2. Fazla veya Yersiz Ödemeler Kamu Zararı Teşkil Eder mi?

her birinin ayrı birer idari işlem mi olduğu tartışma konusudur. Genel olarak maaş ödemesinin idari işlem olduğundan hareketle yapılan fazla veya yersiz ödemenin de bir idari
işlem olduğu tabiidir.
İdare hukukunda idari işlemin sona ermesi yollarından biri olan geri alma, işlemin yapıldığı tarihten itibaren ortadan kaldırılması, hukuk âleminden çıkarılması (Tan, 1970:5) olarak
tanımlanmaktadır. Hukuka aykırı bir idari işlem olan fazla veya yersiz maaş ödemesinin
geri alınması da idari işlemin geri alınması olarak değerlendirilebilecektir. İdari işlemin
“yetki, şekil, amaç, sebep, konu” bakımından hukuka uygun olması gerekmektedir. Hukuka aykırı bir işlemin geri alınması, ikinci bir idari işlemle olmaktadır. Dolayısıyla bu
geri alma işleminin de, idari işlemin unsurları bakımından hukuka uygun olması gerekir.
Doktrinde, idarenin hukuka aykırı işlemini geri almada keyfi olmadığı, işlemi, dava açma
süresi içinde geri alabileceği konusunda görüş birliği bulunmaktadır (Çağlayan, 2000:1-2).
2. Fazla veya Yersiz Ödemeler Kamu Zararı Teşkil Eder mi?
Türk Dil Kurumuna göre “fazla”; gereğinden, alışılmıştan çok, aşırı olan, ziyade olarak
tanımlanmaktadır. “Yersiz” ise yerinde olmayan, uygunsuz, anlamsız, manasız olarak ifade
edilmektedir. Bu tanımlardan yola çıkılarak fazla ödemenin mevzuatta yer alan bir unsurun
yorumunda hataya düşülmek suretiyle söz konusu ödemeyi hak eden kişiye olması gerekenden fazla ödeme yapılması; yersiz ödemenin ise, ödeme yapılan kişi açısından mevzuatta
yer almayan uygunsuz bir ödeme yapılması anlamına geldiği söylenebilir. Örneğin, mevzuatta yer alan özel hizmet tazminatının yorumunda hata yapılmak suretiyle bir memura
olması gerekenden 10 puan fazla özel hizmet tazminatı ödenmesi durumunda fazla ödemeden bahsedilirken, makam tazminatını hak etmeyen personele makam tazminatı ödenmesi
yersiz ödeme olarak değerlendirilecektir. Bu ödemelerin kamu zararı teşkil edip etmediği
konusunda yorum yapabilmek için kamu zararı kavramını incelemek gerekmektedir.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesinde belirtildiği
üzere Kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya
eksilmeye neden olunmasıdır. Aynı maddede kamu zararının belirlenmesinde dikkate
alınacak kıstaslar ayrıca sayılmıştır. Anılan bentlerde kamu zararı olarak nitelendirilecek
olan ödemelerin kamu kurumlarınca piyasadan mal veya hizmet satın alınması, piyasaya iş
yaptırılması ve transfer ödemelerinin usulünce yapılmamasından dolayı kamu kaynağında
azalışa sebep veya idare gelirlerinin tarh, tahakkuk ve tahsilinin mevzuata uygun yapılmamasından dolayı artışına engel olunması durumlarından bahsedilmektedir. Yine aynı
fıkranın “g” bendinde; mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması, kamu zararının
belirlenmesinde esas alınacak kriterlerden biri olarak sayılmıştır. Kamu zararının belirlenmesinde salt tanımından hareket etmek hatalı yorumlara sebebiyet verebilecektir. Danıştay
2 nci Dairesinin 27.12.2010 tarih ve 2010/5111 no.lu kararında “Yukarıdaki maddenin
birinci fıkrasında kamu zararı tanımı yapılmış, ikinci fıkrada ise birinci fıkrada tanımlanan hususların geçerli sayılacağı haller belirlenmiştir. Bu itibarla 5018 sayılı Kanuna göre
46