SOSYAL SEKTÖRLER VE KOORDİNASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İSTİHDAM VE ÇALIŞMA HAYATI DAİRESİ İSTİHDAM VE ÇALIŞMA HAYATI SEKTÖRÜ ÖNEMLİ YATIRIM PROJELERİ 16 OCAK 2013 Hazırlayan: Ahmet TOZLU ([email protected]) 2013 YILI YATIRIM PROGRAMI İSTİHDAM VE ÇALIŞMA HAYATI SEKTÖRÜ GENEL BİLGİLER Kalkınma Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 12 Ocak 2013 tarihli ve 28526 sayılı Mükerrer Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 2013 yılı Yatırım Programı’nda İstihdam ve Çalışma Hayatı Sektörü altında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Türkiye İş Kurumu, İçişleri Bakanlığı ve Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı tarafından yürütülecek toplam 27 adet projeye yer verilmiştir. Bu projelerin yürütümü için 2013 yılında Genel Bütçeden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na 123.500.000 TL, İçişleri Bakanlığı’na 1.000.000 TL ödenek konulmuş, Türkiye İş Kurumu tarafından yürütülen projelerin bir kısmının ise İşsizlik Sigortası Fonu (2013 yılı için 39.441.000 TL) tarafından finanse edilmesi öngörülmüştür. Bunların dışında bazı projelerde önemli miktarda AB Hibelerinden yararlanılmıştır. 2013 Yılı Yatırım Programı’nda yer olan söz konusu projelerden bazılarına ilişkin özet bilgiler aşağıda paylaşılmaktadır. Bu bilgiler ışığında; - Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na ait projeler için 2012 yılı Yatırım Programına konulan 117.678.000 TL tutarındaki (248.000 TL’si ek ödenek) toplam ödenek tutarına göre 2013 yılında yüzde 4,95 tutarında bir artış yaşanmış ve toplam ödenek tutarı 123.500.000 TL’ye erişmiştir. - İŞKUR’un İşsizlik Sigortası Fonu tarafından finanse edilen projelerine ise geçen yıl ayrılan 25.243.000 TL’ye göre (6.000.000 TL’si ek ödenek) yüzde 56,25 artışla 39.441.000 TL toplam ödenek ayrılmıştır. 2 ÖNEMLİ PROJELER 2010 yılında başlatılan ve 15 Şubat 2012 tarihinde sonlandırılan ve AB Katkısı da bulunan “Türkiye’de İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Şartlarının İyileştirilmesi Projesi”nin (İSGİP) tamamen ulusal kaynaklarla genişletilmiş ve yenilenmiş bir devamı niteliğindedir. İSGİP’in çıktılarının daha fazla sayıda metal, maden ve inşaat KOBİ’lerine eğitimlerle yaygınlaştırılması, uygulamanın bu üç sektörle sınırlı kalmaması için, taşıdıkları risk faktörleri dikkate alınarak belirlenen tekstil, gıda, kimya, mobilya ve deri sektörlerini de kapsayacak şekilde yaygınlaştırılması ve bu doğrultuda bu yeni sektörlerde de yönetim sistemi modelinin kurulması amacıyla 2013 Yılı Yatırım Programına 3 yıllık bir dönem için İş Sağlığı ve İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN GELİŞTİRMESİ PROJESİ (İSGEP) Güvenliğinin Geliştirmesi Projesi (İSGEP) konulmuştur. Projenin sonunda, belirlenen hedef sektörlere özgü İSG yönetim sistemleri ile bunların uygulamasında kullanılacak risk değerlendirmesi ve İSG performans izleme yöntemlerinin geliştirilmesi, yaygınlaştırma eğitimlerinde toplam 3000 İSG profesyoneli ve ilgili tarafın eğitilmesi gibi çıktılar beklenmektedir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecek olan projenin toplam tutarı 9.150.000 TL olup 2013 yılı için Programa 3.150.000 TL ödenek konulmuştur. Ödeneğin; yüksek risk taşıyan sektörlerde yer alan KOBİ’lere özgü, kolay uygulanabilir ve İSG Kanununun gereklerini de karşılayan bir İSG yönetim sistemi modellerinin geliştirilmesi, İSG konularında İSG profesyonelleri ve ilgili tarafların eğitilmesi, İSG alanında farkındalığın arttırılması ve proje faaliyetlerinin tanıtımı gibi hedef ve bileşenler öngörülmektedir. 3 doğrultusunda kullanılması Mevsimlik gezici tarım işçilerinin ve ailelerinin çalışma ve sosyal hayatlarını iyileştirmeyi hedefleyen proje Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Söz konusu proje 2010 yılında başlatılıp 2012 yılında sona eren METİP projesinin devamı niteliğindedir. Proje, ülkedeki uzun vadeli nitelikli işgücü ihtiyacını karşılamak, mevsimlik tarım işçilerini kayıt altına almak ve başta çocuklar olmak üzere aile fertlerinin çalışma ve sosyal hayatlarını iyileştirmek amacıyla ulaşım, barınma, MEVİMLİK GEZİCİ TARIM İŞÇİLERİNİN ÇALIŞMA VE SOSYAL eğitim, sağlık, güvenlik, sosyal çevreyle ilişkiler ve iş ve sosyal güvenlik olarak yedi ana başlıkta toplanan sorunların çözümüne odaklanmıştır. Toplam bütçesi 7.946.000 TL olan projeye 2013 yılı için HAYATLARININ ayrılan ödeneğin 4.473.000 TL’si sermaye transferi, 3.473.000 İYİLEŞTİRİLMESİ TL’si ise sermaye gideri olarak konulmuştur. Geçen yıl sona PROJESİ (METİP-2) TL harcanmıştır. Yapılan harcamanın büyük kısmını çadır eren METİP (1) Projesinde ise üç yıl içinde toplam 93.000.000 kiralama, çadır yerleşim yeri kurma ve altyapı yatırımları yapma gibi işler oluşturmuştur. Mevsimlik gezici tarım işçilerine ilişkin ilerleyen dönemlerde ne gibi çalışmalar yapılmasının, alandaki sorunlara hangi tür yöntemlerle yaklaşılmasının tespiti, sürecin tekrar analiz edilmesi ve toplantı, panel vs. faaliyetlerle bu konuya ilişkin daha fazla kamuoyu oluşturulması amacıyla önceki projeden farklı olarak METİP (2) kapsamında sermaye gideri tertibine 3.473.000 konulmuştur. 4 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi tarafından yürütülen ve 2012 yılında başlatılıp 2017 yılında sona ermesi planlanan projenin genel olarak amacı 15-64 yaş grubu arasındaki yetişkinlerin; eğitim durumları, eğitimlerinden edinmiş oldukları birikimi, bu ULUSLARARASI birikimin iş hayatına geçişte ne şekilde kullanıldığı ve eğitim YETİŞKİN yanıt verdiği hususlarında istatistiki bilgi toplanması ve sisteminin sosyo-ekonomik hayatın gereklerine ne şekilde BECERİLERİNİN karşılaştırılmalı değerlendirmelerde bulunulmasıdır. Programın ÖLÇÜLMESİ verimli ve tesirli şekilde ekonomiye kazandırılmasına katkıda PROGRAMI (PIACC) genel hedefi ise, işgücünün sahip olduğu becerilerin daha bulunmak olarak belirlenmiştir. Başlangıçta toplam bütçesi 3.375.000 TL olarak belirlenen projenin yapılan aktarımlar neticesinde şu anki toplam bütçesi 3.575.000 TL olup, 2012 yılı içerisinde 448.000 TL harcama yapılmıştır. Projenin 2013 yılı ödeneği 995.000 TL olarak belirlenmiştir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Dezavantajlı Gruplar Daire Başkanlığı tarafından yürütülen ve 2012 yılında başlayıp 2015 yılında bitirilmesi planlanan projenin henüz harcaması ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİN bulunmamaktadır. Gaziantep, Adana, Şanlıurfa, Kocaeli ve Ordu illerindeki KOBİ’lerde ağır ve tehlikeli işlerde çalışan ÖNLENMESİNDE çocuklara, sokakta çalışan çocuklara, aile işleri dışındaki YEREL KAYNAKLARIN yönelik hazırlanan projenin hedefi, tarama araştırması mevsimlik gezici ve geçici tarım işlerinde çalışan çocuklara ETKİNLEŞTİRİLMESİ yapılması, bu illerde çocuk işçiliği birimleri oluşturarak etkili PROJESİ artırılmasıdır. Bu doğrultuda toplam 3.000.000 TL maliyete bir izleme sistemi kurulması ve önleme kapasitesinin sahip projenin 2013 yılı ödeneği 1.000.000 TL olarak belirlenmiştir. 5 Proje AB Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı’nın (IPA) İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Bileşeninin (4. Bileşen) Sosyal İçerme ekseni doğrultusunda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Dezavantajlı Gruplar Daire Başkanlığı tarafından yürütülecektir. Genel olarak amacı, özel itina gösterilmesi DEZAVANTAJLI KİŞİLERİN İSTİHDAMININ VE SOSYAL İÇERMENİN İYİLEŞTİRİLMESİ PROJESİ gereken kişilerin işgücüne dahil olmalarının sürdürülebilir hale getirilmesi ve işgücü piyasasındaki tüm ayrımcılık türleri ile mücadele edilmesi olan projenin hedefleri arasında ise dezavantajlı kişilerin istihdam edilebilirliklerinin artırılması, işgücü piyasasına ve kamu istihdam hizmetlerine erişimlerinin önündeki engellerin kaldırılması sayılmıştır. Projenin hedef grupları arasında özürlüler, eski hükümlü ve tutuklular, Roman nüfusunun yoğun olduğu bölgelerde yaşayan insanlar gibi gruplar sayılmaktadır. 2013 yılı itibarıyla başlayan ve iki yıl sürecek olan projenin 18.170.000 TL’si Ulusal Bütçe, 67.710.000 TL’si ise AB hibesi şeklinde düzenlenmiştir. 2013 yılı için Genel Bütçeden Yatırım Programı’na konulan ödenek 9.085.000 TL’dir. İçişleri Bakanlığı İltica ve Göç Bürosu tarafından yürütülecek olan projenin toplam tutarı 2.000.000 TL olup 2013 yılı Yatırım Programında 1.000.000 TL ödenek konulmuştur. Projenin TÜRKİYE İLTİCA VE amacı ülkemize sığınma ve iltica başvurusunda bulunmuş GÖÇ ARAŞTIRMASI kişilerin sosyo ekonomik profilinin ortaya çıkartılması, çocuk ve kadın başta olmak üzere farklı grupların kendilerine sunulan hizmetlerden beklentileri ve karşılanma durumunun ortaya konulması şeklindedir. 6