RATLARDA MATERNAL DÜŞÜK KALİTELİ PROTEİN DİYETİNİN FETAL BÜYÜME VE GELİŞME ÜZERİNE ETKİSİ Arzu KABASAKAL, Halil DAŞGIN, Atilla GÜLEÇ, İlyas ONBAŞILAR, Aslı AKYOL MUTLU Fetal Programlama Hipotezi Uterusta maruz kalınan optimal olmayan beslenme çevresi Fetüs metabolizmasında kalıcı değişikliklere yol açarak Yetişkinlik döneminde kronik hastalık riskini arttırır Journal of the American College of Nutrition, Vol. 23, No. 6, 588S–595S (2004) Hayvanlarda fetal programlama hipotezinin çalışılması için birçok yaklaşım ele alınmıştır Fetal ya da neonatal gelişimin manipüle edilmesi amacıyla gebelikte ya da emziklilikte besin alımının sınırlandırılması yaklaşımı ( global besin ögesi kısıtlama modelleri) yaygın olarak kullanılmaktadır Proc Nutr Soc. , 65(1), 97–105, 2006. Daha özgün diyet manipulasyonları Makrobesin ögelerinin( doymuş yağ, protein, karbonhidrat) fazla miktarda verilmesi ya da kısıtlanması Belirli mikrobesin ögelerinin( demir, çinko, kalsiyum) alımının kısıtlanması Proc Nutr Soc. , 65(1), 97–105, 2006. Literatürde maternal düşük protein alımı - fetal programlama ile ilgili oldukça fazla sayıda çalışma varken, maternal diyetin protein kalitesinin fetüs gelişimi üzerine etkileri ile ilgili veri çok sınırlı düzeydedir Protein kalitesi açısından düşük olan bir diyetin fetal büyüme, gelişim ve fetüs metabolizması üzerindeki sonuçları ve bu sonuçların yetişkinlik döneminde kronik hastalık gelişimine olan etkisi merak konusudur AMAÇ Ratlarda maternal düşük kaliteli protein diyetinin fetal büyüme ve gelişme üzerine etkisinin belirlenmesidir Araştırmanın Yeri ve Örneklem • Bu araştırma Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Deney Hayvanları Laboratuvarında yürütülmüştür. • Araştırma bir adet kontrol (C;n:5) ve bir adet deney grubundan (W;n:7) oluşmaktadır. Araştırmanın Genel Planı Gebelik Öncesi 11 haftalık dişi Wistar ratlar (1 hafta standart diyet) Gebelik Emziklilik Kontrol diyeti (%20 kazein) * Kontrol diyeti (%20 kazein)* Buğday glutenli diyet (%20 buğday gluteni)* Buğday glutenli diyet (%20 buğday gluteni)* Ötanazi 2 Çiftleşme * Enerji ve protein içerikleri aynı Ötanazi 1 Tüm annelere ve her batından 1 erkek ve 1 dişi rata Araştırmanın Genel Planı Deney ve kontrol gruplarında Maternal besin tüketimi ve vücut ağırlığı hafta içi beş gün Yavruların doğum ağırlığı ile vücut ağırlıkları da çalışmanın sonuna kadar hafta içi beş gün ölçülmüştür. BULGULAR Maternal Diyet Tüketimi(g) 40 35 30 25 Kontrol 20 Buğday Gluteni 15 10 5 0 1 2 3 4 Hafta 5 6 Maternal diyet P=0.003 Hafta P<0.001 Doğum Ağırlığı (g) 6 * * 5,5 5 Kontrol Buğday Gluteni 4,5 4 3,5 Erkek Dişi Maternal diyet P<0.001 Cinsiyet P=0.08 * p<0,001 Laktasyon dönemi vücut ağırlığı (g) Erkek 40 35 30 25 20 Kontrol 15 Buğday Gluteni 10 5 0 1 2 Hafta 3 Maternal diyet P<0.001 Hafta P<0.001 * p=0,05 Laktasyon dönemi vücut ağırlığı (g) Dişi 40 * 35 30 25 20 Kontrol 15 Buğday Gluteni 10 5 0 1 2 Hafta 3 Maternal diyet P<0.001 Hafta P<0.001 * p=0,05 SONUÇ Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde, protein alımının önemli bir bölümünü oluşturan bitkisel kaynaklı proteinlerin, elzem amino asit örüntüsünün yetersiz olması nedeniyle gereksinmeleri karşılayamadığı bilinmektedir Mevcut çalışmada ratlarda düşük kaliteli protein alımının fetüs gelişimi üzerindeki etkileri incelenmiş ve doğum ağırlığı ile vücut ağırlığı parametrelerinin farklılaştığı saptanmıştır T E Ş E K K Ü R L E R