T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKĠ EĞĠTĠM VE ÖĞRETĠM SĠSTEMĠNĠN GÜÇLENDĠRĠLMESĠ PROJESĠ) MUHASEBE VE FĠNANSMAN MUHASEBE ANKARA 2009 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliĢtirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu BaĢkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaĢtırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliĢtirilmiĢ öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmıĢ, denenmek ve geliĢtirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya baĢlanmıĢtır. Modüller teknolojik geliĢmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koĢulu ile eğitim öğretim sırasında geliĢtirilebilir ve yapılması önerilen değiĢiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir. Örgün ve yaygın eğitim kurumları, iĢletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaĢılabilirler. BasılmıĢ modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır. Modüller hiçbir Ģekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karĢılığında satılamaz. ĠÇĠNDEKĠLER ĠÇĠNDEKĠLER.......................................................................................................... i-ii AÇIKLAMALAR ....................................................................................................... iii GĠRĠġ ........................................................................................................................... 1 ÖĞRENME FAALĠYETĠ - 1 .................................................................................... 2 1. BĠRĠNCĠ SINIF MÜKELLEF’LERĠN MUHASEBE ĠġLEMLERĠ ................. 3 1.1. Muhasebe‟nin Temel EĢitliği .................................................................... 5 1.2. Muhasebe FiĢ'i EĢitliği .............................................................................. 6 1.3. Çift Taraflı Kayıt Sistemi .......................................................................... 7 1.4. Muhasebe Süreci ....................................................................................... 8 1.5. Bilanço / Muhasebe Modülüne GiriĢ ......................................................... 9 1.6. Firma Tanımı ........................................................................................... 10 1.7. Hesap Planı Tanımı ................................................................................. 14 1.7.1. Yeni Hesap Açmak ................................................................... 16 1.7.2. Hesap Düzeltmek ...................................................................... 17 1.7.3. Hesap Silmek ............................................................................ 17 1.8. Hesap Planı Yardım Kitabı ...................................................................... 18 1.9. Muhasebe FiĢ‟i Kaydetmek .................................................................... 19 1.9.1. AçılıĢ FiĢi .................................................................................. 20 1.9.2. Tahsil FiĢi ................................................................................. 23 1.9.3. Tediye FiĢi ................................................................................ 25 1.9.4. Mahsup FiĢi .............................................................................. 28 1.9.5. “Hızlı Fatura Modülü” ile Muhasebe FiĢ‟i Kaydetmek ............ 32 1.10. Muhasebe FiĢ‟i Düzeltmek ................................................................... 36 1.11. Muhasebe FiĢ‟i Silmek .......................................................................... 36 UYGULAMA FAALĠYETĠ - 1...................................................................... 37 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME - 1 ........................................................... 38 ÖĞRENME FAALĠYETĠ - 2 .................................................................................. 40 2. MUHASEBE SÜRECĠ’NE GÖRE ÇÖZÜMLÜ MONOGRAFĠ ..................... 40 2.1. Firma Tanımı ........................................................................................... 41 2.2. DönembaĢı ĠĢlemleri ................................................................................ 42 2.2.1. Ortakların Sermaye Taahhütleri .............................................. 42 2.2.2. Ortakların Sermaye Taahhütleri´ni Yerine Getirmesi .............. 44 2.2.3. KuruluĢ Bilançosu‟nun Hazırlanması ...................................... 48 2.3. Günlük Ticari ĠĢlemler ............................................................................ 49 2.3.1. Günlük Ticari ĠĢlemlerin Belgelendirilmesi ............................. 49 2.3.2. Günlük Ticari ĠĢlemlerin, Yevmiye Defterine Kayıt Edilmesi . 49 2.3.2.1. AlıĢ Faturası ............................................................... 49 2.3.2.2. KeĢide Çek ................................................................. 50 2.3.2.3. SatıĢ Faturası .............................................................. 50 2.3.2.4. Tahsilat Makbuzu ...................................................... 51 2.3.2.5. Kargo Gider Faturası ................................................. 51 2.3.2.6. Gelen Havale Makbuzu ............................................. 52 2.3.2.7. Kasa‟dan Banka‟ya Yatırılan Nakit ........................... 52 2.3.2.8. KeĢide Edilen Çek‟in Ödenmesi ................................ 53 2.3.2.9. Elektrik Gideri Faturası ............................................. 53 2.3.2.10. Amortisman Hesaplaması ve Gider Yazılması ........ 54 2.3.3. Günlük Ticari ĠĢlemlerin, Büyük Defter‟e Kayıt Edilmesi ...... 54 2.3.4. Aylık Mizan‟ın Düzenlenmesi.................................................. 54 2.3.4. KDV Beyannamesi ve Ġnternet Bildirimi ................................. 55 2.3.4. KDV Hesaplarının Kapatılması ................................................ 56 2.4. Dönemsonu ĠĢlemleri............................................................................... 57 2.4.1. Faiz Gelir‟i Tahakkuku ............................................................. 57 2.4.2. SatıĢ Maliyetlerinin Hesaplanması ve Muhasebe FiĢi .............. 57 2.4.3. Genel Geçici Mizan-Dönem Sonu Envanter KarĢılaĢtırılması . 59 2.4.4. Vergi Öncesi Kar / Zarar Hesaplaması ..................................... 60 2.4.4.1. Giderlerin Gelir Tablosuna Aktarılması (Yansıtma) . 60 2.4.4.2. Gelir Tablosu‟da Brüt Kâr/Brüt Zarar Hesaplaması .. 63 2.4.4.3. Brüt Kâr‟dan Kurumlar Vergisi KarĢılığı Ayırmak ... 64 2.4.4.4. G.Tablosu Hesapları (600-689 Hesaplar) Kapatmak 65 2.4.5. Envanter Defteri‟nin Hazırlanması ........................................... 67 2.4.6. Kesin Mizan‟ın Hazırlanması ................................................... 68 2.4.7. Mali Tablolar‟ın Hazırlanması ................................................. 70 2.4.6.1. Gelir Tablosu ............................................................. 70 2.4.6.2. Bilanço ....................................................................... 71 2.4.8. KapanıĢ Maddesinin Yapılması ................................................ 72 2.5. Yevmiye Defteri‟nin Yazdırılması .......................................................... 74 2.6. Büyük Defteri‟in Yazdırılması ................................................................ 75 UYGULAMA FAALĠYETĠ - 2...................................................................... 76 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME - 2 ........................................................... 77 ÖĞRENME FAALĠYETĠ - 3 .................................................................................. 79 3. ĠKĠNCĠ SINIF MÜKELLEF'LERĠN MUHASEBE ĠġLEMLERĠ…………..79 3.1. ĠĢletme Defteri‟nin ġekli ......................................................................... 80 3.2. ĠĢletme / Serbest Meslek Modülüne GiriĢ ............................................... 81 3.3. Firma Tanımı ........................................................................................... 82 3.4. Hesap Planı Tanımı ................................................................................. 86 3.4.1. Yeni Hesap Açmak ................................................................... 88 3.4.2. Hesap Düzeltmek ...................................................................... 89 3.4.3. Hesap Silmek ............................................................................ 89 3.5. Evrak GiriĢ Ekranı ................................................................................... 90 3.5.1. AlıĢ Faturası .............................................................................. 91 3.5.2. SatıĢ Faturası............................................................................. 92 3.5.3. Kargo Gider Faturası ................................................................ 93 3.5.3. Elektrik Gider Faturası ............................................................. 94 3.5.4. SatıĢ Ġade Faturası ..................................................................... 95 3.5.4. AlıĢ Ġade Faturası ...................................................................... 96 ii 3.5.4. DemirbaĢ AlıĢ Faturası ............................................................. 97 3.6. Resmi Bildirimler ve Raporlar ................................................................ 99 3.6.1. ĠĢletme Defteri (Gelir/Gider Ayrı Sayfa‟da) ............................ 99 3.6.2. Gelir / Gider Raporu (Tek Sayfa‟da) ...................................... 101 3.6.3. KDV Beyannamesi ................................................................. 102 3.6.4. ĠĢletme Mizanı ........................................................................ 104 3.6.5. ĠĢletme Hesap Özeti ................................................................ 105 3.6.6. ĠĢletme Gelir Tablosu ............................................................. 106 3.7. Sene Sonu Devir ĠĢlemleri ..................................................................... 107 UYGULAMA FAALĠYETĠ – 3 ................................................................... 108 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME – 3 ......................................................... 109 MODÜL DEĞERLENDĠRME ................................................................................ 111 CEVAP ANAHTARLARI ....................................................................................... 113 KAYNAKÇA ........................................................................................................... 115 iii AÇIKLAMALAR KOD ALAN Muhasebe ve Finansman DAL/MESLEK Bilgisayarlı Muhasebe MODÜL Muhasebe MODÜLÜN TANIMI 1.sınıf ve 2.sınıf mükelleflerin muhasebe iĢlemlerini takip etmek için paket program üzerinde gereken tanımları ve iĢlemleri yapma yeterliklerinin kazandırıldığı öğrenme materyalidir. SÜRE 40/32 ÖN KOġUL YETERLĠLĠK MODÜLÜN AMACI Bilgisayar‟ın Temel Kullanımını Bilmek, AĢağıdaki Ders Modüllerini BaĢarı Ġle GeçmiĢ Olmak: Ticari Belgeler, Program Yüklemek, Cari Hesap, Ön Muhasebe, 1.Sınıf Mükellef ve 2.Sınıf Mükelleflerin Defter Takibi Konusu‟nda Bilgili Olmak Muhasebe iĢlemleri yapmak Genel Amaç: Bu modül ile 1.sınıf ve 2.sınıf mükellef‟lerin muhasebe iĢlemlerini paket program‟da takip edebileceksiniz. Amaçlar: 1. Birinci sınıf mükelleflerin muhasebe iĢlemleri yapılırken kullanılan yevmiye fiĢlerinin paket programda nasıl kayıt edildiğini öğreneceksiniz. 2. Birinci sınıf mükelleflerde muhasebe sürecini, monografi ile uygulamalı olarak, paket programda öğreneceksiniz. 3. ikinci sınıf mükelleflerde muhasebe iĢlemlerini uygulamalı öğreneceksiniz. EĞĠTĠM ÖĞRETĠM ORTAMLARI VE DONANIMLARI Bilgisayar Laboratuarı, Ġnternet, Projeksiyon, Tepegöz, Muhasebe Programı Eğitim CD‟si ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME Her öğrenme sonunda modülde verilen ölçme araçları ile ulaĢtığınız bilgi düzeyinizi kendi kendinize değerlendirebileceksiniz. Modül‟ün sonunda kazandığınız bilgi ve becerileri belirlemek amacıyla öğretmeniniz tarafından hazırlanacak bir ölçme aracıyla değerlendirileceksiniz. iv GĠRĠġ GĠRĠġ Değerli öğrenci; Günümüzde iĢletmeler, mali iĢlemlerin takibini muhasebe yazılımları ile yapmaktadır. Günlük ticari iĢlem hacminin artması, muhasebesel iĢlemleri takip etmeyi zorlaĢtırmıĢ ve sonuçta iĢletmelerin bilgisayarlardan yardım alması kaçınılmaz olmuĢtur. Muhasebe yazılımları sayesinde iĢletmeler, mali bilgilerine daha çabuk eriĢerek iĢlem hızını artırmakta ve bu bilgileri güvenle saklayıp gerektiğinde raporlarını hızlı bir Ģekilde alabilmektedir. Bir iĢletmenin en önemli bölümlerinin baĢında “Muhasebe Birimi” gelir. Bunu bir örnek ile açıklayalım: ĠĢletmeler, bir insan vücuduna benzetildiğinde Yönetim Departmanı, insanın beyni; Pazarlama Departmanı, elleri ve ayakları; Üretim Departmanı, vücudu gibidir. Muhasebe Departmanı ise vücudun sinir sistemidir. Ġnsan vücudu sağlıklı sinir sistemine sahip olmadan beyne, ellere ve diğer organlara hükmedemeyeceğine göre iĢletme yönetimi de sistemli bir muhaseye sahip olmadan pazarlama, üretim ve diğer bölümleri ile ilgili doğru kararlar alamaz. Bunun için “Muhasebe Birimi” bir iĢletmede ana unsurdur. Ticari hayatta büyüyen iĢletmeler, gelecek için aldığı kararlarda ve bu kararları uygulamada “her zaman muhasebe departmanından faydalanır.” “Muhasebenin Temel Ġlkeleri” konusunda bilgi sahibi olan bir kimse, sektör önemli olmaksızın tüm iĢletmelerle ilgili “muhasebe departmanında” rahatlıkla görev alabilecek bir konumda olacaktır. Muhasebenin temel kurallarını ve bir iĢletmedeki çalıĢma sistemini, yani iĢleyiĢi bildiğinizde bilgisayar ortamında geliĢtirilen ve “Bilgisayarlı Muhasebe” olarak isimlendirilen tüm muhasebe programlarını rahatlıkla kullanabileceksiniz. Bunun yanında bazen muhasebenin temel kurallarını bilmekle beraber, kullandığınız program‟ın iĢlevsel oluĢu da çok önemlidir. Bu ikisi muhasebeciyi tamamlayan unsurlardır. Biri eksik olduğunda günlük iĢ hayatının içinde muhasebeci kaybolup gidecektir. Yaygın biçimde kullanılan, bilgisayarda fazla yer iĢgal etmeyen pratik ve sıradıĢı bu programda; Kolay kurulduğunu, hızlı çalıĢıp hızlı sonuç ürettiğini, Windows tabanlı programlarda yapılması gereken bir çok tanımlamanın, DOS tabanlı olan bu programda hazır olduğunu, BaĢka paket programlarda görmediğiniz birçok çok kolaylığı ile size zaman kazandıracağını örnekli uygulamalarıyla öğreneceksiniz. 1 ÖĞRENME FAALĠYETĠ - 1 ÖĞREN AMAÇ Bu öğrenme faaliyeti ile birinci sınıf mükelleflerin muhasebe iĢlemleri yapılırken kullanılan (Açılış, Tahsil, Tediye,Mahsup Fişi gibi) yevmiye fiĢlerinin paket program‟da nasıl kayıt edildiğini öğreneceksiniz. ARAġTIRMA Muhasebe iĢlemlerini (a’dan z’ye) kendi içinde takip eden bir firmayı ziyaret ediniz ve firmadaki yapılan muhasebenin sürecini inceleyiniz. Önemli olarak gördüğünüz kısımları not alınız. ARAġTIRMA ÖZETĠ: ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… 2 1. BĠRĠNCĠ SINIF MÜKELLEF’LERĠN MUHASEBE ĠġLEMLERĠ Önceki “Öğrenme Faaliyetleri‟nde” paket program‟ın yardımcı modülleri‟nde (Ücret Bordrosu, Demirbaş-Amortisman, Büro Yönetimi, Iceberg Ticari Modüller’inde) kayıt edilen ticari belgeleri Bilanço/Muhasebe‟ye “muhasebe fiĢi” olarak entegre yapıyor ve oluĢturulan fiĢler üzerinden mali tabloları hazırlayıp, beyannameleri ve resmi bildirimleri yapıyorduk. Bu “Öğrenme Faaliyeti‟nde” paket program‟ın yardımcı modüller‟den entegrasyon yapmadan, ticari belgeleri doğrudan muhasebe fiĢi olarak iĢleyip, muhasebe sürecine uygun olarak, mali tablolarımızı hazırlayacağız, beyannameleri ve resmi bildirimlerimizi yapacağız. 3 Bilanço usulüne göre defterlerini takip edecek olan bir iĢletme, kuruluĢ aĢamasında sahip olduğu “varlıkları ile kaynaklarını” tablo halinde göstermelidir ki buna Bilanço denir. Defterlere kayıt yaparken “bilanço eĢitliği” sağlanmalıdır. ġekil 1 - Örnek Bilanço Tablosu 4 1.1. Muhasebe’nin Temel EĢitliği BĠLANÇO EġĠTLĠĞĠ AKTĠF HESAPLAR PASĠF HESAPLAR Varlıklar = Kaynaklar Dönen Varlıklar + Duran Varlıklar Sermaye + Borçlar Sermaye + Kısa Vadeli+Uzun Vadeli Kasa,Banka,Çek,Stoklar,..+DemirbaĢ,TaĢıtlar.. Örneğin; ticaret yapmak için 1.000 TL sermaye ile bir iĢletme kurmuĢ olun. Bilanço eĢitliği düĢünüldüğünde aĢağıdaki tablo oluĢacaktır. AKTĠF HESAPLAR PASĠF HESAPLAR Varlıklar = Kaynaklar [100] Kasa: 1.000 TL [500] Sermaye: 1.000 TL Açılan Hesaplar 100 KASA + HESABI BORÇ 1.000,00 - BORÇ ALACAK 500 SERMAYE HESABI + ALACAK 1.000,00 Açılan hesap alacaklandırıldı. Açılan hesap borçlandırıldı. 1,000,00 1,000,00 5 1.2. Muhasebe FiĢ’i EĢitliği Bilanço eĢitliği‟nin korunması, kayıt edilen muhasebe fiĢleri‟nde BORÇ TOPLAMI = ALACAK TOPLAMI eĢitliğinin korunmasına bağlıdır. Kayıt yapılırken muhasebe fiĢi‟nin BORÇ tarafına yazılan tutar ile ALACAK tarafına yazılan tutar eĢit olmalıdır. Bunun için, muhasebe fiĢ‟inde en az iki hesap kullanılır. Daha fazla hesap ta kullanılabilir. Ancak, ne kadar hesap kullanılırsa kullanılsın fiĢ eĢitliği sağlanmalıdır. Hesap Kodu Hesap Adı Tarih 100 KASA .. / .. / ….. - Sermaye Ödemesi SERMAYE .. / .. / ….. - Sermaye Ödemesi 500 - Açıklama Borç BORÇ TOPLAMI: Alacak 1.000,00 1.000,00 1.000,00 ALACAK TOPLAMI: 1.000,00 FĠġ EġĠTLĠĞĠ Açılan Hesaplar 100 KASA + HESABI BORÇ ALACAK 1.000,00 BORÇ 500 SERMAYE + HESABI ALACAK 1.000,00 Açılan hesap alacaklandırıldı. Açılan hesap borçlandırıldı. 1,000,00 1,000,00 6 1.3. Çift Taraflı Kayıt Sistemi Muhasebe fiĢleri‟nde uygulanmasına bağlıdır. eĢitliğinin korunması “çift taraflı kayıt sistemi‟nin” Birinci sınıf mükellef‟lerin tutmak zorunda olduğu (Yevmiye, Defter-i Kebir, Envanter, Kasa Defteri gibi…) defterler, çift taraflı kayıt sistemi‟ne göre takip edilir. Bu sistem‟de fiĢ eĢitliği‟nin korunması için fiĢ içinde kullanılan her bir hesabın BORÇ ve ALACAK tarafı olduğu kabul edilmiĢtir. Hesabın BORÇ ya da ALACAK tarafına ilk defa bir tutar yazıldığında hesap açılmıĢ olur. Açılan Hesaplar 100 KASA + HESABI ALACAK BORÇ 1.000,00 BORÇ 500 SERMAYE + HESABI ALACAK 1.000,00 Hesap alacaklandırıldı. Hesap borçlandırıldı. 1,000,00 1,000,00 Borç Bakiyesi Alacak Bakiyesi Hesabın BORÇ ve ALACAK tarafı toplandığında birbirine eĢit değilse bakiye veren bir hesap olur. Hesabın BORÇ ve ALACAK tarafı toplandığında birbirine eĢit ise hesap kapanmıĢ olur. 7 1.4. Muhasebe Süreci Genel olarak, 1 Ocak XXXX tarihi‟nden baĢlayarak, 31 Aralık XXXX tarihine kadar yapılan iĢlemler muhasebe sürecini oluĢturur. Muhasebe sürecinde yapılan iĢlemler aĢağıda maddelendirilmiĢtir. Dönem BaĢı ĠĢlemleri 1. 2. 3. 4. DönembaĢı Envanterin Yapılması (Sayım Yapılması) AçılıĢ Kaydı‟nın Yevmiye Defterine Yapılması AçılıĢ Kaydı‟nın Büyük Defter‟e Aktarılması AçılıĢ Bilanço‟sunun Hazırlanması Günlük Ticari ĠĢlemler 5. Günlük Ticari ĠĢlemlerin Belgelendirilmesi 6. Günlük Ticari ĠĢlemlerin Yevmiye Defterine Kayıt Edilmesi 7. Günlük Ticari ĠĢlemlerin Büyük Defter‟e Kayıt Edilmesi 8. Aylık Mizan‟ın Düzenlenmesi 9. KDV Beyannamesinin Hazırlanması 10. KDV Hesaplarının Kapatılması Dönem Sonu ĠĢlemleri 11. Genel Geçici Mizan‟ın Düzenlenmesi 12. Dönemsonu Envanterin Yapılması (Sayım Yapılması) 13. Gelir-Gider Hesaplarının Kapatılması Giderler‟in Gelir Tablosuna Aktarılması (7A/7B Gider Yansıtma) Gelir Tablosu Hesaplanarak, Vergi Öncesi Kâr/Zarar Hesaplanması Kâr OluĢmuĢ Ġse “Kurumlar Vergisi KarĢılığı” Ayrılması Gelir Tablosu Hesaplarının Kapatılması 14. Envanter Defteri‟nin Hazırlanması 15. Kesin Mizan‟ın Hazırlanması 16. Mali Tabloların Hazırlanması Gelir Tablosu Hazırlanması Bilanço Tablosu Hazırlanması 17. KapanıĢ Maddesi‟nin Yapılması 8 1.5. Bilanço / Muhasebe Modülüne GiriĢ ENTER ġekil 2 - Ana Menü Bilanço/Muhasebe'ye GiriĢ Birinci sınıf mükelleflerin, genel muhasebe iĢlemlerini takip edeceği paket program modülüdür. Bu modül’ün amacı, kayıt edilen muhasebe fiĢleri üzerinden hareket ederek, aĢağıdaki sonuçları otomatik hazırlamaktır. RAPORLAR RESMĠ BĠLDĠRĠMLER Türkçe, İngilizce, Almanca MALĠ TABLOLAR 1. Mizan Tablosu Yevmiye Defteri Bilanço 2. Muavin Defter Defter-i Kebir Gelir Tablosu 3. FiĢ Listesi Kasa Defteri SatıĢların Maliyeti Tablosu 4. KDV KapanıĢ ĠĢlemleri KDV Beyannamesi-1 Kar Dağıtım Tablosu 5. KDV‟li Belgeler Raporu KDV Beyannamesi-2 Nakit Akım Tablosu 6. KDV Ödeme Listesi E-Beyanname Fon Akım Tablosu 7. Gider Yansıtma ĠĢlemleri BA-BS Formları Kurum Karlılık Formu 8. KapanıĢ ĠĢlemleri Stok Envanteri Takibi Maliyet Kar / Zarar Tablosu Envanter Defteri Hesap Grafik Çizelgeleri 9. Enflasyon Düzeltme ĠĢlemleri 10. 9 1.6. Firma Tanımı 1 “Bilanço/Muhasebe” modülüne [ENTER] ile girin. 1 ENTER ġekil 3 - Ana menü Bilanço/Muhasebe’ye GiriĢ 2 [F12] yaparak iĢlem yapılacak yıl‟ı seçin. ENTER 2 ġekil 4 - Yıl Seçimi [F12] 10 3 Yıl seçimi yapıldıktan sonra “Firma Seçimi” ekranı gelecektir. Yeni firma oluĢturmak için bu ekranda [ALT]+[INSERT] yapın. Yeni Firma Tanımı 3 [ALT]+[INSERT] ġekil 5 - Firma Seçimi [F2] 4 Gelen ekranda firmanın koduna (200) yazın ve “Unvan-Adres” bilgilerini doldurun. 4 Resmi bildirimlerde kullanılacak “Adres“ bilgilerini doldurun. ġekil 6 - Firma OluĢturmak [ALT]+[INSERT] 11 5 [ENTER] ile devam edin ve gelen ekranda firmanın “Özel” tanımlarını doldurun. 5 Resmi bildirimlerin hazırlanmasında kullanılacak “Özel“ tanımları doldurun. ġekil 7 - Firma Tanımı Özel Bilgiler 6 [ENTER] ile devam edin ve gelen ekranda firmanın “Detay” tanımlarını doldurun. ENTER 6 Resmi bildirimlerin hazırlanmasında kullanılacak “Detay“ tanımları doldurun. ġekil 8 - Firma Tanımı Detay Bilgileri 12 “İnternet Vergi Dairesi” web sitesine program içinden otomatik bağlanarak vergi borcu ve diğer işlemleri otomatik sorgulamak istiyorsanız Firmayı tanımladıktan sonra bu ekran’a [ALT]+[D] ile gelip, [CTRL]+[F9] ile firma internet şifresini tanımlayın. 7 [ENTER] ile devam edin ve gelen ekranda firmanın “SMMM” bilgileri doldurun. [CTRL]+[ENTER] KDV, Muhtasar, Geçici Vergi Beyannamesi’nin internet’te bildirimlerinin program’dan otomatik yapmak istiyorsanız firmayı tanımladıktan sonra bu ekran’a [ALT]+[M] ile gelip, [CTRL]+[F9] ile SMMM internet şifrelerini tanımlayın. 7 ġekil 9 - Firma Tanımı SMMM Bilgileri 8 [ENTER] ile devam edin ve gelen ekranda oluĢturulan firmayı seçin. ENTER 8 ġekil 10 – Bilanço / Muhasebe’de OluĢturulan Firma 13 1.7. Hesap Planı Tanımı 9 “Kayıt / Rapor” menüsünde “Hesap Planına” [ENTER] ile girin. ENTER 9 ġekil 11 - Hesap Planı’na GiriĢ 10 “Standart Hesap Planı Transfer Et” seçimi [ENTER] ile yapın ve devam edin. ENTER 10 11 ENTER ġekil 12 – Hesap Planı’nın OluĢturulması 11 “Tüm Hesapları Transfer Et” seçimini yapın. 14 12 [ENTER] ile devam edildiğinde “Tek Düzen Hesap Planı” oluĢturulacaktır. 12 ġekil 13 - Bilanço Tekdüzen Hesap Planı Bilanço Standart Hesap Planı‟nda bir iĢletmenin kullanabileceği birçok alt hesap, program tarafından otomatik açılmaktadır. Yukarıdaki ekranda görüldüğü gibi KEBĠR, GRUP, DETAY hesaplar otomatik açılmıĢtır. Hesap planında; yeni hesap ilavesi yapabilir, açılmıĢ hesabı silebilir veya hesap düzeltme iĢlemi yapabilirsiniz. BİLANÇO “TEKDÜZEN HESAP PLANI” ÖZELLİKLERİ 1. KEBİR hesabın altında GRUP hesap açılabileceği gibi GRUP altına yeni bir GRUP hesap açılabilmektedir. Aşağıda bununla ilgili bir örnek verilmektedir. 120 120 1 120 1 034 120 1 034 0001 ALICILAR Yurtiçi Alıcılar İstanbul Timaş Temizlik Maddeleri Ltd. Şti. KEBİR Grup Grup Detay (Muavin) 2. KDV’nin otomatik hesaplanması için; DETAY (Muavin) hesaplarda KDV oranı tanımlayabilirsiniz. 3. Türk Lirası yanında “ikinci birim” takibi yapmak için; DETAY (Muavin) hesaplarda Euro, Dolar, Adet, Kg. gibi “ALT_BİRİM” tanımlayıp, muhasebe fişi içinde ALT_BİRİM takibi yapabilir ve bunun raporunu alabilirsiniz. 4. Raporlamada kolaylık sağlaması için; DETAY (Muavin) hesaplarda “Departman Masraf Yeri Takibi” yapabilirsiniz. 15 1.7.1. Yeni Hesap Açmak Yeni bir hesap açmak için; [ALT]+[INSERT] yapın. [ALT]+[INSERT] Adres Kart Tanımı [ALT]+[INSERT] ENTER ġekil 14 - Yeni Hesap ve Adres Kartı Tanımı HESAP KODU: “Hızlı Fatura Girişi” konusunda kullanılacaktır. Yeni hesabın kodunu bu bölüme yazmalısınız. Yeni GRUP ve DETAY hesapların açılıĢında “boĢluk” bırakın. Örneğin; 120 01 gibi HESAP TĠPĠ: Hesabın KEBĠR, GRUP ya da DETAY tipli olduğunu belirmelisiniz. HESAP ADI: Yeni hesabın açıklamasını bu bölüme yazmalısınız. Açılacak hesap için fiĢ içinde KDV hesaplaması yapılacak ise KDV KDV ORANI: oranı tanımlamalısınız. KDV Oranı, genelde 153 – 600 – 770 hesaplar için kullanılır. Açılacak hesap için fiĢ içinde ALT_BĠRĠM takibi yapılacak ise EURO, ALT BĠRĠM: DOLAR, ADET, KG. vs. gibi tanımlamalısınız. Alt_Birim genelde 120 – 320 – 153 – 600 gibi hesaplar için kullanılır. Açılacak hesap için fiĢ içinde Departman Tablosu kullanılacak ise DEPARTMAN EVET tanımlamalısınız. MASRAF Departman Tablosu, genelde 7‟li gider hesapları için kullanılır. Metre, Kg. Litre, Dolar, Euro tanımlanan “Alt Birim” tiplerinde ondalık HANE: hane takibi için istenen ondalık hane sayısı yazılmalıdır. Açtığınız hesab‟ın detay bilgileri “Adres, Telefon, Vergi Dairesi ve No, DETAY ile TC Kimlik No” bilgilerini kaydetmek için EVET yapılmalıdır. ADRES “HIZLI FATURA GİRİŞİ” konusunda bu bölüm kullanılacaktır. 16 1.7.2. Hesap Düzeltmek AçılmıĢ hesabın üzerinde [CTRL]+[ENTER] yapıldığında [Hesap Kodu] ve [Hesap Tipi] dıĢında bütün alanları düzeltebilirsiniz. [CTRL]+[ENTER ] ġekil 15 - Hesap Planı Hesap Planı Düzeltmek 1.7.3. Hesap Silmek AçılmıĢ hesabın üzerinde [ALT]+[DELETE] yapıldığında hesabı silmek için onay sorusu gelecektir.“EVET” ile devam edildiğinde mevcut hesap silinir. NOT: Kayıt iĢlenmiĢ olan hesaplar silinemez. [ALT]+[DELETE] ENTER ġekil 16 - Hesap Planı Hesap Planı Silmek 17 1.8. Hesap Planı Yardım Kitabı Bu kitap, hesaplar‟ın iĢleyiĢini örneklerle açıklayan uygulama klavuzu‟dur. Paket program‟da bu kitabı açmak için, “Kayıt Rapor” menüsünde “Hesap Planı”na gelin ve bilgilenmek istediğiniz bir hesap kodu üzerinde [SHIFT]+[?] yapın. [SHİFT]+[?] ġekil 17 - Hesap Planı Hesabın iĢleyiĢini anlatan “Hesap Planı Yardım Kitabı” otomatik açılacaktır. ġekil 18 - Hesap Planı Yardım Kitabı 18 1.9. Muhasebe FiĢ’i Kayıt Etmek Bilanço / Muhasebe Modülünde muhasebe fiĢlerinin kayıt edildiği, üzerinde değiĢiklik ve düzeltme yapıldığı bölümdür. 1 Bu iĢlemleri yapmak için “KAYIT / RAPOR” menüsünde “FiĢ Kayıt GiriĢi” bölümüne [ENTER] ile girin. 1 ENTER ġekil 19 - FiĢ Kayıt GiriĢi Ekranı Bütün muhasebe fiĢlerinin liste halinde görülebileceği fiĢ listesi ekranı gelecektir. 2 FiĢ kayıt iĢlemine baĢlamadan önce [CTRL]+[F5] ile (Dönem) Ay Seçimi yapın. [CTRL]+[F5] 2 ġekil 20 - FiĢ Kayıt GiriĢi Ay Seçimi 19 1.9.1. AçılıĢ FiĢi Bir firma, ticari faaliyete baĢlamadan önce firmanın ortakları sermaye taahhüdü yapmalıdır. Böyle bir durumda, aĢağıda örnek olarak verilen muhasebe kaydı yapılacaktır. Hesap Kodu 501 501 01 500 Hesap Adı - Açıklama Tarih Borç ÖDENMEMĠġ SERMAYE Ali Öz 10/01/ XX - Sermaye Taahüdü SERMAYE 500 01 Esas Sermaye Alacak 10.000,00 10/01/ XX - Sermaye Taahüdü 10.000,00 BORÇ TOPLAMI: ALACAK TOPLAMI: 10.000,00 10.000,00 Yukarıda örnek verilen muhasebe fiĢini Bilanço/Muhasebe‟ye kayıt edelim. 1 Bunun için “FiĢ Kayıt GiriĢi” ekranında [ALT]+[INSERT] yapın ve gelen ekran‟da fiĢ baĢlık bilgilerini doldurun. [ALT]+[INSERT] 1 ENTER [FiĢ Tarihi]’ne 10.01.XXXX yazın. [FiĢ Türü]’ne “AçılıĢ” seçimini yapın. [FiĢ Ġzah]‟a “Sermaye Taahhüdü” yazın. ġekil 21 - AçılıĢ FiĢi'nin Kayıt Edilmesi [ENTER] ile devam ederek, “fiĢ satırlarına” geçin. 20 2 [Hesap Kodu] bölümüne [501] yazıp [ENTER] yapıldığında hesap planı‟nda “501-ÖDENMEMĠġ SERMAYE” hesabı üzerine gelinecektir. 3 Hesap planı‟nda [ALT]+[INSERT] ile “Ali ÖZ” ortak hesabını açın. ENTER 2 [ALT]+[INSERT] [Hesap Kodu]’na [501 01] yazın. [Hesap Tipi]’ne “Detay” seçimini yapın. [Hesap Adı]’na “Ortak-Ali ÖZ” yazın. Açılan Hesabı [F9] ile kayıt edin. 3 ġekil 22 - AçılıĢ FiĢi'nin Kayıt Edilmesi Açılan [501 01-Ortak Ali ÖZ] hesabını [ENTER] ile fiĢ satırlarına taĢıyın. 4 [ENTER] ile devam ederek gerekli alanları yazın. 4 [Hesap Kodu]’na [501 01] yazın. [ENTER] [Belge Tarihi]’ne [F5] ile kopyalayın. [Açıklama]’ya [F5] ile kopyalayın. [Borç Tarafı]’na “10,000.00 TL” yazın. ġekil 23 - AçılıĢ FiĢi'nin Kayıt Edilmesi Ġkinci fiĢ satırına [ENTER] ile geçin. 21 5 [Hesap Kodu] bölümüne [500] yazıp [ENTER] yapıldığında hesap planı‟nda “500- SERMAYE” hesabı üzerine gelinecektir. 6 Daha önceden açılmıĢ olan [500 01-Esas Sermaye] hesabını [ENTER] ile fiĢ satırlarına taĢıyın. [ENTER] ile devam ederek gerekli alanları yazın. ENTER 5 6 [Hesap Kodu]’na [500 01] yazın. [ENTER] [Belge Tarihi]’ni [F5] ile kopyalayın. [Açıklama]’ya [F5] ile kopyalayın. [Alacak Tarafı]’na “10,000.00 TL” yazın. ENTER ġekil 24 - AçılıĢ FiĢi'nin Kayıt Edilmesi 7 Yukarıdaki iĢlem adımlarını uyguladığınızda aĢağıdaki fiĢ ekranı oluĢacaktır. FiĢ ekranının sağ ve alt köĢesi‟nde olduğu gibi “fiĢ toplamları eĢit” olmalıdır. 8 [F9] Fiş Onay Toplamlar EŞİT 7 ġekil 25 - AçılıĢ FiĢi'nin Kayıt Edilmesi 8 AçılıĢ fiĢinin kayıt onayı için [F9] yapın. 22 1.9.2. Tahsil FiĢi Firma ortağı “Ali ÖZ” sermaye taahhüdünü‟nün tamamını nakit olarak yerine getirdiğinde aĢağıda örnek olarak verilen muhasebe kaydı yapılacaktır. Hesap Kodu Hesap Adı 100 KASA Tarih - Açıklama Borç Nakit Kasa 15/01/ XX - Sermaye Ödemesi ÖDENMEMĠġ 501 SERMAYE 500 01 Ali ÖZ 15/01/ XX - Sermaye Ödemesi 101 01 Alacak 10.000,00 10.000,00 BORÇ TOPLAMI: ALACAK TOPLAMI: 10.000,00 10.000,00 Yukarıda örnek verilen muhasebe fiĢini Bilanço/Muhasebe‟ye kayıt edelim. 1 Bunun için “FiĢ Kayıt GiriĢi” ekranında [ALT]+[INSERT] yapın ve gelen ekran‟da fiĢ baĢlık bilgilerini doldurun. [ALT]+[INSERT] 1 ENTER [FiĢ Tarihi]’ne 15.01.XXXX yazın. [FiĢ Türü]’nde “Tahsil” seçimini yapın. [FiĢ Ġzah]‟a “Sermaye Ödemesi” yazın. ġekil 26 - AçılıĢ FiĢi'nin Kayıt Edilmesi [ENTER] ile devam ederek, “fiĢ satırlarına” geçin. 23 2 [Hesap Kodu]’na [501 01-Ali ÖZ] ortak hesabını yazarak [ENTER] yapıldığında hesap planı‟na geçmeden fiĢ satırlarına ilgili hesap kodu taĢınacaktır. 3 [ENTER] ile devam ederek gerekli alanları yazın. Ġkinci fiĢ satırına geçin. [Hesap Kodu]’na [501 01] yazıp ENTER yapıldığında “Hesap Planı‟nda” daha önce açılmıĢ bu hesap, fiĢ satırına taĢınır. FiĢ satır için gerekli alanları doldurun. 3 2 ġekil 27 - Tahsil FiĢi'nin Kayıt Edilmesi 4 Tahsil fiĢ‟inde [F9] yapıldığında, [100-KASA HESABI] otomatik BORÇ çalıĢır. 4 Tahsil fiĢinde kullanılan tüm hesaplar ALACAK fiĢ‟i tarafına yazılır. [F9] Fiş Onay ġekil 28 - Tahsil FiĢi'nin Kayıt Edilmesi [100-KASA HESABI] otomatik BORÇ çalıĢtığı için “Tahsil FiĢi” içinde kullanılan diğer, bütün hesap hesaplar ALACAK tarafına yönlendirilmektedir. 24 1.9.3. Tediye FiĢi ĠĢletmenin açılıĢ iĢlemleri sırasında yaptığı kuruluĢ giderleri peĢin ödendiğinde aĢağıda örnek olarak verilen muhasebe kaydı yapılacaktır. Hesap Kodu Hesap Adı KURULUġ ve ÖRGÜT. GĠDERĠ 262 01 Tescil/ĠlanGideri 191 ĠND. KDV 191 18 %18 Ġnd.Kdv. 100 KASA 100 01 TL Kasa Tarih-Belge No-Açıklama Borç 16/01/ XX-5112-KuruluĢ Gideri 211,86 16/01/ XX-5112-KuruluĢ Gideri 38.14 Alacak 262 16/01/ XX-5112-KuruluĢ Gideri BORÇ TOPLAMI: ALACAK TOPLAMI: 250,00 250,00 250,00 Yukarıda örnek verilen muhasebe fiĢini Bilanço/Muhasebe‟ye kayıt edelim. 1 Bunun için “FiĢ Kayıt GiriĢi” ekranında [ALT]+[INSERT] yapın ve gelen ekran‟da fiĢ baĢlık bilgilerini doldurun. [ALT]+[INSERT] 1 [FiĢ Tarihi]’ne 16.01.XXXX yazın. [FiĢ Türü]’nde “Tediye” seçimini yapın. [FiĢ Ġzah]‟a “KuruluĢ Giderleri” yazın. ENTER ġekil 29 - Tediye FiĢi'nin Kayıt Edilmesi [ENTER] ile devam ederek, “fiĢ satırlarına” geçin. 25 2 [Hesap Kodu] bölümüne [262] yazıp [ENTER] yapıldığında hesap planı‟nda “262-KuruluĢ ve Örgütlenme Giderleri” hesabı üzerine gelinecektir. 3 Hesap planı‟nda [ALT]+[INSERT] yaparak “Ortak-Ali ÖZ” hesabını açın. ENTER 2 [ALT]+[INSERT] [Hesap Kodu]’na [262 01] yazın. [Hesap Tipi]’ne “Detay” seçimini yapın. [Hesap Adı]’na “Tescil ve İlan Gid.” yazın. Açılan Hesabı [F9] ile kayıt edin. 3 ġekil 30 - Tediye FiĢi'nin Kayıt Edilmesi 4 Açılan [262 01-Tescil ve Ġlan Giderleri] hesabını [ENTER] ile fiĢ satırlarına taĢıyın. [ENTER] ile devam ederek gerekli alanları yazın. [F7] KDV Dahil Hesapla 4 Hesaplanacak KDV Oranı %18 ġekil 31 - Tediye FiĢi'nin Kayıt Edilmesi BORÇ bölümü‟nde 250 TL yazdıktan sonra [F7] yapılırsa “KDV Dahil” hesaplanır. 26 5 Böylece fiĢ‟in KDV satırı, program tarafından otomatik yazılacaktır. 5 [F9] Fiş Onay ENTER (%18) KDV Dahil Hesaplandı. 6 ġekil 32 - Tediye FiĢi'nin Kayıt Edilmesi 6 Tediye fiĢ‟inde [F9] yapıldığında,[100-KASA HESABI] otomatik ALACAK çalıĢır. [100-KASA HESABI] otomatik ALACAK çalıĢtığı için “Tediye FiĢi” içinde kullanılan diğer bütün hesap hesaplar BORÇ tarafına yönlendirilmektedir. Kuruluş Gideri Muhasebe Fişi 7 ARAÇUBUK ġekil 33 - Tediye FiĢi'nin Kaydedilmesi 7 Kayıt edilen fiĢi kontol etmek için fiĢi üzerinde [ARAÇUBUK] yapın. 27 1.9.4. Mahsup FiĢi ĠĢletme çalıĢma faaliyetlerinde kullanmak üzere açık düzenlenmiĢ faturayla demirbaĢ aldığında aĢağıda örnek olarak verilen muhasebe kaydı yapılacaktır. Hesap Kodu Hesap Adı 255 255 770 DEMĠRBAġLAR Gen.Yön.DemirbaĢları 20/01/XX-225-Büro Mobilyası 191 ĠND. KDV 191 18 320 %18 Ġnd.Kdv. SATICILAR Borç Tarih-Belge No-Açıklama 320 001 Asya Mobilya Ltd.ġti. 1.000,00 20/01/XX-225-Büro Mobilyası 180,00 20/01/XX-225-Büro Mobilyası BORÇ TOPLAMI: ALACAK TOPLAMI: Alacak 1.180,00 1.180,00 1.180,00 Yukarıda örnek verilen açılıĢ muhasebe kaydını Bilanço/Muhasebe‟ye kayıt edelim. 1 Bunun için “FiĢ Kayıt GiriĢi” ekranında [ALT]+[INSERT] yapın ve gelen ekran‟da fiĢ baĢlık bilgilerini doldurun. [ALT]+[INSERT] 1 [FiĢ Tarihi]’ne 20.01.XXXX yazın. [FiĢ Türü]’nde “Mahsup” seçimini yapın. [FiĢ Ġzah]‟a “Büro Mobilyası” yazın. ENTER Seç ġekil 34 – Mahsup FiĢi'nin Kayıt Edilmesi [ENTER] ile devam ederek, “fiĢ satırlarına” geçin. 28 2 [Hesap Kodu] bölümüne [255] yazıp [ENTER] yapıldığında hesap planı‟nda “255-DEMĠRBAġLAR” hesabı üzerine gelinecektir. 3 [255 770]-Genel Yönetim DemirbaĢları hesabı üzerinde [ENTER] yapın. ENTER 2 3 ENTER Seç ġekil 35 - Mahsup FiĢi'nin Kayıt Edilmesi 4 DemirbaĢ muhasebe fiĢ kaydı yaptığımız için aĢağıdaki uyarı mesajı gelecektir. Bu uyarıya [EVET] ile devam edildiğinde “DemirbaĢ-Amortisman” modülü‟ne geçiĢ yapılır ve demirbaĢ tanımı yapabileceğiniz ekran açılacaktır. 4 ENTER Devam 5 Bu ekran gelmiyorsa, Demirbaş-Amortisman modülü’nde firma’yı tanımlamalısınız ġekil 36 - Mahsup FiĢi'nin Kayıt Edilmesi 5 Burada amortisman hesaplamasında kullanılacak demirbaĢ bilgilerini tanımlayın. 29 Daha sonra [F10] ile fiĢ satırlarına geri dönün ve [ENTER] ile devam ederek, birinci fiĢ satırı’nda demirbaĢ faturasının tarihi, belge no‟su, açıklamasını yazın 6 BORÇ bölümü‟nde 1.000,00 TL yazdıktan sonra [CTRL]+[F8] yapılırsa “KDV Hariç” hesaplanır. Yani 1.000,00 üzerinde +KDV hesaplaması yapılacaktır. Böylece, fiĢ’in ikinci satırı (KDV satırı), program tarafından otomatik yazılacaktır. [CTRL]+[F8] KDV Hariç Hesaplandı 6 Hesaplanacak KDV Oranı %18 ġekil 37 - Mahsup FiĢi'nin Kayıt Edilmesi 7 Üçüncü fiĢ satırı’ındayız. [Hesap Kodu] bölümüne [320] yazıp [ENTER] yapıldığında hesap planı‟nda “320-SATICILAR” hesabı üzerine gelinecektir. 8 Hesap planı‟nda [ALT]+[INSERT] yaparak “Satıcı-ASYA Mobilya” hesabını açın. ENTER 7 (%18) KDV Dahil Hesaplandı. [ALT]+[INSERT] 8 [F9]-Kayıt Onay ġekil 38 - Mahsup FiĢi'nin Kayıt Edilmesi 30 9 10 Açılan [320 001]-ASYA Mobilya hesabını [ENTER] ile fiĢ satırlarına taĢıyın. [ENTER] ile devam ederek gerekli alanları yazın. ALACAK tarafına geçildiğinde [CTRL]+[ENTER] yapıldığında fiĢ eĢitlenecektir. 10 ENTER 9 [CTRL]+[ENTER] Bakiye Eşitleyin. 11 [F9] Fiş’i Kaydet ġekil 39 - Mahsup FiĢi'nin Kayıt Edilmesi 11 Mahsup fiĢi‟ni kaydetmek için [F9] yapın ve [F10] ile “FiĢ Kayıt Ekranına” dönün. Demirbaş Muhasebe Fişi 12 ARAÇUBUK ġekil 40 - FiĢ Kayıt GiriĢi Ekranı 12 Kayıt edilen fiĢi kontol etmek için fiĢi üzerinde [ARAÇUBUK] yapın. 31 1.9.5. “Hızlı Fatura Modülü” ile Muhasebe FiĢ’i Kayıt Etmek Birinci sınıf mükelleflerin günlük ticari iĢlemlerini daha hızlı kaydetmek için Hızlı Fatıra Modülü geliĢtirilmiĢtir. 1 Bu modülü kullanmak için “Fiş Kayıt Girişi” ekranında [ALT]+[F11] yapın. “Fiş Yardım Tanım” ekranının en altında “Fiş Kayıtta Hızlı Fatura Girişine Git” seçimini [EVET] yapın. [ALT]+[F11] Fiş Yardımcı Tanım 1 ENTER ġekil 41 - FiĢ Kayıt GiriĢi [ALT]+[F11]: FiĢ Yardımcı Tanımları 2 Daha sonra “FiĢ Kayıt GiriĢi” ekranında [ALT]+[INSERT] ile yeni bir fiĢ açın. “FiĢ BaĢlık Bilgilerini” yazıp, [ENTER] ile devam edildiğinde “ĠĢlem Seçimi” gelir. ENTER 2 Yukarıdaki tanımlama yapıldığında fiş satırlarında “işlem seçimi” ekranı gelecektir. ġekil 42 - FiĢ Kayıt Ekranı 32 AĢağıda verilen [Örnek AlıĢ Faturasını] Hızlı Fatura Modülü ile kayıt edelim. ÖRNEK ALIġ FATURASI - 1 Satıcı Belge Tarihi Belge No Matrah %18 Kdv Genel Toplam ASYA MOBĠLYA LTD.ġTĠ. 03.12.&&&& 1324 1,000.00 TL 180.00 TL 1,180.00 TL 3 [AlıĢ & Gider] seçimini yapıldığında “Hızlı Fatura Modülü” gelecektir. [Firma Kodu] bölümünde unvan yazıp [ENTER] ile “adres kartı” seçin. Adres kartı açılmamışsa [ALT]+[INSERT] ile tanımlayabilirsiniz. 4 [KDV Oranı] bölümünde gelen listeden oran seçin. Alt ekranda hesaplar gelecektir. Adres Kartı Tanımı [ALT]+[INSERT] 3 4 [ENTER] 5 ġekil 43 - Hızlı Fatura GiriĢ Ekranı 5 6 6 ENTER [KDV Hariç Tutar‟a] fatura bedelini yazıp [ENTER] yapıldığında alıĢ muhasebe fiĢi için gereken hesaplara gerekli tutarlar otomatik yerleĢtirilecektir. [ĠĢlem Tamam] uyarısına [EVET] ile devam edildiğinde belge kaydedilecek ve ekranın üstüne (siyah bölge’ye) gönderilecektir. “Hızlı Fatura Kayıt” ekranından çıkmadan belge giriĢine devam edebilirsiniz. 33 ÖRNEK ALIġ FATURASI - 2 Satıcı Belge Tarihi Belge No ASYA MOBĠLYA LTD.ġTĠ. 05.12.&&&& 1575 %18 Kdv 36.00 TL %08 Kdv 24.00 TL Genel Toplam 560.00 TL İki Farklı KDV Tutarı 6 AlıĢ Faturası‟nda önce, %18 KDV‟li tutarını kayıt edelim. KDV’den Matrah Hesaplama [F8] 6 ENTER ġekil 44 - Hızlı Fatura GiriĢ Ekranı 7 ġimdi! yukarıda kayıt edilen %18 KDV tutarlı kaydı [F5] ile kopyalayın ve gelen ekranda %08 KDV oranını seçerek, belgenin kalan kısmını kayıt edin. KDV’den Matrah Hesaplama [F8] 7 ġekil 45 - Hızlı Fatura GiriĢi 34 ENTER 8 Görüldüğü gibi farklı KDV oranına sahip bir faturanın giriĢi yapılmıĢ olur. [ENTER] ile devam edildiğinde kayıt edilen belgeleri ekranın üst kısmında görülür. 8 Hızlı Fatura Modülü ile Kayıt Edilen Belgeler [F10] 9 Fiş Kayıt’a Geri Dön ġekil 46 - Hızlı Fatura Modülü Kayıt Edilen AlıĢ Faturaları 9 AlıĢ faturaları ile ilgili yevmiye fiĢlerini görmek için [F10] ile çıkın. 10 [F9] Fiş Kayıt ġekil 47 - Hızlı Fatura Modülü OluĢturulan Muhasebe FiĢleri 10 Hızlı Fatura Modülü‟nün oluĢturduğu muhasebe fiĢlerini [F9] ile kayıt edin. 35 1.10. Muhasebe FiĢ’i Düzeltmek Bir muhasebe fiĢini düzeltmek için “FiĢ Kayıt GiriĢi” ekranında fiĢ üzerine gelip [CTRL]+[ENTER] ile yapın. Gerekli düzeltmeyi yaptıktan sonra [F9] ile kayıt edin. (FiĢ dengesi korunmalıdır.) Muhasebe Fiş’i Üzerindeyken… [CTRL]+[ENTER] ġekil 48 - FiĢ Kayıt Ekranı Muhasebe FiĢ’i Düzeltmek 1.11. Muhasebe FiĢ’i Silmek Bir muhasebe fiĢi‟ni silmek için “FiĢ Kayıt GiriĢi” ekranında fiĢ üzerine gelip [ALT]+[DELETE] ile yapın ve [EVET] ile onayı verin. (Silinen fiĢ geri alınmaz.) [ALT]+[DELETE] Muhasebe Fiş’i Üzerindeyken… ENTER ġekil 49 - Fil Kayıt Ekranı Muhasebe FiĢ'i Silmek 36 UYGULAMA FAALĠYETĠ - 1 ĠĢlem Basamakları Öneriler Önce, bir firma oluĢturunuz. Bilanço/Muhasebe Modülü‟nde firma oluĢturun ve “Standart Hesap Planını” transfer edin. “Hesap Planı” isteğinize göre Ģekillendiriniz. Standart açılan hesapları isteğinize göre düzeltin, silin ya da yeni hesaplar tanımlayın. Muhasebe fiĢ tiplerini kullanarak örnek kayıtlar yapınız. AçılıĢ, Tahsil, Tediye, Mahsup fiĢ tipleri ile ilgili örnek fiĢ kayıtları yapın. “Hızlı Fatura Modülü” ile alıĢ, satıĢ, gider faturaları kayıt ediniz. “FiĢ Kayıt GiriĢi” ekranında [ALT]+[F11] ile “Hızlı Fatura Modülünü” açın. Sonra [ALT]+[INSERT] ile boĢ bir fiĢ açın ve kayıtları yapın. 37 ÖLÇME ve DEĞERLENDĠRME - 1 A. OBJEKTĠF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) 1. AĢağıdaki fonksiyon tuĢlarından hangisinin “Hesap Planı’nda” yaptığı görev yanlıĢ verilmiĢtir? a. [ALT]+[INSERT]: Yeni Hesap Tanımı b. [ALT]+[DELETE]: Hesap Silmek c. [CTRL]+[ENTER]: Hesap Muavin Raporu d. [SHĠFT]+[?]: Hesap Planı Yardım Kitabı 2. AĢağıdaki fiĢ tiplerinden hangisi ile kayıt yapılırsa, fiĢ eĢitliğini program otomatik sağlayacaktır? a. AçılıĢ FiĢi b. Mahsup FiĢi c. Tahsil FiĢi d. KapanıĢ FiĢi 3. “Hızlı Fatura Modülü” ile belge iĢlenirken seçilen Adres Kart’larının nasıl tanımlandığını açıklayınız? UYGULAMA FAALİYETİ ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… 38 DEĞERLENDĠRME “Ölçme ve Değerlendirme” sorularına verdiğiniz cevapları “Modül” son sayfasında bulunan cevap anahtarı ile karĢılaĢtırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaĢadığınız sorularla ilgili konuları, faaliyete geri dönerek, tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz, diğer faaliyete geçiniz. B. UYGULAMA TESTĠ AĢağıdaki tabloda “HAYIR” cevabını verdiğiniz soruları bir daha gözden geçirin. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar edin. Cevaplarınızın hepsi “EVET” ise bir sonraki faaliyete geçebilirsiniz. DEĞERLENDĠRME ÖLÇÜTLERĠ 1 Bilanço/Muhasebe Modülü‟nde üzerinde isteğinize göre “Standart Hesap Planı‟nda” silme, düzeltme ya da yeni hesaplar açarak hesap planını Ģekillendirebiliyor musunuz? 2 AçılıĢ, Tahsil, Tediye, Mahsup fiĢ tiplerini kullanarak, fiĢ kayıt yapabiliyor musunuz? 3 “Hızlı Fatura Modülü” ile alıĢ, satıĢ, gider faturaları kayıt yapabiliyor musunuz? EVET HAYIR DEĞERLENDĠRME Uygulama testinde iĢaretlediğiniz “EVET” cevabı kazandığınız becerileri gösterir. ”HAYIR” cevapları için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız. Cevapların hepsi “EVET” ise bir sonraki öğrenim faaliyetine geçebilirsiniz. 39 ÖĞRENME FAALĠYETĠ - 2 NME FAALĠYETĠ – 1 AMAÇ Bu öğrenme faaliyeti ile birinci sınıf mükelleflerde muhasebe sürecini, monografi ile uygulamalı olarak, paket programda öğreneceksiniz. ARAġTIRMA Birinci sınıf mükelleflerin muhasebe sürecini anlatan bir çizelge hazırlayınız. 2. MUHASEBE SÜRECĠ’NE GÖRE ÇÖZÜMLÜ MONOGRAFĠ Ġki ortak, Emine KANBER ve Önder KANBER birleĢerek 25,000 TL tutarında AKT Toptan Gıda Pazarlama Ltd. ġti‟yi kurmaya karar verirler. Ortakların sermaye taahütleri ile ilgili yevmiye kayıtlarını yapınız. 2.Ortak: Önder KANBER 1.Ortak: Emine KANBER TL Nakit: 15,000.00 TL Pazarlama TaĢıt Aracı: 10,000.00 TL 40 Monografi uygulaması için, öncelikle firma tanımlanmalıdır. 2.1. Firma Tanımı Bilanço/Muhasebe modülü‟ne girin ve çalıĢılacak yıl‟ı [F12] ile seçin. Firma seçimi ekranı gelince [ALT]+[INSERT] ile AKT Toptan Gıda Pazarlama San.Tic.Ltd.ġti.’ni [300] no’lu koduyla oluĢturun. [ALT]+[INSERT] [F9]-Kayıt Onay ġekil 50 – [F2]: Firma Seçimi [ALT]+[INSERT]: ġirket KuruluĢu “FiĢ Kayıt GiriĢi” bölümüne [ENTER] ile girin. Yeni muhasebe fiĢ kaydı için [ALT]+[INSERT] yapın. [ENTER] [ALT]+[INSERT] ġekil 51 - FiĢ Kayıt GiriĢi 41 2.2. Dönem BaĢı ĠĢlemleri 2.2.1. Ortakların Sermaye Taahhütleri 1 Sermaye Taahhüt‟ünün yevmiye fiĢini yapmak için “FiĢ Kayıt GiriĢi” ekranında [ALT]+[INSERT] yapın ve gelen ekran‟da fiĢ baĢlık bilgilerini doldurun. 1 ENTER [FiĢ Tarihi]’ne 01.Aralık.&&&& yazın. [FiĢ Türü]’ne “AçılıĢ” seçimini yapın. [FiĢ Ġzah]‟a “Sermaye Taahhüt‟ü” yazın. ġekil 52 - AçılıĢ FiĢi'nin Kayıt Edilmesi 2 3 [Hesap Kodu] bölümüne [501] yazıp [ENTER] yapıldığında, hesap planı‟nda “501-ÖDENMEMĠġ SERMAYE” hesabı üzerine gelinecektir. Hesap planı‟nda [ALT]+[INSERT] ile “Emine KANBER ile Önder KANBER” ortaklar hesabını açın. ENTER 2 [ALT]+[INSERT] [Hesap Kodu]’na [501 02] yazın. [Hesap Tipi]’ne “Detay” seçimini yapın. [Hesap Adı]’na “Önder KANBER” yazın. Açılan Hesabı [F9] ile kayıt edin. 3 ġekil 53 – Hesap Plan’ında Ortaklar Hesabının Açılması 42 4 Açılan ortaklar hesabını [ENTER] ile fiĢ satırlarına taĢıyıp, taahhüt tutarlarını yazın. 5 KarĢılık olarak [Hesap Kodu] bölümüne [500 01-Esas Sermaye] hesabını [ENTER] ile fiĢ satırlarına taĢıyın. [CTRL]+[ENTER] ile fiĢ‟i eĢitleyin. 4 5 [CTRL]+[ENTER] [F9] Kayıt Onay 6 ġekil 54 - AçılıĢ FiĢi'nin Kayıt Edilmesi 6 AçılıĢ fiĢinin kayıt onayı için [F9] yapın. 7 Kayıt edilen fiĢ üzerinde [ARAÇUBUK] yapıldığında aĢağıdaki fiĢ oluĢmalıdır. [ARAÇUBUK] 7 ġekil 55 - FiĢ Kayıt Ekranı - [ARAÇUBUK]: FiĢ Kontrol 43 2.2.2. Ortakların Sermaye Taahhütlerini Yerine Getirmesi 02 Aralık tarihi‟nde 1.Ortak-Emine KANBER 15,000 TL sermaye taahhüt’ünü Türk Lirası olarak, nakit yerine getirmiĢtir. Yevmiye kayıtlarını yapınız. 1 “FiĢ Kayıt GiriĢi” ekranında [ALT]+[INSERT] yapın. 1 ENTER [FiĢ Tarihi]’ne 02.Aralık.&&&& yazın. [FiĢ Türü]’nde “Tahsil” seçimini yapın. [FiĢ Ġzah]‟a “Sermaye Ödemesi” yazın. ġekil 56 – Ortak - Emine KANBER’ in Sermaye Ödemesi 2 Tarih ve Açıklama alanlarını [F5] ile kopyalayıp, Alacak Tutar‟a 15,000 TL yazın. [Hesap Kodu]’na [501 01] yazıp ENTER yapıldığında “Hesap Planı‟nda” daha önce açılmıĢ “Ortak-Emine KANBER” hesabı fiĢ satırına taĢınır. FiĢ Tarih ve FiĢ Açıklama‟da [F5] yapın. 2 ġekil 57 - Tahsil FiĢi'nin Kayıt Edilmesi 44 3 4 Tahsil fiĢ‟inde [F9] yapıldığında, [100-KASA HESABI] otomatik BORÇ çalıĢır. Tahsil fiĢinde kullanılan tüm hesaplar ALACAK fiĢ‟i tarafına yazılır. 4 [F9] Fiş Onay ġekil 58 - Tahsil FiĢi'nin Kayıt Edilmesi 5 Kayıt edilen fiĢ üzerinde [ARAÇUBUK] yapıldığında aĢağıdaki fiĢ oluĢmalıdır. [ARAÇUBUK] 5 ġekil 59 - FiĢ Kayıt GiriĢi Ekranı - [ARAÇUBUK]: FiĢ Kontrol 04 Aralık tarihi‟nde 2.Ortak-Önder KANBER, 10,000 TL sermaye taahhüt’ünü pazarlama taĢıt aracı olarak, yerine getirmiĢtir. Yevmiye kayıtlarını yapınız. 45 1 “FiĢ Kayıt GiriĢi” ekranında [ALT]+[INSERT] yapın. 1 [FiĢ Tarihi]’ne 02.Aralık.&&&& yazın. [FiĢ Türü]’nde “Tahsil” seçimini yapın. [FiĢ Ġzah]‟a “Sermaye Ödemesi” yazın. ENTER ġekil 60 – Ortak - Önder KANBER’ in Sermaye Ödemesi 2 [Hesap Kodu] bölümüne [254] yazıp [ENTER] yapıldığında hesap planı‟nda “254-TAġITLAR” hesabı üzerine gelinecektir. 3 [254 760]-Pazarlama TaĢıtları hesabı üzerinde [ENTER] yapın. ENTER 2 3 ENTER Seç ġekil 61 - Ortak - Önder KANBER’ in Sermaye Ödemesi 46 4 AĢağıdaki Ģekilde görüldüğü gibi muhasebe fiĢini kayıt ediniz. 4 [CTRL]+[ENTER] Bakiye Eşitleyin. 5 [F9] Fiş’i Kaydet ġekil 62 - Ortak - Önder KANBER’ in Sermaye Ödemesi 5 [F9] ile fiĢ‟i kaydedin. 6 Kayıt edilen fiĢ üzerinde [ARAÇUBUK] yapıldığında aĢağıdaki fiĢ oluĢmalıdır. [ARAÇUBUK] 6 ġekil 63 - Ortak - Önder KANBER’ in Sermaye Ödemesi Buraya kadar yapılan yevmiye kayıtlarının “Büyük Defter‟e Aktarılması” ve “AçılıĢ Bilanço‟sunun Hazırlanmasını” paket program otomatik yapacaktır. 47 2.2.3. KuruluĢ Bilançosu’nun Hazırlanması Buraya kadar yapılan iĢlemlere iliĢkin KuruluĢ Bilançosu‟nu hazırlayınız. “Mali Tablolar” ekranında “Bilançolar” bölümüne [ENTER] ile girin. [CTRL]+[F9] ile tabloyu hesaplatınız. [F4] ile sadece çalıĢan hesapları listeleyiniz. [CTRL]+[F9] “Bilanço Hesapla” [ALT]+[F8] “Excel’e Dosya Aç..” ġekil 64 - KuruluĢ Bilanço'sunun Hazırlanması ve M. Excel’e Gönderilmesi KuruluĢ Bilanço‟sunu [F8] ile yazıcıya [ALT]+[F8] ile windows‟a rapor alınız. ġekil 65 - KuruluĢ Bilançosu (Düzenlenmiş M. Excel Raporu) 48 2.3. Günlük Ticari ĠĢlemler 2.3.1. Günlük Ticari ĠĢlemlerin Belgelendirilmesi Günlük ticari iĢlemlerin belgelendirilmesi ile ilgili bilgileri “Ticari Belgeler” ders modülü‟nden öğrenmelisiniz. 2.3.2. Günlük Ticari ĠĢlemlerin, Yevmiye Defterine Kayıt Edilmesi ÖNEMLĠ: AĢağıdaki ticari belgeleri, önceki konularda anlatılan fonksiyon tuĢlarını kullanarak, paket program‟a kayıt ediniz. Örneğin, [CTRL]+[F8]: KDV Hariç Hesapla [F7]: KDV Dahil Hesapla [F5]: Üst Satırı Kopyala fonksiyon tuĢları gibi.. [CTRL]+[ENTER]: FiĢ‟i EĢitle Ayrıca, muhasebe fiĢ‟inde kullanılan açıklamalar, yevmiye defterinde ve raporlar için önemli olduğundan yazılan açıklamalara dikkat ediniz. 2.3.2.1. AlıĢ Faturası Firmamıza “Açık Fatura” ile mal alınmıĢtır. Yevmiye kaydını yapınız. ALIġ FATURASI Satıcı Belge Tarihi Belge No Matrah %18 Kdv Genel Toplam KELEPĠR GIDA ÜRÜNLERĠ A.ġ. 05.12.&&&& 7214 2,000.00 TL 360.00 TL 2,360.00 TL Kayıt edilen muhasebe fiĢi, aĢağıdaki gibi olmalıdır. 49 2.3.2.2. KeĢide Çek Satıcıya “Çek” ile keĢide edilmiĢtir. Yevmiye kaydını yapınız. KEġĠDE ÇEK BORDROSU Vade Tarihi Satıcı Düzenleme Tarihi Belge No Tutar 25.12.&&&& KELEPĠR GIDA ÜRÜNLERĠ A.ġ. 05.12.&&&& 5248 2,000.00 TL Kayıt edilen muhasebe fiĢi, aĢağıdaki gibi olmalıdır. 2.3.2.3. SatıĢ Faturası MüĢterimize “Açık Fatura” ile mal satılmıĢtır. Yevmiye kaydını yapınız. SATIġ FATURASI Alıcı Belge Tarihi Belge No Matrah %18 Kdv Genel Toplam YILDIZLAR GIDA LTD.ġTĠ. 07.12.&&&& 1 3,000.00 TL 540.00 TL 3,540.00 TL Kayıt edilen muhasebe fiĢi, aĢağıdaki gibi olmalıdır. 50 2.3.2.4. Tahsilât Makbuzu Alınan nakit‟e karĢılık olarak, müĢterimiz “Tahsilat Makbuzu” düzenlemiĢtir. Yevmiye kaydını yapınız. TAHSĠLAT MAKBUZU Alıcı Belge Tarihi Belge No Tutar YILDIZLAR GIDA LTD.ġTĠ. 07.12.&&&& 1 2,500.00 TL Kayıt edilen muhasebe fiĢi, aĢağıdaki gibi olmalıdır. 2.3.2.5. Kargo Gider Faturası Firmamıza taĢıma hizmeti yapan firma tarafından “Gider Faturası” düzenlemiĢtir. Bedeli, nakit ödenmiĢtir. Yevmiye kaydını yapınız. KARGO GĠDER FATURASI Satıcı Belge Tarihi Belge No Matrah %18 Kdv Genel Toplam ARAS KARGO A.ġ. 08.12.&&&& 56314 100.00 TL 18.00 TL 118.00 TL Kayıt edilen muhasebe fiĢi, aĢağıdaki gibi olmalıdır. 51 2.3.2.6. Gelen Havale Makbuzu MüĢterimiz, banka hesabımıza yatırdığı nakit ile ilgili “Banka Havale Makbuzunu” firmamıza ulaĢtırmıĢtır. Yevmiye kaydını yapınız. BANKA HAVALE MAKBUZU Alıcı Belge Tarihi Belge No Tutar YILDIZLAR GIDA LTD.ġTĠ. 15.12.&&&& 84544 1,000.00 TL Kayıt edilen muhasebe fiĢi, aĢağıdaki gibi olmalıdır. 2.3.2.7. Kasa’dan Banka’ya Yatırılan Nakit Firmamızın kasası‟ndan, banka hesabımıza yatırılan nakit ile ilgili “Banka Havale Makbuzunu” aĢağıdadır. Yevmiye kaydını yapınız. BANKA HAVALE MAKBUZU Alıcı Belge Tarihi Belge No Tutar AKT GIDA PAZ. SAN.TĠC. LTD.ġTĠ. 16.12.&&&& 59782 5,000.00 TL Kayıt edilen muhasebe fiĢi, aĢağıdaki gibi olmalıdır. 52 2.3.2.8. KeĢide Edilen Çek’in Ödemesi Satıcımıza keĢide edilen çek‟in vadesi geldiğinde, satıcının da talebiyle banka tarafından satıcıya ödemiĢtir. Yapılan ödeme iĢlemi, banka hareketleri „nde (banka ekstresi’nde) görülmüĢtür. Yevmiye kaydını yapınız. ÖDENEN KEġĠDE ÇEK’ĠN BĠLGĠLERĠ Vade Tarihi Satıcı Düzenleme Tarihi Belge No Tutar 25.12.&&&& KELEPĠR GIDA ÜRÜNLERĠ A.ġ. 05.12.&&&& 5248 2,000.00 TL Kayıt edilen muhasebe fiĢi, aĢağıdaki gibi olmalıdır. 2.3.2.9. Elektrik Gideri Faturası Firmamıza elektrik hizmeti ulaĢtıran firma tarafından “Gider Faturası” düzenlemiĢtir. Bedeli, banka yoluyla ödenmiĢtir. Yevmiye kaydını yapınız. ELEKTRĠK GĠDERĠ FATURASI Ödeme Tarihi Satıcı Düzenleme Tarihi Belge No KDV Dahil Tutar 27.12.&&&& TEDAġ A.ġ. 10.12.&&&& 957541 200.00 TL Kayıt edilen muhasebe fiĢi, aĢağıdaki gibi olmalıdır. GÜNLÜK TĠCARĠ ĠġLEMLER 53 2.3.2.10. Amortisman Hesaplanması ve Gider Yazılması 2.Ortak-Önder KANBER‟in Ģirket sermayesi olarak koyduğu TaĢıt için amortisman hesaplanmıĢ ve gider olarak yazılmıĢtır. Yevmiye kaydını yapınız. AMORTĠSMAN BĠLGĠLERĠ Sabit Kıymet Adı AlıĢ Tarihi KDV Hariç AlıĢ Bedeli Kamyonet 02.12.&&&& 1,000.00 TL Hesaplanan Amortisman (%25) 1,000.00 %25 = 250/12x1 20,83 TL Kayıt edilen muhasebe fiĢi, aĢağıdaki gibi olmalıdır. 2.3.3. Günlük ĠĢlemlerin Büyük Defter’e Kayıt Edilmesi Buraya kadar yapılan yevmiye kayıtlarını “KAYIT/RAPOR” menüsü‟nden “DEFTER-Ġ KEBĠR” bölümünden hazırlayabilirsiniz. 2.3.4. Aylık Mizan’ın Düzenlenmesi Buraya kadar yapılan yevmiye kayıtlarını “KAYIT/RAPOR” menüsü‟nden “MĠZAN” bölümünden hazırlayabilirsiniz. [ALT]+[F8] ENTER ġekil 66 - Mizan Raporu’nun Hazırlanması[ALT]+[F8]: M. Excel Raporu 54 2.3.5. KDV Beyannamesi ve Ġnternet Bildirimi 1 “Kayıt / Rapor” menüsünde “KDV Beyannamesi” bölümüne [ENTER] ile girin. ENTER 1 ENTER ġekil 67 - KDV Beyannamesi GiriĢ Ekranı AlıĢ, SatıĢ ve Gider muhasebe fiĢleri kontol edilecek ve KDV Beyannamesi otomatik hazırlanacaktır. 2 Bu erkanda [ALT]+[F8] ile Ġnternet Vergi Dairesi‟ne bildirim otomatik yapılır. [F8] Yazdır [ALT]+[F8] İnternet Bildirim 2 2 ġekil 68 - KDV Beyannamesi Ġnternet Bildirimi / Yazıcı Raporu 55 2.3.6. KDV Hesaplarının Kapatılması 1 Bunun için KDV Beyannamesi içinde [ALT]+[F9] yapın. Otomatik oluĢturulacak muhasebe fiĢi için tarih ve açıklama yazıp, devam edin. [ALT]+[F9] 1 Kapatılacak KDV Hesapları… [ENTER] 2 ġekil 69 - KDV Beyannamesi [ALT]+[F9]: KDV KapanıĢ Mahsubu 3 [ENTER] ile devam edildiğinde KDV hesaplarının kapatıldığı fiĢ, ekrana gelecektir. FiĢ‟i kontrol etmek için [ARAÇUBUK] yapın. FiĢ‟i kaydetmek için [F9] yapın. [F9]-Kayıt [ARAÇUBUK] 4 5 [ENTER] ġekil 70 - KDV KapanıĢ Mahsubu [F9]: FiĢ’i Kaydet 56 3 2.4. Dönem Sonu ĠĢlemleri 2.4.1. Faiz Gelir’i Tahakkuku Banka hesabımızda bulunan paraya 250,00 TL faiz geliri tahakkuk etmiĢtir. Kayıt edilen muhasebe fiĢi, aĢağıdaki gibi olmalıdır. (Faiz Geliri Vergisi: %15’tir) 2.4.2. SatıĢ Maliyetlerinin Hesaplanması ve Muhasebe FiĢi Dönemsonu envanteri (sayım) sonunda dönem sonu stok tutarı, stok maliyet hesaplama yöntemi, aĢağıdaki gibidir. Bu bilgilere göre paket program‟da satıĢ maliyetlerini hesaplayınız. STOK ENVANTER BĠLGĠLERĠ 1 Dönemsonu Stok Tutarı Maliyet Hesaplama Yöntemi Karlı SatıĢ Oranı 125.00 TL Ortalama Kâr Haddi %60 Maliyet hesabı yapmak için “Mali Tablolar” menüsünde “Maliyet Kar / Zarar” bölümüne gelip ENTER ile girin. 1 ENTER ġekil 71 - Maliyet-Kar / Zarar Ekranı 57 2 Hesaplama dönemini OCAK-ARALIK seçin. Maliyet hesaplama ekranı gelecektir. Maliyet hesaplama tanımı için; [ALT]+[INSERT] yapın. 3 Maliyet hesaplaması için gereken tanımları, yukarıda Ģekilde gördüğünüz gibi tanımlayıp, [F9] ile kayıt ettiğinizde hesaplama otomatik yapılacaktır. 2 ENTER [ALT]+[INSERT] 3 4 [F9]-Kayıt ġekil 72 - Maliyet Hesaplaması ġekil 73 - Maliyet Hesaplama Tanımı[ALT]+[INSERT] 5 Yapılan maliyet hesaplamasının detaylarını kontrol etmek için [ARAÇUBUK] yapın. 5 [ARAÇUBUK] Satış Toplamı – Satış Maliyeti = Satış Kâr’ı 3.000,00 TL – 1.875,00 TL = 1.125,00 TL Satış Toplamı / Kâr = Satış Maliyeti 3.000,00 TL / 1,60 = 1.875,00 TL Alış Toplamı – Satış Maliyeti = Kalan Stok 2.000,00 TL – 1.875,00 TL = 125,00 TL ġekil 74 - Maliyet Hesaplama Ekranı[ARAÇUBUK]: Hesaplama Detayları 58 SatıĢ maliyeti‟nin yevmiye kaydını, aĢağıdaki gibi “FiĢ Kayıt GiriĢi‟nden” yapınız. 2.4.3. Genel Geçici Mizan ile Dönem Sonu Envanter’in KarĢılaĢtırılması Buraya kadar yapılan yevmiye kayıtlarını “KAYIT/RAPOR” menüsü‟nden “MĠZAN” bölümünden hazırlayabilirsiniz. ENTER ġekil 75 - Mizan Raporu’nun Hazırlanması[ALT]+[F8]: M. Excel Raporu Dönemsonu Envanteri (yapılan sayım) ile Genel Geçici Mizan karĢılaĢtırılmalı, oluĢan farkların sebepleri araĢtırılmalı ve gerekli düzeltmeler yapılmalıdır. 59 2.4.4. Vergi Öncesi Kâr / Zarar Hesaplaması 2.4.4.1. Giderlerin Gelir Tablosuna Aktarılması (7A/7B Yansıtma) 7‟li gider hesaplarının 6‟lı gider hesaplarına aktarılması‟dır. ġekil 76 - (Yansıtma İşleminden Önce) Genel Geçici Mizan 1 Bunun için “Yansıtma/Entegre” menüsünde “7A-7B Yansıtma” bölümüne girin. 1 2 ENTER [ENTER] Devam ġekil 77 – 7A / 7B Yansıtma ĠĢlemleri 60 2 “Yansıtma Hesapları Ġlk Kez Açılacak” ekranı gelecektir. Bu ekran‟da “Hesap Planı Gruplandırılan OluĢtur” seçimini yapın. ENTER 2 [ARAÇUBUK] İşaretle… İşaretlileri tabloya getir. [ENTER] 3 ġekil 78 - Gider Yansıtma ĠĢlemleri Yapılan Seçimler 3 “Yansıtma Hesapları AçılıĢı” ekranında ise dönem içinde kulllanılan gider hesaplarını [ARAÇUBUK] ile iĢaretleyin ve [ENTER] ile seçin. “7A / 7B Yansıtma Tablosu” oluĢturulacaktır. 4 Bu tablo‟da 7‟li gider hesabı, 7‟li gider yansıtma hesapları ve yansıtma yapılacak 6‟lı gider hesapları (622-631-632) olduğu görülür. 4 Yansıtma yapılacak gider hesabı ile “Yansıtma % Oranı” ġekil 79 - 7A / 7B Yansıtma Tablosu 61 7A / 7B Yansıtma Tablosu içine hesap ekleme, düzeltme ve silme yapabilirsiniz. ( [F1-Yardım] ekranında bu işlemler belirtilmiştir.) 5 OluĢturulan 7A/7B Yansıtma Tablosu [F10] ile çıkarak, önceki ekrana geri dönün. 7A / 7B yansıtma için hazır gelen fiĢ tarihini, fiĢ açıklamalarını [ENTER] ile geçin. ENTER 5 ENTER ġekil 80 - Gider Yansıtma ĠĢlemleri Ġçin Tarih ve Açıklama GiriĢi 6 [ENTER] ile devam edildiğinde yansıtma fiĢleri otomatik oluĢturulacaktır. Bu fiĢleri kontrol etmek için [ARAÇUBUK]; entegrasyon onayı için [F9] yapın. [F9]:Onay ENTER [ARAÇUBUK] Fiş Detayı 6 7 ġekil 81 – Hazırlanan Gider Yansıtma FiĢleri [F9]:Entegrasyon Onayı 62 2.4.4.2. Gelir Tablosu’nda Brüt Kâr / Brüt Zarar Hesaplaması 8 7A / 7B yansıtma iĢlemlerini yaptıktan sonra “Mali Tablolar” menüsünde “Gelir Tablosu” bölümüne [ENTER] ile girin. 8 ENTER ġekil 82 - Gelir Tablosu'nun Hesaplanması 9 Gelir Tablosu ekranı boĢ gelecektir. [CTRL]+[F9] ile hesaplama yaptırın. Gelir Tablosu hesaplandı! 9 [CTRL]+[F9] ENTER ENTER ġekil 83 - Hesaplanan Gelir Tablosu 63 10 “Gelir Tablosu” içinde [CTRL]+[F4] yaparak, “Özet Gelir Tablosu” yapabilirsiniz. 10 ÖZET TABLO 11 ġekil 84 - [CTRL]+[F4] Özet Gelir Tablosu 11 “Özet Gelir Tablosu” incelendiğinde firma, ilgili dönemde kâr ettiği görülecektir. 2.4.4.3. Brüt Kâr’dan “Kurumlar Vergisi” KarĢılığı Ayırmak 12 Ticari Kâr‟dan “Kurumlar Vergisi (%20)” düĢülür ve “Mâli Kâr‟a” ulaĢılır. Vergi Öncesi Kâr 2,834.68 TL Hesaplanan Kurumlar Vergisi (%20) 566.93 TL Vergi Sonrası Kâr 2,267.75 TL 12 Hesaplanan kurumlar vergisi izleyen yıl‟da ödeneceği için, bir karĢılık ayrılması gereklidir. Bunun için aĢağıdaki yevmiye kaydını, “FiĢ Kayıt GiriĢi‟nden” yapınız. Kurumlar vergisi karĢılığını ayırdıktan sonra gelir tablosu son bir defa daha hesaplatıldığında gelir tablosu’nda (2,267.75 TL’ye) yani “Mâli Kâr’a” ulaşılır. 64 2.4.4.4. Gelir Tablosu Hesaplarını (600…689 Arası Hesapları) Kapatmak 600…689 arası hesaplarının690‟da toplanması590 ya da 591’de netleĢmesidir. DĠKKAT! Gider yansıtma işleminden sonra, mizan’ın son durumuna bakıldığında 7’li gider hesapları bakiye vermemelidir. Aksi halde, gider yansıtma işlemi, eksik yapılmış demektir. Dolayısıyla,“ticari kazanç ile kurumlar vergisi” yanlış hesaplanmış demektir. 7’li gider hesapları bakiye vermiyorsa bu işleme başlayınız ġekil 85 - (Yansıtma ĠĢleminden Sonra) Genel Geçici Mizan 13 Bunun için “Yansıtma/Entegre” menüsünde “Gelir Hesap KapanıĢ” bölümüne girin. Uyarı ekranını [ENTER] ile geçin. 13 ENTER ENTER ġekil 86 – Gelir Hesaplarının KapanıĢı 65 14 Daha sonra “Gelir Tablosu Hesaplandı mı?” uyarısını [EVET] ile geçin. 14 Gelir Tablosu hesaplarının nasıl kapatılacağı hakkında bilgilendirme yazısı… ENTER ġekil 87 - Gelir Hesap Kapatılacağını Gösteren Bilgi Ekranı 15 Gelir Tablosu hesapları‟nın kapatılması için oluĢturulacak dört adet fiĢ için tarih ve fiĢ açıklamalarını [ENTER] ile geçin. ENTER 15 16 Bu fiĢleri kontrol etmek için [ARAÇUBUK]; entegrasyon onayı için [F9] yapın. “Kurum vergisi” için 691’de ayrılan karşılık tutarı, 692 hesaba ve 590’a otomatik aktarılacaktır. [F9]:Onay ENTER 16 [ARAÇUBUK] Fiş Detayı ġekil 88 - Gelir Tablosu Hesapların KapanıĢıOluĢturulan FiĢler 66 2.4.5. Envanter Defteri’nin Hazırlanması “Yansıtma/Entegre” menüsünde “Envanter Defteri” bölümüne [ENTER] ile girin. Envanter Defteri‟ni [CTRL]+[F9] ile hazırlayın. [CTRL]+[F9] ENTER “Mizan Değerleri” Envanter Defterine taşındı. ġekil 89 – Envanter Defteri Ekranı Envanter Defteri‟nde [F1] Yardım yapıldığında kayıt ekleme, silme ve düzeltme iĢlemleri ile diğer iĢlemlerin nasıl yapıldığını görebilirsiniz. Envanter Defteri‟ni [F8] ile yazıcı‟dan rapor alıp, dosyalayın. ġekil 90 - Envanter Defteri 67 2.4.6. Kesin Mizan’ın Hazırlanması 1 Gider yansıtma işlemi ve gelir tablosu hesaplarını “Kayıt/Rapor” menüsünde “Mizan” bölümüne girin. kapattıktan sonra 1 ENTER 2 ENTER 3 ENTER 4 ġekil 91 - Mizan Hazırlama Ekranı 5 Yukarıdaki Ģekilde tarif edildiği “Kesin Mizan” hazırlanacaktır. gibi [ENTER] ile devam edildiğinde 5 DĠKKAT! Kesin mizan’da 6’lı ve 7’li hesapların bakiye vermemesi gerekir. Aksi halde, gider yansıtma ve gelir hesap kapatma işlemi eksik yapılmıştır. Dolayısıyla,“ticari kazanç ile kurumlar vergisi” yanlış hesaplanmış demektir. 68 Kesin Mizan‟ı [F8] ile yazıcı‟dan rapor alıp, dosyalayın. ġekil 92 - Kesin Mizan Raporu Not Alınız ! ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… 69 2.4.7. Mali Tabloların Hazırlanması KapanıĢ maddesi‟ni yapmadan önce “Temel Mali Tabloları” hazırlamak gerekir. 2.4.7.1. Gelir Tablosu “Mali Tablolar” menüsünde “Gelir Tablosu” bölümüne [ENTER] ile girin. Gelir Tablosu‟nun son durumunu görmek için [CTRL]+[F9] ile hesaplatın. [CTRL]+[F9] ENTER ENTER ġekil 93 - Gelir Tablosu ġekil 94 - Gelir Tablosu Raporu 70 Yasal karşılıklar indirildikten sonra oluşan NET KÂR 2.4.7.2. Bilanço Tablosu “Mali Tablolar” menüsünde “Bilanço” bölümüne [ENTER] ile girin. Bilanço Tablosu‟nu [CTRL]+[F9] ile hesaplatın. [CTRL]+[F9] ENTER Gelir Tablosu’nda hesaplanan NET KAR ile aynı olmalıdır. ġekil 95 – Bilanço Hesaplama Ekranı Dönemsonu Bilanço‟sunu [F8] ile yazıcı‟dan rapor alıp, dosyalayın. ġekil 96 - Dönem sonu Bilançosu 71 2.4.8. KapanıĢ Maddesi’nin Yapılması 1 Bilanço tablosu, hazırladıktan sonra “KapanıĢ Maddesi” yapılmalıdır. Bunun için “Yansıtma / Entegre” menüsünde “KapanıĢ Maddesi” bölümüne [ENTER] ile girin. ENTER 1 ENTER ġekil 97 - KapanıĢ Maddesi'nin Yapılması 2 KapanıĢ iĢlemlerini [ARAÇUBUK] ile iĢaretleyip, [ENTER] ile devam edin. [ARAÇUBUK] İşlem Seç Kapanış işlemlerinin nasıl yapılacağı ile ilgili bilgilendirme yazısı… 2 ENTER 3 ġekil 98 - KapanıĢ ĠĢlemleri Yapılan Seçimler 3 ENTER “KapanıĢ ve AçılıĢ Maddesi”inde olacak tarih ve açıklamayı [ENTER] ile geçin. [EVET] ile devam edildiğinde KapanıĢ ve AçılıĢ Maddesi otomatik hazırlanacaktır. 72 4 Bu fiĢleri kontrol etmek için [ARAÇUBUK]; entegrasyon onayı için [F9] yapın. [F9]:Onay 4 5 ENTER [ARAÇUBUK] Fiş Detayı ġekil 99 - KapanıĢ ve AçıĢı Maddesi 5 [EVET] ile devam edildiğinde çalıĢılan yıl‟da “KapanıĢ Maddesi” yapılırken, izleyen yıl’da otomatik olarak “Firma” açılacak, [F12] ile izleyen “Hesap Planı” devredilecek, yıla geçebilirsiniz. “AçılıĢ Maddesi” yapılacaktır. 6 Buraya kadar, dönem sonu iĢlemlerini “FiĢ Kayıt GiriĢi”den kontrol ediniz. ilgilendiren 6 ġekil 100 - FiĢ Kayıt GiriĢi Ekranı 73 muhasebe kayıtlarını 2.5. Yevmiye Defteri’nin Yazdırılması Yevmiye Defteri Yazdırmandan Önce Bilinmesi Gerekenler Servis Servis İşlemleri Fişleri Tarihe Göre Sırala yapılmalıdır. Elektrik kesintisi veya yazıcıda kâğıt takılması gibi sebeplerle yazdırma iĢlemi yarım kalırsa yarım kalan yevmiye defterine nasıl devam ettirileceği [F1] yardım‟da vardır. Bunun için “Kayıt / Rapor” menüsünde “Yevmiye Defterine” [ENTER] ile girin. ENTER ENTER ENTER ġekil 101 - Yevmiye Defteri Yazdırılması Yukarıdaki Ģekilde tarif edildiği gibi [ENTER] ile devam “Yevmiye Defteri” hazırlanacaktır. [F8] ile yazıcı‟dan yazdırabilirsiniz. [F8] sonra [ENTER] ġekil 102 - Yevmiye Defteri 74 edildiğinde 2.6. Büyük Defter’in Yazdırılması Büyük Defter Yazdırmandan Önce Bilinmesi Gerekenler Yevmiye Defteri yazdırılmalıdır. Yevmiye defteri yazımında fiĢlere tahsis edilen numaralar, Büyük Defter‟e çıkacaktır.. Bunun için “Kayıt / Rapor” menüsünde “Yevmiye Defterine” [ENTER] ile girin. ENTER ENTER ENTER ġekil 103 - Yevmiye Defteri Yazdırılması Yukarıdaki Ģekilde tarif edildiği gibi [ENTER] ile devam “Büyük Defter” hazırlanacaktır. [F8] ile yazıcı‟dan yazdırabilirsiniz. [F8] sonra [ENTER] ġekil 104 - Yevmiye Defteri 75 edildiğinde UYGULAMA FAALĠYETĠ - 2 ĠĢlem Basamakları Öneriler Muhasebe sürecine uygun monografi hazırlayınız. Öğrenme Faaliyeti-2‟de uyguladığınız monografi gibi dönembaĢı iĢlemleri, günlük ticari iĢlemler ve dönemsonu kapanıĢ iĢlemlerini kapsayan bir monografi hazırlayınız. Monografi uygulamasını paket program‟da iĢleyiniz. Paket program‟da firma oluĢturup, standart hesap planını açtıktan sonra hazırladığınız monografi‟yi iĢleyiniz. 76 ÖLÇME ve DEĞERLENDĠRME - 2 A. OBJEKTĠF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) 1. 1. Sınıf mükellef’lerin muhasebe sürecini genel hatlarıyla açıklayarak yazınız. ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… 2. Kesin mizan’ın hazırlanması muhasebe sürecinin hangi aĢamasıdır? a. Günlük Ticari ĠĢlemler b. Dönemsonu KapanıĢ ĠĢlemleri c. Ay Sonu Yapılması Gerekli ĠĢlemler d. DönembaĢı AçılıĢ ĠĢlemleri 3. Gider yansıtma iĢlemlerini yapıp, firmanın gelir tablosu hazırlandıktan sonra sonuç olarak kâr oluĢmuĢsa yapılması gereken iĢlem hangisidir? a. KapanıĢ Maddesi‟nin Yapılması b. Gelir Vergisi Beyannamesinin Hazırlanması c. Kurum Vergisi‟nin Hesaplanıp, KarĢılıkların Ayrılması d. Gelir Tablosu Hesaplarının Kapatılması 4. 7’li gider hesaplarının 6’lı gider hesaplarına aktarılması ne demektir? a. Dönemsonu KapanıĢ ĠĢlemleri b. Gider Yansıtma ĠĢlemi c. Gelir Tablosu Hesaplarını Kapatma ĠĢlemi d. Vergi KarĢılıklarını Ayrma ĠĢlemi 5. Yevmiye defteri yazdırmadan önce paket program’da yapılması gereken iĢlemler nelerdir? Açıklayınız. ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… 77 DEĞERLENDĠRME “Ölçme ve Değerlendirme” sorularına verdiğiniz cevapları “Modül” son sayfasında bulunan cevap anahtarı ile karĢılaĢtırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaĢadığınız sorularla ilgili konuları, faaliyete geri dönerek, tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz, diğer faaliyete geçiniz. B. UYGULAMA TESTĠ AĢağıdaki tabloda “HAYIR” cevabını verdiğiniz soruları bir daha gözden geçirin. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar edin. Cevaplarınızın hepsi “EVET” ise bir sonraki faaliyete geçebilirsiniz. DEĞERLENDĠRME ÖLÇÜTLERĠ 1 Muhasebe sürecine uygun monografi hazırlayabiliyor musunuz? 2 Hazırladığınız monografi‟yi BĠLANÇO/ MUHASEBE modülü‟nde iĢleyebiliyor musunuz? EVET HAYIR DEĞERLENDĠRME Uygulama testinde iĢaretlediğiniz “EVET” cevabı kazandığınız becerileri gösterir. ”HAYIR” cevapları için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız. Cevapların hepsi “EVET” ise bir sonraki öğrenim faaliyetine geçebilirsiniz. 78 ÖĞRENME FAALĠYETĠ - 3 RENME FAALĠYETĠ – 1 AMAÇ Bu öğrenme faaliyeti ile ikinci sınıf mükelleflerde muhasebe iĢlemlerini uygulamalı öğreneceksiniz. ARAġTIRMA Ġkici sınıf mükelleflerin tutmak zorunda olduğu “ĠĢletme Defteri” hakkında bilgileniniz. 3. ĠKĠNCĠ SINIF MÜKELLEF’LERĠN MUHASEBE ĠġLEMLERĠ 79 3.1. ĠĢletme Defteri’nin ġekli ĠġLETME HESABI DEFTERĠ GELĠRLER Alınan Fatura Tarih No Gider Açıklama Alış TL TL KDV TL Sıra Sıra GĠDERLER Yazılacak Ticari Belgeler Verilen Fatura Tarih No Satış Açıklama Tahsil TL Yazılacak Ticari Belgeler Malı Alış Faturası Hizmet Alış Faturası Gider Faturaları Diğer Borçlar Malı Satış Faturası Hizmet Satış Faturası Diğer Gelirler ve Alacaklar TOPLAM: TOPLAM: Önceki yıldan devreden mal tutarı, ĠĢ yeri kirası Elektrik, su, telefon, ısıtma giderleri Mal alıĢ bedeli, nakliye, komisyon, hamaliye ĠĢ yeri sigorta gideri Personele ödenen ücret, sigorta primleri Sabit kıymetler amortisman giderleri Sabit kıymetler için ödenen KDV tutarı (Sabit değerlerin bedeli kaydedilmez) Yaptırılan iĢler için ödenen giderler (tamirat, temizlik vb.) ĠĢletme ile ilgili ödenen faiz tutarı Satılan mal veya hizmet bedeli Faiz gelirleri Hesaplanan KDV tutarları Sabit kıymetlerin satıĢ tutarı 80 TL KDV TL 3.2. ĠĢletme / Serbest Meslek Modülüne GiriĢ ENTER ġekil 105 - Ana MenüĠĢletme/Serbest Meslek Modülü Ġkinci sınıf mükelleflerin, muhasebe iĢlemlerini takip edeceği paket program‟dır. Bu modül’ün amacı, kayıt edilen muhasebe fiĢleri üzerinden hareket ederek, aĢağıdaki sonuçları otomatik hazırlamaktır. RAPORLAR RESMĠ BĠLDĠRĠMLER MALĠ TABLOLAR 1. Mizan Tablosu ĠĢletme Defteri Raporu ĠĢletme Hesap Özeti 2. Muavin Defter KDV Beyannamesi ĠĢletme‟nin Gelir Tablosu 3. Gelir – Gider Raporu E-Beyanname Maliyet Kar / Zarar Tablosu 4. Defter Raporları Stok Envanteri Takibi 5. Envanter Defteri 81 3.3. Firma Tanımı 1 “Bilanço/Muhasebe” modülüne [ENTER] ile girin. 1 ENTER ġekil 106 - Ana menü ĠĢletme/Serbest Meslek Modülü’ne GiriĢ 2 [F12] yaparak iĢlem yapılacak yıl‟ı seçin. ENTER 2 ġekil 107 - Yıl Seçimi [F12] 82 3 Yıl seçimi yapıldıktan sonra “Firma Seçimi” ekranı gelecektir. Yeni firma oluĢturmak için bu ekranda [ALT]+[INSERT] yapın. Yeni Firma Tanımı 3 [ALT]+[INSERT] ġekil 108 - Firma Seçimi [F2] 4 Gelen ekranda firmanın koduna (200) yazın ve “Unvan-Adres” bilgilerini doldurun. 4 Resmi bildirimlerde kullanılacak “Adres“ bilgilerini doldurun. ġekil 109 - Firma OluĢturmak [ALT]+[INSERT] 83 5 [ENTER] ile devam edin ve gelen ekranda firmanın “Özel” tanımlarını doldurun. ENTER Kredi kartı ile yapılan satışların takibi için gerekli bir tanım’dır. 5 Resmi bildirimlerin hazırlanmasında kullanılacak “Özel“ tanımları doldurun. ġekil 110 - Firma Tanımı Özel Bilgiler 6 [ENTER] ile devam edin ve gelen ekranda firmanın “Detay” tanımlarını doldurun. ENTER 6 Resmi bildirimlerin hazırlanmasında kullanılacak “Detay“ tanımları doldurun. ġekil 111 - Firma Tanımı Detay Bilgileri 84 “İnternet Vergi Dairesi” web sitesine program içinden otomatik bağlanarak vergi borcu ve diğer işlemleri otomatik sorgulamak istiyorsanız Firmayı tanımladıktan sonra bu ekran’a [ALT]+[D] ile gelip, [CTRL]+[F9] ile internet şifrelerini tanımlayın. 7 [ENTER] ile devam edin ve gelen ekranda firmanın “SMMM” bilgileri doldurun. [CTRL]+[ENTER] KDV, Muhtasar, Geçici Vergi Beyannamesi’nin internet’te bildirimlerinin program’dan otomatik yapmak istiyorsanız Firmayı tanımladıktan sonra bu ekran’a [ALT]+[M] ile gelip, [CTRL]+[F9] ile internet şifrelerini tanımlayın. 7 ġekil 112 - Firma Tanımı SMMM Bilgileri 8 [ENTER] ile devam edin ve gelen ekranda oluĢturulan firmayı seçin. ENTER 8 ġekil 113 – ĠĢletme/Serbest Meslek Modülü’ne OluĢturulan Firma 85 3.4. Hesap Planı Tanımı 9 “Kayıt / Rapor” menüsünde “Hesap Planına” [ENTER] ile girin. ENTER 9 ġekil 114 - Hesap Planı’na GiriĢ 10 “ORXX Hesap Planı Transfer Et” seçimi [ENTER] ile yapın ve devam edin. ENTER 10 11 ENTER ġekil 115 - Hesap Planı’nın OluĢturulması 11 “Tüm Hesapları Transfer Et” seçimini yapın. 86 12 [ENTER] ile devam edildiğinde “ĠĢletme Tek Düzen Hesap Planı” oluĢturulacaktır. 12 ġekil 116 - ĠĢletme Tekdüzen Hesap Planı ĠĢletme Tekdüzen Hesap Planı‟nda bir iĢletmenin kullanabileceği birçok alt hesap, program tarafından otomatik açılmaktadır. Yukarıda görüldüğü gibi KEBĠR, GRUP, DETAY hesaplar otomatik açılmıĢtır. Hesap planında; yeni hesap ilavesi yapabilir, açılmıĢ hesabı silebilir veya hesap düzeltme iĢlemi yapabilirsiniz. “ĠġLETME TEKDÜZEN HESAP PLANI” ÖZELLĠKLERĠ 1. KEBĠR hesabın altında GRUP hesap açılabileceği gibi GRUP altına yeni bir GRUP hesap açılabilmektedir. AĢağıda bununla ilgili bir örnek verilmektedir. 153 153 18 153 18 01 153 18 01 001 153 18 01 002 TĠCARĠ MALLAR % 18 Kdv.li Mal AlıĢları % 18 Gıda Ürünleri A Malı B Malı KEBĠR Grup Grup Detay (Muavin) Detay (Muavin) 2. KDV‟nin otomatik hesaplanması için; detay hesaplarda KDV oranı tanımlanabilir. 3. Ġkinci Birim takibi için; detay hesaplarda Euro, Dolar, Adet, Kg. gibi tanımlanan “Alt_Birimler” fiĢ kayıt sırasında giriĢ yapılıp ve rapor alınabilir. 4. Yeni açılan bir hesabın “Hesap özeti‟nde hangi grupta raporlanacağını seçilebilir. Böylece, hesap özeti otomatik hazırlanması sağlanır. 87 3.4.1. Yeni Hesap Açmak Yeni bir hesap açmak için; [ALT]+[INSERT] yapın. [ALT]+[INSERT] ENTER ġekil 117 - Hesap Planı - Yeni Hesap Tanımı HESAP KODU HESAP TĠPĠ Yeni hesabın kodunu bu bölüme yazmalısınız. Not Yeni GRUP ve MUAVĠN hesapların açılıĢında “boĢluk” bırakın. Örnek 770 3 07 gibi Yeni açılan hesabın KEBĠR, GRUP ya da MUAVĠN tipli olduğunu belirmelisiniz. HESAP ADI Yeni açılan hesabın “Açıklaması” bu bölüme yazmalısınız. HESAP TÜRÜ Yeni açılan hesabın GĠDER, ALIġ, GELĠR ya da SATIġ türünde bir hesap olduğunu belirmelisiniz. KDV ORANI Açılacak hesap için fiĢ içinde KDV hesaplaması yapılacak ise KDV oranı tanımlamalısınız. NOT: KDV Oranı genelde 153, 600, 770 altındaki “Detay” tipli hesaplarda kullanılır. HESAP ÖZETĠ GRUBU Yeni açılan hesabın “ĠĢletme Hesap Özetinde bağlı olduğu grubu tanımlamalısınız. ALT BĠRĠM TÜRÜ Açılacak hesap için fiĢ içinde ALT_BĠRĠM takibi yapılacak ise EURO, DOLAR, ADET, KG. vs. gibi tanımlamalısınız. NOT: Alt_Birim genelde 120 – 320 – 153 – 600 gibi hesaplar için kullanılır. Nokta Hane Metre, Kg. Litre, Dolar, Euro tanımlanan “Alt Birim” tiplerinde ondalık hane takibi için istenen ondalık hane sayısı yazılmalıdır. 88 3.4.2. Hesap Düzeltmek AçılmıĢ hesabın üzerinde [CTRL]+[ENTER] yapıldığında [Hesap Kodu] ve [Hesap Tipi] dıĢında bütün alanları düzeltebilirsiniz. [CTRL]+[ENTER ] ġekil 118 - Hesap Planı Hesap Planı Düzeltmek 3.4.3. Hesap Silmek AçılmıĢ hesabın üzerinde [ALT]+[DELETE] yapıldığında hesabı silmek için onay sorusu gelecektir.“EVET” ile devam edildiğinde mevcut hesap silinir. NOT: Kayıt iĢlenmiĢ olan hesaplar silinemez. [ALT]+[DELETE] ENTER ġekil 119 - Hesap Planı Hesap Planı Silmek 89 3.5. Evrak GiriĢ Ekranı ĠĢletme / Serbest Meslek modülü‟nde gelir-gider kayıtlarının yapıldığı, belgelerin üzerinde düzeltme ve silme iĢlemlerinin yapıldığı bölümdür. 1 Bu iĢlemleri yapmak için “KAYIT / RAPOR” menüsünde “Evrak GiriĢi” bölümüne [ENTER] ile girin. 1 ENTER ġekil 120 - Evrak GiriĢi Ekranı Gelir, gider kayıtlarının liste halinde görülebileceği evrak listesi gelecektir. 2 Evrak giriĢine baĢlamadan önce [CTRL]+[F5] ile (Dönem) Ay Seçimi yapın. [CTRL]+[F5] 2 ENTER 3 ġekil 121 – Evrak GiriĢi Ay Seçimi 90 3.5.1. AlıĢ Faturası Firmamıza “Açık Fatura” ile mal alınmıĢtır. ĠĢletme defterine kayıt ediniz. ALIġ FATURASI Satıcı Belge Tarihi Belge No Matrah %18 Kdv Genel Toplam KELEPĠR GIDA ÜRÜNLERĠ A.ġ. 05.12.&&&& 7214 2,000.00 TL 360.00 TL 2,360.00 TL Örnek “AlıĢ Faturası‟nı” ĠĢletme/Serbest Meslek modülü‟ne kayıt edelim. 1 “Evrak GiriĢ” ekranında [ALT]+[INSERT] yapın. “Evrak Kayıt Bandı” gelecektir. 2 [ALT]+[INSERT] ENTER 1 ENTER 3 4 ENTER ġekil 122 – Evrak GiriĢ Ekranı AlıĢ Faturası GiriĢi 2 [Hesap Kodu]’nda [ENTER] yapın ve “Hesap Planı‟ndan” [153 18] hesabını seçin. [Belge Tarihi] ve [Belge No] bölümlerini yazın. [Açıklama]‟ya “Firma Ünvanı‟nı” yazın. 3 [Belge Toplamı]‟na “KDV Dahil Tutar” 2,360.00 TL yazıp, [ENTER] yapın. 4 “Dosyaya Kaydet” sorusu gelince [EVET] ile devam edin. 91 Evrak Kayıt‟tan çıkmadan, baĢka bir evrak iĢleyebilirsiniz. 3.5.2. SatıĢ Faturası SATIġ FATURASI Alıcı Belge Tarihi Belge No Matrah %18 Kdv Genel Toplam YILDIZLAR GIDA LTD.ġTĠ. 07.12.&&&& 1 3,000.00 TL 540.00 TL 3,540.00 TL MüĢterimize “Fatura” ile mal satılmıĢtır. Bedeli, Kredi Kartı ile tahsil edilmiştir. ĠĢletme defterine kayıt ediniz. Kayıt Edilmiş Alış Fatura’sı… Satış Faturası’nın Kayıt Edilmesi… Kredi Kartı Tahsilatı 6 [CTRL]+[F8] 5 ġekil 123 - SatıĢ Faturası [Hesap Kodu]’nda [ENTER] yapın ve “Hesap Planı‟ndan” [600 18] hesabını seçin. [Belge Tarihi] ve [Belge No] bölümlerini yazın. [Açıklama]‟ya “Firma Ünvanı” yazın. 5 [Belge Toplamı]‟na “KDV Hariç Tutar” 3,000.00 TL yazıp, [CTRL]+[F8] yapın. 6 [Kredi Kartı Tutar]‟a tahsilat bedelini yazabileceğiniz gibi, [F5] ile kopyalayabilirsiniz. “Dosyaya Kaydet” sorusu gelince [EVET] ile devam edin. 92 3.5.3. Kargo TaĢıma Gider Faturası KARGO GĠDER FATURASI Satıcı Belge Tarihi Belge No Matrah %18 Kdv Genel Toplam ARAS KARGO A.ġ. 08.12.&&&& 56314 100.00 TL 18.00 TL 118.00 TL Firmamıza taĢıma hizmeti yapan firma tarafından “Gider Faturası” düzenlemiĢtir. ĠĢletme defterine kayıt ediniz. Kayıt Edilmiş Satış Fatura’sı… Gider Faturası’nın Kayıt Edilmesi… 8 [ENTER] 7 ġekil 124 – Kargo Gideri Faturası [ENTER] [Hesap Kodu]’nda [ENTER] yapın ve Hesap Planı‟ndan [770 3 07] hesabını seçin. [Belge Tarihi] ve [Belge No] bölümlerini yazın. [Açıklama]‟ya “Firma Ünvanı” yazın. 7 [Belge Toplamı]‟na “KDV Dahil Tutar” 118.00 TL yazıp, [ENTER] yapın. 8 “Dosyaya Kaydet” sorusu gelince [EVET] ile devam edin. 93 3.5.4. Elektrik Gider Faturası ELEKTRĠK GĠDERĠ FATURASI Ödeme Tarihi Satıcı Düzenleme Tarihi Belge No KDV Dahil Tutar 27.12.&&&& TEDAġ A.ġ. 10.12.&&&& 957541 200.00 TL Firmamıza elektrik hizmeti ulaĢtıran firma tarafından “Gider Faturası” düzenlemiĢtir. ĠĢletme defterine kayıt ediniz. Kayıt Edilmiş Fatura’lar… Elektik Gider Faturası’nın Kayıt Edilmesi… 10 [ENTER] 9 ġekil 125 – Elektrik Gideri Faturası [ENTER] [Hesap Kodu]’nda [ENTER] yapın ve Hesap Planı‟ndan [770 3 01] hesabını seçin. [Belge Tarihi] ve [Belge No] bölümlerini yazın. [Açıklama]‟ya “Firma Ünvanı” yazın. 9 10 [Belge Toplamı]‟na “KDV Dahil Tutar” 200.00 TL yazıp, [ENTER] yapın. “Dosyaya Kaydet” sorusu gelince [EVET] ile devam edin. 94 3.5.5. SatıĢ Ġade Faturası SATIġ ĠADE FATURASI (İade Eden) Alıcı Belge Tarihi Belge No Matrah %18 Kdv Genel Toplam YILDIZLAR GIDA LTD.ġTĠ. 27.12.&&&& 45214 1,000.00 TL 180.00 TL 1,180.00 TL MüĢterimiz‟e daha önce satılan mal‟ın bir kısmını “İade Faturası” ile iade etmiĢtir. ĠĢletme defterine kayıt ediniz. Kayıt Edilmiş Elektrik Gideri Fatura’sı… Satış İade Faturası’nın Kayıt Edilmesi… 12 [ENTER] 11 ġekil 126 - SatıĢ Ġade Faturası [ENTER] [Hesap Kodu]’nda [ENTER] yapın ve “Hesap Planı‟ndan” [610 18] hesabını seçin. [Belge Tarihi] ve [Belge No] bölümlerini yazın. [Açıklama]‟ya “Firma Ünvanı” yazın. 11 [Belge Toplamı]‟na “KDV Dahil Tutar” 1,180.00 TL yazıp, [ENTER] yapın. 12 “Dosyaya Kaydet” sorusu gelince [EVET] ile devam edin. 95 3.5.6. AlıĢ Ġade Faturası ALIġ ĠADE FATURASI (İade Eden) Alıcı Belge Tarihi Belge No Matrah %18 Kdv Genel Toplam KELEPĠR GIDA ÜRÜNLERĠ A.ġ 28.12.&&&& 2 500.00 TL 90.00 TL 590.00 TL Satıcımız‟dan daha önce alınan mal‟ın bir kısmı “İade Faturası” ile iade edilmiĢtir. ĠĢletme defterine kayıt ediniz. Alış İade Faturası’nın Kayıt Edilmesi… [ENTER] 13 14 ġekil 127 - AlıĢ Ġade Faturası [ENTER] [Hesap Kodu]’nda [ENTER] yapın ve Hesap Planı‟ndan [153 90 18] hesabını seçin. [Belge Tarihi] ve [Belge No] bölümlerini yazın. [Açıklama]‟ya “Firma Ünvanı” yazın. 13 [Belge Toplamı]‟na “KDV Dahil Tutar” 590.00 TL yazıp, [ENTER] yapın. 14 “Dosyaya Kaydet” sorusu gelince [EVET] ile devam edin. 96 3.5.7. DemirbaĢ AlıĢ Faturası DEMĠRBAġ ALIġ FATURASI (İade Eden) Alıcı Belge Tarihi Belge No Matrah %18 Kdv Genel Toplam GENÇ NESĠL BĠLGĠSAYAR TĠC. A.ġ 29.12.&&&& 6359 600.00 TL 108.00 TL 708.00 TL Firmamız‟a ticari faaliyet‟te kullanmak üzere “Bilgisayar” alınmıĢtır. ĠĢletme defterine kayıt ediniz. (KDV Beyannamesi’nde indirim konusu olduğu için, “Demirbaş Faturası’nda yazılan KDV tutarı” kayıt edilecektir.) Demirbaş Alış Faturası’nın Kayıt Edilmesi… [ENTER] 16 15 ġekil 128 - AlıĢ Ġade Faturası [ENTER] [Hesap Kodu]’nda [ENTER] yapın ve Hesap Planı‟ndan [191 18] hesabını seçin. [Belge Tarihi] ve [Belge No] bölümlerini yazın. [Açıklama] “Firma Ünvanı” yazın. 15 [AlıĢ Tutar]‟a “KDV Tutarını” 108.00 TL yazıp, [ENTER] yapın. 16 “Dosyaya Kaydet” sorusu gelince [EVET] ile devam edin. 97 Tüm belgeler kayıt edildikten sonra [F10] ile kayıt ekranı‟ndan çıkın. Kayıt edilen tüm belgeler, (otomatik olarak) ekranda tarihe göre sıralanacaktır. ġekil 129 - Evrak GiriĢ Ekranı Kayıt Edilen Belgeler Kayıt edilen belgelerin üzerinde yön tuĢları ile ilerlediğinizde belgelerin detaylarını göreceksiniz. Not Alınız ! ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… 98 3.6. Resmi Bildirimler ve Raporlar 3.6.1. ĠĢletme Defteri (Gelir / Gider Ayrı Sayfa’da) 1 Bunun için “Kayıt/Rapor” menüsünde “ĠĢletme Defteri” bölümüne [ENTER] ile girin [ENTER] 1 ġekil 130 - ĠĢletme Defteri Tarih aralığını verip, [ENTER] ile davam edildiğinde defter hazırlanacaktır. ĠĢletme Defteri‟nde önce “GĠDERLER” ekrana gelir. [TAB] tuĢu ile “GELĠRLER” bölümüne geçebilrisiniz. [F8]-Yazdır 2 [ENTER] ġekil 131 - ĠĢletme Defteri (Gelir/Gider Ayrı) 2 Bu ekranda [F8] ile GĠDERLERĠ ve GELĠRLERĠ ayrı ayrı yazıcıdan rapor alınız. 99 ġekil 132 - ĠĢletme Defteri GĠDER Bölümü ġekil 133 - ĠĢletme Defteri GELĠR Bölümü Not Alınız ! …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 100 3.6.2. Gelir / Gider Raporu (Tek Sayfa) 1 Bunun için “Kayıt/Rapor” menüsünde “Gelir/Gider (Tek Sayfa)” bölümüne [ENTER] ile girin. [ENTER] 1 [ENTER] ġekil 134 – Gelir / Gider Raporu (Tek Sayfa) Tarih aralığını verip, [ENTER] ile davam edildiğinde defter hazırlanacaktır. ĠĢletme Defteri‟nde GELĠRLER/GĠDERLER aynı anda ekrana gelecektir. [ENTER] [F8]:Yazdır 2 ġekil 135 - Gelir / Gider Raporu (Tek Sayfa) 2 Bu ekranda [F8] ile yazıcıdan rapor alınız. 101 ġekil 136 - Gelir/Gider Raporu (Tek Sayfa) 3.6.3. KDV Beyannamesi 1 Bunun için “Kayıt/Rapor” menüsünde “KDV Beyannamesi”ne [ENTER] ile girin. [ENTER] [ENTER] 1 2 ġekil 137 – KDV Beyannamesi 2 KDV Beyannamesinin hazırlanacağı dönemi seçin ve [ENTER] ile devam edin AlıĢ, SatıĢ ve Gider muhasebe fiĢleri kontol edilecek ve KDV Beyannamesi otomatik hazırlanacaktır. 102 3 Bu erkanda [ALT]+[F8] ile Ġnternet Vergi Dairesi‟ne bildirim otomatik yapılır. [ALT]+[F8] İnternet Bildirim 3 ġekil 138 – KDV Beyannamesi [ALT]+[F8]: Internet Bildirimi 4 Bu erkanda [F8] ile yazıcı raporu alınabilir. [F8] Yazdır 4 ġekil 139 - KDV Beyannamesi[F8]: Yazıcı Raporu 103 3.6.4. ĠĢletme Mizanı 1 Bunun için “Kayıt/Rapor” menüsünde “Günlük/Aylık Mizan”a [ENTER] ile girin. 1 [ENTER] [ENTER] 2 [ENTER] ġekil 140 – Günlük / Aylık Mizan 2 3 Mizan‟ın hazırlanacağı dönemi ve mizan türünü seçip, [ENTER] ile devam edildiğinde iĢletme mizanı hazırlanacaktır. ĠĢletme Mizanı‟nı [F8] ile yazıcıya ya da [ALT]+[F8] ile windows‟a rapor alınız. [F8]:Yazdır 4 3 [ENTER] ġekil 141 – Günlük / Aylık Mizan: [ALT]+[F8]Windows Raporu 104 3.6.5. ĠĢletme Hesap Özeti 1 Bunun için “Mali Rapor” menüsünde “ĠĢletme Hesap Özeti”ne [ENTER] ile girin. 1 [ENTER] [ENTER] ġekil 142 – ĠĢletme Hesap Özeti 2 Ġlgili dönemi [ENTER] ile seçildiğinde iĢletme hesap özeti hazırlanacaktır. Bu ekranda [ALT]+[INSERT] ile hesap özetine ek değer giriĢi yapabilirsiniz. 2 [ALT]+[INSERT] Hesap Tanıt [F8]:Yazdır 3 [ENTER] ġekil 143 – ĠĢletme Hesap Özeti [F8]: Yazıcı Raporu 3 ĠĢletme Hesap Özetini [F8] ile yazıcıdan rapor alınız. 105 3.6.6. ĠĢletme Gelir Tablosu 1 Bunun için “Mali Rapor” menüsünde “Gelir Tablosu”na [ENTER] ile girin. 1 [ENTER] ġekil 144 – Gelir Tablosu 2 ĠĢletmenin kayıt edilen son belgelerine göre “Gelir Tablosu” hazırlanacaktır. ĠĢletme Hesap Özetini [F8] ile yazıcıya ya da [ALT]+[F8] ile windows‟a rapor alınız. [F8]:Yazdır 3 [ENTER] 2 4 [ENTER] ġekil 145-Gelir Tablosu[ALT]+[F8]:Windows Raporu 106 3.7. Sene Sonu Devir ĠĢlemleri 1 “Entegre” menüsünde “Sene Sonu Devir” bölümüne [ENTER] ile girin. 1 [ENTER] ġekil 146 - Sene Sonu Devir ĠĢlemleri KapanıĢ iĢlemlerini anlatan uyarı yazısı gelecektir. 2 [EVET] ile devam edildiğinde izleyen seneye firma devredilecektir. 2 [ENTER] ġekil 147 - Sene Sonu Devir Onayı [F12] tuĢu ile yıl değiĢtirerek izleyen seneye geçiĢ yapabilirsiniz. 107 UYGULAMA FAALĠYETĠ - 3 ĠĢlem Basamakları Öneriler Bir aylık dönemi kapsayan bir iĢletme monografisi hazırlayınız. Öğrenme Faaliyeti-3‟te uyguladığınız iĢlemleri kapsayan bir iĢletme monografi hazırlayınız. ĠĢletme monografisini paket program‟da iĢleyiniz. Paket program‟da firma oluĢturup, standart hesap planını açtıktan sonra hazırladığınız iĢletme monografisini iĢleyiniz. 108 ÖLÇME ve DEĞERLENDĠRME - 3 A. OBJEKTĠF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) 1. ĠĢletme Hesap Planı’nda yeni hesap açılıĢında ekran gelen [Hesap Özeti Grubu] tablosunun kullanım amacını açıklayınız. ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… UYGULAMA FAALİYETİ ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… 2. Kredi kartı ile yapılan satıĢların paket program’a kayıt edilmesi sırasında “Kredi Kartı Tutar” giriĢ penceresi açılmıyorsa sebebi nedir? Açıklayınız? ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… 3. “ĠĢletme Defteri’nin GELĠR ve GĠDER tarafının aynı ekran’da görülebildiği ve yazıcıdan tek sayfada rapor alınabildiği bölüm aĢağıdakilerden hangisidir. a. Defter Raporları b. ĠĢletme Defteri (Dar/GeniĢ) c. Gelir/Gider (Tek Sayfa) d. Muavin Hesap Raporu 109 DEĞERLENDĠRME “Ölçme ve Değerlendirme” sorularına verdiğiniz cevapları “Modül” son sayfasında bulunan cevap anahtarı ile karĢılaĢtırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaĢadığınız sorularla ilgili konuları, faaliyete geri dönerek, tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz, diğer faaliyete geçiniz. B. UYGULAMA TESTĠ AĢağıdaki tabloda “HAYIR” cevabını verdiğiniz soruları bir daha gözden geçirin. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar edin. Cevaplarınızın hepsi “EVET” ise bir sonraki faaliyete geçebilirsiniz. DEĞERLENDĠRME ÖLÇÜTLERĠ 1 ĠĢletme için alıĢ, satıĢ ve giderlerini kapasayan bir monografi hazırlayabiliyor musunuz? 2 Hazırladığınız monografi‟yi ĠġLETME / SERBEST DEFTERĠ modülü‟nde iĢleyebiliyor musunuz? EVET HAYIR DEĞERLENDĠRME Uygulama testinde iĢaretlediğiniz “EVET” cevabı kazandığınız becerileri gösterir. ”HAYIR” cevapları için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız. Cevapların hepsi “EVET” ise bir sonraki öğrenim faaliyetine geçebilirsiniz. 110 MODÜL DEĞERLENDĠRME A. OBJEKTĠF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) 1. “Bilanço/Muhasebe ModülüHesap Planı” ekranında kullanılan fonksiyon tuĢlarından hangisinin görevi yanlıĢ yazılmıĢtır? a. [ALT]+[DELETE] Hesap Silmek b. [SHĠFT]+[?] Hesap Planı Yardım Kitabı c. [ALT]+[INSERT] Yeni Hesap Açmak d. [CTRL]+[ENTER] Hesap Raporu Hazırlamak 2. “Bilanço/Muhasebe ModülüFiĢ Kayıt GiriĢi” ekranında kullanılan fonksiyon tuĢlarından hangisinin açıklaması yanlıĢ verilmiĢtir? a. [ALT]+[DELETE] Muhasebe FiĢ‟i Silmek b. [ARAÇUBUK] Muhasebe FiĢ‟ine Not Eklemek c. [ALT]+[INSERT] Yeni FiĢ Açmak d. [CTRL]+[ENTER] Muhasebe FiĢ‟i Düzeltmek Hesap Kodu Hesap Adı Tarih - Açıklama Borç Alacak 501 Ödenmemiş Sermaye 10.000,00 500 Sermaye 10.000,00 Borç toplamı: 10.000,00 Alacak toplamı: 10.000,00 3. Yukarıdaki muhasebe fiĢini Bilanço/Muhasebe Modülü’ne iĢlerken seçilmesi gereken fiĢ tipi hangisidir? a. Tahsil FiĢi b. Tediye FiĢi c. AçılıĢ FiĢi d. Mahsup FiĢi 4. “Bilanço/Muhasebe ModülüHesap Planı” ekranında muavin hesap üzerinde [ALT]+[DELETE] yapıldığı halde silinemiyorsa sebebi ne olablir? Açıklayınız. ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… 111 5. Dönem sonu iĢlemlerini yaptıktan sonra Bilanço/Muhasebe Modülü’nde “Kesin Mizan” alındığında hangi hesapların kapanmıĢ olması yanlıĢtır? a. 7‟li Hesaplar b. 6‟lı Hesaplar c. 191-391 Hesaplar d. 500-Sermaye Hesabı 6. Bilanço/Muhasebe Modülü’nde “KapanıĢ Maddesi” yapmadan önce hazırlanması gereken resmi defter aĢağıdakilerden hangisidir? a. Yevmiye Defteri b. Büyük Defter c. Envanter Defteri d. Muavin Defter 7. 600…689 arası gelir tablosu hesaplarının 690’da toplnamsı 590 / 591’de netleĢtirilmesi iĢlemini, Bilanço/Muhasebe Modülü’nde hangi bölümden yapılmaktadır? a. [Entegre] Menüsü “KapanıĢ Maddesi” b. [Entegre] Menüsü “7A/7B Yansıtma” c. [Entegre] Menüsü “Gelir Hesap KapanıĢları” d. [Mali Tablolar] Menüsü “Maliyet Kar/Zarar” 8. Bilanço/Muhasebe Modülü’nde KDV Beyannamesi internet’ten vergi dairesine bildirildikten sonra yapılması gereken iĢlem ne olmalıdır? a. Aylık Mizan‟ın Hazırlanması b. 191 ve 391 KDV Hesaplarının Ay Sonunda Kapatılması c. KapanıĢ Maddesi d. 7A/7B Yansıtma 9. AĢağıda verilen bilgilere göre “Satış Maliyeti, Satış Kâr’ını” Bilanço / Muhasebe Modülü’nde uygulayarak hesaplayınız. SatıĢ Toplamı 8.000 TL AlıĢ Toplamı Dönemsonu Stok Tutarı 6.000 TL 482,76 TL 112 Maliyet Hesaplama Yöntemi Karlı SatıĢ Oranı Ortalama Kâr Haddi %45 CEVAP ANAHTARLARI ÖLÇME ve DEĞERLENDĠRME -1 SORULAR CEVAPLAR 1 C 2 C 3 [Hesap Planı] ekranında [ALT]+[INSERT] ile gelen yeni hesap tanımlama ekranının en altında [Detay Adres: EVET] yapılmalıdır. [Adres Kartları] ekranına gelindiğinde tekrar [ALT]+[INSERT] yapılır ve hesaba ait detaylar tanımlandıktan sonra [Adres Kartı] [F9] ile kaydedilir. ÖLÇME ve DEĞERLENDĠRME -2 SORULAR CEVAPLAR DÖNEM BAġI ĠġLEMLERĠ DönembaĢı Sayım, AçılıĢ Yevmiye ve Büyük Defter Kaydı, AçılıĢ Bilançosu 1 GÜNLÜK TĠCARĠ ĠġLEMLER Günlük Ticari ĠĢlemlerin Yevmiye ve Büyük Defter‟e Kaydı, Aylık Mizan Raporu, KDV Beyannamesinin Hazırlanması ve KDV Hesaplarının Kapatılması DÖNEM SONU ĠġLEMLERĠ Geçici Mizan, Dönemsonu Sayım, 7A/7B Gider Yansıtma, Envanter Defteri‟nin Hazırlanması, Kesin Mizan‟ın Hazırlanması Mali Tabloların Hazırlanması, KapanıĢ Maddesi‟nin Yapılması 2 B 3 C 4 C 5 Servis Servis İşlemleri Fişleri Tarihe Göre Sırala yapılmalıdır. Elektrik kesintisi veya yazıcıda kâğıt takılması gibi sebeplerle yazdırma iĢlemi yarım kalırsa yarım kalan yevmiye defterine nasıl devam ettirileceği [F1] yardım‟da vardır. 113 ÖLÇME ve DEĞERLENDĠRME -3 SORULAR CEVAPLAR 1 [ĠĢletme Hesap Planında] yeni açılan bir hesabın [ĠĢletme Hesap Özeti]‟nde bağlı olduğu grubu belirtmek içindir. 2 [Firma Tanımı] ekranında [Özel] bölüme gelip, [Kredi Kartı SatıĢ Var mı?] sorusu [EVET] yapılmalıdır. 3 C MODÜL DEĞERLENDĠRME SORULAR CEVAPLAR 1 D 2 B 3 C 4 Kayıt iĢlenmiĢ bir hesap silinemez. Hesabı silmek için hesabın kullanıldığı muhasebe fiĢleri tespit edilmeli ve hesap kodu bu fiĢler içinden silinmelidir ya da muhasebe fiĢleri silinmelidir. 5 D 6 C 7 C 8 B 9 SatıĢ Toplamı / Kâr = SatıĢ Maliyeti 8.000,00 TL / 1,45 = 5.517,24 TL SatıĢ Toplamı – SatıĢ Maliyeti = SatıĢ Kâr’ı 8.000,00 TL – 5.517,24 TL = 2.482,76 TL 114 KAYNAKÇA DEMĠRAL Serdar, YayımlanmamıĢ Paket Program Notları, Ġstanbul, 2009 YILMAZ Doğan, Bilgisayarlı Muhasebe Eğitim Kitabı, Ġstanbul, 2007 http://www.orka.com.tr PDF kitabı açtıktan sonra burayı tıklayarak, kitabın fihristini kullanabilirsiniz.. 115