Muhtemel geri kalmalar…

Öğretim Görevlisi Dr. Mehmet Ata Öztürk
[email protected]
http://maozturk.web.officelive.com
2005 Kanun Numarası 5378/15
5378
(Eğitim ve Öğretim)
...Hiçbir gerekçeyle özürlülerin eğitim alması
engellenemez. Özürlü çocuklara, gençlere ve yetişkinlere, özel
durumları ve farklılıkları dikkate alınarak, bütünleştirilmiş
ortamlarda ve özürlü olmayanlarla eşit eğitim imkânı
sağlanır...
…İşitme özürlülerin eğitim ve iletişimlerinin sağlanması
amacıyla Türk Dil Kurumu Başkanlığı tarafından Türk işaret
dili sistemi oluşturulur…
…Özürlülerin, her türlü eğitim ve kültürel ihtiyaçlarını
karşılamak üzere kabartma, sesli, elektronik kitap; alt yazılı film
ve benzeri materyal üretilmesini teminen gerekli işlemler,
Millî Eğitim Bakanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığınca
müştereken yürütülür.
1992
2005
2008
Orta kulak kemiklerine ulaşan mekanik enerji kokleadaki tabakayı iter
Bu güç koklea sıvılarını harekete geçirir ve küçük tüy hücreleri (işitme
kılları) tetikler
Her bir hücre farklı frekanstaki seslere yanıt verir…
…yani sesin frekansına göre yalnızca belli hücreler etkilenir
İşitme kıllarından alınan sinyaller koklea bağlantılı sinirlere iletilir
Duyma kaybına uğramış bireyler kendilerini ifade
etmek için farklı terimleri kullanabilirler.
Muhtemel geri kalmalar…
◦ Akademik başarıda, dengede (sosyal oyunları da etkileyebilir) ve
sosyal etkileşimde gerilik (özellikle yalnızlık)
◦ Duyma güçlüğü çeken (hard of hearing),
◦ İşitme engelli (hearing impaired),
◦ Sağır,
◦ Sağır (sağır kültürü –toplumsal bağlılık simgesi olumlu terim).
Helen Keller (Ünlü görme ve işitme engelli aktivist (1880-1968):
“Blindness
Blindness cuts you off from things; deafness cuts you off from people
people"
1
Duyma güçlüğü; iyi kulaktaki
işitme kapasitesinin 25-70
desibel aralığında kayıp
İşitme engelli/Sağır; iyi
kulaktaki işitme kapasitesinde
>70 dB kayıp
İşitme kaybı oditör sistemin hangi kısmının
hasara uğradığıyla ilişkili olarak kategorize edilir:
◦ İletimsel (kondüktif) tip
◦ Sinir-duyusal (sensorinöral) tip
◦ Karışık tip
İşlevsel Sınıflandırma
Hafif derecede 20-39 dB
Orta derecede 40-69 dB
İleri derecede : 70-91 dB
Çok ileri derece ≥92 dB
(LaPorta ve ark., 1996)
İletimsel (Kondüktif) işitme kaybı
◦ Ses, dış ve ortakulaktan verimli geçemiyorsa
Sinir-duyusal (sensorinöral) tip
◦ İç kulakta ya da beyne giden sinir hattında hasar
◦ Ameliyat şansı yoktur, kayıp daimi
◦ Genellikle duyalan ses seviyesinde azalma
◦ Tıbbi olarak tedavi, sıklıkla mümkün
Muhtemel sebepler
◦ Orta kulak patolojisiyle ilişkili surumlar (soğuk,
allerji, zayıf östaki borusu işlevi, kulak iltihabı
(otitis media), habis ur gibi)
◦ Kulak kiri (cerumen)
◦ Dış ya da orta kulağın anatomik bozukluğu
Muhtemel sebepler
◦
◦
◦
◦
◦
◦
◦
◦
◦
Hastalık
Doğum hasarı
Oditör sistemi toksike eden ilaçlar
Genetik sendromlar
Yüksek sese maruz kalma
Virütik durum
Kafa travması
Yaşlanma
Tümör
Karışık tip
◦ Hem iç kulakta hem orta ve dış kulakta hasar
İşitme cihazları sesi yükseltir
Koklear implant, ses
algısını vermeye destek olan
bir elektronik cihazdır.
İmplantın iç kısmı ameliyatla
derinin altına yerleştirilir
2
Engelli bireylerin nüfusa oranı; dünya genelinde % 10
civarı iken…
Türkiye’de 2002’de % 12,29
8,432,000 kişi.
◦ 65-74 yaş arasındakilerin %13’ü
◦ +75’nın %26’sı
Toplam%
Ortopedik
1,25
Görme
0.60
İşitme
0.37
Dil/Konuşma
0.38
Zihinsel
0.48
Kronik durum 9,7
İşitme engeli…
◦ İleri ve çok ileri derecede işitme engeline
sahip bireylerin %55’i +65
◦ Erkeklerin etkilenimi bayanlara göre
253,852
Birden fazla duruma sahip olanlar % 11,4
Ortalama tanı koyulma yaşı 2.5
Tüm bebeklerin ilk 3 ayda testi öneriliyor
Odiyoloji kliniğinde çeşitli testler
3 yöntem mevcut
◦ Sözlü iletişim
Dudak okuma
Güçlendirilmiş ses
◦ Elle iletişim
İşaret dili
◦ Total iletişim
Simultane olarak iki
yöntemin aynı anda
kullanılması
İşitme engelli öğrencilerle çalışılırken
◦ iletişimin geliştirilmesi
◦ sosyal etkileşimin artırılması
◦ özel program ve öğretim tekniklerini
kullanma önerilir.
Detaylar için…
Özer (2010). Engelliler için beden eğitim ve spor. Nobel Yayın Dağıtım, 179-182.
Sizin yapabilecekleriniz…
Yüzünüzü bireye
Ders notları
Kısa (bazen yavaş) cümleler
Ana noktaların tekrarı
Bireyi yakından gözlem
Alternatif format (görseller)
İletişim sistemleri kullanımı
İşaret dili http://www.cmpe.boun.edu.tr/tid/
3