ab komisyonu 2010 türkiye ilerleme raporu müzakere başlıkları ve

AB KO Mİ SYO NU 2010 T ÜRKİ YE İ L ERL EME R APO RU
MÜZ AKERE B AŞL I KL ARI VE K AT I L I M O RT AKL I Ğ I BEL G ESİ
K ARŞI L AŞT I RMAL I T ABL O
D i l e k İ ş t a r At e ş , G a m z e E r d e m T ü r k e l l i T S / B X L / 1 0 - 0 9 , 2 2 K a s ı m 2 0 1 0
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
1. Malların Serbest Dolaşımı
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
Kısa Vadeli Hedefler
- İthalat izinleri ve lisans gerekliliklerinin, kullanılmış
motorlu taşıtlar dışındaki mallar için istenen
sertifikaların uygulamadan kaldırılması.
- Kullanılmış motorlu taşıtlarla ilgili ithal izin
belgesinin
ortadan
kaldırılması
için
AB
Komisyonu’na bir plan sunulması.
- AB Antlaşması’nın 28-30.maddelerine aykırı olan
önlemlerin tanımlanması işleminin tamamlanması
ve bu önlemlerin uygulamadan kaldırılması.
- Eczacılık ürünleri verilerinin korunması önlemleri
tüzüğüyle ilgili kalan noktaların tamamlanması.
- Bu başlığa ilişkin genel ilkelere uyum konusunda ilerleme
kaydedilmemiştir.
- Dış ticarette standardizasyon yasası ile ithalatta uygunluk
değerlendirmesi gerektiren ürün sayısı azaltılmıştır. AB’de
serbest olan üçüncü ülke mallarıyla ilgili kısıtlar
kaldırılmamıştır.
- Özellikle ilaç ticaretinde teknik engeller artmıştır. Beşeri
ilaçların kaydı için “iyi üretim uygulamaları sertifikası” talep
edilmesi AB’den Türkiye’ye ilaç ithalatını fiili olarak
engellemektedir. Tekstil ve hazır giyim ürünlerinin
ithalatında kayıt zorunluluğu devam etmektedir.
- Bakır hurdası, eski veya yenileştirilmiş mallar, ikinci el
motorlu taşıtlar ve alkollü içkilerde ithal izinleri istenmeye
devam edilmektedir.
- Karşılıklı tanıma ilkesinin Türkiye yasal düzenine
eklenmesi ve böylece düzenlenmemiş alanda yer alan
ürünlerin ticaretinin serbestleştirilmesi gerekmektedir.
- Standartlar konusunda ilerleme sağlanmıştır.
- TSE, Avrupa standartlarını kabul etmeye devam etmiştir.
- TSE toplamda 16.194 CEN ve CENELEC standardını
kabul etmiştir.
- CEN ve CENELEC üyeliği için gerekli yasa onaylanmayı
beklemektedir.
- TURKAK’ın akreditasyonları geçen yıla oranla %17
artmıştır.
-1-
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
- AB standartlarına uyum oranı geçen yılki %98,79’dan bu
yıl %99,7’ye yükselmiştir.
- Uygunluk değerlendirmesi yapan kuruluş sayısı 12’den
14’e yükselmiştir.
- TURKAK’ın Avrupa akreditasyon sistemine uyumunu
sağlayan yasa henüz onaylanmamıştır.
- Metroloji alanında bazı ilerlemeler kaydedilmiştir.
- Sanayi ve Ticaret Bakanlığı otomatik olmayan ağırlık
ölçüm makineleri, önceden paketlenmiş ürünlerin adet
ölçümlemeleri, ölçümleme aletleri gibi konuları düzenleyen
yasada
değişiklik
gerçekleştirmiştir.
Buna karşın
Ölçümleme Cihazları Yönergesi’nin uyarlanması işlemi tam
olarak gerçekleşmemiştir.
- Piyasa izleme alanında Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM)
Pazar izleme rapor ve bildirimleri için ortak bir format
oluşturmuştur. 2010-2012 Ulusal İzleme Stratejisi
benimsenmiştir. Ancak bu iş için ayrılan insan kaynağı
yetersizdir. Piyasa denetimi yapan ajanslar arasında
eşgüdüm bulunmamaktadır. Bilgi işlem teknolojileri
kullanılmamaktadır.
- Tüketici örgütlerinin pazar izleme faaliyetleri konusunda
bilgilendirilmesi gereklidir.
- Motorlu taşıtların tip onayları, beşeri ilaçların paketlenmesi,
etiketlenmesi
alanlarında
yasal
düzenlemeler
kaydedilmiştir.
- Jenerik ilaçlar için veri güvenliği ve 1 Ocak 2005’ten önce
uygulanan
izin
sistemi
alanlarındaki
sorun
çözümlenmemiştir.
- Alkollü içeceklerin ithalatında belge ve izinler istenmeye
devam edilmektedir.
- Tütün ve Alkol Kurulu ithal izni gerekliliğinin
kaldırılmasından önce istediği belgeyi istemeye devam
etmektedir. Tarım Bakanlığı’ndan kontrol sertifikası
istenmeye devam edilmesi ticareti güçleştirmektedir.
-2-
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
- “Eski yaklaşım” müktesebatıyla uyumda ilerleme
sağlanmıştır, ancak süreç tamamlanmalıdır.
- Bayındırlık ve İskân Bakanlığı inşaat ürünlerinde geçerli
olmak üzere teknik özellikleri belirlemiştir. 188 zorunlu
standardı uygulamadan kaldırmıştır. Uyumlaştırılmamış
alandaki ürünler için konulan G işaretlemesi TSE işaretli
ürünlerin daha avantajlı konuma gelmesine yaramıştır.
- Sağlık Bakanlığı tıbbi cihazlarla ilgi bir uyarı sistemi
oluşturulması için süreçleri oluşturmuştur.
- Süreçsel önlemler alanında bir ilerleme kaydedilmemiştir.
- DTM AB pazarına giren ürünlerin kontrolüyle ilgili 765/2008
sayılı yönetmeliği uygulamaya koymaya devam etmiştir.
- Kültürel ürünler ve ateşli silahlar alanında uyumda ilerleme
sağlanmamıştır.
- Bu başlık 11 Aralık 2006 AB Bakanlar Konseyi kararınca
Türkiye’nin G.Kıbrıslı taşıtlarca taşınan mallara uyguladığı
sınırlamalar sona erdirilmeden müzakerelere açılmayacak
8 başlık arasında yer almaktadır.
2. İşçilerin Serbest Dolaşımı
Orta Vadeli Hedefler
- Kamu İstihdam Hizmetleri kurumunun Avrupa
İstihdam Hizmetleri ağına (EURES) katılıma uygun
bir kapasiteye çıkarılması.
- Özellikle sosyal güvenlik sistemlerinin eşgüdümü
olmak üzere idari yapıların güçlendirilmesine
devam edilmesi.
3. Yerleşme ve Hizmet Sunma
Özgürlüğü
Kısa Vadeli Hedefler
- Bu başlıkla ilgili müktesebatla uyumu sağlamak ve
kurumsal kapasiteyi geliştirmek için gerekli zaman
-3-
- Bu başlık altındaki uyum sağlanması çalışmaları başlangıç
safhasındadır.
- Avrupa Sağlık Sigortası Kartı uygulaması alanında hiçbir
gelişme olmamıştır.
- Türkiye’nin EURES’e katılımı için İŞKUR’un bilgi işlem
altyapısı ve insan kaynakları geliştirilmelidir.
- Yabancıların çalışma izni sürecini düzenleyen yasa
üzerinde değişiklik gerçekleştirilmiştir.
- AB-Türkiye eşgüdümündeki mali projelerde çalışan
yabancı uzmanların görev süreleri boyunca çalışma izni
gerekmeyecektir.
- Ancak, yabancıların çalışma izni sürecini düzenleyen
kapsamlı yasa, 2007’den beri TBMM’dedir.
- AB müktesebatına uyum planı hazırlanması çalışmaları
sürmektedir.
- Yerleşme özgürlüğü alanındaki yasal gereklilikler çok
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
çizelgesinin ve ayrıntılı stratejinin hazırlanması.
- Profesyonel vasıfların karşılıklı olarak tanınması
için
müktesebatla
uyum
çalışmalarının
sürdürülmesi.
- Posta
hizmetleri
müktesebatıyla
uyum
çalışmalarına başlanması.
fazladır.
- Sınır ötesi hizmet sunma özgürlüğüyle ilgili ilerleme
kaydedilmemiştir. Kayıt, izin, yetki belgesi gibi
müktesebata uyumsuz uygulamalar sürmektedir. AB
üyelerinden
birinde
hâlihazırda
yerleşik
hizmet
sağlayıcılardan çalışma ve oturma izinlerini dahi almadan
önce bu belgeleri almaları istenmektedir.
- Hizmetler Yönergesi’nin uyarlanmasıyla ilgili hiçbir ilerleme
sağlanmamıştır.
- Profesyonel
turist
rehberleri,
ziraat
ve
gemi
mühendisleriyle ilgili ticaret odası kuralları müktesebata
aykırıdır.
- Posta hizmetleriyle ilgili bir gelişme olmamıştır. 2006’da
hazırlanan ve tadil edilen taslak kanun kabul edilmemiştir.
Muhasebe sisteminde saydamlık sağlanmamıştır.
- Mesleki yeterliliklerin karşılıklı tanınmasında sınırlı ilerleme
sağlanmıştır. Ancak akademik yeterliliklerin karşılıklı
tanınması konusunun mesleki yeterliliklerin tanınması
konusundan ayrımı işlemi gerçekleştirilmemiştir.
- Bazı meslek gruplarıyla ilgili dil ve vatandaşlık kısıtları
kaldırılmamıştır.
- Bu başlık Aralık 2006’da AB Bakanlar Konseyi’nin aldığı
karar uyarınca askıya alınan 8 başlık arasında yer
almaktadır.
Orta Vadeli Hedefler
- Yerleşme hakkına ve sınır ötesi hizmet sunma
özgürlüğüne ilişkin sınırlamaların kaldırılması.
- Posta hizmetleri alanında müktesebat ile
uyumlaştırma çalışmalarına devam edilmesi.
- Profesyonel vasıfların karşılıklı olarak tanınması
çalışmalarını sürdürülmesi ve milliyet gerekliliğinin
kaldırılması.
4. Sermayenin Serbest
Dolaşımı
Kısa Vadeli Hedefler
- AB kaynaklı doğrudan yabancı yatırımlarla ilgili
sınırlamaların kaldırılması.
- Ödeme sistemleri yasalarıyla uyumun başlaması.
-4-
- Bu başlıkla ilgili ilerleme sağlanmamıştır.
- Yabancıların emlak satın alabilmesini sağlayan yasa AB
Antlaşması’nın 63. maddesiyle uyumlu değildir. Bu
alandaki serbestleştirmeye yönelik bir eylem planı
sunulması gerekmektedir.
- AB kaynaklı doğrudan yabancı yatırımlara kısıtlamalar
sürmektedir. Radyo ve televizyon yayıncılığı, enerji, ulaşım
ve eğitimde yatırım kısıtlamaları devam etmektedir.
- Ödeme sistemleri yasalarında müktesebata uyum
sağlanmamıştır.
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
- Kara para aklanması ile mücadelede bazı yasal ilerlemeler
sağlanmıştır.
- Mali İşlemler Görev Gücü (FATF) önerilerinin 10’undan
9’unu karşılamadığı için Türkiye izlemeye alınmıştır. Ayrıca
Şubat 2010’daki Genel Kurulu’nda AML/CLF uyumu
açısından da terörün finansmanı ve teröristlerin mal
varlıklarının dondurulması açısından Türkiye’nin eksik
kaldığı noktalar olduğu belirlenmiştir.
- MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu) Hırvatistan, Bosna
ve Hersek, Japonya, Norveç ve Ukrayna ile anlaşmalar
imzalamıştır.
- MASAK’ın
şüpheli
işlemler
raporlarında
artış
gerçekleşmiştir. (2008:4.924; 2009:9.823 adet)
- 2008 yılında yürürlüğe konulan yurtdışındaki kaynakların
ulusal ekonomiye kazandırılması yasası kapsamındaki
şüpheli işlemlere ait istatistiklere erişilememektedir.
- MASAK’ın idari kapasitesi güçlendirilmelidir.
- Kara para aklanması ve terörün finansmanıyla mücadele
Avrupa Konseyi sözleşmesi (2005) kabul edilmemiştir.
5. Kamu İhaleleri
6. Şirketler Hukuku
Kısa Vadeli Hedefler
- Kamu İhale kurumuna tutarlı bir politikanın
uygulanması için yetki ve sorumluluk verilmesi.
- Müktesebatla
uyum
sağlama
çalışmalarını
kapsayan stratejinin hazırlanması.
Orta Vadeli Hedefler
- Kamu ihalesi stratejisinin uygulanması.
- İhale
süreçleri
sırasında
elektronik
kullanımının teşvik edilmesi.
Kısa Vadeli Hedefler
- Yeni Ticaret Kanunu’nun kabul edilmesi.
araç
Orta Vadeli Hedefler
- Kurumsal muhasebe ve denetleme alanlarında AB
-5-
- Genel ilkeler alanında ilerleme sağlanmamıştır.
- Yerli teklif sahipleri için %15’lik fiyat avantajı sürmektedir.
- Muafiyetler
ve
doğrudan
alımlar
kapsamındaki
sözleşmelerin sayısında ciddi artış gerçekleşmiştir.
- Şubat 2010’da kabul edilen strateji ile yolsuzlukla
mücadele ve saydamlığın artırılması alanlarında ilerleme
kaydedilmiştir.
- Kurumsal ve idari kapasitede ilerleme sağlanmıştır.
- Bu alanda sağlanan ilerleme sınırlıdır.
- Türk Ticaret Kanunu’nu ve bunu yürürlüğe sokacak olan
kanunla ilgili bir gelişme olmamıştır.
- Kanuni değişiklikler olmadığı için şirketlerin internet
üzerinden kayıt işlemleri yapılamamaktadır.
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
7. Fikri Mülkiyet Hukuku
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
standartları ile uyumlu ve genel amaçlara yönelik
bir mali raporlama rejimi oluşturulması.
- Açıklama
yükümlülüklerinin
güçlendirilmesi.
Özellikle şirketlere denetlenmiş tüzel kişilik ve
konsolide mali durum dosyası tutma yükümlülükleri
getirilerek bu bilgilerin kamuya açık hale
getirilmesi.
- Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) şirket devralmalar ile
ilgili bildirgesi ilgili yönergeye uygundur.
- SP şirket birleşmeleriyle ilgili bildirgeyi saydamlığı artırmak
için değiştirmiştir.
- Sermaye piyasalarına ilişkin düzenlemeler kapsamında
finansal raporlama yasası değiştirilmiştir. Buna göre
şirketlerin yıllık ve dönemlik raporlarını internet sitelerinde
yayımlamaları zorunlu hale gelmiştir.
- Kurumsal muhasebe kurlarında değişiklik yapılmış, Türk
Muhasebe Standartları Kurulu da uluslararası muhasebe
standartlarını gözden geçirerek yorumlamıştır. Bu
standartlar 600 şirket tarafından benimsenmiştir.
- Denetimle ilgili sınırlı ilerleme sağlanmıştır.
- SPK
sermaye
piyasalarında
bağımsız
denetim
standartlarıyla ilgili bir bildirge yayınlamıştır.
- Bağımsız denetçiler veri tabanı kamuoyuna açılmıştır.
- SPK bağımsız denetim şirketlerinin kalite denetimini
gerçekleştirmektedir.
- Denetime ilişkin yasal bir çerçeve bulunmamaktadır.
Kısa Vadeli Hedefler
- Gümrük, yargı ve polisin kapasitesinin ve kurumlar
arası eşgüdümün artırılması.
- Korsan ve ticari markalarda sahtecilikle mücadele
edilmesi.
- Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesindeki Fikri Haklar Genel
Müdürlüğü çevrimiçi hizmetlerini geliştirmiştir. Kurumlar
arası eşgüdüm güçlendirilmiştir.
- Polis kuvvetlerinin korsanla mücadele komisyonuna
katılmasıyla birlikte korsancılıkta azalma gerçekleşmiştir.
- Korsanla mücadele kurallarının basitleştirilmesi gereklidir.
- Sanayi mülk hakları alanında ilerleme sınırlıdır.
- Türk Patent Kurumu ve sanayi mülk hakları sahipleri
arasında diyalog başlatılmalıdır.
- Benzer markalamalar ve sanayi tasarımlarla ilgili sorunlar
çözümlenmemiştir.
- Yeniden değerlendirme kurulunun uzman sayısı artmalıdır.
- Patent bölümünün araştırma ve inceleme kapasitesi
artırılmalıdır.
- Yeni marka kanunu benimsenmiştir.
- Temyiz mahkemesinin kararı temel alınarak yakalanan
Orta Vadeli Hedefler
- Uyumlaştırma çalışmalarına devam edilmesi ve
fikri mülkiyet haklarının verimli bir biçimde
uygulanmasının güvence altına alınması.
-6-
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
-
8. Rekabet Politikası
Kısa Vadeli Hedefler
- Müktesebatla uyumlu bir devlet yardımı kanunu
kabul edilmesi. Saydamlığın sağlanması için
bağımsız bir devlet yardımı denetleme makamının
kurulması.
- AB’ye uygun bir Ulusal Çelik Sektörü Yeniden
Yapılandırma Programı’nın tamamlanması ve
kabul edilmesi.
Orta Vadeli Hedefler
-7-
-
korsan mallar sanıklara tekrar teslim edilmekte, bu nedenle
de bütün korsan mallar Türk pazarına geri dönüş
yapabilmektedir. Bu yanlış uygulamanın gerçekleşmemesi
için acil önlemler alınmamıştır.
TCK’nın adil olmayan rekabete ilişkin hükümleri marka ile
ilgili davalara yansıtılamamaktadır.
AB-Türkiye arasında fikri sınaî mülkiyet hakları çalışma
grubu kurulmasına karar verilmiştir.
Gümrüklerin IT sistemleri merkezileştirilmiştir. Yine de
korsan ve sahte mallarda azalma gerçekleşmemiştir.
Kontrollere ilişkin yeterli veri mevcut değildir.
Fikri mülkiyet hakları (FMH) ihlallerinde özellikle patentle
ilgili,
konularda
mahkeme
kararıyla
eylemlerin
durdurulması mümkün olamamaktadır. Adli süreçler uzun
sürmektedir.
FMH ile ilgili hukuki kararlara erişim sınırlıdır.
Yargıçların eğitimi yeterli olmasına karşın çoğu FMH
davasında bilirkişi raporu istenmekte, bu nedenle de dava
süreçleri uzamaktadır. Bilirkişilerin tarafsızlığı şüphelidir.
FMH yaptırım süreçleri AB’ye paralel olmalıdır.
Bu başlıkta uyum yüksek düzeyde olmakla birlikte
uygulama ve yaptırım alanlarındaki sorunlar devam
etmektedir.
Sahte ve korsan malların tüketici güvenliği ve sağlığı
boyutlarına daha fazla dikkat çekilmelidir.
Rekabet ihlalleri alanında ilerleme sağlanmıştır.
Rekabet Kurulu uygulamaya ilişkin iki yeni kural
benimsemiştir. Buna göre savunma makamının sözlü
savunma hakları güçlendirilmiştir.
Rekabet Kurulu ve Kamu İhaleleri Kurumu bilgi paylaşımı
yapmak ve kamu ihalelerinde rekabetin ihlal edilmemesini
sağlamak üzere anlaşma imzalamıştır.
Rekabet Kurumu idari ve işlevsel bağımsızlığı, personel
eğitim ve rekabet kurallarını uygulayışı tatmin edici
düzeydedir.
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
9. Mali Hizmetler
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
- Devlet yardımları konusundaki ikincil mevzuatla
uyum sağlanması.
- Devlet yardımları alanında varolan ikili taahhütlere
uygun olarak saydamlığın sağlanması. Yürürlükteki
yardım
programları
hakkında
AB’nin
bilgilendirilmesi ve verilecek her yardım kararı ile
ilgili önceden haberdar edilmesi.
- Kamu işletmelerinin münhasır ve özel hakları konusunda
değişiklik yapılmamıştır.
- Devlet yardımları alanında ilerleme sağlanmıştır. Devlet
yardımları denetleme ve izleme yasası kabul edilmiştir.
Yasa konuyla ilgili bir kurum kurulmasını öngörmektedir.
Bu yapının işler hale gelmesi gereklidir.
- 2009’da kabul edilen az gelişmiş yörelere yönelik
ekonomik canlanma önlemleri paketinin Gümrük Birliği
kurallarına uyarlanması gereklidir.
- Demir çelik sektörüne verilen devlet yardımları
konusundaki ilerlemeler sınırlı düzeydedir.
- Bankalar ve mali şirket grupları alanlarında sınırlı ilerleme
olmuştur.
- Yetkili makamlar krizin sektör üzerindeki etkilerini
hafifletmeye yönelik önlemler almıştır.
- BDDK Lübnan ve Ukrayna’daki muadil kuruluşlarıyla ön
anlaşma imzalamıştır.
- BDDK risk tabanlı denetim kılavuzunu güncelleştirmiştir.
- Basel II anlaşmasının kredi ve yatırım kurumlarına
uyarlanması alanında gelişme sağlanmamıştır.
- Sigortacılık ve mesleki emeklilik sigortası alanlarında
ilerleme kaydedilmiştir.
- Sigorta mevzuatındaki en büyük eksiklik şirketlerin
aktiflerinin pasiflerini karşılama derecesi ve garanti
fonunun kapsamıyla ilgilidir.
- Sigorta yasasının Solvency II çerçevesiyle uyumu
çalışmaları sürmektedir.
- Sigortacılık ve mesleki emeklilik sigortası bağımsız
düzenleme ve denetim kurumu kurulmamıştır.
- Mali piyasaların yasal çerçevesi genel olarak müktesebatla
uyumludur.
- Menkul kıymetler ve yatırım hizmetleri alanında ilerleme
sağlanmıştır.
- SPK, gayrimenkul yatırım ortaklıklarının paylarının halka
arzıyla ilgili bildirge hazırlamıştır.
Kısa Vadeli Hedefler
- Kredi kurumları ve yatırım firmaları için gerekli
sermaye yeterlilikleri düzenlemeleri ve diğer
yönergelerle
uyumlaşma
çalışmalarının
sürdürülmesi.
- Banka ve bankacılık dışı mali kurumların denetim
ve ihtiyat standartlarının güçlendirilmesi. Sigorta ve
emeklilik sektöründe bağımsız bir düzenleme ve
denetleme makamının kurulması.
-8-
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
10. Bilgi Toplumu ve Medya
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
Kısa Vadeli Hedefler
- Mevcut AB düzenlemeleriyle uyumlu yeni
Elektronik İletişim Yasası’nın kabul edilmesi.
- 2002 AB yasal çerçevesiyle ilgili başlangıç
koşullarının yerine getirilmesi.
- Görsel ve işitsel politikalarla ilgili yasal
düzenlemelerde uyuma devam edilmesi ve Sınırsız
Televizyon Yönergesi’ne uyum sağlanması.
Orta Vadeli Hedefler
- Elektronik
iletişim
alanında
müktesebatın
uygulanmasına ve ulusal yasal çerçeveye
uyarlanmasına devam edilmesi ve pazarın
tamamen serbestleşmesi için hazırlık yapılması.
- Görsel ve işitsel müktesebat alanında uyumun
sürdürülmesi ve düzenleyici kurumların idari
kapasite ve bağımsızlıklarının güçlendirilmesi.
-9-
- SPK Uluslararası Bağımsız Denetim Kurumları Forumu’na
üye olmuştur.
- Sermaye piyasası danışma konseyi kurulmuştur.
- SPK yabancı menkul kıymetler şirketlerinin IMKB’ye kayıtlı
olabilmesi için bakanlık onay almıştır.
- Aracılık hizmetleri ve aracılık kurumları bildirgesi
güncellenmiş ve komisyonculuk pazarına giriş ve çıkışlar
kolaylaştırılmıştır.
- Bu başlık Aralık 2006’da AB Bakanlar Konseyi’nin aldığı
karar uyarınca askıya alınan 8 başlık arasında yer
almaktadır.
- Elektronik haberleşme ve bilgi teknolojileri alanında
ilerleme kaydedilmiştir.
- Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu (BTK) AB
müktesebatına uyumda ilerleme sağlamıştır.
- BTK 2010-2012 stratejik planı benimsemiştir.
- BTK kurul kararlarının internette yayımlanması olumlu bir
gelişmedir.
- Birincil yasalar ve uygulama yönetmelikleri müktesebatla
tam uyumlu değildir.
- Piyasa izleme süreçleri AB’ye yeterince uyumlu değildir ve
BTK’ya çok fazla yetki tanımaktadır.
- Çerçeve
yasası
piyasada
saydamlığı
yeterince
sağlamaktan ve BTK’nın tam bağımsızlığını ve
tarafsızlığını tesis etmekten uzaktır.
- Telekom
sektörü
gelirlerinin
%14’ü
alternatif
işletmecilerden kaynaklanmaktadır.
- Sabit telefon hatları piyasası rekabete açılmış olmasına
karşın işletmeci sayısı düşük seviyededir.
- Sabit
hatlarda
numaralar
değiştirmeden
başka
işletmeciden hizmet almak mümkün hale gelmemiştir.
- Bilgi toplumu hizmetlerinde AB uyumu sınırlıdır. Türkiye
Hizmetlerin Yasal Korunması Avrupa Konvansiyonu’na
taraf olmamıştır.
- Elektronik İmza Yönergesi müktesebata uygun değildir.
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
11. Tarım ve Kırsal Kalkınma
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
Kısa Vadeli Hedefler
- AB’ye uygun IPARD ajansının kurulması.
- Et, et ürünleri ve büyükbaş hayvanlarla ilgili ticaret
sınırlandırmalarının kaldırılması.
Orta Vadeli Hedefler
- Tarımsal arazilerde denetimlere hazırlık için Arazi
Tanımlama Sistemi’nin ve Ulusal Çiftçi Kayıt
Sistemi’nin geliştirilmesine devam edilmesi.
- Tarımsal ve çevresel önlemlerin gelecekteki
uygulamalarına yönelik olarak çevre ve kır
alanlarıyla ilgili pilot eylemlerin hazırlığına
başlanması.
- 10 -
- İnternet içeriğine ilişkin yasa ve hizmet sağlayıcılarının
uyması gereken yasalar ifade özgürlüğü alanında
uluslararası standartlara uygun değildir.
- Yeni yasa ile televizyonda başka dillerde canlı yayın
yapılabilmesi mümkün olmuştur.
- Çocuklar için programlarda ve dil programlarında süre
kısıtlaması kaldırılmıştır.
- RTÜK’ün Kırmançi ve Zaza konuşabilen personel sayısı
artırılmıştır. Ancak yerel televizyon ve radyoların izlenmesi
hala polis tarafından yapılmaktadır.
- TRT Euronews ile işbirliğine başlamıştır.
- Medya kanunları Görsel-işitsel Medya Hizmetleri
Yönergesi ile uyumlu değildir. Uyum yasası Mayıs ayında
TBMM’ne gönderilmiştir.
- RTÜK frekansların dağıtımını gerçekleştirmemiştir.
- Lisans sorunları devam etmekte ve televizyon sektörüne
zarar vermektedir.
- Dijital yayına geçiş için yol haritasının uygulanması halinde
mevcut sorunlar çözülecektir.
- Haziran ayında RTÜK Ermeni sorunu ile ilgili konuşma
yapan bir yazar nedeniyle bir televizyon kanalını
kapatmıştır.
- Ortak Tarım Politikası (OTP) mevzuatına uyumda sınırlı
ilerleme kaydedilmiştir.
- Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın Ortak Tarım Politikası’nın
(OTP) uygulanmasını mümkün kılacak bir yapıya
kavuşturulması için yeniden yapılandırma yasası kabul
edilmemiştir.
- Yatay konularda mevzuat uyumundaki ilerleme idari ve
denetim sisteminin bütünleştirilmesiyle sınırlıdır.
- Arazi parsel sistemi ve çiftçi kayıt sistemi Türk makamları
tarafından kabul edilmiştir.
- Çiftçi muhasebe veri tabanı ağı ile ilgili bir ilerleme yoktur.
- Tarım istatistikleriyle ilgili bir strateji bulunmamaktadır.
- OTP’ye uyum sınırlıdır.
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
12. Gıda Güvenliği,
Veterinerlik ve Bitki Sağlığı
Politikası
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
Kısa Vadeli Hedefler
- Gıda, yem ve veterinerlik konularının AB
müktesebatıyla uyumlaştırılması.
- Büyükbaş hayvanlar için AB müktesebatına uygun
bir kayıt sistemi oluşturulması. Koyun ve keçilerin
dolaşımını denetim altına almak için uygun
sistemin kurulması.
- Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü’nün Trakya
Bölgesi’ni aşılanma sayesinde şap hastalığı
bulunmayan bölge olarak tanıması için gerekli
önlemlerin alınması.
- Agro-gıdaların AB müktesebatındaki kategorilere
göre düzenlenmesi için ulusal bir program
- 2010 tarım bütçesinde fındık üretimi için ödemelerde
önemli bir artış gerçekleşmiştir.
- Büyük ve küçükbaş hayvan sahiplerine yapılan ödemeleri
düzenleyen
yasaların
AB’ye
uyumunda
ilerleme
kaydedilmiştir.
- Et fiyatlarındaki ciddi artış nedeniyle et ithali yasağının
kısmi kaldırılması uzun süredir devam eden bu sorunun
çözümünde bir aşama niteliğindedir. Ancak Türkiye bu
konudaki yükümlülüklerini hala yerine getirmemektedir.
- Kırsal kalkınma alanında, katılım öncesi mali yardım
aracının (IPARD) denetleme ve değerlendirme sistemini
uygulamaya koyma yasası kabul edilmiştir.
- IPARD Ajansı’nın personel alımında ilerleme sağlanmıştır.
- IPARD Ajansı’na bağlı
kuruluşların akreditasyon
kıstaslarının AB Komisyonu tarafından incelenmesi
gereklidir.
- IPARD fonlarını hazmetme kapasitesi geliştirilmelidir.
- Kalite politikası ve organik tarım alanlarında sınırlı ilerleme
sağlanmıştır. Kalite politikasıyla ilgili olarak coğrafi işaretler
yasası kabul edilmiştir.
- Bu başlık Aralık 2006’da AB Bakanlar Konseyi’nin aldığı
karar uyarınca askıya alınan 8 başlıktan biridir.
- Gıda
güvenliği
alanında
AB
müktesebatının
uyarlanmasında ilerleme sağlanmıştır.
- Veterinerlik hizmetleri, bitki sağlığı, gıda ve yemler
alanlında çerçeve yasa kabul edilmiştir.
- İthalat
denetim
sisteminin
yasal
çerçevesi
tamamlanmamıştır.
- 2 adet liman ve 3 adet kara sınır denetim bürosu
kurulmuştur ancak faaliyete geçirilmemiştir.
- AHL’den
Sabiha
Gökçen
(SG)
havalimanına
konşimentoların
aktarılmasındaki
sorunlar
çözümlenmemiştir; SG’deki sınır denetim bürosu faaliyete
geçirilmemiştir.
- Büyükbaş hayvanların tanım ve dolaşımlarının kayıt altına
- 11 -
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
hazırlanması ve bu firmaların çağdaşlaştırılması
için bir ulusal program hazırlanması.
alınmasında ilerleme sağlanmış ve müktesebata uyumlu
hale gelinmiştir.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın idari kapasitesi
güçlendirilmiştir.
Ev
hayvanlarının
ticaretindeki
denetimler
AB
standartlarında değildir.
Hayvan hastalıkları ile mücadele çabalarına devam
edilmiştir. Ancak şap hastalığının yayılmasını önleme planı
kabul edilmemiş ve bu hastalığın denetimiyle ilgili
yönetmelik uygulamaya konulmamıştır.
Anadolu’da şap hastalığı vakalarında artış olmuştur.
Aşılamalar sonrasında Trakya şap hastalığından
arındırılmış bölge olarak tanımlanmıştır
Kuduz hastalığı kontrol yönetmeliği yürürlüğe girmemiştir.
Bulaşıcı süngerimsi beyin hastalığı (TSE) alanında hiçbir
ilerleme kaydedilmemiştir.
Atık kontrol süreçleri iyileştirilmiştir.
Veteriner denetimlerinin finansmanı ve denetimleri
müktesebata uyumlu değildir.
Canlı hayvan ithalatındaki gereklilikle AB’ye uyumlu
değildir.
Zooteknik konular ve hayvan refahı alanında hiçbir ilerleme
sağlanmamıştır.
Gıda ve yemin piyasaya sunulması alanında sınırlı ilerleme
kaydedilmiştir.
Hijyenik
paketleme
uygulanmaya
başlanmamıştır.
Gıda katkıları, genetiği değiştirilmiş organizmalar ve yeni
gıda ürünlerinde mevzuat uyumu tamamlanmamıştır.
Gıda ile temasa geçen maddeler alanında sınırlı ilerleme
olmuştur.
Yemlere ilişkin özel kurallar
alanında ilerleme
kaydedilmemiştir.
Bitki koruma ürünlerine ilişkin ilerleme sağlanmıştır.
Tohum ve gübre gibi ürünler alanındaki ilerleme sınırlıdır.
Tür kaydı ve tohum sertifikalandırması için kurulan sistem
Orta Vadeli Hedefler
- Hayvan hastalıkları ile ilgili denetim önlemleri
alınması ve hayvan sağlığı durumunun gerektirdiği
bölgelerde imha planları kurulması.
- Gıda güvenliği, veterinerlik ve bitki sağlığı
alanlarında, özellikle referans laboratuarları, kalıntı
testleri (denetim planları dâhil) ve örnekleme
süreçleri ile ilgili laboratuar ve denetim
kapasitelerinin artırılması.
- Bulaşıcı süngerimsi beyin hastalığı ve hayvansal
ürünler alanındaki mevzuatın uyumlaştırılması ve
gerekli toplama ve tedavi sisteminin kurulması.
-
-
- 12 -
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
13. Balıkçılık
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
Kısa Vadeli Hedefler
- Balıkçılık konularından sorumlu merkezi bir
makamın oluşturulması. Denetim işlemlerine
ayrıca önem verilmesi.
- Gözden geçirilen balıkçılık yasasının kaynak ve filo
yönetimi de dâhil olmak üzere AB’ye uyumlu
olması.
Orta Vadeli Hedefler
- Deniz kaynakları ile ilgili doğru bilgi sağlamak için
güvenilir bir stok belirleme sisteminin kurulması.
- Varolan
filo
kayıtlarının
AB
koşullarıyla
uyumlaştırılması.
14. Ulaşım Politikası
Kısa Vadeli Hedefler
- Türk demiryolları pazarını aşamalı olarak
serbestleştirmek için altyapı yönetiminin birbirinden
- 13 -
faaliyete geçirilmemiştir.
- Hayvansal yan ürünlerle ilgili ilerleme kaydedilmemiştir.
- Etiketleme, sunum ve reklam, gıda katkı maddeleri ve
saflık şartları, hızlı dondurulmuş gıda maddeleri, özel
beslenme amaçlı gıda, ışınlanmış gıda ve maden sularına
ilişkin yasaların uyumu ve uygulamasında ilerleme
kaydedilmiştir.
- Balıkçılık müktesebatında kayda değer bir gelişme
görülmemiştir.
- Filo ve kaynak yönetiminde bazı ilerlemeler kaydedilmiştir.
- Yakalanan ve karaya çıkarılan balık miktarlarıyla ilgili
istatistiklerin toplanmasında gelişme sağlanmalıdır.
- MARA’nın idari kapasitesi geliştirilmiştir.
- AB’ye ihraç edilecek ürünlerde balıkçılık ve ihracat
sertifikaları uygulamaya konulmuştur.
- 15 metreden büyük deniz araçlarında otomatik tanımlama
cihazları yer almaktadır.
- Balık
kaynaklarının
sürdürülebilirliği
ve
bunların
denetimiyle ilgili
daha
fazla
ilerlemeye
ihtiyaç
bulunmaktadır.
- Türkiye bu alanda yeni bir uluslararası anlaşma
imzalamamıştır.
- 2 yeni liman ofisi kurularak toplam sayı 36’ya çıkarılmıştır.
- Avlanma dönemleri ICCAT kurallarına uyumludur.
- Yasal uyum alanında daha fazla çaba gösterilmelidir.
- Bu başlık Aralık 2006’da AB Bakanlar Konseyi’nin aldığı
karar uyarınca askıya alınan 8 başlık arasında yer
almaktadır.
- Karayolu taşımacılığı alanında ilerleme sağlanmıştır.
- Türkiye Avrupa Uluslararası Tehlikeli Madde Taşımacılığı
Anlaşması’na (ATMT) taraf olmuştur. Ancak ATMT için
denetim olanakları halen sınırlıdır.
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
-
-
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
ayrılması ve Demiryolları Çerçeve Yasası’nın
onaylanması.
Denizcilik sektörünün çevre kirliliğini önlemek
üzere gerekli önlemleri uygulaması. Denizyolları
yönetiminin güçlendirilmesi, denizyolları güvenliği
müktesebatıyla
uyumlaştırma
çalışmalarının
yapılması.
Havacılık alanında Güneydoğu Akdeniz bölgesinde
gerekli güvenlik düzeyini sağlamak için ilgili teknik
çözümün getirilmesi.
Avrupa Tek Hava Sahası’na uyum için strateji
belirlenmesi.
Sivil havacılıkta güvenlik için Avrupa Sivil Havacılık
Konferansı hükümlerine uyum sağlanması.
- Ticari araçların ağırlık ve boyutlarını denetlemek üzere 26
yeni merkez kurulmuştur.
- Ulaştırma
Bakanlığı
dijital
takograf
sisteminin
oluşturulmasında ulusal makam olarak belirlenmiştir.
Bakanlık bu görevi bir protokol ile TOBB’a devretmiştir.
- Karayolu ulaşımında şoförlerin çalışma ve dinlenme
saatleri ile ilgili AB yasalarına uyum gerçekleşmemiştir.
- Demiryolu
taşımacılığı
alanında
hiçbir
ilerleme
sağlanmamıştır.
- Türkiye’de iç sularda taşımacılık yapılmamaktadır.
- Hava taşımacılığı alanındaki ilerlemeler tatmin edicidir.
- AB-Türkiye arasındaki havacılık anlaşması son aşamaya
gelmiştir.
- Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün teknik kapasitesi
güçlendirilmiştir.
- Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) uçaklarda sıvı
taşınmasına ilişkin uygulamaların çapını genişletmiştir.
- SHGM yerli ve yabancı uçakların uyması gereken güvenlik
kurallarıyla
ilgili
bir
yönetmelik
(SAFA-SANA)
yayımlamıştır.
- SHGM bilgisayar tabanlı rezervasyon sistemiyle ilgili
yönetmelik yayınlamamıştır.
- Bölgesel işbirliği güçlendirilmemiştir. Türkiye ve G. Kıbrıs
arasında iletişim olmaması Türkiye’deki hava kontrol
merkezleriyle G.Kıbrıs’takiler arasında iletişim olmaması
Lefkoşa uçuş bölgesindeki iletişimi olumsuz etkilemektedir.
- Deniz
taşımacılığında
idari
kapasitede
gelişme
sağlanmıştır.
- Denizcilik İşleri Müsteşarlığı (DİM) katılım öncesi sektör
stratejisi belirlemiştir. İzmit, İzmir, Mersin ve İskenderun’a
taşıt trafiği izleme sistemleri yerleştirilmiştir.
- DİM petrol kirliliğine ilişkin eğitimler vermektedir. Ancak
mevcut durumda petrol kirliliğinin önlenmesi ve acil
müdahale konularında kapasite yeterli değildir.
- Deniz ticaret yönetmeli gözden geçirilmiştir.
Orta Vadeli Hedefler
- Özellikle kara taşımacılığı ve hava güvenliği
alanlarındaki ulaştırma müktesebatı ile yasal ve
idari uyumlaştırmaya devam edilmesi.
- AB
müktesebatına
uyum
kapasitesinin
güçlendirilmesi.
- 14 -
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
- SOLAS-78, SOLAS-88, MarPol Ek III ve Ek IV
yönetmeliklerinde ilerleme kaydedilmemiştir.
- Birleşik taşımacılık ve uydu seyri alanlarında ilerleme
kaydedilmemiştir.
- Bu başlık Aralık 2006’da AB Bakanlar Konseyi’nin aldığı
karar uyarınca askıya alınan 8 başlık arasında yer
almaktadır.
15. Enerji
Kısa Vadeli Hedefler
- Enerji Topluluğu Antlaşması’na uyumu da
gözeterek doğal gaz ve elektrikle ilgili iç pazar
müktesebatına uyulması. Gaz dağıtımının adil
olmasının sağlanması.
- Denetim
ve
düzenleme
makamlarının
kapasitelerinin artırılması ve bağımsızlıklarının
güvence altına alınması.
- İdari kapasitenin artırılması, enerji verimliliği ve
yenilenebilir enerji alanında uyumlaştırmaya
devam edilmesi. Yüksek hedeflerin belirlenmesi.
- Radyoaktif Atık Yönetimi ve Kullanılmış Yakıtlar
Yönetimi
Ortak
Konvansiyonu’na
uyum
sağlanması.
Orta Vadeli Hedefler
- Elektrik ve gaz yönergeleriyle uyumlu olarak
rekabetçi bir enerji iç pazarı kurulması. Rekabetçi
ve işlevsel bir enerji pazarı için gerekli olan idari ve
düzenleyici yapıların güçlendirilmesi.
- Nükleer enerji alanında AB standartlarıyla uyumlu
olarak yüksek düzey bir nükleer güvenliği garanti
eden bir kanun kabul edilmesi.
- 15 -
- Türkiye Nabucco Doğal Gaz Boru Hattı hükümetler arası
anlaşmasını onaylama prosedürünü tamamlamıştır.
Sonraki aşamada hükümetler arası ikili anlaşmaların
tamamlanması yer almaktadır.
- Türk, İtalyan, Rus şirketler arasında Samsun-Ceyhan boru
hattı anlaşması imzalanmıştır.
- Petrol stoklarıyla ilgili sınırlı ilerleme sağlanmıştır. Petrol
stoklamayı sağlayacak ajans kurulmamıştır.
- Ulusal enerji piyasasıyla ilgi olarak elektrik konusunda
ilerlemeler tatmin edicidir. Yeni yatırımlarla elektrik
kapasitesi artırılmıştır.
- Elektrik piyasası lisans yönetmeliği değiştirilmiştir. Buna
göre lisans verilirken etki analizlerinin yapılmış olması
koşulu getirilmiştir.
- Özelleştirmeler devam ettirilmiştir.
- Elektrik dağıtımında üç firma faaliyet göstermeye
başlamıştır.
- Doğal gaz sektöründe sınırlı ilerleme kaydedilmiştir. Nisan
2010 itibarıyla 66 şehir doğal gaz ağına bağlanmıştır.
- BOTAŞ’ın
faaliyetlerinin
ayrıştırılması
gerçekleştirilmemiştir.
- Yenilenebilir enerjiler alanında ilerleme sağlanmış, rüzgâr
enerjisi lisans başvurularına cevap verebilmek için elektrik
lisans yönetmeliğinde değişiklik yapılmıştır.
- 2009 sonu itibarıyla Türkiye elektriğinin %19,6’sı
yenilenebilir kaynaklardan elde edilir duruma gelmiştir.
- Enerji verimliliği alanında enerji performansında bina
yalıtımı yönetmeliği yürürlüğe girmiştir.
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
16. Vergi
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
Kısa Vadeli Hedefler
- Alkollü içkiler, ithal sigaralar ve ithal tütünde
ayrımcı vergilendirmenin ortadan kaldırılması için
aşamaları belirli bir plan yapılması.
- KDV ve özel tüketim vergilerinde sistemin ve
uygulanan oranların uyumlaştırılması.
- Bilgi teknolojileri sektörü de dâhil olmak üzere
vergi yönetiminin çağdaşlaştırılması. Vergilerin
toplanmasında ilerleme kaydedilmesi ve kayıt dışı
ekonominin ortadan kaldırılması.
Orta Vadeli Hedefler
- Özel tüketim vergileri ve katma değer vergisinde
özellikle indirimler, istisnalar, özel rejimler, vergi
iadesi ve indirilmiş oranların uygulanması
konularında uyumlaştırmaya devam edilmesi.
- 16 -
- Nükleer enerji, nükleer güvenlik ve radyasyondan
korunmada sınırlı ilerleme kaydedilmiştir.
- Nükleer enerji, nükleer güvenlik, radyasyondan korunma
konularında sınırlı ilerleme sağlanmıştır.
- Akkuyu’da nükleer enerji santrali kurulması için Rusya ile
anlaşma imzalanmıştır. İkinci nükleer santral Sinop’a
kurulacaktır.
- Çekmece nükleer araştırma ve eğitim merkezinin atık
yönetimi birimi geliştirilmiştir ancak Komisyon’un denetimi
henüz gerçekleşmemiştir.
- Türkiye 2023 itibarıyla kullanılan enerjinin %5ini nükleer
enerjiden sağlamayı hedeflemektedir.
- Türkiye Nükleer Güvenlik Konvansiyonu tarafı olarak
ülkede inşa edilecek nükleer santraller hakkında
çevresindeki ülkelerle danışma sürecine girmelidir.
- Dolaylı
vergilendirme
alanında
sınırlı
ilerleme
kaydedilmiştir.
- Katma değer vergisi yönetmeliği AB ile uyumlu değildir.
- Özel tüketim vergisi AB’ye kısmen uyumludur.
- Tütün Fonu 1 Ocak 2010’da kaldırılmıştır.
- Tütünde asgari özel tüketim vergisi oranı yükseltilmiştir.
- Tütün ve tütün ürünlerine uygulanan vergiler alanında
AB’ye tam uyum sağlanmamıştır.
- Alkollü içeceklere uygulanan vergilerle ilgili ilerleme
kısmidir. Yapı, oranlar, istisnalar, özel rejimler ve indirimli
oranların uygulaması konularında uyum çalışmaları
gerekmektedir. İthal alkollü içeceklere uygulanan vergiler
yerli içeceklere uygulananların üstündedir.
- Doğrudan
vergilendirme
alanında
ilerleme
kaydedilmemiştir.
- İdari işbirliği ve karşılıklı yardım alanlarında bazı ilerlemeler
sağlanmıştır.
- 9 kurumun kayıt dışı ekonomiyle mücadele eylem planı
paralelindeki çalışmaları gelir idaresi kurumu tarafından
denetlenmiştir.
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
- İşletme kapasitesi ve bilgisayar kullanımı alanında ilerleme
sağlanmıştır.
- Para politikası alanında bazı ilerlemeler olmuştur.
Türkiye’nin bu alanda AB’ye uyumu kısmidir.
- Merkez Bankası mevcut para politikasından çıkış planı
gerçekleştirmiş, ilk aşama olarak da yabancı para rezerv
oranını artırmıştır.
- Merkez Bankası’nın bağımsızlığı tam olarak tesis
edilmemiştir. Enflasyon hedefini hükümet ve MB birlikte
belirlemektedir.
- Ekonomi politikası alanında bazı ilerlemeler kaydedilmiştir.
- Türkiye G20 üyesidir. Ekonomi politikalarının diğer G20
ülkeleri ve AB ile eşgüdümü geliştirilmiştir.
- Vize muafiyeti ve karşılıklı ticaretin kolaylaştırılması gibi
girişimlerle bölge ülkelerle olan ekonomik ilişkiler
geliştirilmiştir.
- 2010 bütçesi kamu gelirlerini artırma yoluyla bütçe açığını
azaltmayı hedeflemektedir.
- Türkiye Katılım Öncesi Ekonomik Programı oluşturarak
Komisyon’a göndermiştir.
17. Ekonomik ve Parasal
Politika
- Bahsedilmiyor.
18. İstatistik
Kısa Vadeli Hedefler
- ESA95 ile ilgili ulusal hesap göstergelerinin
üretilmesi.
- Tarım istatistiklerinin AB standartlarıyla uyumlu bir
şekilde toplanması için düzenlemelerin yapılması.
- İş kayıt sisteminin tamamlanması.
Orta Vadeli Hedefler
- Bilgilerin vaktinde toplanması, işlenmesi ve
dağıtılmasını sağlamak için Türkiye İstatistik
Kurumu’nun eşgüdüm rolünün güçlendirilmesi ve
idari kapasitesinin geliştirilmesi.
- 17 -
- İstatistikî altyapıda ilerleme kaydedilmiştir.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Tarım ve Köy İşleri
Bakanlığı’yla ve Milli Eğitim Bakanlığı’yla işbirliği
protokolleri imzalamıştır.
- TÜİK’in idari kapasitesi ve eşgüdümdeki rolü artırılmıştır.
- Sınıflandırma ve kayıt alanında ilerleme kaydedilmiştir.
TÜİK iş dünyası konusundaki istatistikî kayıtlarını
artırmıştır.
- TÜİK ve Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı çiftliklerin istatistikî
kaydı oluşturulması için işbirliği içindedir.
- Tarım istatistiklerinin etkin bir şekilde toplanması için
metodoloji ve örgütsel düzenek hazırlanmalıdır. Bu,
fasıldaki müzakereler bakımından temel bir zorunluluktur.
- Sektör istatistikleri alanında önemli ilerleme kaydedilmiştir.
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
19. Sosyal Politika ve
İstihdam
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
Kısa Vadeli Hedefler
- Etkin bir sosyal diyalogun her seviyede
oluşturulması için gerekli koşulların sağlanması.
Sendikalar üzerindeki sınırlamaların kalkması.
- Kayıt dışı istihdamla ilgili inceleme yapılması ve
sorunun çözümüne ilişkin plan hazırlanması.
- Ortak Kapsama Sözleşmesi ve İstihdam Politikası
Öncelikleri Ortak Değerlendirmesi çalışmalarının
sonuçlandırılması ve uygulamaya konulması.
Orta Vadeli Hedefler
- Sosyal ortaklarla işbirliği içinde müktesebatın iç
mevzuata aktarılmasına devam edilmesi ve
çalışma müfettişlikleri dâhil olmak üzere ilgili idari
ve yürütme yapılarının güçlendirilmesi.
- İstihdam piyasasının denetlenmesi, yapısal
sorunların giderilmesi.
- 18 -
- 2011 nüfus ve hane sayımı için çalışmalar devam
etmektedir.
- Devlet hesapları bakımından, aşırı bütçe açığı istatistikleri,
ticari dış ortaklar istatistikleri ve kamu sektörü için mali
hesaplar konusundaki istatistiklerde ilerleme kaydedilmiştir.
- TÜİK il bazında anahtar işgücü istatistikleri ve mevsimsel
olarak düzenlenmiş istatistikler yayımlamaya başlamıştır.
- 2008 yılı işgücü maliyet anketi sonuçları açıklanmıştır.
- Yapısal işletme istatistikleri ve kısa vadeli istatistikler
açıklanmaya başlamıştır.
- Çevre istatistikleri alanında ilerleme kaydedilmiştir.
- Türkiye halen önemli ulusal hesap göstergeleri ve
kullanılan metodolojiyle ilgili bildirim yapmamıştır. Bu,
fasıldaki müzakereler bakımından temel bir zorunluluktur.
- İş Yasası alanındaki müktesebatla uyum bakımından hiçbir
ilerleme kaydedilmemiştir. İş Yasası bazı sektörlerde
uygulanmamaktadır.
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde
Dezavantajlar Gruplar Daire Başkanlığı kurulması olumlu
bir adımdır.
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın idari kapasitesi
artırılmalıdır.
- İşyerinde sağlık ve güvenlik konusunda çok az ilerleme
sağlanmıştır. AB fonları ile gerçekleştirilen projeler
sonucunda idari kapasite ve bilgi seviyesi artmıştır.
- Yalnızca kayıtlı işçileri kapsayan resmi istatistiklere göre
2008 yılında 72,963 iş kazası gerçekleşmiştir. Sayılar kayıt
dışı sektörler de eklendiğinde çok daha yüksektir.
- İşyerinde Sağlık ve Güvenlik Yönergesi’ne uyum
konusunda ilerleme kaydedilmemiştir.
- Çalışma alanındaki denetçilerin sayısı ekonominin ve
işgücü pazarının büyüklüğüyle karşılaştırıldığında çok
yetersizdir.
- Madencilik sektöründe ve tersanelerde meydana gelen
ölümlü iş kazaları yasaların uygulanması ve kamu
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
-
-
- 19 -
kurumlarının denetiminin yeterliliği konusunda soru
işaretleri uyandırmaktadır.
Kot taşlama atölyelerindeki kötü çalışma koşullarından
kaynaklanan
ölümcül
silikozis
hastalığı
vakaları
artmaktadır.
Kamu sektöründe sosyal diyalog konusunda bazı
ilerlemeler kaydedilmiştir. Anayasaya yapılan değişikliklerle
kamu görevlilerine toplu sözleşme hakkı sağlanmış, kamu
görevlilerine verilen disiplin cezalarına yargı yolu açılmıştır.
Değişiklikler bazı grevlerin ve aynı zamanda ve aynı
sektörde birden fazla sendikaya üye olmanın ve aynı
zamanda aynı işyerinde birden fazla toplu sözleşme
yapılmasının önündeki engelleri kaldırmıştır.
Ekonomik ve Sosyal Konsey hükümetin ekonomik ve
sosyal politikalar yaparken danışması gereken anayasal bir
kurum statüsüne kavuşmuştur.
Sözleşme, grev ve toplanma hakkı konularında mevcut
yasalar kısıtlayıcıdır ve AB ve ILO Sözleşmesi ile uyumlu
değildir.
Toplu sözleşme kapsamındaki işçi sayısı azdır.
Sosyal diyalog mekanizmaları güçlendirilmelidir.
Anayasa değişiklik paketi kamu görevlileri ve çalışanlarına
grev hakkı tanımamıştır.
İstihdam politikası alanında bazı ilerlemeler kaydedilmiştir.
Ulusal istihdam stratejisi hazırlanmaktadır. Mali kriz
sırasında alınan istihdam destekleyici tedbirlerin süresi
uzatılmıştır.
2009’a
kıyasla
istihdamda
düşen
bir
yönelim
gözlenmektedir.
İşsizlik yardımlarının kapsama oranı çok düşüktür. İşsiz
kişilerin
sadece
%6’sı
bu
yardımlardan
faydalanabilmektedir.
Türkiye’nin kamu istihdam hizmetindeki idari kapasitesi
düşüktür.
İşgücü katılım oranları ve istihdam oranları düşüktür. En
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
-
-
- 20 -
düşük
oranlar
Güneydoğu
Anadolu
Bölgesi’nde
gözlenmektedir.
İşsizlik özellikle genç nüfusun işsizliği artmıştır.
Kayıt dışı istihdam Haziran 2009’da zirve noktasına
ulaşmış, daha sonra düşüşe geçmiştir.
İstihdam edilen kişilerin %44,8’i sosyal güvenlik sistemine
kayıtlı değildir ve iş yasası ve emeklilik haklarından
yararlanamamaktadırlar.
Kayıt dışılığın önlenmesi için bazı yaptırımlar getirilmiştir.
Ancak denetim kapasitesi kayıt dışı ekonominin
büyüklüğüyle karşılaştırıldığına çok sınırlıdır.
İstihdam Politikaları Ortak Değerlendirme Belgesi’nin
tamamlanması konusunda ilerleme sağlanmamıştır.
Avrupa Sosyal Fonu (ESF) hazırlıklarında ilerleme
olmuştur. Ancak değerlendirme süreci ve ilk sözleşmelerin
imzalanmasında önemli gecikmeler olmuştur. Gözlem ve
değerlendirme programları güçlendirilmelidir.
Sosyal kapsayıcılık alanındaki ilerlemeler kısıtlıdır.
Anayasaya yapılan bir değişiklik çocuklar, yaşlılar ve
engelliler için pozitif ayrımcılık yolu açmaktadır.
Türkiye’nin fakirlikle mücadele alanında kapsamlı bir
politika çerçevesi yoktur.
Fakirlik riskinde olan nüfusun oranı yüksektir ve özellikle
çocukların karşı karşıya olduğu risk çok büyüktür.
Çalışan nüfus, özellikle de mevsimsel işçiler, kendi
geçimini sağlamak için tarım yapanlar ve kayıt dışı işçiler
arasındaki fakirlik oranı kaygı vericidir.
Sosyal hizmetler ve kamu istihdam hizmetleri arasındaki
bağlantıyı güçlendirmek üzere bir eylem planı kabul
edilmiştir.
Engelli kişilerin kamu kuruluşlarında çalışmalarına yönelik
bütçe nedenli kısıtlamaları kaldırmıştır.
Sosyal kapsayıcılığı teşvik eden kurumlar dağınık ve
güçsüzdür. Engelli vatandaşların kamu sektöründe ve özel
sektörde işgücüne katılım potansiyelini artırmak için
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
çalışmalar gerekmektedir.
- Sosyal Güvenlik ve Sosyal Kapsayıcılık Mutabakatı’nın
tamamlanması için çalışma yapılmamıştır.
- Sosyal güvence alanındaki ilerlemeler kısıtlıdır.
- Sosyal destek hizmetleri için ücretsiz bir telefon destek
hattı (144) kurulmuştur.
- Sosyal güvenlik kapsama altındaki kişiler nüfusun %80’i
oranındadır.
- Sosyal destek ve primsiz ödemeler konusundaki yasa
taslağı halen TBMM’de beklemektedir.
- Emeklilik sisteminde büyük bir mali açık bulunmaktadır, bu
açık krizle birlikte daha da artmıştır.
- Emeklilik sisteminin kapsamının kayıt dışı çalışanları da
içerecek şekilde genişletilmesi ve bu kişilerin kayıtlı
sektörlerde çalışmaya teşvik edilmesi gerekmektedir.
- Temel sağlık hizmetlerine erişim iyileştirilmiş ve genel
sağlık sigortası sisteminin kapsamın genişletilmiştir.
- Sağlık hizmetlerinde personel sıkıntısı büyük bir sorun
olmaya devam etmektedir.
- Ayrımcılıkla mücadele alanında ilerleme sağlanmamıştır.
- İş Yasası çalışma sözleşmesi imzalanması öncesindeki
dönemde uygulanmamaktadır.
- Doğrudan ve dolaylı ayrımcılığın yasalarda tanı yoktur.
- Irk ya da etnik köken, din ya da inanç, özürlülük, yaş ve
cinsel yönelim nedeniyle ayrımcılık konusundaki AB
müktesebatına uyum sağlanmamıştır.
- Fırsat eşitliğiyle ilgili bazı ilerlemeler mevcuttur. Anayasaya
yapılan değişiklik kadınlar erkek eşitliğini sağlamak için
kadınlara yönelik pozitif ayrımcılık yapılabilmesi için
tedbirler alınmasına olanak sağlamaktadır.
- TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komitesi çalışmalarına
devam etmektedir.
- Kadınların işgücüne katılımı ve istihdam oranları AB üyesi
bütün ülkelerden düşüktür ve OECD ülkeleri arasında en
düşük seviyededir.
- 21 -
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
- Kadınlar kayıt dışı istihdam ve tarımda ücretsiz çalıştırma
gibi sorunlardan çok daha fazla etkilenmektedir.
- Ücrette cinsiyet farkları devam etmektedir.
- İş ve aile hayatını uyumlu hale getirecek yasalar ve
politikalar yürürlüğe konmalıdır.
- 2008-2013 Ulusal Cinsiyet Eşitliği Eylem Planı’nın
uygulanmasında insan ve mali kaynak yetersizliği
gözlenmektedir.
20. İşletme ve Sanayi
Politikası
Kısa Vadeli Hedefler
- Güncelleştirilmiş, kapsamlı bir sanayi politikası
stratejisi oluşturulması.
- 22 -
- 2010-2013 AB sanayi politikası öncelikleriyle paralel olarak
hazırlanan ve gözden geçirilen strateji belgesi son haline
getirilmiştir ve kabul edilerek yürürlüğe konmayı
beklemektedir.
- Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK)
2010 yılı eylem planını yürürlüğe koymuştur.
- 2010-2012 yılları için sanayi politikası ve ilintili alanları
kapsayan bir orta vadeli ekonomik plan duyurulmuştur.
- 12 Mart 2010’da ihracata yönelik üretim stratejisi
konusunda bakanlıklar, ilgili kamu kuruluşları ve özel
sektörün katılımıyla yeni bir değerlendirme kurulu
kurulmuştur.
- Türkiye Avrupa Küçük İşletmeler Yasası (Small Business
Act) uygulama sürecine katılmıştır.
- KOSGEB tarafından yeni bir kredi garanti sistemi
oluşturulmuş, KOBİ’lere destek için KOSGEB ile DPT ve
kalkınma ajansları arasında bir protokol imzalanmıştır.
- Ar-ge yatırımları artmış, ar-ge yatırımlarında özel sektörün
payı kamu sektörünü ciddi oranda geçmiştir.
- Türkiye AB Girişimcilik ve Yenilikçilik Programı’na ve
Avrupa İş Dünyası Ağı’na katılmıştır.
- Ticari işlemlerde geç ödemelerle mücadeleye ilişkin
2000/35 no’lu AB Yönergesi’ne uyumlaşmaya yönelik
hiçbir ilerleme kaydedilmemiştir.
- Sanayi ve Ticaret Bakanlığı zanaatkârlar ve tüccarlar için
finansmana erişimin iyileştirilmesi, girişimcilik, yenilikçilik
ve üniversitelerle işbirliği için bir strateji ve eylem planı
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
21. Trans-Avrupa Ağları
22. Bölgesel Politika ve
Yapısal Araçların
Koordinasyonu
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
Orta Vadeli Hedefler
- Ulaşım Altyapı İhtiyaçları Değerlendirmesi (TINA)
çerçevesinde belirlenen projelere ve Avrupa
Topluluğu Trans-Avrupa Ağları Enerji Kılavuzu’nda
belirtilmiş kamu yararına yönelik projelere öncelik
verilmesi.
hazırlamıştır.
- Kimyasal, demir-çelik ve otomotiv sektörleri için yol
haritaları hazırlanmıştır.
- Türk
çelik
sanayinin
ulusal
düzeyde
yeniden
yapılandırılması yönünde geçtiğimiz sene yapılan
çalışmalar dışında bir ilerleme olmamıştır. Devlet
Yardımları
İdaresi
oluşturulduğunda
bu
yeniden
yapılandırmanın
İdare
tarafından
denetlenmesi
gerekmektedir.
- Ulaştırma Bakanlığı Trans-Avrupa Ağları’nın Türkiye’deki
geleceği ve Trans-Avrupa Ağları’nda Avrupa için faydalı
olacak öncelikli projeler üzerine bir teknik belge
hazırlamıştır.
- Türkiye Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı fonlarını etkin bir
biçimde kullanarak ulaştırma altyapı projelerinin teknik
hazırlıklarına devam etmiştir.
- Uzun vadeli yatırım planı halen hazırlanmamıştır.
- Nabucco Projesi’nin onaylanma süreci Ağustos 2010’da
sona ermiştir.
- Türkiye – Yunanistan – İtalya Interconnector (ITGI)
doğalgaz boru hattı konusunda çalışmalar devam
etmektedir.
- ENTSO-E (Avrupa Elektrik İletim Sistemi Operatörleri Ağı)
ile eşleme test çalışması 18 Eylül 2010’da başlatılmıştır.
- Telekomünikasyon ağları alanında bir ilerleme olmamıştır.
Kısa Vadeli Hedefler
- Özellikle bakanlıklar seviyesinde AB uyum
politikasının uygulanmasına hazırlık olarak, AB
Katılım Öncesi Programları’nın uygulanması
alanında, programlama, proje hazırlığı, izleme,
değerlendirme
ve
mali
yönetim-denetim
konularında kurumsal yapı ve idari kapasitenin
- 23 -
- Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı IPA’yla ilgili kurumların
oluşturulması ve stratejik eşgüdümü sağlayacak kişinin
resmen atanması için hazırlanan Başbakanlık sirküleri
uygulamaya konmuş, atama yapılmıştır.
- Türkiye’de IPA fonlarının yöneticisi konumundaki DPT
tarafından oluşturulan teknik komite düzenli olarak
toplantılarına devam etmektedir.
- DPT bölgesel kalkınma politikalarının merkezi kurumlar ve
yerel makamlar arasında eşgüdümünü sağlamak için bir
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
güçlendirilmesi.
Orta Vadeli Hedefler
- AB Uyum Politikası’nın uygulanmasına yönelik
olarak merkezi, bölgesel ve yerel düzeyde idari
kapasitenin geliştirilmesi.
-
-
-
-
-
23. Yargı ve Temel Haklar
Kısa Vadeli Hedefler
- Kişisel verilerin korunması konusundaki yasal
düzenlemelerin müktesebat ile uyum çabaları
- 24 -
-
Bölgesel Kalkınma Komitesi kurulması hazırlıklarına
devam ettiğini ve bu komitenin 2010’da kurulacağını
belirtilmiştir ancak henüz somut herhangi bir gelişme
kaydedilmemiştir.
IPA fonlarını yöneten kurumların idari kapasitelerine dair
kaygılar bulunmaktadır.
IPA fonlarının kullanımında ihale süreçlerinde gecikmeler
olmaktadır, bu da sağlanan bütün fonların piyasada
emiliminin gerçekleşmeyeceği yolunda ciddi bir risk
oluşturmaktadır.
Merkezi Finans ve İhale Birimi’nin kapasitesinin acilen yeni
bir zaman tablosuyla düzeltilmesi, bu kurum üzerindeki
denetimin artırılması için acil önlemler alınması, kurumun
kapasitesinin yönetilen fonlara uygun seviyeye getirilmesi
gerekmektedir.
Bölgesel düzeyde idari kapasite yetersizdir.
Planlama ve uygulamada bazı ilerlemeler kaydedilmiştir.
IPA için çevre, bölgesel rekabetçilik ve istihdam uygulama
programları için proje hatları oluşturulmasında bazı
gelişmeler olmuştur.
İzleme ve değerlendirme alanında sınırlı ilerleme
kaydedilmiştir. Sektörel denetleme komiteleri toplanmaya
devam etmektedir. Bütünleşmiş bir bilişim yönetim sistemi
oluşturmak konusunda bazı ilerlemeler kaydedilmiştir.
Mali yönetim ve denetimde sınırlı ilerleme kaydedilmiştir.
Ancak, kapasite geliştirmesi ve yürütme birimleri arasında
yönetim bölümü konusunda ciddi gecikmeler vardır ve
oluşturulan zaman çizelgesine uyulmamıştır. Merkezi
Finans ve İhale Birimi’nin Ulaşım ve İnsan Kaynakları
Gelişimi
ve
Bölgesel
Rekabetçilik
alanlarındaki
sorumluluklarının devri sırasıyla 2011 ve 2012 yıllarına
ertelenmiştir.
Yargının bağımsızlığı alanında Hâkimler ve Savcılar
Yüksek Kurulu’nun üye sayısı 7’den 22’ye çıkartılmıştır,
HSYK’da Yargıtay ve Danıştay üyelerinin yanı sıra, birinci
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
güçlendirilmeli ve bağımsız bir veri koruma
denetim makamı kurulması.
- Diğer öncelikler için siyasi kriterler bölümüne
bakınız.
sınıf adli yargı hâkim ve savcıları, Türkiye Adalet
Akademisi, hukuk fakülteleri ve avukatlar da temsil
edilecektir.
Anayasa değişiklikleri ile HSYK’nın yargı mensuplarını
meslekten ihraç kararları yargı denetimine açılmıştır.
HSYK altında bir Genel Sekreterlik oluşturulmuş, bu
şekilde mesleki ve idari destek sağlanmıştır. HSYK Genel
Sekreterlik’e hâkim ve savcılardan atama yapacaktır.
Hâkim ve savcıların mesleki performansını değerlendiren
yargı denetçileri artık Adalet Bakanlığı’na değil HSYK’ya
raporlama yapacaktır. Bu reformlar KOB ve İlerleme
Raporlarında belirtilen önceliklere uygundur.
Adalet Bakanı her ne kadar daha kısıtlı yetkilerle olsa da
halen HSYK’nın başkanı konumundadır ve HSYK’nın
denetleme yetkisi Adalet Bakanı’nın onayına bağlıdır.
Şemdinli davası sonuçlandırılmamıştır.
Yargının tarafsızlığı alanında askeri mahkemelerin sivilleri
bazı durumlarda yargılamasına müsaade eden Anayasa
maddesi
değiştirilmiş,
yapılan
değişikliklerle
bu
yasaklanmıştır.
Devletin güvenliği, anayasal düzen ve bu düzenin
işleyişine karşı suçlar sivil mahkemelerde yargılanacaktır.
Anayasa
değişiklikleriyle
Anayasa
Mahkemesi’nin
Cumhurbaşkanı ve TBMM tarafından aday gösterilen 17
üyeden oluşacaktır. Yedek üye öngörülmemiştir. Ancak, 2
üye halen askeri hâkimler arasından seçilecektir.
Demokratik sistemde anayasal yargı sivil bir konu
olduğundan askeri hâkimlerin varlığı sorgulanmaktadır.
Askeri hâkimler Anayasa Mahkemesi görevleri bittiğinde
askeri yargı sistemine geri dönebilmektedir bu da onların
Anayasa Mahkemesi yargıcı olarak tarafsızlıkları
konusunda soru işaretleri yaratmaktadır.
Yargı ve ordunun önde gelen isimlerinin yaptığı bazı
açıklamalar yargının tarafsızlığını riske atma ihtimaline
sahiptir.
-
-
-
-
-
- 25 -
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
- Yargının verimliliği konusunda yargı sisteminde bilgi işlem
teknolojilerinin kullanımı yargı süreçlerini hızlandırmıştır ve
üçüncü şahısların sürece katılımını kolaylaştırmıştır.
- Yargı mensuplarının sayısı artmaya devam etmiştir, ancak
hâkim ve yargıçlar kapasitesinde açık devam etmektedir.
- Bölgesel temyiz mahkemeleri halen faaliyete geçmemiştir.
- Bazı üst düzey davalarda soruşturmanın kalitesiyle ilgili
sorunlar endişeye neden olmaktadır.
- Polisin ve jandarmanın çalışma esaslarının iyileştirilmesiyle
ilgili hiçbir ilerleme kaydedilmemiştir. Polis ve jandarma ile
yargı arasında daha etkin bir çalışma ilişkisi geliştirilmesi
konusunda da bir ilerleme kaydedilmemiştir.
- Sivil yargıda arabuluculuk sisteminin uygulanmaya
başlanması konusunda hiçbir ilerleme kaydedilmemiştir.
- Cezai adalet alanında 2005 yılında uygulanmaya başlanan
uzlaşma sistemi etkin kullanılmamaktadır.
- Yargı desteği kapsama ve verilen hizmetin kalitesi
bakımlarından yetersizdir.
- Yargılama öncesi gözaltı sadece kamu yararı için kesinlikle
gerekli
olan
durumlarla
sınırlandırılmamıştır.
Bu
cezaevlerinin aşırı kalabalık hale gelmesine neden
olmaktadır. Mahkûmların yarısından fazlası yargılanmayı
beklemektedir. Şartlı tahliye sistemi hâkimler tarafından
etkin bir biçimde kullanılmamaktadır.
- Adli
Tıp
Kurumu’nun
işleyişine
dair
endişeler
bulunmaktadır. Kurum’un aynı davada farklı zamanlarda
çelişen raporlar verdiği görülmektedir. Kurum’un elindeki
birikmiş vakalar yargı süreçlerinde gecikmelere neden
olmaktadır.
- Danıştay’ın 2009 tarihli bir kararı hâkim ve yargıçların
hizmette eğitiminin hem Adalet Bakanlığı hem Türk Adalet
Akademisi’nin yetki alanına girdiğini ortaya koymuştur.
Hizmet öncesi ve hizmette eğitim Adalet Akademisi’nin
sorumluluğu altındadır.
- 2009 Adli Reform Stratejisi’nin uygulanmasına devam
- 26 -
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
-
-
-
-
- 27 -
edilmiştir.
Stratejideki
önemli
noktalar
anayasal
değişikliklerle uygulanmıştır.
Yolsuzlukla mücadele alanında 2010-2014 yılları için
şeffaflığın artırılması ve yolsuzlukla mücadelenin
güçlendirilmesi için bir strateji oluşturulmuştur. Bu amaçla
bazı bakanlardan, yönetim kurulunda kamu kurumlarının,
sendikaların ve TOBB’un temsilcilerinden oluşan bir komite
kurulmuştur. Bu komitede zaman çizelgeleri de içeren bir
eylem planı oluşturulmuştur. Ancak sivil toplumun yönetim
kuruluna ve uygulamaya katılımı güçlendirilmelidir.
Türkiye Haziran 2010 itibariyle GRECO’nun 2005 tarihli 21
tavsiyesinden 15’ini uygulamaya koymuş durumdadır.
Anayasa değişiklikleri ile ombudsman kurumu kurulmasına
olanak sağlanmıştır.
Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu Avrupa Sahtecilikle
Mücadele Birimi’nin muadili olarak atanmıştır ve AB ile
Türkiye
arasındaki
mali
işbirliğinde
oluşabilecek
usulsüzlükleri sorgulamakla yükümlüdür.
Anayasa Mahkemesi Kamu Görevlileri Etik Kurulu’na ilişkin
yasanın etik kurallarını ihlal eden kamu görevlilerinin
adlarının yayımlanması yolundaki maddesini yargı kararı
olmadan isimlerin yayımlanmasının masumiyet karinesine
ters düşeceği nedeniyle iptal etmiştir.
Etik kuralları eğitimi devam etmiş ve toplam 7000 kamu
görevlisi Ekim 2009 ve Eylül 2010 arasında eğitilmiştir.
Tahkikat personeli ve denetçilerin işlerini yaparken
uymaları gereken bir etik kurallar listesi oluşturulmuştur.
Akademik, askeri ve adli personelin uyması gereken etik
kurallarıyla ilgili bir ilerleme kaydedilmemiştir.
Milletvekillerinin
yolsuzluk
ve
benzeri
suçlarda
yargılanmalarını
engelleyen
dokunulmazlıkların
sınırlandırılmasında hiçbir ilerleme kaydedilmemiştir.
Siyasi partilerin ve seçim kampanyalarının finansmanının
şeffaflaşması konusundaki yasaların tamamlanması ve
uygulanması gerekmektedir.
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
- İlk defa bir büyükşehir belediye başkanı İçişleri Bakanlığı
tarafından ciddi yolsuzluk iddiaları nedeniyle görevden
alınmıştır.
- Deniz Feneri davasında iddianame henüz mahkemeye
sunulmamıştır.
- Sayıştay konusundaki kanun teklifi Plan ve Bütçe
Komisyonu tarafından kabul edilmiştir ve TBMM Genel
Kurulu gündemine alınmıştır.
- Türkiye yolsuzlukla mücadelede soruşma, iddia ve ceza
konusunda ilerleme kaydetmelidir.
- Türkiye Bağımsız İnsan Hakları Kurumu kurulmasına dair
yasa teklifi TBMM’ye sunulmuştur. STK’ların görüşleri ilgili
parlamento alt komisyonunda görüşülmüştür. Yeni yasa
teklifi değiştirilerek, kurum bağımsızlık ve işlevsel özerklik
bakımından BM çerçevesine uygun hale getirilmelidir.
- İşkence ve kötü muamelenin önlenmesi için bazı yüksek
görünürlüklü davalarda mahkûmiyet kararları verilmiştir.
Ancak, kolluk kuvvetleri tarafından orantısız güç
uygulaması devam etmektedir ve endişe uyandırmaktadır.
- Anayasa değişiklikleri ile kişisel bilgilerin korunması ve
bilgiye erişim anayasal haklar haline getirilmiştir.
- Dernekler Kanunu bazı idari aksamalara rağmen
uygulanmaya devam etmiştir.
- Alevi ve gayrimüslim topluluklarla ikili ilişkiler başlatılmış
ancak henüz somut sonuçlar alınmamıştır.
- Toplumda azınlık tarafından benimsenen dinlerin
mensupları, köktencilerin tehditlerine maruz kalmaktadır.
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ile uyumlu bir
yasal çerçeve halen geliştirilmemiş, Alevi ve gayrimüslim
toplulukların özellikle din adamı eğitimi konusunda yoğun
kısıtlamalar olmadan hareket etmeleri sağlanamamıştır.
- Türk kanunları AİHS standartlarında ve AİHM kararları
çerçevesinde ifade özgürlüğü sağlamamaktadır.
- Gazetecilere karşı açılan davaların çokluğu ve internet
sitelerine
erişimin
sıklıkla
yasaklanması
kaygı
- 28 -
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
uyandırıcıdır.
- Basın ve medya üzerindeki yoğun baskılar ve yasal
belirsizlikler basın özgürlüğünü fiilen kısıtlamaktadır.
- Siyasi parti ve sendika kurma hakları ve derneklere ilişkin
yasal uygulamalar genel anlamda AB standartlarına
uygundur. Ancak halen bazı derneklerin çalışmalarının
orantısız kontrollere ve adli süreçlere konu olduğu
gözlenmektedir.
- Siyasi parti kapama konusundaki kanuni hükümlerin
değiştirilmesi konusunda hiçbir ilerleme kaydedilmemiştir.
- İdari makamlar tarafından “kamu ahlakına aykırılık”
gerekçesiyle lezbiyen, gey, biseksüel, travesti ve
transseksüel (LGBTT) derneklerine karşı açılan davalar
örgütlenme özgürlüğünü kısıtlamaktadır.
- Anayasa değişiklikleri sendikal hakları genişletmekle
birlikte halen AB ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)
standartları uygulanmamaktadır.
- Anayasa değişikliği ile engelliler için pozitif ayrımcılık
yapılmasına olanak sağlanmıştır. Engelliler için eğitim,
sağlık ve kamu hizmetlerine erişim ile ilgili yasal sistemin
varlığına
rağmen,
uygulamada
ciddi
sorunlar
bulunmaktadır.
- Türk Ceza Yasası’ndaki “kamu ahlakına aykırı” ve
“teşhircilik” kavramları LGBTT kişilere karşı ayrımcılık
uygulamak üzere kullanılmaktadır. Kabahatler Kanunu
trans cinsiyetli kişilere para cezası uygulamak için
kullanılmaktadır.
- Çocukların okul öncesi eğitim ve ilk ve orta öğretime
katılımında belirli bir artış gözlenmiştir.
- Milli Eğitim Bakanlığı, okulu erken bırakma riski olan
çocuklar için bir erken uyarı sistemi geliştirmiştir.
- Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki
kızlardan oluşan 200 bin’e yakın çocuk okula devam
etmemektedir. Orta öğretime katılımda ciddi coğrafi farklar
vardır.
- 29 -
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
- Dernekler Yasası’nın uygulaması bazı ertelemeler ve usule
ilişkin sorunlara rağmen devam etmiştir.
- Hâlihazırdaki yasal çerçeve üçüncü şahıslar tarafından el
konulan ya da üncü şahıslara satılan mallar konusuna
açıklık getirmemektedir.
- Mor Gabriel Süryani Ortodoks Manastırı mülkiyet davaları
halen sonuçlanmamıştır.
- Türkiye gayrimüslim toplulukların mülkiyet haklarını
tamamen gözetmelidir.
- Yapılan anayasa değişikliği ile kadınlar için pozitif
ayrımcılık tedbirleri alınmasına imkân sağlanmıştır.
- Namus cinayetleri, zorla erken evlilikler ve aile içi şiddet,
ciddi boyutta sorun olmaya devam etmektedir.
- Kadın hakları ve cinsiyet eşitliğini sağlayacak yasal
çerçeve genel anlamıyla oluşturulmuş bulunmakla birlikte,
bu yasal çerçevenin ülke genelinde etkin ve düzenli bir
şekilde uygulanması gerekmektedir.
- Kadın hakları ve cinsiyet eşitliği konusunda daha fazla
eğitim ve bilgilendirme gerekmektedir.
- Çocuk hakları için yasal çerçevenin oluşturulmasında,
çocuk ve gençlerin yargılanmasında ve ilköğretime
katılımdaki cinsiyet eşitsizliğinin giderilmesi konusunda
bazı gelişmeler kaydedilmiştir. Ancak özellikle eğitim,
çocuk işçiliği, sağlık, çocuk ve gençlerin yargılanması, idari
kapasite ve eşgüdüm alanlarının hepsinde çabaların
artarak devam etmesi gerekmektedir.
- Ücretsiz adli destek hizmeti özellikle Güneydoğu Anadolu
Bölgesi’nde kısıtlıdır.
- Temmuz 2010’da Terörle Mücadele Yasası ve bazı diğer
yasalara yapılan bir değişiklikle terör ve ilintili suçlara
bulaştıkları iddia edilen çocukların çocuk mahkemelerinde
yargılanmaları sağlanmıştır. Bununla birlikte bir terörist
örgüt propagandası yapmaktan ya da toplantılar ve
mitingler sırasında güvenlik birimlerine muhalefetten ceza
alan çocuklar, bundan böyle “terör örgütü mensubu olmak”
- 30 -
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
-
-
24. Adalet, Özgürlük ve
Güvenlik
Kısa Vadeli Hedefler
- Tüm yasa uygulayıcı kurumların güçlendirilmesine
devam edilmesi ve tüzük ve işleyişleri konusunda
ajanslar arası işbirliğinin geliştirilmesi dâhil Avrupa
standartlarıyla uyum sağlanması. Bir etik yasası
kabul edilmesi ve bağımsız ve etkin bir şikâyet
sistemi oluşturarak yasa uygulayıcı kurumların
sorumluluklarının sağlanması.
- İltica ve Göç Ulusal Eylem Planı’nın uygulama (bir
yol haritası benimseyerek) ve uluslararası
standartlarla uyumunun, yasadışı göçle mücadele
kapasitesinin artırılması.
- AB ile acilen bir geri kabul anlaşması imzalanması.
- Bir iltica kurumu kurulması da dâhil olmak üzere
AB müktesebatı ile uyumlu bir kapsamlı iltica
yasası hazırlanması.
- 31 -
suçuyla yargılanmayacaktır. Son olarak, yapılan yasal
değişiklikler çocuk mahkemelerine terör ile ilintili suçlar için
kararın ertelenmesi, hapis cezasının başka şekillere
çevrilmesi ya da cezanın askıya alınması gibi olanaklar
sunmaktadır.
Türkiye kültürel haklarda ilerleme kaydetmiştir. Kürtçe
dilinin özel televizyon ve radyo yayınlarında kullanımı
kuralları esnek hale getirilmiş, bir önceki yıl başlatılan
Kürtçe yayınlara ek olarak 2010’da 24 saat Arapça
televizyon yayınlarına başlatılmıştır.
Türkçe dışındaki dillerin siyasi hayatta, eğitimde ve kamu
hizmetleriyle iletişimde kullanılması konusunda kısıtlamalar
devam etmektedir.
Romanlar’ın durumuyla ilgili ilerlemeler olmuştur ancak
Romanlar hala ayrımcı muamele ile karşılaşmaktadır.
Dil, kültür ve temel hakların tam gözetilmesi ve korunması
Avrupa standartlarına uygun bir şekilde gerçekleşmemiştir.
Türkiye azınlıklara karşı hoşgörünün artırılması ve
kapsayıcılığın desteklenmesi alanında çaba sarf etmelidir.
- Göç ve sığınma alanındaki ilerlemeler sınırlıdır. Türk Ceza
Kanunu’nun 79ncu maddesinde yapılan değişiklikle
göçmen ve insan kaçakçılığı yapanlara verilecek cezalar
artırılmıştır.
- Mart 2010’da İçişleri Bakanlığı yasadışı göçle mücadele bir
genelge yayınlamıştır. Bu genelge ile yasadışı yollardan
ülkeye
giren
kişilerin
tutulacakları
merkezlerde
uygulanması gereken koşullar, merkezlerin denetimi ile
ilgili esaslar, BM Mülteciler Komiserliği’ne ve hukuki
süreçlere başvuru için olanaklar gibi konular ele alınmıştır.
- Yasadışı göçmenler ve insan kaçakçılığı kurbanları Mayıs
2009’dan
beri
ücretsiz
sağlık
hizmetlerinden
faydalanabilmektedir.
- İltica ve göç görev gücü BM Mülteciler Yüksek Komiserliği
ve Uluslararası Göç Örgütü desteğiyle yabancılara
uygulanan yasaların kapsamlı gözden geçirme sürecini
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
- Sınır yönetiminin tek elden yapılması konusunda
kesin bir yol haritası belirlenmesi. Ulusal Eylem
Planı uygulanması çalışmalarının sürdürülmesi.
Yeni sınır kolluk kuvvetinin kurulması.
- Örgütlü suçlar konusundaki ulusal stratejinin
uygulanması. Örgütlü suçlar, uyuşturucu, insan
kaçakçılığı, sahtekârlık, yolsuzluk ve kara para
aklamaya karşı savaşın güçlendirilmesi.
hazırlamaktadır.
- AİHM’nin Abdolkhani ve Karimnia, Z.N.S ve Charahili
davalarındaki Türkiye’deki yasadışı göçmen gözetim
koşullarının ve ülkelerine geri gönderme süreçlerinin
AİHS’nin ilgili maddelerini ihlali kararlarını hatırlatmak
gerekmektedir.
- Göç konusunda sivil topum, uluslararası örgütler ve
akademisyenlerle işbirliği önemlidir.
- Türkiye’nin yasadışı göçle mücadele için idari kapasitesini
artırma çalışmaları devam etmektedir. Yasadışı göçe karşı
Şubat 2010’da bir eşgüdüm heyeti oluşturulmuştur. Bu
heyet yasadışı göçle mücadele için gerekli tedbirlerin
alınması ve kurumlar arası eşgüdümün sağlanmasından
sorumludur.
- Milli Savunma Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan bir
genelgeye göre yakalanan yasadışı göçmen valilik
onayınca barınaklarda tutulacak, kalış süresi boyunca
bütün harcamalar devlet tarafından yapılacaktır. Aynı
zamanda bu yasadışı göçmenlere avukat da sağlanacaktır.
- Türkiye yasadışı göçmenlerin barınmaları için var olan
kapasiteyi artırmak için çalışmalarına devam etmektedir.
- AB ile Türkiye arasında iade anlaşması müzakerelerinde
önemli
gelişme
sağlanmıştır.
Bununla
beraber,
hâlihazırdaki ikili iade anlaşmalarının uygulanması bir
önceliktir.
- Yunanistan’la ikili iade protokolünün uygulamasında olumlu
adımlar atılmıştır.
- Pakistan ile iade anlaşması imzalanmıştır.
- Azerbaycan,
Bangladeş,
Belarus,
Bosna-Hersek,
Makedonya, Gürcistan, Lübnan, Moldova ve Özbekistan’la
iade anlaşmaları konusunda temaslarda bulunulmuştur.
- İltica konusunda bir takım ilerlemeler kaydedilmiştir. Ocak
2010’da yabancılar için iş izni konusundaki kanuna
değişiklik yapılarak mültecilerin iş izni için başvurmalarına
olanak sağlanmıştır.
Orta Vadeli Hedefler
- Ajanslar arası yakın işbirliğine dayanan, sınırlarda
uluslararası korumaya ihtiyacı olan kişilerin teşhis
edilmesini sağlayacak bir ön-tarama sistemini de
içeren, müktesebatla uyumlu bir bütünleştirilmiş
sınır idare sisteminin kurulması.
- Sığınma alanında Cenevre Konvansiyonu’na
uygulanan coğrafi sınırlandırmanın kaldırılması ve
sığınmacılar için koruma, sosyal destek ve
bütünleşme önlemlerinin güçlendirilmesi konuları
başta olmak üzere müktesebatla uyumlaştırmaya
devam edilmelidir.
- Türk mevzuatının medeni hususlarda müktesebat
ile uyumu sağlanmalı ve yargının uygulama
kapasitesi güçlendirilmelidir.
- 32 -
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
- İçişleri Bakanlığı’nın yeni bir genelgesiyle mültecilere
ikamet belgesi verilmesi için istenen bazı ücretlerin fiilen
kaldırılması gündemdedir.
- İltica ve göç ile ilgili görev gücü BM Mülteciler Yüksek
Komiserliği desteğiyle yeni bir iltica kanunu hazırlama
çalışmalarına devam etmektedir.
- Türkiye 1951 BM Mülteciler Sözleşmesi ve ilgili 1967 tarihli
protokole koyduğu coğrafi sınırlamaları kaldırmamıştır.
- İltica süreçlerine eşit ve adil erişimin sağlanması,
süreçlerin kısaltılması ve idari kapasitenin artırılması
gerekmektedir.
Vize
politikasında
kısıtlı
ilerleme
sağlanmıştır. Türkiye 180 gün içinde 90 gün kalış
politikasını AB müktesebatına uygun olarak gözden
geçirmiştir.
- Türkiye
AB
vatandaşlarına
tek
bir
yöntem
uygulamamaktadır. 12 AB üyesinin vatandaşları Türkiye’ye
girişte vize almak zorundayken diğer 15 ülkenin
vatandaşlarının
90
güne
kadar
kısa
süreli
konaklamalarında vize alma zorunluluğu bulunmamaktadır.
- Biyometrik pasaportların kullanımına 1 Haziran 2010
tarihinden itibaren başlanmıştır. İçişleri Bakanlığı ve
konsolosluklar vize başvurularını internet üzerinden
alabilmektedirler.
- Havaalanı transit vizelerinin verilmesi uygulamasına halen
başlanmamıştır.
- Daha yüksek düzeyde güvenlik özellikleri içeren yeni
Türkiye vize
yapıştırmalarının
kullanımı
yeniden
ertelenmiştir.
- Sınırda vize alma işlemleri kalkmamıştır.
- Türkiye Libya, Ürdün, Lübnan, Rusya, Tanzanya, Suriye,
Sırbistan ve Kamerun’la karşılıklı olarak vizeleri
kaldırmıştır. Bu ülkelerin bazıları AB’nin olumsuz listesinde
bulunmaktadır.
- Vize alanında AB müktesebatıyla uyum başlangıç
seviyesindedir.
- 33 -
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
- Dış sınırlar ve Schengen uygulamaları konusunda sınırlı
ilerleme sağlanmıştır.
- Dış sınırlar Çalışma Kolu iki ayda bir toplanarak sınır
yönetimi sisteminin AB müktesebatına uyumlu hale
getirilmesi için taslak yol planı çizmektedir.
- Sınır yönetimi konusunda kurumlar arası eşgüdüm yeterli
değildir ve artırılmalıdır. Sınır geçiş noktalarında daha
eğitimli personelin ve daha etkin teçhizatın kullanılması
gerekmelidir.
- Sınır denetiminin yeni bir sınır güvenliği ajansına transferi
için çabalar artırılmalıdır.
- FRONTEX’le çalışmak için gerekli koşullar oluşturulmaya
çalışılmakta, bu yönde müzakereler devam etmektedir.
- Özel ve ceza hukuku alanında ilerleme sağlanmamıştır.
- Türkiye çocuk kaçırma ve velayet hakkının kullanılması
konulu La Hey sözleşmelerini imzalamamıştır.
- Avrupa Konseyi Siber suçlar Sözleşmesi imzalanmamıştır.
- Türkiye Avrupa Adalet Ağı toplantılarına düzenli olarak
katılmaktadır. Eurojust ve Avrupa Adalet Ağı için Adalet
Bakanlığı tarafından bir internet sitesi kurulmuş, ulusal
bağlantı noktalarına gönderilen istekler bu sitede
yayınlanmaya başlanmıştır.
- EUROJUST ile işbirliği anlaşması imzalanmamıştır.
- Irak, Ukrayna ve Suriye’yle polis işbirliği anlaşmaları
imzalanmıştır. Ancak kişisel bilgilerin gizliliği yasalarının
yetersizliği nedeniyle polis işbirliği alanında işbirliği zayıftır.
- Europol’le işbirliği anlaşması görüşmeleri halen devam
etmektedir.
- Polis personelinin etik liderlik programı eğitimi devam
etmektedir.
- Organize suçlarla mücadele alanında kısıtlı ilerleme
sağlanmıştır.
- Organize suçlarla mücadele ulusal stratejisi (2010 – 2015)
ve eylem planı (2010 – 2012) Başbakan tarafından
imzalanmıştır.
- 34 -
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
- 60 ilde tanık koruma üniteleri oluşturuluştur.
- Türkiye çapında bir DNA ve parmak izi veri tabanı
oluşturulması gerekmektedir.
- Kurumlar arası işbirliği güçlendirilmelidir.
- İnsan ticaretinin önlenmesi alanında hiç bir ilerleme
sağlanmamıştır.
- Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel
Müdürlüğü inan kaçakçılığı kurbanları için Ankara ve
İstanbul’da barınaklar işleten iki sivil toplum kuruluşuna
120’şer bin € tutarında yardım sağlanması konusunda bir
anlaşma imzalamıştır.
- 157 insan kaçakçılığı yardım hattının iyi yönetimi ve
örgütlenmesi gerekmektedir.
- Türkiye insan kaçakçılığıyla mücadele alanındaki
yasalarını Avrupa Konseyi İnsan Ticaretinin Önlenmesi
Sözleşmesi’ne uyumlu hale getirmelidir.
- Mart 2010’da İçişleri Bakanlığı bünyesinde Kamu Düzeni
ve Güvenliği Müsteşarlığı kurulmuş, bu müsteşarlık terörle
mücadele için stratejiler ve politikalar üretmek ve ilgili
kurumlar
arasında
eşgüdümü
sağlamakla
görevlendirilmiştir.
- Terör örgütlerinin finansmanı konusunda Mali Eylem Görev
Gücü’nün terör eylemlerinin finansmanına destek veren
kişilere uygulanacak cezalar konusundaki tavsiyelerini
dikkate alan yeni bir yasa hazırlanmaktadır.
- Türkiye BM Güvenlik Konseyi’nde kabul edilen terör
eylemlerinin finansmanıyla ilişkisi bulunan kişiler
listesindeki bazı şahısların malvarlıklarını dondurma kararı
almıştır.
- MASAK, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Ukrayna, Japonya ve
Norveç’teki muadilleriyle terörizmin finansmanı ve kara
para aklama ile mücadele alanlarında bilgi değişimi
öngören mutabakatlar imzalamıştır.
- Türkiye 2010 yılında PKK’nın artan terörist saldırılarına
hedef olmuştur, bu saldırılar sonucunda terörle
- 35 -
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
-
-
- 36 -
mücadelede profesyonel güvenlik güçlerinin kullanımı için
hazırlıklar başlatılmıştır.
Türkiye,
Nükleer
Terör Eylemlerinin
Bastırılması
Sözleşmesi, Avrupa Konseyi Terörizmin Önlenmesi
Sözleşmesi ve Avrupa Konseyi Terörizmin Finansmanı
ve Suçtan Elde Edilen Gelirlerin. Aklanması, Aranması, El
Konulması
ve
Müsaderesi
Sözleşmesi’ni
halen
onaylamamıştır.
Uyuşturucuyla mücadele alanında bazı ilerlemeler
sağlanmıştır.
Uyuşturucuyla mücadelede yerel eylem planları 63 ilde
uygulamaya konmuştur.
Kırsal bölgelerde uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadeleyle
ilgili eylem planı kabul edilmiştir. Bu eylem planının ulusal
uyuşturucu ve uyuşturucu bağımlığıyla mücadele eylem
planı ile eşgüdüm içerisinde uygulanması gerekmektedir.
Ancak ulusal uyuşturucu ve uyuşturucu bağımlığıyla
mücadele eylem planı (2010 – 2012) halen İçişleri
Bakanlığı tarafından onaylanmamıştır.
Uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadelede başarılı bazı
operasyonlar gerçekleştirilmiştir.
Türkiye AB’ye gelen uyuşturucuların ana geçiş yollarından
biridir.
Gaziantep’te yeni bir madde bağımlıları tedavi ve
rehabilitasyon merkezi açılmıştır.
Türkiye’nin Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını
Gözetim Merkezi (EMCDDA) katılım anlaşması halen
meclisin onayından geçmemiştir.
Uyuşturucu kullanımının önlenmesi, bağımlıların tedavi ve
rehabilite edilmesi konusunda ilerleme sağlanmalıdır.
Gümrük işbirliği uygulama kapasitesinin artırılması
konusunda bazı ilerlemeler sağlanmıştır.
Gümrük Müsteşarlığı araç takip sistemini ve mobil denetim
ünitelerini güçlendirmiştir.
Sınırdaki gümrük denetim ve diğer kolluk güçlerinin işbirliği
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
artırılmalıdır.
- AB gümrüklerinde yakalanan sahte mallar için Türkiye bir
geçiş noktası durumundadır. Fikri mülkiyet hakları denetimi
yapılmalıdır.
25. Bilim ve Araştırma
- Bahsedilmiyor.
- Bilim ve araştırma politikaları konusunda önemli ilerlemeler
kaydedilmiştir.
- Uluslararası araştırmacıların Türkiye’de daha uzun
kalmaları ve sürekli olarak yaşamalarını kolaylaştırmak için
bir takım yasal düzenlemeler yapılmıştır.
- Doktora eğitimlerini bitirmiş ve yurtdışında yaşamakta olan
Türk araştırmacıların Türkiye’ye dönüşü için yeni bir destek
programı oluşturulmuştur.
- 2011-2016 yılları için Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilikçilik
Eylem Planı oluşturulmuştur.
- TÜBİTAK tarafından verilen ulusal destek programları arge bütçesi 2009 yılında 205 milyon €’dan 310 milyon €’ya
çıkartılmıştır.
- Toplam 62 yeni özel sektör ar-ge merkezinin kuruluşu
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından onaylanmıştır.
- Araştırma faaliyetleri için bütçeden ayrılan tutar 5,63 milyar
€ olarak gerçekleşmiş, GSYİH’nin %0,73’ü düzeyinde
kalmıştır.
- Avrupa Yatırım Bankası Türkiye’nin araştırma altyapısının
güçlendirilmesi için 300 milyon € yatırım kredisi vermeyi
kararlaştırmıştır.
- TÜBİTAK’ın idari kapasitesi artırılmış, personel sayısında
%15’lik artış yaşanmıştır.
- Türkiye’nin 7. Çerçeve Programı’na aktif katılımı artmıştır,
ancak araştırma kapasitesi ve bilimsel başarısını
artırmalıdır.
- Ortak Araştırma Merkezi ile işbirliği devam etmiştir.
- Türk araştırma ve bilim dünyası 8. Çerçeve Programı ile
ilgili ulusal tutumun belirlenmesi için internet üzerinden bir
danışma sürecine davet edilmiştir.
- Avrupa Araştırma Alanı’yla bütünleşmede yeni adımlar
- 37 -
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
26. Eğitim ve Kültür
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
Kısa Vadeli Hedefler
- Yaşam Boyu Öğrenim ve Gençlik Eylem Ulusal
Ajansı’nın artan iş yükü nedeniyle idari
kapasitesinin artırılması.
-
27. Çevre
Kısa Vadeli Hedefler
- Gerekli idari kapasitenin ulusal, bölgesel ve yerel
düzeyde oluşturulması ve gerekli mali kaynaklar
konusunda planlama da dâhil olmak üzere, aşama
göstergeleri ve zaman çizelgeleri içeren kapsamlı
- 38 -
-
atılmıştır. Türkiye, Avrupa Araştırma Alanı Komitesi’nin
gözlemci üyesi durumundadır.
Milli Eğitim Bakanlığı 2010-2014 yılları için stratejik planını
hazırlamıştır.
MEB’nin özellikle mesleki eğitim ve öğretim alanındaki
hizmetlerinin yeniden yapılandırılması için hazırlanan
taslak teklif belgesi tamamlanmıştır.
2010 ve 2020 Eğitim ve Öğretim AB Ortak Değerlendirme
Kıstasları alanında ilerleme sağlamıştır.
Tüm eğitim seviyelerinde eğitime katılım oranları artmıştır.
32 ilde uygulanan pilot zorunlu okul öncesi eğitim
programları sonucunda okul öncesi eğitime katılım %39
oranında artmıştır. Bu uygulama 2010-2011 eğitim öğretim
yılında 57 ile yayılmıştır.
7 yeni devlet ve 1 yeni özel üniversite açılmış, toplam
üniversite sayısı 154 olmuştur.
30-34 yaş arası üniversite mezunu oranı %14,7 olmuştur.
Bologna Süreci’nde ileri bir aşamaya ulaşılmıştır.
‘Yaşam Boyu Öğrenim’ ve ‘Gençlik’ programlarına
başvurular hâlihazırda ayrılan bütçe kapasitesinin çok
üzerindedir.
Türkiye Avrupa Kültürel Miras Günleri’ne katılmıştır. Mardin
Üniversitesi’nde Kürtçe, Arapça ve Süryanice kürsüleri
kurulmuştur.
2010 İstanbul Avrupa Kültür Başkenti programı örgütsel
yapıdaki bazı önemli kişilerin istifasına rağmen
başlatılmıştır.
UNESCO Kültürel İfade Çeşitliliğinin Korunması ve
Desteklenmesi Sözleşmesi halen onaylanmamıştır.
Çevre Etki Analizi Yönergesi büyük ölçüde uyarlanmış,
ancak kamu ve sınır ötesi danışma süreçlerine dair
süreçler tam olarak uyarlanmamış ve uygulanmamıştır.
Türkiye-Rusya ortaklığında Doğu Akdeniz’de yapılması
planlanan nükleer santral konusunda sismik aktivitenin
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
bir müktesebatla uyumlaştırma, uygulama ve
yürütme stratejisi oluşturulması.
- Özellikle, sınır ötesi etkileri de içeren çevresel etki
analizi gibi yatay ve çerçeve mevzuatlar alanında
müktesebatla
uyum
sağlanması
ve
idari
kapasitenin artırılmasına devam edilmesi.
- Ulusal Atık Yönetimi Planı’nın kabul edilmesi.
yüksek risk yaratabileceği yönünde kaygılar bulunmaktadır.
Bu proje için Çevre Etki Analizi ya da Stratejik Çevre
Değerlendirmesi yapılmamıştır.
Bulgaristan’la Nabucco Projesi’nin sınır ötesi çevre etkisini
değerlendirmek amacıyla görüşmeler başlatılmıştır.
Stratejik Çevre Değerlendirme (SEA) yönergesinin
uyarlanması başlangıç aşamasındadır.
Likit yakıtların sülfür içeriği ile ilgili yasalar AB
müktesebatıyla uyumlu hale getirilmiştir.
Türkiye Kalıcı Organik Kirleticiler konusundaki Stockholm
Sözleşmesi’ni imzalamıştır.
Hava kalitesi yönergesinin uygulamaya konulması için
gerekli idari kapasite yetersizdir.
2009-2013 yılları için ulusal atık yönetimi planı kabul
edilmiştir.
Tehlikeli atıkların kontrolü ile ilgili yasalar AB
müktesebatıyla uyumlu hale getirilmiştir.
Ömrünü tamamlamış araçlar konusunda yeni bir yasa
kabul edilmiştir.
Atık Çerçeve Yönergesi’nden bazı koşullar da içeren
atıkların sağlıklı biçimde çöplüklerde toplanmasıyla ilgili
yasa kabul edilmiştir.
Madencilik faaliyetleri sonucunda niteliği bozulmuş
topraklarla ilgili bir tüzük oluşturulmuştur.
Bazı AB merkezli şirketler elektrik ve elektronik
teçhizatlarda
tehlikeli
maddelerin
kullanımının
engellenmesi konusundaki tüzüğün uygulanmasının ticari
engeller yarattığı konusunda şikâyette bulunmuşlardır.
Su kalitesi konusunda kısıtlı ilerleme kaydedilmiştir.
Su kalitesi yönetimi için bir üst düzey yönetim kurulu
oluşturulmuş, bu sayede farklı kurumlar arasındaki
eşgüdümün artırılmasına çalışılmıştır.
Su yönetimi alanındaki kurumsal çerçeve parçalıdır ve
akarsu yataklarına göre örgütlenmemiştir.
Su konularında sınır ötesi danışma süreçlerinin
-
Orta Vadeli Hedefler
- Uluslararası çevre anlaşmaları ve doğa koruma, su
kalitesi, kimyasal maddeler, endüstriyel kirlilik, risk
yönetimi, atık yönetimi mevzuatları ile ilgili
müktesebatın iç mevzuata aktarılmasına ve
uygulanmasına devam edilmesi.
- Çevre ile gerekliliklerin diğer sektörel politikalarla
bütünleştirilmesine devam edilmesi.
-
- 39 -
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
gerçekleştirilmesi henüz erken bir aşamadadır.
- Türkiye Yunanistan ile Meriç akarsu yatağının yönetimi
konusunda artırılmış işbirliği için bir ortak bildiriye imza
atmıştır.
- Doğanın korunması alanında ilerleme kaydedilmemiştir.
- Doğanın ve biyoçeşitliliğin korunmasına ilişkin yasa taslağı
bir takım kaygıları da beraberinde getirmektedir.
- Ulusal biyoçeşitlilik strateji ve eylem planı halen kabul
edilmemiş ve kuşlar ve habitat konusundaki yasa halen
uygulamaya konulmamıştır.
- Türkiye’nin doğusundaki yeni su ve enerji altyapısının
inşasının bitki örtüsü ve hayvanlar üzerinde olumsuz
etkileri konusundaki endişeler artmaktadır.
- Sulak
alanlar
konusundaki
yönetmeliğe
yapılan
değişiklikler sulak alanların korunmasını sınırlamıştır.
- Doğanın korunması alanında sorumluluk taşıyan kurumlar
arasında açıkça belirlenmiş bir işbölümü bulunmamaktadır.
- Sanayi nedeniyle oluşan kirlilik ve sanayi risk denetimi
alanlarında kısıtlı ilerleme sağlanmıştır.
- Endüstriyel hava kirliliğinin denetimi konusundaki kanunda
değişiklik yapılarak izin alınması süreçleri düzenlenmiştir.
- Kimyasallar alanında bir takım gelişmeler olmuş, biyosidal
ürünlere ilişkin bir yasa kabul edilmiştir, ancak yasanın
etkin bir şekilde uygulanması için kapasite yetersizdir.
- İklim değişikliği alanındaki gelişmeler son derece kısıtlıdır.
Ozon tabakasına zarar veren ürünlerin ticareti konusunda
bir takım ilerlemeler kaydedilmiştir.
- Çevre ve Orman Bakanlığı, BM Kalkınma Programı’nın
desteğiyle bir ulusal iklim değişikliği stratejisi kabul etmiştir.
- Çevre ve Orman Bakanlığı’nda bir yüksek düzeyde
eşgüdüm komitesi oluşturularak iklim değişikliği konusunda
çalışmalar yapan kurumlar arasındaki eşgüdümün
artırılması planlanmıştır.
- AB Salınım Ticareti Mekanizması’na katılmak için
çalışmalar halen başlatılmamıştır.
- 40 -
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
28. Tüketicinin Korunması ve
Kamu Sağlığı
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
Kısa Vadeli Hedefler
- Kan, doku, hücreler ve tütün alanları dâhil olmak
üzere tüketici ve sağlık müktesebatı ile daha ileri
uyum sağlanması ve uygun idari yapılar ve
yürütme kapasitesi sağlanması.
- Tüketici mevzuatının yorumlanmasında tutarlılık
sağlanması için, eğitimler yoluyla mahkemelerin
kapasitesinin güçlendirilmesi.
Orta Vadeli Hedefler
- Tüketici koruma kurallarının etkili bir biçimde
uygulanması ve ilgili tüketici örgütlerinin katılımıyla
yüksek düzey bir koruma sağlanması.
- Akıl ve ruh sağlığı alanında AB’deki hizmetlerin
sağlanması, bakım hizmetleri için gerekli mali
kaynağın dağıtılması.
- 41 -
- Türkiye, 2012 sonrası için uluslararası iklim müzakereleri
konusunda AB tutumuna uymama eğilimindedir ve
Kopenhag İttifakı’na bağlılık göstermemektedir. Türkiye’nin
2020 yılına kadar sera gazı salınımını %11 oranında
azaltma hedefi fazla iddialı bulunmamaktadır.
- Gürültü konusunda AB ile yasal uyum yüksek seviyededir.
Ancak gürültü haritaları ve eylem planları hazırlıkları halen
erken düzeydedir.
- İdari kapasite konusunda bir takım ilerlemeler
kaydedilmiştir.
- Ulusal çevre ajansı oluşturulması konusunda ilerleme
kaydedilmemiştir.
- Tüketicinin korunması alanında az ilerleme kaydedilmiştir.
- Tüketici hareketi zayıftır. Sivil toplum ve devlet birimleri
arasındaki ilişki yetersizdir. STK’ların mali kaynaklara
erişimi yetersizdir.
- Ürün güvenliği alanında sınırlı ilerleme kaydedilmiştir.
- 2010-2012 yılları için ulusal piyasa denetim stratejisi
oluşturulmuştur. Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın piyasa
denetim eylemleri artırılmış ve bu konuda bir rapor
açıklanmıştır.
- Tüketici Koruma Kanunu halen kabul edilmemiştir. Bu
kanun, bu fasılda müzakerelerin açılabilmesi için kritik
önem taşımaktadır.
- Tüketicilere internet üzerinden başvuru yapma şansı veren
mekanizma uygulamaya konulmuştur.
- Sağlık Bakanlığı 2010-2014 yıllarını kapsayan ilk stratejik
planını kabul etmiştir.
- Aile hekimliği alanında uzman ve denetim sistemi
yetersizlikleri göze çarpmaktadır.
- Kamu sağlığı alanında bazı ilerlemeler kaydedilmiştir.
- Türk makamları tütün ürünleri üzerinde kullanılması
zorunlu olan 14 resimli uyarı belirlemiştir.
- Sigara yasağına karşı kişisel özgürlükler ve iş çıkarlarının
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
Kısa Vadeli Hedefler
- Özellikle gümrük kontrolleri ve vergi denetimi
kuralları konusunda serbest bölgelerle ilgili yasal
düzenlemelerin AB’ye uyumlu hale getirilmesi.
- Özellikle yasadışı ticaret ve sahteciliğe karşı savaş
ihlali iddiasıyla Anayasa Mahkemesi’nde bir süreç
başlatılmıştır.
Bulaşıcı
hastalıklar
konusunda
kısıtlı
ilerleme
kaydedilmiştir. Konuda müktesebata uyum yüksek
seviyede olmakla birlikte, yasa uygulamada yetersizlikler
göze çarpmaktadır. Kontrol ve denetleme tedbirlerinin
sistematik denetim, takip ve uygulamasındaki eksiklikler
giderilmemiştir.
Ulusal Kamu Sağlığı Enstitüsü kurulmasında ilerleme
sağlanmamıştır.
Sindirim sistemi hastalıklarıyla ilgili erken uyarı ve cevap
sistemi pilot uygulamasına on il daha dâhil edilmiştir.
Kan ile ilgili alanlarda bir takım ilerlemeler sağlanmıştır.
İdari kapasitenin güçlendirilmesi gereklidir.
Doku ve hücre nakli alanında kısıtlı ilerleme sağlanmıştır.
TÜRKÖK ve Ulusal Hücre Eşgüdüm Merkezi halen
çalışmalarına başlamamıştır.
Zihin sağlığı alanında ilerleme kaydedilmemiştir. Ulusal
zihin sağlığı eylem planı hazırlanmış ama henüz kabul
edilmemiştir.
Kanser kontrolü alanında kısıtlı ilerleme sağlanmıştır. Yerel
tarama programlarının gerçekleştirilmesi için fiziksel altyapı
hazırdır. Hedef grupların meme ve rahim ağzı kanseri
taramaları %12 ve %18 seviyesine ulaşmıştır. 2015 hedefi
%70’tir.
Elektromanyetik alanlarla ilgili mevzuatın değiştirilmesi
süreci devam etmektedir.
Ulusal
Kanser
Enstitüsü’nün
kuruluşu
halen
gerçekleşmemiştir.
Gümrüklerle ilgili yasal çerçevede bir takım ilerlemeler
sağlanmıştır.
Yeni yasa ile AB’nin gümrüklerle ilgili müktesebatına
uyumda yol kat edilmiştir.
Gümrük Müsteşarlığı zorunlu gümrük vergisi bilgisi
-
-
-
-
-
29. Gümrük Birliği
- 42 -
-
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
alanında gümrük idaresinin yürütme kapasitesinin
güçlendirilmesi. Bilgi teknolojisi sistemlerinin AB ile
bağlanması çalışmalarına devam edilmesi.
- Gümrük Birliği kapsamındaki ve Türkiye’ye giriş
yapan yolculara duty-free mağazalarında satılan
ürünler
için
gümrük
vergisi
muafiyetinin
kaldırılması.
konusundaki yürütmeliği ithalatçılar için zorluklar
yaratmaktadır.
Fikri mülkiyet hakları alanında ve sınır girişlerindeki
gümrüksüz alışveriş noktaları alanında AB müktesebatına
uyumun artırılması gerekmektedir.
Sınır
girişlerindeki
gümrüksüz
alışveriş
noktaları
Türkiye’nin Gümrük Birliği yükümlülüklerine uymamaktadır.
Malların ithalat ve ihracatının denetimi ve tarife kotalarıyla
alanında
müktesebata
uyumla
ilgili
ilerleme
sağlanmamıştır.
İşlenmiş gıda maddeleriyle ilgili tarife kotaları yasası kabul
edilmemiştir ve hâlihazırdaki sistem AB standartlarına
uygun değildir.
AB dışından gelen ancak AB’de serbest dolaşım hakkına
sahip ürünler AB gümrüklerinden izin almış olsalar dahi
Türkiye’de halen ürün güvenliği denetimlerine tabidir.
İdari ve işlevsel kapasiteyle ilgili bazı ilerlemeler
sağlanmıştır. Araç takip sistemi ve motorlu denetim
üniteleri güçlendirilmiştir.
Kamu-özel sektör ortaklığıyla, bazı sınır kapılarındaki
tarayıcı sayısı artırılmıştır.
Risk analizi sistemi daha fazla geliştirilmelidir.
Sınırlardaki gümrük yöneticileri ve diğer makamlar
arasındaki işbirliği artırılmalıdır.
Türkiye AB gümrüklerinde yakalanan sahte malların en
önemli tedarikçilerinden biri olmaya devam etmiş ve ithalat
ve ihracatlarında fikri mülkiyet haklarının denetimi için
kapasitesini geliştirmemiştir.
Gümrük idaresinin elektronik ortamda AB sistemleri ile
bağlantısını sağlamak için adımlar atılmıştır.
Türkiye transit alanında yüksek uyum sağlamış, Ortak
Transit Sözleşmesi’ne taraf olma amacıyla çalışmalara
başlamıştır.
Bilgi işlem stratejisi oluşturulması alanında ilerleme
kaydedilmemiştir.
-
Orta Vadeli Hedefler
- Çift kullanımlı ürünler ve teknolojiler, taklit ve
korsan ürünler konularındaki gümrük mevzuatının
uyumlaştırılmasına devam edilmesi.
-
- 43 -
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
- Bu başlık Aralık 2006’da AB Bakanlar Konseyi’nin aldığı
30. Dış İlişkiler
Kısa Vadeli Hedefler
- Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) ve
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) bağlamında Doha
Kalkınma Gündemi’ne ilişkin AB pozisyonuna
uyum sağlanması.
- AB’nin Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GSP) ile
uyumun tamamlanması.
- Üçüncü ülkelerle AB müktesebatı ile uyumlu ikili
serbest ticaret anlaşmaları imzalama çabalarının
sürmesi.
-
-
-
-
31. Dışişleri, Güvenlik ve
Savunma Politikası
Kısa Vadeli Hedefler
- Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası (ODGP) ile
- 44 -
karar uyarınca askıya alınan 8 başlık arasında yer
almaktadır.
Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi’nin (GSP) coğrafi ve
ürünler bazında kapsamı AB ile uyumlaştırılmasında
ilerleme kaydedilmiştir. Irak GSP listesine alınmıştır.
Türkiye GSP sistemini uygulamaya başlamıştır ancak daha
AB ile yoğun uyumlama gerekmektedir.
Türkiye ayakkabı, motosiklet, ütü ve elektrik süpürgesi
alanlarında 2006 yılında koyduğu korunma önlemlerinin
süresini 3 yıl daha uzatmıştır. Türkiye’nin korunma
önlemlerini artarak kullandığı gözlemlenmektedir.
Üçüncü ülkelerle ikili anlaşmalarda ilerleme kaydedilmiştir.
Raporlama döneminde Ürdün’le bir serbest ticaret
anlaşması imzalanmıştır.
Türkiye’nin Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) ve Ekonomik
Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) bünyesinde, özellikle
Doha Kalkınma Gündemi’ne ilişkin olarak AB ile uyumu
tatminkâr düzeydedir. Ancak Doha kalkınma Turu
kapsamında süren tarım ve ticaretin kolaylaştırılması
müzakerelerinde Türkiye AB’ye daha yakın bir politika
izlemelidir.
Şirketlere verilen orta ve kısa vadeli ihracat kredilerinde
ilerleme kaydedilmemiştir.
Çift kullanımlı ihracat denetimleri konularında ilerleme
kaydedilmemiştir.
Kalkınma politikası ve insani yardım alanlarında bazı
ilerlemeler kaydedilmiştir. Türkiye 2009 yılında resmi
olarak 707 milyon € kalkınma yardımı yapmıştır.
Bu başlık Aralık 2006’da AB Bakanlar Konseyi’nin aldığı
karar uyarınca askıya alınan 8 başlık arasında yer
almaktadır.
- Uluslararası politika alanında Türkiye ile AB arasındaki
diyalog devam etmiştir.
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
ilgili AB ortak pozisyonları, bildirileri ve diplomatik
girişimleri ile uyumlaşma sürecinin devam etmesi.
- Uluslararası örgütler içerisinde üçüncü ülkelere
ilişkin politikalar ve pozisyonların, tüm üye ülkelerin
ilgili örgütlere ve Wassenaar gibi anlaşmalara
üyeliği konusu da dâhil olmak üzere, AB ve üye
ülkelerle uyumlaşmanın sağlanması.
- Türkiye Dışişleri, Güvenlik ve Savunma Politikası alanında
AB bildirileri ve Konsey kararlarının %74’üne (73’te 54)
uyum göstermiştir.
- Irak konusunda Türkiye ulusal uzlaşma, güvenlik ve barış
konularında desteğini sürdürmüştür. Türkiye Mart’ta Irak’ta
gerçekleştirilen seçimler sonrası farklı siyasi gruplar
arasında yoğun danışma toplantıları gerçekleşmesine
aracılık etmiştir.
- Türkiye İran’ı bölgede önemli bir ortak ve güç olarak
görmektedir ve bu ülkeyle ilişkilerini geliştirmeye devam
etmektedir. Türkiye, Brezilya ile birlikte Tahran Araştırma
Reaktörü projesi için bir yakıt değişim anlaşması müzakere
etmiştir. Türkiye İran’a ek yaptırımlar uygulanması
konusunda BM Güvenlik Konseyi’nde ABD, AB ve diğer
benzer tutumları desteklememiştir.
- Türkiye Kırgızistan’da Nisan ayında meydana gelen
ayaklanma sonrasında kurulan geçici hükümete destek
vermiş ve acil insani yardımda bulunmuştur. Kazakistan’la
stratejik ortaklık anlaşması imzalanmıştır.
- Ermenistan’la ilişkilerin normalleşmesi için imzalanan
protokoller onaylanmamıştır.
- Türkiye İsrail ve Suriye arasında arabulucu olarak, Orta
Doğu’da yapıcı bir rol oynamayı amaçlamaktadır.
Suriye’yle ilişkiler vize yükümlülüğünün kaldırılması ve
stratejik ortaklık konseyi kuruluşuyla iyileştirilmiştir. Türkiye
Lübnan’ın istikrarı sürecine ve UNIFIL’e katkısını
sürdürmektedir.
- İsrail’le ilişkiler Gazze sorunu ve Mavi Marmara olayından
sonra kötüye gitmiştir.
- Türkiye Pakistan ve Afganistan’ın yakınlaşması için
çabalarını
sürdürmüştür.
Türkiye
NATO’nun
Afganistan’daki ISAF gücüne destek vermektedir. Türkiye
NATO Kabil Bölge Komutanlığı’nı 31 Ekim 2009’da ikinci
kez devralmıştır. Pakistan’a BM Özel Temsilcisi olarak
Büyükelçi Engin Sosyal atanıştır. Türkiye Afganistan
- 45 -
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
-
-
-
- 46 -
konusundaki 4. Bölgesel Konferans’a ev sahipliği
yapmıştır.
Türkiye Rusya ve Çin’le siyasi bağlarını güçlendirmiştir.
Türkiye ve Rusya arasındaki ilişkiler yüksek seviyede
ziyaretler ile desteklenmektedir.
Türkiye Afrika ve Latin Amerika ülkeleriyle ilişkilerini
geliştirmeye devam etmektedir.
Türkiye – ABD ilişkilerinde gerginlikler oluşmuştur. Türkiye
Büyükelçisi’ni ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler
Komitesi’nde
1915
olaylarının
soykırım
olarak
tanımlanması ve tanınması sonrasında kısa bir süre için
geri çağırmıştır.
Kısıtlayıcı tedbirler konusunda bir gelişme olmamıştır.
Türkiye’nin BM Güvenlik Konseyi üyeliği devam
etmektedir.
BM destekli Medeniyetler İttifakı’nın 3. Oturumu Rio de
Janeiro’da gerçekleştirilmiştir.
Türkiye Arap Devletleri Birliği’nin üyesi olmamasına
rağmen bu birliğin 2 toplantısına katılmış ve Türk-Arap
İşbirliği Forumu’nun dışişleri bakanları toplantısına ev
sahipliği yapmıştır.
Türkiye
Afrika
Devletler
Örgütü’nde
gözlemci
statüsündedir.
2010 yılında AKP’li bir milletvekili Avrupa Konseyi
Parlamenterler Meclisi Başkanı seçilmiştir.
Türkiye Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne taraf değildir.
Türkiye Somali’de korsanlığa karşı faaliyet gösteren BM
liderliğindeki uluslararası güce sağladığı deniz kuvvetleri
desteğini 1 yıl süreyle uzatmıştır.
Türkiye Bosna-Hersek’teki AB yönetimindeki askeri ve
polis güçlere desteğini sürdürmektedir. Kosova’daki AB
liderliğindeki hukukun üstünlüğü gücüne de destek
vermektedir.
Türkiye, AB-NATO stratejik işbirliğine, bütün AB üye
ülkelerini kapsayacağı için karşı çıkmaktadır.
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
32. Mali Denetim
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
Kısa Vadeli Hedefler
- Kamu İç Mali Denetimi Politikası Belgesi ve ilgili
yasal düzenlemelerin güncellenmesi.
- Sayıştay’ın
Uluslararası
Yüksek
Denetim
Kurumları Teşkilatı (INTOSAI) standartları ve yol
gösterici ilkeleri ile uyumlu bir biçimde çalışmasını
güvence
altına
alacak
askıdaki
yasal
düzenlemelerin kabul edilmesi.
- AB’nin mali çıkarlarının korunmasına yönelik
olarak, işlevsel olarak bağımsız bir yolsuzlukla
mücadele yapısının kurulması.
- Kamu İç Mali Kontrolü alanında kısıtlı ilerleme sağlanmıştır
ancak genel anlamda müktesebatla uyum yüksek
seviyededir.
- 2002 Kamu İç Mali Kontrolü belgesi ve ilgili eylem planı
güncellenmelidir ve sonrasında Kamu Mali Yönetimi ve
Kontrol Kanunu’na (KMYKK) gerekli değişiklikler
yapılmalıdır.
KMYKK stratejisi iç denetim ve teftiş
kurullarının görev ve sorumluluklarının ayrıştırılmasına
yoğunlaşmalıdır.
- Dış denetim konusunda bir ilerleme sağlanmamıştır.
- 2005’te yeniden düzenlenen Sayıştay Kanunu henüz
yürürlüğe girmemiştir ve TBMM’de beklemektedir.
- AB’nin Mali Çıkarlarının Korunmasına İlişkin Sözleşme ve
protokolleri ile uyum alanında sınırlı ilerleme sağlanmıştır.
- Avrupa Yolsuzlukla Mücadele Ofisi (OLAF) ve Başbakanlık
Teftiş Kurulu ve diğer ilgili kurumlar arasında sahtecilik
soruşturmaları konusunda iyi bir işbirliği bulunmaktadır.
- Şeffaflığın artırılması ve yolsuzlukla mücadele stratejisi
Şubat 2010’da kabul edilmiştir.
- AB’nin Mali Çıkarlarının Korunması konusundaki
Sözleşme’nin uygulanmasında bir ilerleme olmamıştır.
Türk makamlarının sözleşmenin uygulanması amaçlı
denetimi düşük düzeydedir.
- Euro’nun kalpazanlığa karşı korunmasında ilerleme
sağlanmamıştır.
- De fakto olarak Ulusal Analiz Merkezi, Ulusal Madeni Para
Analiz Merkezi ve Ulusal Merkezi Ofisi olarak faaliyet
gösteren kurumların resmi olarak bu görevlere atanmaları
yapılmamıştır. Kurumsallaşma ve AB kurumlarıyla işbirliği
için bu kurumlar resmi olarak görevlendirilmelidir.
- Yasalar sahte paraları ve Euro bozuk paralarına benzeyen
paraları dolaşımdan çekmeyen finans ve kredi kurumları
için herhangi bir yaptırım öngörmemektedir.
- Öz Kaynaklar Sistemi ve AB sistemi arasında önemli bir
Orta Vadeli Hedefler
- Türk Ceza Kanunu Avrupa Topluluklarının Mali
Çıkarlarının Korunması Hakkındaki Sözleşme
(PIF) ve protokolleri ile uyumlaştırılması.
33. Mali ve Bütçesel
- Bahsedilmiyor.
- 47 -
MÜZAKERE
BAŞLIKLARI
ÖNCELİKLER
İLERLEME RAPORU 2010
Hükümler
-
-
*
- 48 -
farklılık bulunmamaktadır, ancak bir ilerleme de
kaydedilmemiştir.
Ulusal KDV Sistemi’nin AB KDV öz kaynaklar sistemine
katkısının uyumlanması için çaba gösterilmelidir.
ESA95 standartlarının tam olarak uygulanması konusunda
bazı ilerlemeler kaydedilmiştir, ancak çabalar devam
etmelidir.
İdari
kapasite
ve
altyapı
alanında
ilerleme
kaydedilmemiştir.
Türkiye, öz kaynakları doğru hesaplama, toplama, ödeme
ve denetleme ve AB’ye raporlama amacıyla eşgüdüm
yapıları ve uygulama kuralları oluşturmalıdır.
AB-TÜRKİYE ÜYELİK MÜZAKERELERİ
Kasım 2010
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
Malların Serbest Dolaşımı
İşgücünün Serbest Dolaşımı
Yerleşme ve Hizmet Sunma Özgürlüğü
Sermayenin Serbest Dolaşımı
Kamu Alımları
Şirketler Hukuku
Fikri Mülkiyet Hukuku
Rekabet Politikası
Mali Hizmetler
Bilgi Toplumu ve Medya
Tarım ve Kırsal Kalkınma
Gıda Güvenliği, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı
Balıkçılık
Taşımacılık Politikası
Enerji
Vergi
Ekonomik ve Parasal Politika
İstatistik
Sosyal Politika ve İstihdam
İşletme ve Sanayi Politikası
Trans-Avrupa Şebekeleri
Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Eşgüdümü
Adalet, Özgürlük ve Güvenlik
Yargı ve Temel Haklar
Bilim ve Araştırma
Eğitim ve Kültür
Çevre
Tüketicinin ve Sağlığın Korunması
Gümrük Birliği
Dış İlişkiler
Dış, Güvenlik ve Savunma Politikaları
Mali Kontrol
Mali ve Bütçesel Hükümler
Kurumlar
Diğer Konular
Komisyon'da
görüşülmekte
Bakanlar
Konseyi'nde
görüşülmekte
Açıldı
Açılması
beklenen
Açılış
kriterleri
Kapanış
kriterleri
G. Kıbrıs'ın Fransa'nın
engellediği engellediği
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X geçici olarak kapandı
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
- 49 -
X