve biyolojik özellikleri üzerine de
son derece etkilidir
etkilidir..
Topraklarda organik madde tanımının
dışında bir de humus terimi vardır
Humus:
Toprakta ayrışmaya başlamış ancak
ayrışmasını henüz tamamlamamış bir
organik maddedir
Humus oluşumunda toprağa düşen bitkisel
artıklar önce sararır, kimyasal olarak değişir,
mekanik olarak parçalanır ve toprak faunası
tarafından toprağa karıştırılır.
1.Biyolojik humus (Solucan
kompostu)
2.Abiyolojik humus
Abiyolojik veya biyolojik olmayan
huminleşmede
huminleşme
de ise toprak canlılarının rolü yoktur.
Sonuçta oluşan fenol, organizma işlevlerini
engeller. Oksijensiz koşullarda ve bataklıklarda
daha çok cereyan eder.
Bunlar çeşitli çözeltilerdeki çözünürlüklerine göre;
-humik asit,
-fulvik asit ve
-humin
fraksiyonlarına ayrılırlar.
Organik madde bizim ülkemizdeki
mineral topraklarda % 1-2.5 arasındadır.
arasındadır.
Toprakların humus içeriğine;
içeriğine;
a) çevre koşulları,
b) toprak kullanım şekli,
c) gübreleme etkilidir.
etkilidir.
Örneğin; toprağın çok fazla işlenmesi ve altüst
Örneğin;
edilmesi humus içeriğini olumsuza doğru
kaydırır..
kaydırır
Pulluk yerine toprağı gevşeten aletlerin
kullanımı
Ekimin nöbetleşe veya rotasyonla yapılması,
dolayısıyla hasat artıklarının farklı olması
toprağın humus içeriğini olumlu yönde
etkiler.
Toprağa serilen organik materyal;
toprakları yağmur damlası erozyonundan
korurken,
topraktaki suyun buharlaşmasını da
engeller.
Tampon özelliği (dengeleme) nedeniyle
çoğu kimyasal değişimlerin hızını
yavaşlatır.
Mikorizalar
ve
Toprak Verimliliği
Son yıllarda yapılan çalışmalar, bitkilerin
topraktaki P ve Zn alınımını etkili bir şeklide
gerçekleştirmeleri üzerine, bitki kökleriyle
birlikte yaşamını sürdüren mikorizanın
devreye girmesi ile hız kazandığını ortaya
çıkarmıştır.
Bu yönüyle mikorizal aktivitenin topraklarda
var olması Rhizobium bakterilerinin
baklagillerle sembiyoz yaşamında olduğu gibi
önemlidir.
Mikorizanın Sınıflandırılması
Endo-mikorizanın
bir çok türü olmasına
rağmen
en
yaygın
olanları vesiküler ve
arbüsküler oluşturmalarından dolayı bu grup
mikoriza artık vesiküler
arbüsküler
mikoriza
(VAM) olarak biliniyor
Mikoriza-Patlıcan
ORGANİK GÜBRELER
Ahır Gübresi ve Önemi
Ahır gübresi,
gübresi, ahır hayvanlarının sıvı ve
katı
dışkıları
ile
yataklıklarının
karışımından
oluşan bir gübredir.
gübredir.
Ülkemizde ahır gübresinin büyük kısmını
sığırlardan elde edilen dışkılar meydana
getirmektedir..
getirmektedir
Ahır Gübresinin Özellikleri
Organik tarımda kullanılacak ahır
gübresinin ekstansif hayvancılık yapılan
işletmelerden
organik
hayvancılık
sonucu elde edilmiş ve uygun koşullarda
olgunlaştırılmış olması gerekmektedir.
gerekmektedir.
Kompost
Yüksek moleküllü bitkisel ve hayvansal kompleks
maddelerin nem ve sıcaklığın varlığında,
mikrobiyolojik olarak ayrışması ve bu suretle
dokuları gevşemiş, yapısında bulunan bazı
elementleri (N(N-P-K-S vb)serbest hale geçmiş,
başlangıca göre farklı özellikler kazanmış bir
organik materyaldir.
Kompost
sık
sulamanın
yapıldığı
yetiştiricilik şartlarında sebzeler, patates ve
çeltik için 25 ton/ha, sulamanın az yapıldığı
veya yağışın yeterli olduğu durumlarda
(1250 mm) 12
12..5 ton/ha, ve daha kuru ve
yıllık yağışın 500 mm dolaylarında
bulunduğu yerlerde 5-7 ton/ha civarında
uygulanmalıdırr.
uygulanmalıdı
Bütün organik gübrelerde olduğu gibi
kompostlar da toprak işlemesi sırasında
ve ekimden 2-3 hafta önce yeterli
rutubeti olan toprağa gömülerek
verilmelidir..
verilmelidir
YEŞİL GÜBRE
Bitkilerin gelişme dönemlerinin belirli bir
zamanında ve yeşil aksamının bol olduğu devrede
(Toprağın organik madde içeriğini zenginleştirerek
fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerini
iyileştirmek amacıyla)
toprakla karıştırılmasına "yeşil gübreleme"
gübreleme" ve bu
amaçla kullanılan bitkilere "yeşil gübre"
gübre" denir.
Baklagil bitkisi
Yonca
Çayır yoncası
Taş yoncası
Soya fasulyesi
Kanada yem bezelyesi
Yem börülcesi
Kırmızı üçgül
Japon üçgülü
Yabancı tüylü fiğ
Avusturya bezelyesi
Kaynak: Kaçar, 1982
Baklagil olmayan bitkiler
Çavdar
Yulaf
Arpa
Darı
Karabuğday
Çim
Sudan otu
Hardal
Kolza
Kışlık yulaf ve arpa
EKİM NÖBETİ:
Bölgenin iklim toprak özellikleri dikkate
alınarak, en yüksek ve en kaliteli üretimi
sağlamak amacı ile değişik kültür bitkilerinin
birbirlerini karşılıklı olarak destekleyebilecek
ve tamamlayabilecek şekilde ardı ardına
yetiştirilmesine münavebe ( ekim
nöbeti) denir.
1. Azot tüketimi fazla olan kültür bitkileri
ile azot depolama özelliklerine sahip olan
baklagiller ardı ardına yetiştirilmelidir.
2. Derin köklü kültür bitkileri ile yüzeysel
köklü bitkiler ardı ardına yetiştirilmelidir.
3. Su tüketimi fazla olan kültür bitkileri ile
daha az su tüketen bitkiler ardı ardına
yetiştirilmelidir.
4. Yetiştirme döneminde yavaş gelişen
kültür bitkileri ile hızlı gelişme özelliğinde
olan bitkilerin ardı ardına getirilmesine özen
gösterilmelidir.
5. Bitki kalıntısı fazla olan bitkiler ile kalıntısı
az olan bitkiler ardı ardına yetiştirilmelidir.
6.Hastalık ve zararlılara karşı dayanıklı bitki
çeşitleri yetiştirilmelidir.
7. Yetiştirme periyodu içerisinde, toprağı belirli toksin
maddeleri ile kirleten kültür bitkileri ile toprağı temizleme
özelliğinde olan bitkilerin ardı ardına getirilmesine dikkat
edilmelidir..
edilmelidir
8.
Organik tarımda, en yüksek oranda kar sağlansa bile
mono kültür üretim uygulanmamalıdır
uygulanmamalıdır.. Bir bitki aynı
tarım arazisine ne kadar uzun zaman aralıklarıyla ekilirse
o kadar yüksek verim alma olasılığı sağlanır.
sağlanır.
Bu durum rotasyonun ana kurallarından biridir.
TOPRAĞA KAZANDlRlLAN
ORGANİK MADDENİN DEVAMl
VE KORUNUMU AMAÇLI
ALlNACAK ÖNLEMLER
(Toprak işleme vb)
Toprağın organik madde içeriğini
yeniden arttırmak hem zor hem de
pahalıdır.. Toprakların yüzeysel işlenmesi
pahalıdır
veya daha az işlenmesi demek, toprağa
daha az oksijen girmesi demektir.
demektir. Bu da
organik
materyalin
kısa
sürede
ayrışması işlemini geciktirecektir.
geciktirecektir.
ABD'de yapılan bir çalışmada on yıllık bir
süreçte hiç sürülmemiş bir tarla toprağı ile
klasik sürüm işlemlerinin uygulandığı aynı tarla
toprağının
organik
madde
içerikleri
karşılaştırıldığında, hiç sürüm yapılmayan
toprağın ilk 5 cm
cm'' de % 4.5 - 5 organik
madde
bulunurken
işlenen
değer % 2 -2.5'lara inmiştir.
inmiştir.
(Dick ve Daniel, 1987)
1987).
toprakta
bu
TÜRKİYE SERACILIĞININ DÜNYADA
BENİMSENEN HEDEFLER İLE UYUMLU
HALE GETİRİLMESİ???
* Üretimin ısıtmalı seralarda gerçekleştirilmesi gerekir.
Bu da verim ve kalitede artışla sonuçlanacaktır.
* Mümkün olduğunca çevre dostu enerjilere yönelmek
gerekecektir. (Güneş ve rüzgar enerjileri gibi)
* Bilinçsiz gübre ve pestisit kullanımı çevre kirliliğine
yol açmaktadır. Organik üretimle uyumlu olarak
biyolojik ve biyoteknik yöntemlerin örtü altında
kullanımı YAYGINLAŞTIRILMALIDIR.
* Sera üretimimizin, AB ülkelerine ihracat için gerekli
EUROPGAP standartlarına uygun şekle getirilmesi
gerekmektedir.
KAYNAKLAR
1. Prof. Dr. Ayşe Gül. Örtü Altında Organik sebze Yetiştiriciliği
2. Y. Tüzel, A. Gül, H.Y. Daşgan, M. Özgür, N. Özçelik, H.F. Boyacı, A.
Ersoy 2005 ÖRTÜALTI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GELİŞMELER
Ziraat Müh. Odası VI. Teknik Kongre 33-5 Ocak 2005.
3. Doç. Dr. Cengiz SAYIN ÖRTÜ ALTI TARIMI
ARASTIRMA VE GELISTIRME
PROJESI
4. Prof. Dr. Nurgül Türemiş Organik Tarım Ders Notları.
5. ETO Derneği. Organik tarım kurs notları
Teşekkür Ederim...