Türkiye Akılcı İlaç Kullanımı Bülteni Cilt:4 Sayı:1 Ocak 2017 Cilt: 4 Sayı: 1 Ocak 2017 1 Türkiye Akılcı İlaç Kullanımı Bülteni Cilt:4 Sayı:1 Ocak 2017 EDİTÖR Uzm. Ecz. Elif SARIGÖL ÇALAMAK Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı Dairesi YAYIN KURULU Dr. Hakkı GÜRSÖZ Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Kurum Başkanı Doç. Dr. Hakan EROĞLU Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Kurum Başkan Yardımcısı ÇEVİREN Uzm. Ecz. Elif SARIGÖL ÇALAMAK Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı Dairesi DÜZELTMEN Uzm. Dr. Kubilay ORANSAY İzmir İl Sağlığı Müdürlüğü Ecz. Mesil AKSOY Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı Dairesi Başkanı Prof. Dr. Ahmet AKICI Marmara Üniversitesi Tıbbi Farmakoloji AD Dr. Dyt. Pınar GÖBEL Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı Dairesi Dr. Ecz. Melda KEÇİK Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı Dairesi Ecz. Emre Umut GÜRPINAR Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı Dairesi BİLİMSEL DANIŞMA KURULU Prof. Dr. Ayşe GELAL Dokuz Eylül Üniversitesi Tıbbi Farmakoloji AD Uzm. Dr. Fatma İŞLİ Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı Dairesi Uzm. Dr. Ali Boray BAŞCI Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı Dairesi İLETİŞİM ADRESİ: Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, Söğütözü Mahallesi 2176. Sok. No:5 PK 06520 Çankaya/ANKARA Tel:+90 (312) 218 30 00 F:+90 (0312) 218 34 60 Soru ve önerilerinizi [email protected] e-posta adresine gönderebilirsiniz. 2 Türkiye Akılcı İlaç Kullanımı Bülteni Cilt:4 Sayı:1 Ocak 2017 İÇİNDEKİLER Editörün Önsözü…………………………………………………………………………......................................3 Bakteriyel Deri ve Yumuşak Doku Enfeksiyonları………………………………………………………………4 Vichitra Sukumaran, Sanjaya Senanayake (Aust Prescr 2016;39:159–63) 3 Türkiye Akılcı İlaç Kullanımı Bülteni Cilt:4 Sayı:1 Ocak 2017 EDİTÖRÜN ÖNSÖZÜ Bakteriyel deri enfeksiyonları, lokalize, önemsiz enfeksiyonlardan sistemik toksisite ve önemli mortaliteye sahip hızlı ilerleyici enfeksiyonlara kadar çeşitli şekillerde karşımıza çıkabilmektedir. Toplum içerisinde bu enfeksiyonların tanınabilmesi ve tedavi edilebilmesi ve ciddi enfeksiyon vakalarında hastanın acilen ilgili uzmana sevk edilmesi önemlidir. Türkiye Akılcı İlaç Kullanımı Bülteni’nin Ocak 2017 sayısında çevirisi yapılmış olan makalede, bakteriyel deri ve yumuşak doku enfeksiyonlarının tanı ve tedavisinde dikkat edilmesi gereken hususlar ele alınmıştır. 4 Türkiye Akılcı İlaç Kullanımı Bülteni Cilt:4 Sayı:1 Ocak 2017 BAKTERİYEL DERİ VE YUMUŞAK DOKU ENFEKSİYONLARI (Australian Prescriber dergisinin izniyle orijinal metinden çevrilmiştir.) Orijinal makaleye aşağıdaki bağlantı üzerinden ulaşılabilir. Vichitra Sukumaran, Sanjaya Senanayake (Aust Prescr 2016;39:159–63) https://www.nps.org.au/australian-prescriber/articles/bacterial-skin-and-soft-tissue-infections Özet Bakteriyel deri enfeksiyonları hem polikliniklere hem de acil servislere başvurularda en yaygın sebepler arasındadır. Çıban ve karbonkül gibi iltihaplı enfeksiyonlarda optimal tedavi insizyon ve drenajdır. Antibiyotik tedavisi genellikle gerekli değildir. Komplike olmayan bakteriyel deri enfeksiyonlarının çoğu 5-10 günlük bir antibiyotik tedavisi gerektirmektedir. Toplum kökenli metisilin dirençli (multi dirençli olmayan) Staphylococcus aureus’a bağlı iltihaplı deri enfeksiyonlarının yüksek bir prevalansı bulunmaktadır. Bu sebeple bu tür enfeksiyonlar için ampirik antibiyotik tedavilerinde yeterli antimikrobiyal korumayı sağlamak önemlidir. Anahtar Sözcükler: antibiyotikler, selülit, impetigo, yumuşak doku enfeksiyonu Giriş Enfeksiyonu uygun bir şekilde yönetmek için, bakteriyel deri enfeksiyonlarında yaygın olarak görülen klinik bulgular ve patojenler hakkında bilgiye sahip olmak önemlidir. Deri enfeksiyonlarının tipi, enfeksiyonun derinliğine ve ilgili cilt bölgesine bağlıdır. Bununla ilgili sınıflandırma ve enfeksiyonların nasıl yönetileceği Tablo 1’de belirtilmiştir. İmpetigo İmpetigo hasarlı cilt (ikincil) bölgelerinde veya normal cildin doğrudan işgali yoluyla (primer) gelişebilen yüzeysel bakteriyel enfeksiyonlardır (Şekil 1). Çocuklarda yaygın olarak görülür ve çok bulaşıcıdır. Başlıca iki formu bulunmaktadır: Büllöz olmayan veya kabuklu İmpetigo – Belirgin sarı renkte kaşınmaya neden olan kabuklu lezyonlardır. Genellikle yüzde veya ekstremitelerde gözlenirler. Büllöz İmpetigo – Genellikle Staphylococcus aureus’tan kaynaklanmaktadır. Kahverengi çatlak kabukları sergileyen büller şeklinde görülür. 5 Türkiye Akılcı İlaç Kullanımı Bülteni Cilt:4 Sayı:1 Ocak 2017 Tablo 1 Genel Bakteriyel Deri Enfeksiyonlarına Terapötik Yaklaşım Enfeksiyon Olası patojen Tedavi İmpetigo Staphylococcus aureus Hafif veya lokalize hastalıklarda: Streptococcus pyogenes Kabuğun yıkanması Topikal mupirosin Çoklu lezyonlar veya tekrarlayan hastalıklarda: Tedaviye rehberlik için kültür 10 güne kadar oral antibiyotik (dikloksasilin/sefaleksin/trimetoprim ilebirlikte sulfametoksazol) İyileşme olmazsa intravenöz antibiyotik S. aureus kaynaklı tekrarlayan enfeksiyonlarda dekolonizasyonun değerlendirilmesi Ev halkına bulaşmayı azaltmak için öneriler ve eğitim: Lezyonlara dokunmaktan kaçının Ellerinizi özellikle lezyonlara dokunduktan sonra düzenli olarak yıkayın Çıbanlar ve S. aureus Tedavide en önemli basamak insizyon ve drenaj Karbonküller S. pyogenes Lezyon için kültür ve duyarlılık testi Selülit yayıldıysa veya sistemik semptom varsa antibiyotik - 5 günlük oral dikloksasilin/sefaleksin - Toplumdan edinilmiş MDSA için 5 günlük oral klindamisin veya trimetoprim ile birlikte sulfametoksazol Folikülit S. aureus Tedavi genellikle destekleyici S. pyogenes Sıcak kompres veya topikal mupirosin Pseudomonas aeruginosa Ciddi enfeksiyonlarda impetigo gibi tedavi Selülit ve S. aureus Yatkınlaştırıcı etkenleri değerlendirin Erizipel Beta-hemolitik streptokok Alışılmışın dışındaki maruziyetleri değerlendirin (bkz. Tablo 2) – vaka bu ise antibiyotik tedavisini genişletin Lezyonlar, doku veya kan için kültür ve duyarlılık testi Ekstremiteleri yukarı kaldırın Tinea gibi altta yatan yatkınlaştırıcı deri enfeksiyonunu tedavi edin Hafif hastalıkta: 5-10 günlük oral dikoksasilin/sefaleksin/ klindamisin S. pyogenes için kültür pozitifse veya klinik görünüm varsa oral fenoksimetilpenisilin Ciddi hastalıkta veya sistemik belirtiler varlığında: 6 Türkiye Akılcı İlaç Kullanımı Bülteni Cilt:4 Sayı:1 Ocak 2017 Periorbital selülit Orbital selülit S. aureus Streptococcus species Haemophilus influenzae tip b (aşılanmamış hastalarda) S. aureus Streptococcus species H. influenzae tip b (aşılanmamış hastalarda) Anaerobik bakteri Nekrotizan S. aureus fasilit S. pyogenes Gram negatifler, Clostridium türleri Anaerobik bakteriler MDSA metisilin-dirençli Staphylococcus aureus İntravenöz flukloksasilin/sefazolin/vankomisin Dekolonizasyon veya proflaktik antibiyotikleri değerlendirin Hafif hastalıkta: 7 günlük oral dikloksasilin/sefaleksin/ klindamisin H. influenzae tip b enfeksiyonu şüphesi varsa (aşılanmamış, 5 yaş altı): 7 günlük oral amoksisilin ve klavulanat veya sefuroksim Ciddi hastalıkta veya sistemik belirtiler varlığında: Orbital selülit gibi tedavi edin Acil cerrahi karar ile hastanede yatan hasta tedavisi Kan kültürü ve göz çukuru CT taraması İntravenöz antibiyotik Acil cerrahi debridman ile hastanede yatan hasta tedavisi Dokudan kültür ve duyarlılık testi Klindamisin içeren intravenöz geniş spektrumlu antibiyotik (bakteriyel endotoksin sentezinin baskılanması ile antitoksin etki) İmpetigo İmpetigo hasarlı cilt (ikincil) bölgelerinde veya normal cildin doğrudan işgali yoluyla (primer) gelişebilen yüzeysel bakteriyel enfeksiyonlardır (Şekil 1). Çocuklarda yaygın olarak görülür ve çok bulaşıcıdır. Başlıca iki formu bulunmaktadır: Büllöz olmayan veya kabuklu İmpetigo – Belirgin sarı renkte kaşınmaya neden olan kabuklu lezyonlardır. Genellikle yüzde veya ekstremitelerde gözlenirler. Büllöz İmpetigo – Genellikle Staphylococcus aureus’tan kaynaklanmaktadır. Kahverengi çatlak kabukları sergileyen büller şeklinde görülür. Şekil 1. İmpetigo 7 Türkiye Akılcı İlaç Kullanımı Bülteni Cilt:4 Sayı:1 Ocak 2017 Çıbanlar ve Karbonküller Çıbanlar ve karbonküller kıl folikülünün enfeksiyonu ile ilişkilidirler ve subkütan doku içine kadar uzanırlar. Genellikle hassas ve acı vericidirler ancak hastanın genel durumu iyidir. Çoğu vakada lezyonlar sadece insizyon ve drenaj ile tedavi edilebilmektedir. Antibiyotik tedavisi sadece yaygın bir selülit veya sistemik enfeksiyon varlığında gereklidir. Folikülit Bu genellikle saçlı derinin nemli alanlarını etkileyen ve püstüller topluluğu olarak ortaya çıkan bir enfeksiyondur. Genellikle Staphylococcus aureus kaynaklı olsa da bazen küvetlere ve kaplıcalara maruziyet gibi durumlarda Pseudomonas aeruginosa gibi başka organizmalarla da bağlantılı olabilmektedir. Selülit ve Erizipel Hem selülit hem de erizipel deride eritem ve yanmanın yaygınlaşmasıyla ortaya çıkar. Lokalize enfeksiyonlara çoğu zaman lenfadenit ve lenfadenopati eşlik eder. Nadir olmayan bir şekilde, inguinal lenfadenite bağlı olarak ortaya çıkan kasık ağrısı ve hassasiyet selülit öncesinde meydana gelir. Sistemik toksisiteye ve ateşe bağlı olarak bazı hastalar kendilerini gerçekten kötü hissedebilirler. Bakteriyemi, nadir de olsa görülebilmektedir (% 5’den az). Erizipel üst dermisi ve yüzeysel lenfatikleri etkilemektedir. Deri lezyonları genellikle enfekte deride belirgin sınırlarla oluşur. Klasik olarak erizipel yüzü etkiler (Şekil 2), ancak alt ekstremite gibi diğer alanları da tutabilir. En yaygın nedeni Streptococcus pyogenes’dir (grup A streptokok). Selülit derin dermise ve subkütan dokuya kadar yayılabilir. Genellikle alt ekstremiteleri tutar (Şekil 3) ve çoğu vakada tek taraflıdır. İki taraflı alt ekstremite selüliti son derece nadirdir ve genellikle durağan dermatite işaret eder ve antibiyotik tedavisi gerektirmez. Göz ve abdominal duvar gibi vücudun diğer bölgeleri de etkilenebilmektedir. Periorbital selülit göz kapaklarını etkiler ve göz çukuruna yayılmaz. Orbital selülit sıklıkla ağrılı, derin yayılımlı, görmede ve ekstraoküler göz hareketinde azalma ile seyreden çok daha ciddi bir enfeksiyondur. Selülit genellikle ya S. aureus ya da beta-hemolitik streptokok (grup A, B, C veya G) nedeni ile oluşur. Bu iki organizmanın ayırt edilmesi tedaviye yol gösterebilir. Streptokok enfeksiyonu genellikle akut başlangıç ve hızla yayılan eritem, lenfanjit ve lenfadenopati ile karakterize edilir. Yaradan veya kandan kültür alınması kaynak organizmanın belirlenmesinde daha çok yardımcı olabilir. Ancak pozitif kültürün olmaması durumunda bu iki organizmanın ayırt edilmesi zordur ve sıklıkla antibiyotik tedavisi her iki organizmayı kapsayacak şekilde kullanılır (örneğin flukloksasilin, dikloksasilin, sefaleksin, klindamisin). 8 Türkiye Akılcı İlaç Kullanımı Bülteni Cilt:4 Sayı:1 Ocak 2017 Şekil 2. İmpetigo Şekil 3. Selülit Selülite Tanısal Yaklaşım Selüliti olan hasta değerlendirilirken sistemik özellikler incelenmelidir. Enfeksiyonun olası giriş yolları da araştırılmalıdır. Bunlar aşağıdakileri kapsar: Deri bütünlüğünün bozulması, böcek ısırığı, yara, sıyrık Önceden var olan deri enfeksiyonu, tinea pedis, impetigo Altta yatan deri hastalığı, egzama, psöriyazis Lenfödem veya ameliyat kaynaklı lenfatik veya venöz sistemde parçalanma Bozulmuş arteriyel kaynaklı periferal vasküler hastalık Kronik venöz yetmezlik Daha az sıklıkla görülen klinik durumlar veya maruziyetlerle ilişkili deri enfeksiyonlarının göz önünde bulundurulması önemlidir (Tablo 2). Bu vakalarda, kültür ve hassasiyet testi için örnek alınması ve tedavi rejimlerinin olası patojenleri kapsayacak şekilde genişletilmesi gerekmektedir. Tedavisi zor veya atipik enfeksiyonlarda uzman görüşü alınması önerilmektedir. Birçok durum kendini selülit gibi maskeleyebilir (bkz. Kutu 1). Bu durumlar, gereksiz antibiyotik tüketiminden kaçınmak için her zaman atipik vakalar olarak değerlendirilmelidir. Kutu 1. Selülit İçin Enfeksiyöz Olmayan Ayırıcı Tanı Staz dermatiti Yüzeyel tromboflebit Derin ven trombozu Konjestif kalp yetmezliği İlaç reaksiyonları Böcek ısırığı Kutanöz vaskülit Akut gut 9 Türkiye Akılcı İlaç Kullanımı Bülteni Cilt:4 Sayı:1 Ocak 2017 Tablo 2 Alışılmışın Dışında Maruziyet ve Klinik Senaryo ile İlişkili Deri Enfeksiyonu Maruziyet öyküsü İlişkili organizmalar Temiz su maruziyeti Aeromonas hydrophila Tuzlu su maruziyeti Vibrio türleri özellikle V. vulnificus Diğer su kaynaklı enfeksiyonlar Mycobacterium marinum, Erysipelothrix rhusiopathiae Toprak veya diken yaralanmaları Atipik mikobakteri, nokardia, fungi, Sporothrix schenkii Pasteurella multocida Kedi ısırması Köpek ısırması Capnocytophaga canimorsus, Pasteurella canis İnsan ısırması Eikenella corrodens Sıcak küvet maruziyeti Pseudomonas aeruginosa İmmünosupresyon ve nötropeni Pseudomonas aeruginosa, Cryptococcus türleri, nokardia, mikobakteri Nekrotizan Deri Enfeksiyonları En çok bilinenleri nekrotizan fasiit olan nekrotize deri enfeksiyonları, hızla debridman ve uygun intravenöz antibiyotik gerektiren tıbbi ve cerrahi acil durumlardır. Enfeksiyon bir veya birden fazla patojenden kaynaklanabilir (örn. S. pyogenes, Gram negatifler, Clostridium). Enfeksiyon genellikle altta yatan yumuşak doku veya kasların nekrozunu içerir. Tipik erken klinik özellikleri, üzerini örten derinin değişikliklerine orantısız ve ağrılı bir şekilde etkilenen bölgenin endurasyonu ve eritemidir. Enfeksiyon ilerledikçe derinin rengi mor veya maviye değişebilir ve son olarak büllere ve kangrene dönüşebilir (Şekil 4). Hasta genellikle sistemik toksisite, hemodinamik istikrarsızlık ve çoklu organ yetmezliği ile oldukça rahatsızdır. Her vakada acil hastaneye sevk gereklidir. Cerrahi inceleme nekrotizan fasiit tanısını koymanın tek yoludur ve her vakada kesin bir yönetimdir. İnceleme ayrıca antibiyotik tedavisine yol gösterici uygun kültürün yapılabilmesi için gerekli materyalin eldesini de sağlar. Şekil 4. Nekrotizan fasiit 10 Türkiye Akılcı İlaç Kullanımı Bülteni Cilt:4 Sayı:1 Ocak 2017 Metisilin-dirençli Staphylococcus aureus (MDSA) Avustralya’da1,2 ve dünya genelinde toplum kaynaklı çoklu MDSA dirençli deri enfeksiyonlarının oranlarında hızlı bir artış olmuştur. Bakteriyel deri enfeksiyonlarında ampirik antibiyotik tedavisi düşünülürse, bu patojen olasılığını değerlendirmek önemlidir (klindamisin veya trimetoprim ile birlikte sulfametoksazol). Toplumla ilişkili MDSA'nın flukloksasilin, dikloksasilin ve sefalosporinler gibi betalaktam antibiyotiklere dirençli olması nedeniyle, lezyonların kültürü ve duyarlılık testleri tedaviyi yönlendirmek için kullanılmalıdır. Topikal Antibiyotikler Ne Zaman Kullanılmalıdır? Güncel önerilere göre topikal mupirosin, sadece hafif impetigo ve folikülit vakalarında önerilmektedir. Tüm diğer enfeksiyonlar, insizyon ve drenaj veya oral ve intravenöz antibiyotiklerle tedavi edilmelidir. Topikal fusidik asit ile tekli tedavi, S. aureus suşlarında artan fusidik asit direnci3,4 ile ilişkilendirilmiştir ve tek başına kullanılması tercih edilmez. Oral Antibiyotikler Ne Zaman Kullanılmalıdır? Sistemik toksisite ve kontrol edilemeyen komorbiditeleri olmayan hastalar genellikle oral antibiyotiklerle ayaktan tedavi edilebilir. Hastaneye Sevke ve İntravenöz Antibiyotik Tedavisine Nasıl Karar Verilmelidir? Sistemik olarak rahatsız olan ağır durumdaki hastaların izleme ve intravenöz antibiyotik tedavisi için hastanede değerlendirilmesi gerekmektedir. Parenteral antibiyotik tedavisi yatan hasta olarak veya ayaktan parenteral antibiyotik hastası olarak uygulanabilmektedir. Selülitin hastanede tedavisini destekleyecek etkenler şu şekilde sıralanabilir:5 Eşlik eden durumlar (renal yetmezlik, diyabet, konjestif kalp yetmezliği, splenektomi) veya immünsupresyon Hızlı ilerleyen enfeksiyon Derin alan enfeksiyonu için şüphe olması (büllerin, nekrozun veya kas tutulumunun bulunması) Yüksek ateş ve sertlik Hemodinamik instabilite Cerrahi drenaj gerektiren iltihaplı yara veya ısırık (özellikle yüzde veya elde) Oral antibiyotiklere sistemik veya lokal yanıt yokluğu veya yeterli tedaviye karşın değişmeyen ya da artan C-reaktif protein konsantrasyonu Pozitif kan kültürü Oral antibiyotiklerin tolere edilmesinde veya absorbsiyonunda yetersizlik Tekrar Eden Deri Enfeksiyonları Nasıl Tedavi Edilmelidir? Tekrarlayan selülit son derece zorlayıcıdır. Selülitin her tekrarlayan atağı enflamasyona ve lenfatik sistemde bozulmaya ve sonucunda lenfödeme neden olabilmektedir. Etkilenen ekstremite sonradan enfeksiyona daha yatkındır ve selülit ile ekstremite şişliği arasında kısır bir döngü oluşur. 11 Türkiye Akılcı İlaç Kullanımı Bülteni Cilt:4 Sayı:1 Ocak 2017 Enfeksiyonun altında yatan nedenin tedavi edilmesi tedavide en önemli basamaktır. Kronik lenfödem ve venöz staz vakalarında, bandaj veya çoraplarla etkilenen ekstremitenin kompresyonu, lenfatik kanalların venöz geri dönüşünü ve kontraktilitesini arttırmaya, dolayısıyla şişmeyi ve selüliti azaltmaya yardımcı olur. Ekstremitenin yukarı kaldırılması gibi diğer destekleyici önlemler de semptomatik rahatlama sağlayabilir. Örneğin bacağın selülitinde, ayağı kalçadan daha yüksek destekleyici yastıklarla kaldırmak şişme ve ağrıların azalmasına yardımcı olur. Uzun süreli baskılayıcı profilaktik antibiyotik tedavisi, tekrarlayan streptokokal selülit vakalarında semptomatik yarar sağlar ve tedavi maliyet yönünden daha uygundur.6,7 Seçenekler, günde iki kez oral penisilini veya sefaleksini içerir. Tekrarlayan stafilokokal enfeksiyonlar için dekolonizasyon önlemleri düşünülmelidir (Kutu 2).8 Yönetimi zor olan tekrarlayan enfeksiyon vakalarında profilaktik antibiyotik başlanmasının yanı sıra bir enfeksiyon hastalıkları uzmanı ile konsültasyon önerilmektedir. Kutu 2. Tekrarlayan kaynatma veya stafilokoksik deri enfeksiyonlarında dekolonizasyon rejimi önerilir - Akut lezyonu tedavi edin. - Staphylococcus aureus'un antibiyotik duyarlılığını belirlemek için burun veya perineal sürüntüler toplayın. - Aktif cilt lezyonları çözüldükten sonra, stafilokok taşıyıcılığını eradike edin. 5 günlük mupirosin nazal merhem İLE BİRLİKTE Duşta 5 gün boyunca Klorheksidin % 2 veya triklozan % 1 ile yıkama VEYA Sodyum hipoklorit çözeltisi (banyo küveti başına % 6’lık çözeltisinden 60 ml) veya 5 günlük % 2’lik triklozan banyo yağı - Havluları ortak kullanmayın. Yatak örtülerini (en az haftada bir) ve havluları (her kullanım sonrası) sıcak su ile yıkayın ve güneş altında asarak kurutun. - Açıklanan önlemlerin endekste tekrarlamayı engellememesi ya da kontaklarda tekrarlayan cilt enfeksiyonu öyküsü bulunmaması durumunda, ev halkı temaslarının dekolonizasyonu önerilmez. - Eğer dekolonizasyon önlemleri başarısız olursa topikal rejimi tekrarlayın Oral rifampisin ile birlikte 7 günlük EK OLARAK Organizmanın duyarlılığına göre oral dikloksasilin, fusidat sodyum veya trimetoprim ile birlikte sulfametoksazol Sonuç Bakteriyel deri enfeksiyonları, lokalize, önemsiz enfeksiyonlardan sistemik toksisite ve önemli mortaliteye sahip hızlı ilerleyici enfeksiyonlara kadar çeşitli şekillerde karşımıza çıkabilmektedir. Toplum içerisinde bu enfeksiyonların tanınabilmesi ve tedavi edilebilmesi ve ciddi enfeksiyon vakalarında hastanın acilen ilgili uzmana sevk edilmesi önemlidir. 12 Türkiye Akılcı İlaç Kullanımı Bülteni Cilt:4 Sayı:1 Ocak 2017 Kaynaklar 1. Gosbell IB, Mercer JL, Neville SA, Crone SA, Chant KG, Jalaludin BB, et al. Non-multiresistant and multiresistant methicillin-resistant Staphylococcus aureus in community-acquired infections. Med J Aust 2001;174:627-30. 2. Bennett CM, Coombs GW, Wood GM, Howden BP, Johnson LE, White D, et al.Community-onset Staphylococcus aureus infections presenting to general practices in South-eastern Australia. Epidemiol Infect 2014;142:501-11. 3. Howden BP, Grayson ML. Dumb and dumber--the potential waste of a useful antistaphylococcal agent: emerging fusidic acid resistance in Staphylococcus aureus. Clin Infect Dis 2006;42:394-400. 4. Williamson DA, Monecke S, Heffernan H, Ritchie SR, Roberts SA, Upton A, et al. High usage of topical fusidic acid and rapid clonal expansion of fusidic acid-resistant Staphylococcus aureus: a cautionary tale. Clin Infect Dis 2014;59:1451-4. 5. Gottlieb T, Atkins BL, Shaw DR. 7: Soft tissue, bone and joint infections.Med J Aust 2002;176:609-15. 6. Thomas KS, Crook AM, Nunn AJ, Foster KA, Mason JM, Chalmers JR, et al.; U.K. Dermatology Clinical Trials Network’s PATCH I Trial Team. Penicillin to prevent recurrent leg cellulitis. N Engl J Med 2013;368:1695-703. 7. Mason JM, Thomas KS, Crook AM, Foster KA, Chalmers JR, Nunn AJ, et al. Prophylactic antibiotics to prevent cellulitis of the leg: economic analysis of the PATCH I & II trials. PLoS One 2014;9:e82694. 8. Recurrent staphylococcal skin infection [2014 Nov]. In: eTG complete. [Internet]. Melbourne: Therapeutic Guidelines Limited; 2016. [cited 2016 Sep 1] 13