Millî Edebiyat Dönemi Oluşumu

KAZ
AN
IM
KAVRAMA
ST
TE
11.
T
TEST
15
SINIF Millî Edebiyat Dönemi Oluşumu
1. Osmanlı tarihinde ilk defa bazı aydınlar tarafından
Genç Osmanlılar adıyla hükümetin çalışmalarını destekleyecek bir cemiyet kurulmuştur. Bu cemiyetin üyesi
olan aydınlar Osmanlı Devleti’nde yaşayan azınlıkların
ayrılma isteklerine ve isyanlarına son vermek için çalışmalar yapmışlardır. Azınlık ulusları kazanmak ve onları
Osmanlı birliğine çağırmak amacıyla Osmanlıcılık fikri
doğmuştur.
3. Aşağıdakilerden hangisi İslamcılığın çıkış amaçlarından biri değildir?
A) İslam dünyasını Batı egemenliğinden ve geri kalmışlıktan kurtarmak
B) Dinin temel ilkelerinden ödün vermeden İslam dünyasını tek bir otorite altında toplamak
C) Dil, tarih ve kültür bağlarından ortak bir yapı etrafında toplanan bir millet oluşturarak toplumun ilerlemesini sağlamak
D) Batı’nın bilim ve teknolojisinin İslam dünyasında benimsenmesini sağlamak
E) Eğitim sisteminin ve yaşam biçiminin dinin değişime
uyumu ile aşılabileceği düşüncesini yaymak
A) Azınlıklara devlet sınırları içinde aynı hak ve yetkiye
sahip oldukları düşüncesini yaymak
B) Osmanlıcılık fikrinin toplum tarafından istendiği fikrini kanıtlamak
C) Osmanlıda yaşayan azınlıkları ve Müslümanları bir
araya getirmek
D) Milliyetçilik akımının azınlıklar üzerindeki etkisini
azaltmak
E) Azınlıkların Osmanlı kültürünü tanımasını sağlamak
2. Osmanlı Devleti’nin Batı’ya yönelişindeki etken, devletin hükmetme yollarının uğradığı bozgun ve yıkımdır.
18 yy. boyunca yoğunlaşan ve üst üste gelen askeri
başarısızlıklarla somutlaşan, 19. yüzyıl boyunca tartışılan durum bir ölçüde Osmanlı dünya görüşünün
kendisini üreterek dönüştüremediği için gerçekleşmiştir. Batı’nın siyasal ve sosyal baskısıyla egemenliği
yitirmek, dolayısıyla yok olmak tehlikesi karşısında
devlet bazı kurumları, Batılılaştırma yolunu seçer.
Böylece kaybetmek üzere olduğu egemenliğini korumak için merkezî idareyi güçlü kılacaktır. Bu nedenle
Tanzimat’tan sonra devleti kurmak ve modernleştirmek yolunda ortaya çıkan fikir akımlarından biri de
Batıcılıktır.
Bu parçadan Osmanlıdaki Batıcılık akımıyla ilgili
aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Tanzimat ve daha sonraki dönemlerdeki Batıcılık fikrini Osmanlı Devleti siyasi anlamda desteklemiştir.
B) Batıcılık fikri Cumhuriyetin ilanından sonra uygulama alanı bulmuştur.
C) Osmanlı Devleti’nde Batılılaşma fikrinin anlaşılamaması yanlış siyasetin uygulanmasına yol açmıştır.
D) Osmanlı toplumu gelenek ve göreneklerine bağlı bir
toplum olduğu için Batılılaşmaya yabancı kalmıştır.
E) Sosyal alanda, Batıcılık fikrinin toplumda bazı değişiklikleri beraberinde getirdiği görülmektedir.
Î
ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Bu parçada Osmanlıcılık akımının aşağıdaki amaçlarından hangisi belirtilmiştir?
4. 20. yüzyıl başlarında Osmanlı Devleti’nin çöküş dönemine girmesi çeşitli düşüncelerin ortaya çıkmasına
neden olmuştur. Osmanlı Devleti 19. yüzyılda daha
düzenli ve programlı bir ıslahat hareketine girmiştir.
Fakat dış baskılar ve ülke içindeki karışıklıklar başarıya
ulaşmasına engel olmuştur. Yapılan her türlü harekete
rağmen devlet içinde bulunduğu durumdan kurtulamamış, ‘‘hasta adam’’ olarak tanımlanan Osmanlı Devleti
iyileşememiştir. Fakat 19. yüzyılın ikinci yarısından
sonra devleti batmaktan kurtarmak amacını güden
birtakım akımlar 20. yüzyıl başlarında II.Meşrutiyet’le
daha belirgin olarak ortaya çıkmıştır. Devletin birlik ve
bütünlüğünü sağlamaya çalışan bu fikir akımları küçük
çapta devlet doktrini özelliği gösterir.
Bu parçadan Osmanlıdaki düşünce akımlarıyla ilgili
olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Düşünce akımlarının ortak noktası, Osmanlı
Devleti’ni zor durumdan kurtarmaktır.
B) 20. yüzyıl, düşünce akımlarının en etkili olduğu yüzyıldır.
C) Düşünce akımları Osmanlının çöküşünü geciktirmiştir.
D) Düşünce akımları Fransa’da ortaya çıkmış ve
Osmanlı Devleti’ni etkilemiştir.
E) Düşünce akımları Osmanlı Devleti’ni güç durumda
bırakmıştır.
5. II.Mahmutʼun ‘‘Ben tebamdaki din farkını ancak camilerine, havralarına ve kiliselerine gittikleri zaman
görmek isterim!’’ sözü aşağıdaki fikir akımlarından
hangisinin doğuşuna işaret etmektedir?
A) İslamcılık
B) Türkçülük
C) Milliyetçilik
D) Osmanlıcılık
E) Batıcılık
TEST
15
Millî Edebiyat Dönemi Oluşumu
6. Milliyetçi edebiyat, Türkçülük fikrinin hâkim olduğu,
sanatçılarının halka yönelerek yerli kaynaklardan yararlandığı, Türk milletinin maddi ve manevi değerlerini
ön planda tuttuğu edebiyattır. Milli edebiyat ise milletin
maddi ve manevi kültür unsurlarını, gelenek ve görenekler çerçevesinde işleyen bir edebiyattır. Bu iki kavram kullanılan sade dil, hece vezni ve halkın yaşama
biçiminin ve değerler dünyasının işlenmesi bakımından
birleşmektedir. Ayrıldıkları nokta ise millî olma, milliyetçi olma anlayışlarındadır.
9. Osmanlı İmparatorluğu’nun dağılışı sırasında, Türk
aydınlarının büyük bir bölümü, ümmetçiliğe bağlı
Osmanlıcığın terk edilerek milliyetçiliğin benimsenmesinin, memleketin geleceği için gerekli olduğuna inanıyorlardı. Bu inanç sonucunda Türkçülük ve milliyetçilik
akımları doğmuş, her sahada millî kimlik arayışı başlamıştır. Türk vezniyle kültürü ile millî konuları, millî ülküleri işleyen Türk edebiyatı ihtiyacı ve özlemi sonunda
1911-1923 yılları arasında - - - - etkili olmuştur.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden
hangisi getirilmelidir?
Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık
söylenmiş olabilir?
7. Aşağıdakilerden hangisi 20. yüzyılda Osmanlı
Devletiʼndeki fikir akımlarının ortaya çıkışıyla ilgili
yanlış bir bilgidir?
A) Batıcılık, Batı’nın Osmanlı karşısında bilim, teknik,
fen ve sanat alanında önde olmasından dolayı ortaya çıkmıştır.
B) Batıcılık, Tanzimat’tan sonra devleti kurtarmak ve
modernleştirmek ve bu yolla devleti kurtarmak düşüncesiyle ortaya çıkmıştır.
C) Osmanlıcılık, Osmanlının etnik yapısının farklı olmasından dolayı milliyetçilik fikrinin yarattığı olumsuz sonuçları, isyanları ve toprak kaybını önlemek
düşüncesiyle ortaya çıkmıştır.
D) İslamcılık, Rusya’nın Balkanlar’da uyguladığı panislavizm düşüncesinin yarattığı etkiyi önlemek düşüncesiyle ortaya çıkmıştır.
E) Türkçülük, İslamcılık düşüncesinin geçerliliğini kaybetmesi ve azınlıkların Osmanlı’dan ayrılması ile
Türkleri tek bir bayrak altında toplamak düşüncesi
ile ortaya çıkmıştır.
8. Vatan ne Türkiye’dir Türklere ne Türkistan
Vatan büyük ve müebbet bir ülkedir: Turan!
A) Milli Edebiyat akımı
B) Tanzimat Edebiyatı
C) edebiyatıcedide
D) fecriati
E) saf şiir akımı
ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
A) Milli edebiyatın tanımı nedir?
B) Milliyetçi edebiyatı oluşturan unsurlar nelerdir?
C) Millî edebiyat ile Türk milleti arasında nasıl bir bağlantı vardır?
D) Milliyetçi edebiyat ile millî edebiyatın farkı nedir?
E) Milliyetçi ve milli kavramları nasıl oluşmuştur?
10. Aruz sizin olsun hece bizimdir
Halkın söylediği Türkçe bizimdir
Leyl sizin, şeb sizin, gece bizimdir
Değildir bir mana üç ada muhtaç
Bu dizelerin ait olduğu dönemle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Türkçülük akımının, etkisi vardır.
B) Arapça ve Farsça sözcüklerin yerine Türkçesi kullanılmıştır.
C) Halk edebiyatına dönüş vardır.
D) Hece ölçüsü benimsenmiştir.
E) İmgelerle, dolu, kapalı bir tercih edilmiştir.
11. Aşağıdakilerden hangisi Milli Edebiyatʼın özelliklerinden biri değildir?
A) Halk edebiyatının kuralları benimsenmiş, millî unsurlara dönmek amaçlanmıştır.
B) Yeni Lisan hareketiyle dilde sadeleşmeyi başlatmışlardır.
C) Kurtuluş Savaşı’nın etkisiyle Anadolu’ya yönelim
başlamıştır.
D) Türk kültürünü ve tarihini el değmemiş bir hazine
olarak kabul etmişlerdir.
E) Türkçeyi bilim ve sanat dili haline getirme dil bilinci
yoluyla millî bilinç oluşturmayı hedeflemiştir.
Bu dizelerin etkilendiği fikir akımı ve temsilcisiyle
ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
KAVRAM
IM
EST
AT
KAZAN
A) İslamcılık - Mehmet Âkif Ersoy
B) Türkçülük - Şinasi
C) Osmanlıcılık - Namık Kemal
D) Türkçülük - Ziya Gökalp
E) Batıcılık - Abdullah Cevdet
Adı
:.............................................
1
2 3
4
5
6
7 8
9 10 11 12
Soyadı :.............................................
Sınıf
:.............................................
NO :
.............................................
Puan : ..............